سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ایران، آبان‌ماه سال ۱۴۰۱، همزمان با سی‌امین دوره هفته کتاب در ردیف معدود کشورهای صاحب شبکه اختصاصی کتاب، قرار گرفت. اقدامی که به‌گفته مجید شمس‌الدین‌نژاد، سرپرست شبکه کتاب، در فصل جدید، رویکرد اصلی آن پرداختن «به کتاب به‌ماهو کتاب» است؛ به‌ویژه با تقلیل پوشش زنده برنامه‌های کتاب‌محور به چند رویداد مهم کشوری، و به رسمیت شناختن کتاب‌نخوان‌ها، کنار دعوت و گفت‌وگو با شاعر و نویسنده و کتابفروش و ناشر و هدف‌گذاری سه ساله تا تبدیل شدن به تنها رسانه تصویری کتاب.
شمس‌الدین‌نژاد، در تبیین سیاست‌های برنامه‌سازی در فصل جدید شبکه کتاب، نداشتن برخی از محدودیت‌ها را اعلام می‌کند که اجازه می‌دهد، اهالی کتاب، خارج از دایره نظارت‌های سازمان صداوسیما و با رعایت خط قرمزهایی که البته با رسانه ملی متفاوت است، در شبکه کتاب حاضر باشند.
کاهش هزینه‌های خبرساز شبکه کتاب در نخستین فصل فعالیت که به گفته سرپرست جدید، ماهیانه بین ۲ تا ۲ و نیم میلیارد تومان بوده، نشان می‌دهد این شبکه از آبان سال ۱۴۰۱ تا اوایل زمستان سال جاری، در مجموع ۵۲ میلیارد تومان بار مالی داشته است. شمس‌الدین‌نژاد، می‌گوید این هزینه در فصل جدید، به یک‌سوم کاهش پیدا کرده است.
فعالیت در بستر تلوبیون، شفافیت در انتشار آمار حتی آمار هزینه‌ها و خودکفائی با تکیه بر تبلیغات و تولید برنامه تا سه سال آینده، از دیگر موضوعات گفت‌وگوی ایبنا با مجید شمس‌الدین‌نژاد، سرپرست شبکه کتاب است.
- مخاطبان در فصل جدید «شبکه کتاب» باید منتظر چه تحولاتی باشند؟
در دوره جدید، ناگزیر به‌تغییر عنوان شدیم و باید بگوییم «شبکه کتاب» یا کتاب TV نه شبکه تلویزیونی کتاب. درباره تغییر رویکردها باید به چند نکته بپردازم؛ در دوره پیشین [نخست] که دو سال و نیم طول کشید، روزانه ۴ تا ۶ ساعت برنامه زنده پخش و مابقی روز همان برنامه‌ها تکرار می‌شد؛ تلوبیون هم به‌اصطلاح، بستر پخش زنده این شبکه بود اما در فصل جدید کتاب TV، پخش زنده به برنامه‌های خانه کتاب و ادبیات ایران اختصاص دارد؛ مثل پوشش اختتامیه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، جایزه جلال، جایزه شعر فجر. در مجموع شبکه کتاب به‌شیوه VOD فعالیت دارد.
- بنابراین هدف‌گذاری پوشش‌های زنده به رویدادهای کتاب‌محور اختصاص پیدا می‌کند؛ بنابراین شبکه کتاب در تولید محتوا، به چه موضوعاتی تمرکز دارد؟
تغییر کلان، پرداختن به خود کتاب است؛ یعنی کتاب به‌ماهو کتاب. در فصل جدید شبکه، کتاب‌ها خیلی ارزش‌گذاری نخواهند شد؛ البته وظیفه‌ای هم برای ارزش‌گذاری کتاب نداریم؛ بنابراین همان‌طور که یکی از مدیران خانه کتاب و ادبیات ایران گفتند، این موسسه، «خانه کتاب» است؛ اینجا هم شبکه کتاب است؛ به‌عبارت دیگر هر کتابی که مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را داشته باشد و اعلام وصول شود، در شبکه کتاب، جایی دارد. ناشران هم همین‌طور بنابراین عکس مدیریت پیشین، قرار است همه ناشران، همه کتاب‌ها و همه نویسندگان در [شبکه کتاب] حضور داشته باشند. وقتی می‌گویم همه، یعنی همه دیدگاه‌ها و نظرات و همه کتاب‌هایی که با هر نوع نگاه و ایدئولوژی نوشته می‌شوند، در اینجا جایی دارند.
- می‌دانیم شبکه‌هایی مشابه کتاب TV در شاخه‌های مختلف در حال تولید محتوا هستند؛ کارکرد شبکه کتاب چیست و چه رویکردهایی را باید بیش از پیش در نظر داشت؟
شبکه کتاب، برای دو نوع مخاطب برنامه‌سازی می‌کند؛ نخست مخاطبی که دنبال برنامه‌های مرتبط با کتاب است، مثل نویسنده‌ها یا مترجمان که اطلاعاتی درباره تازه‌های نشر را پیگیری می‌کند یا ناشران که دغدغه وضعیت کتاب‌های چاپ شده را دارند. برای هرکدام، برنامه مجزا خواهیم داشت. طیف دیگر مخاطبان شبکه، افراد مشهور به «کتاب‌نخوان‌ها» هستند؛ برنامه‌هایی مثل «از چشم سینما» که به گفت‌وگو با عوامل و چهره‌های جذاب سینماگر ازجمله بازیگر و کارگردان که به‌اصطلاح اینفلوئنسر هستند، اختصاص دارد.
شاید گروه هدف این بخش، با پیشنهاد یک بازیگر سینما، به سمت کتابخوان شدن بروند؛ حداقل همان کتابی که بازیگر معرفی می‌کند را بخوانند؛ بنابراین کتاب‌نخوان‌ها را به‌رسمیت شناختیم و سعی می‌کنیم برنامه‌هایی برای این نوع مخاطب داشته باشیم. خوانش نامه‌های عاشقانه‌ای که نویسندگان و شُعرا برای همسر یا معشوقه‌شان نوشتند؛ اعم از ایرانی یا غیرایرانی و عاشقانه ۱۰۰ سال اخیر، برنامه دیگر شبکه، برای کتاب‌نخوان‌ها است؛ بخش دوم در قسمت‌های ۵ تا ۷ دقیقه‌ای تولید می‌شود.
- به‌نظر می‌رسد برای تحقق رویکرد اصلی شبکه کتاب که ترویج کتابخوانی است، در برنامه‌سازی به حوزه پُرطرفدار ادبیات و شعر تمرکز دارید؛ البته می‌دانیم در چند سال اخیر شبکه‌های مختلف رسانه ملی، تلاش کرده به مقوله کتاب و کتابخوانی توجه کند که البته نقدهای به آن‌ها وارد است. شبکه کتاب برای رفع خلاء‌ها و عملکردی بهتر و تاثیرگذارتر از رسانه ملی، چه ظرفیت‌هایی دارد؟
بیشترین تفاوتی که شبکه کتاب با صداوسیما خواهیم داشت، نداشتن برخی از محدودیت‌ها است که در دوره پیشین نیز تجربه شد؛ تولید ۴ هزار و ۲۰۰ ساعت برنامه با نظارت صدا و سیما؛ یعنی فقط محتوای تایید شده ناظران سازمان، منتشر شده است. این شیوه پیش چشم تیم جدید بوده و تاثیرگذاری آن و آمارها را نیز تقریباً دیدیم. بالاخره تاثیرگذاری این برنامه‌ها، آن چیزی نبود که مدیران خانه کتاب و ادبیات ایران می‌خواستند.
- احتمالاً برای مدیران سازمان هم راضی‌کننده نبوده.
بله؛ در گفت‌وگویی که با دوستان معاونت فضای مجازی صداوسیما داشتیم، از این وضعیت راضی نبودند؛ بنابراین با بررسی تاثیرگذاری vodهای مختلف، به تولید محتوای کیفی‌تر و مخاطب متفاوت‌تری در مقایسه با صداوسیما توجه کرده‌ایم. اینکه در کدام بخش‌ها با صداوسیما هم‌پوشانی دارد و کدام بخش‌ها هم‌پوشانی ندارد، همان نکته‌ای است که پیش‌تر گفتم؛ به مخاطب کتاب‌نخوان توجه کرده‌ایم و تاثیرگذاری را هدف قرار داده‌ایم. به‌نظر می‌رسد اهداف صداوسیما در تولید و پخش برنامه‌های کتاب‌محور، حاصل نشده و اگر برنامه تاثیرگذاری بوده، دیگر نیست و به‌شیوه و مجرای دیگری تولید و پخش می‌شود؛ تاثیرگذاری و همه‌گیر شدن این برنامه را هم می‌بینیم.
- یکی از اهداف و برنامه‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تقویت پایه‌های «اقتصاد فرهنگ» ازجمله «اقتصاد نشر» است. می‌دانیم یکی از پایه‌های تقویت اقتصاد نشر، توجه به ترویج کتابخوانی با هدف افزایش تولید و عرضه کتاب، همچنین توجه به فعالان این عرصه، ازجمله کتابفروشان و ناشران، محقق می‌شود. آیا شبکه کتاب در فصل جدید، علاوه‌بر ادبیات و شعر، به مقوله اقتصاد نشر توجه خواهد داشت و میزبان فعالان صنفی خواهد بود؟
در قالب برنامه «خاطرات یک کتابفروش» در نخستین گام، هفته‌ای یک‌بار و در ادامه احتمالاً، دو یا سه‌بار در هفته این برنامه را خواهیم داشت. سه قسمت از این برنامه، ضبط شده که نتیجه گفت‌وگوی ۳۰ تا ۴۰ دقیقه‌ای با کتابفروش است؛ علاوه‌براین با ناشران، مسئولان انجمن‌ها و تشکل‌های نشر، موزعان همچنین با مدیران حاکمیتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دیدار و گفت‌وگو خواهیم داشت؛ بنابراین فقط کتاب نه، بلکه هرچیزی که به کتاب مربوط می‌شود در شبکه کتاب به آن خواهیم پرداخت. مجله خبری نیز با محوریت مرور خبرهای کتاب‌محور و پُرفروش‌های روز پایانی هفته پخش خواهد شد.
برنامه، یک‌ساعته با موضوع سینمای اقتباسی، برنامه گفت‌وگومحور «چای با نویسنده» به گفت‌وگو با نویسندگان درباره دنیای کتاب و ادبیات اختصاص دارد. برنامه «از چشم سینما» درباره دنیای کتاب و ادبیات، با سینماگران به گفت‌وگو نشسته‌ایم. «خاطرات کتابفروش» عنوان مستندگزارشی ۲۵ دقیقه‌ای درباره دنیای کتاب‌فروش‌ها است. «برای بچه‌ها بخوانید» با روایت زهرا منصف، نیز به خانواده‌ها درباره انتخاب کتاب برای کودکان مشاوره می‌دهد. برنامه «برداشت ۳۵» به موضوع اقتباس از کتاب‌ها در سینما می‌پردازد و «امجدیه» نیز ارتباط میان دنیای کتاب و فوتبال را بررسی می‌کند. در برنامه «با من بخوان» داستان‌های کوتاه، نامه‌ها و سفرنامه‌ها خوانده می‌شود. «سینما اقتباس»، «عاشقانه‌های فارسی»، «صد رمان برتر تاریخ» و «تماما مخصوص» که مجله‌ای خبری در حوزه کتاب و کتابخوانی است، از دیگر برنامه‌های شبکه کتاب است. برنامه‌های «تولد نشر»، «سیاست در حاشیه»، «درخت زنده» که آموزش ادبیات فارسی به ایرانیان نوآموز را شامل می‌شود؛ علاوه‌براین «چغوک» به ادبیات اقوام می‌پردازد «روایت تهران»، «قصه‌های قرآن» و برنامه‌های دیگری نیز در دست تولید هستند.
- در نخستین فصل شبکه کتاب، آمارهای مختلفی از میزان بازدید منتشر می‌شد. برنامه‌سازان دور جدید، برای انتشار هفتگی یا ماهیانه آمارهای بازدید، رنامه‌ای دارند، تا فعالیت شبکه کتاب، ارزیابی شود؟
صددرصد؛ آمارها حتماً باید شفاف باشد؛ حتی علاقه‌مند هستیم، هزینه‌های شبکه را هم شفاف اعلام کنیم. به‌ویژه اینکه شفاف‌سازی ازسوی معاونت توسعه و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید شده است؛ بنابراین شفاف خواهیم بود. اجازه بدهید درباره آمارهای گذشته شبکه تلویزیونی کتاب صحبت نکنیم اما بسیاری از آمارها از طریق سامانه کتاب TV همچنین شبکه‌های اجتماعی مختلف، شفاف منتشر می‌شود. آمارهای دیگر که پیش‌تر فقط برای مدیران در دسترس بوده است. قول می‌دهیم، علاوه‌بر وبلاگ شبکه، هفتگی یا ماهیانه، آمارهای بازدید از شبکه کتاب به اطلاع مخاطبان برسد.
- چه تعریفی از موفقیت شبکه دارید و موفقیت را چقدر با میزان بازدید گره می‌زنید؟
به نظرم، درباره شبکه کتاب، می‌توان آمار بازدید را با میزان تاثیرگذاری مترادف دانست؛ البته می‌شود با آمار بازی هم کرد، مثلاً محاسبه جستجوی ناگزیر دانش‌آموزان در سکوی اینترنتی «شاد» برای پیگیری تعطیلی مدرسه‌ها در بین خبرها؛ علاوه‌براین گردش در اینستاگرام و مراجعه به شبکه کتاب هم بازدید به حساب می‌آید اما همه درگاه‌ها را نمی‌توان یکسان درنظر گرفت. به‌نظر می‌رسد، محتوای دیده شده شبکه کتاب یا شبکه اینستاگرام را می‌توان با تاثیرگذاری مترادف دانست؛ بنابراین هرچه آمار بازدید بیشتر باشه، میزان تاثیرگذاری شبکه هم بیشتر است به‌عبارت دیگر هرچه محتوای بازنشر شده بیشتر باشد، بی‌تردید تاثیرگذاری شبکه کتاب نیز بیشتر است.
به‌عنوان مثال، وقتی ویدئو معرفی کتاب یک نویسنده، ده‌ها بار در شبکه‌های مختلف اجتماعی دیده و در نهایت به خرید کتاب منجر می‌شود، می‌توان درباره تاثیرگذاری شبکه کتاب، حرف زد. مدیرمحتوایی شبکه کتاب، تجربه‌های جالبی درباره ارتباطِ بین گستردگی ویدئوهای بازنشر شده گفت‌وگوهای کتاب‌محور و میزان فروش آن‌ها دارد. بنابراین درباره بسیاری از سکوهای اینترنتی، می‌توان آمار بازدید و میزان تاثیرگذاری را مترادف دانست.
- پیش‌تر به قالب برنامه شبکه کتاب اشاره شد که گفت‌وگومحور است. می‌دانیم قالب عمده برنامه‌های کتابی رسانه ملی، گفت‌وگومحور تولید می‌شود اما جز معدودی، موفقیت چشم‌گیری نداشتند. چه مولفه‌هایی برای جذاب شدن، گفت‌وگوهای شبکه کتاب در نظر گرفته شده است؟
دو موضوع وجود دارد؛ نخست محدودیت کمتر شبکه کتاب؛ دوم توانایی مجری.
- محدودیت کمتر شبکه کتاب در مقایسه با رسانه ملی چیست؟
به‌عنوان مثال در شبکه افق برنامه گفت‌وگومحور تولید و پخش می‌شود در شبکه چهار هم همین‌طور.
مدیران شبکه‌های مختلف محدودیت‌ها و خط قرمزهای خاصی برای خودشان تعریف کردند؛ از فرد مصاحبه‌شونده و حتی موضوعات؛ به‌عنوان مثال در بحث کتاب، فرض کنید، ناشری کتابی منتشر کرده که شاید مطلوب حاکمیت نیست، بنابراین به‌طور طبیعی نمی‌تواند درباره آن در رسانه ملی حرف بزند اما در شبکه کتاب می‌تواند؛ البته در شبکه کتاب هم محدودیت و خط قرمز وجود دارد اما با صداوسیما متفاوت است. مولفه دوم، مجری است. مجری، نقش بسیار پُررنگی در گفت‌وگوی چالشی دارد و می‌تواند حرف‌های خوبی را مبنای گفت‌وگو قرار دهد. نمونه خوب، برنامه «شیوه» شبکه چهار سیما است، به‌نظرم مجری این برنامه در گفت‌وگو و مدیریت توانمندی خوبی دارد؛ علاوه‌براین محدودیت‌های «شیوه» با دیگر شبکه‌های صداوسیما، متفاوت است.
- یکی از نقدها به فصل قبلی شبکه کتاب، موضوع مجری بود؛ البته هزینه سنگین حضور یک مجری اثرگذار و به‌اصطلاح چهره، اصلی‌ترین دلیل مسئولان وقت اعلام شد. در دوره جدید این مسئله حل شده؟ آیا برای دعوت از مجری چالش مالی ندارید؟
شبکه کتاب، مسئله مالی دارد؛ خیلی هم پُررنگ است اما به معنای این نیست که از مجریان توانمند بهره نمی‌بریم. برای گفت‌وگو با افراد مختلف، از ارتباطات شخصی استفاده می‌کنیم؛ ارتباطاتی که خودم، مجری شبکه، مدیر محتوا و حتی دیگر اعضای شبکه کتاب دارند.
همه این ارتباطات در طبق اخلاص گذاشته شده تا شبکه کتاب، برنامه‌های جذاب تولید کند. به اصطلاح روی ارتباطات شخصی خودمان حساب کردیم تا با افرادی که هزینه‌های زیادی دریافت می‌کردند یا حتی حضور در برنامه را نمی‌پذیرفتند، گفت‌وگو کنیم. به‌عنوان مثال هفته گذشته براساس ارتباطاتی که داشتیم، دعوت‌هایی انجام شد؛ مصاحبه‌شونده تاییدیه داد اما وقتی به سایت شبکه مراجعه کرد، گفت، در برنامه حاضر نمی‌شود؛ به دلیل رویکردهایی پیش‌تر وجود داشته؛ پاسخ دادیم، رویکردها تغییر کرده و دوره جدید قرار است، هرکسی که می‌خواهد درباره کتاب صحبت کند، جایی در شبکه کتاب دارد و می‌تواند برای صحبت درباره کتاب، در شبکه حضور داشته باشد.
بنابراین سخت است اما همه کارها به هزینه مربوط نیست؛ بلکه نگاه مدیریت شبکه مطرح است. ناگزیرم بگویم که پیش‌تر نگاه بسته ایدئولوژیک وجود داشت؛ بنابراین موجب می‌شد، عده‌ای [مهمان] حتی با صرف هزینه، در شبکه حضور پیدا نکنند اما به محض تغییر رویکرد و اینکه قرار نیست شبکه کتاب، یک رسانه ایدئولوژیک‌محور باشد، [مهمانان] می‌آیند و بعضاً هزینه‌ای هم دریافت نمی‌کنند؛ بنابراین بیشتر به میدانِ نگاه مدیر شبکه بستگی دارد که می‌تواند از بسیاری دعوت کند و آن‌ها نیز حاضر شوند.
- مخاطبان باید در انتظار چه آغازی از شبکه کتاب در فصل جدید باشند؟ قرار است شاهد شروع طوفانی باشیم؟
اگر نگوییم طوفانی، حداقل تندباد خواهد بود. تندبادی که در تنوع و کیفیت برنامه‌ها، به زودی خواهید دید. جزئیات برنامه‌ها، در آیین رونمایی از هویت بصری جدید اعلام و آنچه در دوره جدید بیشتر دیده خواهد شد، حضور پُررنگ شبکه کتاب در شبکه‌های اجتماعی ایرانی و خارجی است. برای این بخش، برنامه‌ریزی دقیقی انجام شده و پیش‌بینی می‌کنم تا قبل از برگزاری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بازخورد مثبتی درباره برنامه‌های شبکه کتاب داشته باشیم.
- بی‌تردید چشم‌اندازی برای سه یا چهار سال آینده شبکه کتاب دارید. فرض کنیم، چهار سال آینده است و دوباره، درباره شبکه کتاب گفت‌وگو می‌کنیم، فکر می‌کنید در این زمان، تصوری که حالا یعنی در ابتدای فصل جدید دارید، خواهید داشت؟
به‌طور طبیعی یکسری چالش پیش‌بینی نشده خواهیم داشت که درباره این چالش‌ها نمی‌توان صحبت کرد. به قول قدیمی‌ها تا سه سال آینده، به شرط حیات، شبکه کتاب تغییرات عمده‌ای خواهد داشت؛ ازجمله حرکت به سمت خودکفا شدن در تولید برنامه‌ها.
- خودکفایی مالی.
بله؛ پیش‌تر شبکه کتاب، ماهیانه ۲ تا ۲ و نیم میلیارد تومان، هزینه داشت.
- این مبلغ برای چه کارهایی هزینه می‌شد؟ نگهداری تجهیزات و نیروی انسانی؟
مجموعه هزینه‌ها؛ از حقوق و دستمزد، تولید محتوا، نگهداری تجهیزات، نگهداری ساختمان، به‌علاوه هزینه اجاره ساختمان و اجاره تجهیزات، ماهیانه بین ۲ تا ۲ و نیم میلیارد تومان، فعالیت شبکه کتاب هزینه داشت. در فصل جدید، هزینه به یک‌سوم کاهش داده شده علاوه براین در دوره سه‌ساله، برنامه‌ریزی داریم این هزینه به صفر برسد؛ به‌عبارت دیگر از مسیر درآمد تبلیغات و تولید برنامه‌های مرتبط با کتاب، هزینه مدیریت شبکه به صفر برسد. فکر می‌کنم سه سال آینده که گفت‌وگو خواهیم داشت، هزینه حاکمیتی شبکه که بیت‌المال است را به صفر می‌رسانیم که تحقق یک هدف مبارک به حساب می‌آید.
موضوع دیگر [در چشم‌انداز سه‌ساله] درباره تولید محتوا، اگر اتفاق خاصی نیفتد، با پشتیبانی دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران، فکر می‌کنم سه سال آینده به تنها رسانه تصویری کتاب، تبدیل خواهیم شد که هرکسی برای اتفاقات و برنامه‌های مرتبط با کتاب، به کتاب TV مراجعه خواهد کرد.
_ عنوان «تخصصی» به دلایل مختلف برای کمتر رسانه‌ای استفاده می‌شود. آیا می‌توان به شبکه کتاب، عنوان رسانه تخصصی، اطلاق کرد یا اینکه یک شبکه عمومی تعریف می‌شود؟ به‌عنوان مثال خبرگزاری کتاب ایران، به‌عنوان رسانه تخصصی شناخته می‌شود که تلاش می‌کند به دغدغه فعالان صنعت چاپ و نشر بپردازد که دغدغه عموم جامعه نیست.
اگر منظور از تخصصی این است که احتمالاً همه مردم درگیر آن نخواهند بود، بله [رویکرد در شبکه کتاب] همین است؛ به‌عنوان مثال محتوای این شبکه [مشابه مسائل زندگی روزمره] مثلاً نان نیست اما برخی ممکن است با کتاب سروکار نداشته باشند. در خبرگزاری کتاب ایران هم محتوایی تولید می‌شود که ضرورتاً تخصصی نیست؛ به‌عنوان مثال مخاطب گفت‌وگوی ایبنا با برگزیده جایزه جهانی کتاب سال با موضوع زبان فارسی در کشوری مثل لهستان، خاص نیست؛ بلکه مخاطبان این گفت‌وگو بالقوه می‌توانند، افراد عادی جامعه هم باشند.
نگاه برنامه‌سازان شبکه کتاب هم همین است؛ سعی می‌کنیم مخاطب‌مان را گسترده‌تر در نظر بگیریم. به‌عنوان مثال، برنامه برای کودکان و برنامه کتابخوانی گروه سنی زیر ۱۲ سال، خواهیم داشت؛ فکر می‌کنم این برنامه مخاطب گسترده‌ای دارد و همه کودکان را شامل می‌شود؛ علاوه براین معرفی کتاب نامه‌های عاشقانه شعرا و نویسندگان، که مخاطبان گسترده خواهد داشت. بنابراین در یک نگاه، مخاطبان شبکه کتاب، فقط متخصصین نیستند اما از یک منظر دیگر می‌توان تخصصی هم به برنامه‌ها نگاه کرد. حداقل، شبکه کتاب نمی‌خواهد تخصصی باشد، بلکه می‌خواهیم عمومی باشیم و مخاطب شبکه کتاب، عموم مردم باشند.
خبرنگار: سمیه حسن‌نژاد وایانی
∎