خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: چهارشنبه‌سوری، جشنی کهن و پررمزوراز در فرهنگ ایرانی، این روزها بیش از آنکه یادآور شادی و دورهمی‌های خانوادگی باشد، به شبی پر از نگرانی و دلهره برای بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است. صدای مهیب انفجارها، خسارت‌های جانی و مالی، نگرانی والدین از سلامت فرزندان و حضور گسترده نیروهای امدادی و انتظامی، همگی چهره‌ای متفاوت از این رسم دیرینه ساخته‌اند.
گلستان نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر ساله در چهارشنبه آخر سال، اورژانس، پلیس و دستگاه قضائی استان با موجی از حوادث، مصدومان و اخلال در نظم عمومی مواجه می‌شوند. با وجود هشدارهای مداوم، برخی همچنان با بی‌احتیاطی و استفاده از مواد محترقه غیرمجاز، جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند.
اما آیا چهارشنبه‌سوری همواره چنین بوده است؟ آیا این آئین از ابتدا با انفجارهای مهیب و حوادث ناگوار همراه بوده، یا آنچه امروز شاهد آن هستیم، تغییر چهره یک سنت به دلیل تحولات اجتماعی و تغییر سبک زندگی است؟
از سنت‌های اصیل تا تغییرات مدرن
چهارشنبه‌سوری به عنوان یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی، همیشه با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن گره خورده بوده است. این مراسم که از دوران باستان تا به امروز ادامه یافته، نمادی از پالایش روحی و جسمی و آماده شدن برای استقبال از نوروز است. ایرانیان قدیم بر این باور بودند که پریدن از روی آتش، بدی‌ها را از بین می‌برد و با گفتن جمله معروف «زردی من از تو، سرخی تو از من»، از آتش طلب سلامتی و انرژی مثبت می‌کردند.
اما در دهه‌های اخیر، این جشن سنتی دستخوش تغییرات شدیدی شده است. مواد محترقه جایگزین آتش‌های کوچک محلی شد و شادی ساده و خانوادگی به میدان رقابت برای ایجاد صداهای مهیب و ترقه‌های خطرناک تبدیل شد. این تغییرات نه‌تنها ماهیت اصلی چهارشنبه‌سوری را از بین برده، بلکه آن را به یکی از شب‌های پرحادثه و پرمخاطره سال تبدیل کرده است.
زنگ خطر همچنان به صدا درآمده است؛ آمار مصدومان در گلستان
رئیس مرکز اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی گلستان به خبرنگار مهر، از مصدومیت چهار نفر در این استان در چهارشنبه‌سوری امسال خبر داد.
وی با ابراز تأسف از این حوادث، گفت: آنچه این شب را برای ما تلخ می‌کند، آه و حسرتی است که در چهره مصدومان مشاهده می‌شود. حسرتی که از یک اشتباه نشأت می‌گیرد و گاه تا پایان عمر همراه آن‌ها باقی می‌ماند.
محمدجواد مقسم در ادامه به آمار سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: سال گذشته در استان گلستان ۷۷ نفر دچار مصدومیت شدند، در حالی که این تعداد در سال ۱۴۰۱، ۸۵ نفر بود. اگرچه کاهش آمار مصدومان نشانه خوبی است، اما همچنان این عدد بالاست و ما امیدواریم که هیچ فردی در این شب دچار آسیب نشود.
مقسم با اشاره به گروه سنی قربانیان حوادث چهارشنبه‌سوری، اظهار کرد: ۶۰ نفر از مصدومان سال گذشته بین ۱۰ تا ۳۰ سال سن داشتند. این آمار نشان می‌دهد که بیشتر آسیب‌دیدگان، نوجوانان و جوانانی هستند که بدون آگاهی از خطرات احتمالی، از مواد محترقه استفاده می‌کنند.
وحشت کودکان و نگرانی خانواده‌ها؛ پلیس چه می‌گوید؟
فرمانده انتظامی گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به تأثیرات مخرب این حوادث بر روح و روان کودکان، گفت: در سال گذشته، ۱۰ هزار تماس تلفنی از سوی شهروندان داشتیم که از ایجاد صداهای مهیب و ناهنجار گلایه می‌کردند. برخی از کودکان به دلیل وحشت ناشی از انفجار مواد محترقه، دچار لکنت زبان شدند. این وضعیت نشان می‌دهد که بی‌احتیاطی برخی افراد، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای دیگران به همراه داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه امنیت خط قرمز پلیس است، افزود: ما مخالف شادی مردم نیستیم، اما این شادی باید در چارچوب قانون باشد. پلیس با افرادی که از خط قرمز عبور کرده و امنیت و آرامش خانواده‌ها را به خطر بیندازند، هیچ‌گونه تعارفی ندارد.
کشف بیش از ۶۰ هزار عدد مواد محترقه در استان یکی دیگر از مواردی بود که سردار دادگر به آن اشاره کرد و از شهروندان خواست که هرگونه اطلاعات درباره فروشندگان این مواد را از طریق تلفن ۱۱۰ به پلیس اطلاع دهند.
بازداشت تا پایان تعطیلات نوروز برای مخلان نظم
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادستان مرکز گلستان، در خصوص برخورد با افراد متخلف به خبرنگار مهر گفت: افرادی که در چهارشنبه آخر سال برای مردم مزاحمت ایجاد کنند، تا پایان تعطیلات نوروز در بازداشت خواهند ماند.
مهدی سیاری همچنین با اشاره به ممنوعیت خرید، فروش، نگهداری و استفاده از مواد محترقه غیرمجاز افزود: طبق مواد ۱۱ و ۱۲ قانون مجازات حمل و نگهداری سلاح و مهمات، این اقلام جرم محسوب می‌شوند و با متخلفان برخورد جدی خواهد شد.
سیاری هشدار داد که واحدهای صنفی متخلف، با پلمب و ابطال پروانه کسب مواجه خواهند شد. همچنین خودروهایی که در این شب باعث اخلال در نظم عمومی شوند، تا پایان تعطیلات نوروز توقیف خواهند ماند.
چهارشنبه‌سوری را به یک شب خاطره‌انگیز تبدیل کنیم
چهارشنبه‌سوری می‌تواند همچنان یک جشن زیبا و خاطره‌انگیز باشد، اما به شرط آنکه از رفتارهای پرخطر پرهیز شود. خانواده‌ها نقش مهمی در کنترل فرزندان خود دارند و می‌توانند با آموزش صحیح، آن‌ها را از خطرات مواد محترقه آگاه کنند.
از سوی دیگر، همکاری شهروندان با نیروهای انتظامی و رعایت قوانین می‌تواند باعث شود که این شب، به‌جای حادثه، به یک جشن شاد و ایمن تبدیل شود. باید به یاد داشته باشیم که هیجان و شادی واقعی، هیچ‌گاه با آسیب رساندن به خود یا دیگران همراه نیست.
بیایید چهارشنبه‌سوری را دوباره به همان جشن اصیل و زیبای ایرانی یعنی بدون ترس، بدون نگرانی و بدون حادثه تبدیل کنیم.