مبدأ پیدایش غذا از جانب خداوند است که این نعمت بزرگ را برای تندرستی، تداوم حیات و توانمندی در انجام تکالیف به انسان اعطا کرده است. اما همین غذا اگر درست استفاده نشود منشأ اصلی بیماری انسان خواهدشد.
پس غذایی که میخوریم بسیار مهم است؛ مطرح شدن مبحث غذا در ۲۵۰ آیه قرآن، وجود سورهای به نام «مائده» و دهها روایت از معصومین(ع) این اهمیت را به خوبی نشان میدهد. پس در تمام دوران زندگی باید همانگونه که قرآن دستور داده است به غذایمان نگاه کنیم و ببینیم چه میخوریم.
اما نوع غذا و نحوه مصرف مواد غذایی در دوران نوجوانی به دلیل رابطه مستقیم آن با رشد، اهمیت وافری دارد. این اهمیت در ماه رمضان تشدید میشود چرا که نوجوانان باید روش صحیح غذا خوردن در این ماه مبارک را بدانند تا هم سالم بمانند و هم بتوانند از فیوضات پربرکت رمضان بهرهمند شوند.
خبرگزاری ایکنا با هدف آموزش اصول تغذیه صحیح نوجوانان در ماه رمضان میزبان لیلا آزادبخت، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران شده است که طی 11 جلسه مباحث علمی مرتبط با تغذیه نوجوانان در ماه مبارک رمضان را تشریح میکند.
آزادبخت در ششمین جلسه این دوره آموزشی مبحث «توجه به گروههای غذایی» را تشریح کرد که با هم این درسگفتار را میبینیم و میخوانیم.
در این بخش، به بررسی اهمیت توجه به گروههای غذایی مختلف در ماه مبارک رمضان برای نوجوانان میپردازیم. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا در ماه رمضان باید دقت کنیم تا نوجوان از همه گروههای غذایی استفاده کند و باید تعادل مناسبی از گروههای غذایی در برنامه روزانه نوجوانان گنجانده شود تا نیازهای تغذیهای آنها بهطور کامل تأمین شود.
گروه نان و غلات
اولین گروه غذایی نان و غلات است. این گروه یکی از اصلیترین بخشهای تغذیهای است. حداقل نیمی از غلات مصرفی نوجوانان باید از نوع سبوسدار باشد. برای این منظور، بهتر است از نان سبوسدار، برنج قهوهای یا برنج سبوسدار، ماکارونی سبوسدار و غلات کامل مانند گندم و جو در تهیه غذاهایی مانند آش و سوپ استفاده شود. انتخاب غلات کامل بهجای انواع تصفیهشده، به تأمین فیبر و مواد مغذی ضروری بدن نوجوان کمک میکند.
گروه میوهها
مصرف انواع میوهها در فاصله بین افطار تا سحر برای نوجوانان بسیار مهم است. در وعده سحر، میتوان از میوههایی مانند سیب که سرشار از فیبر است، استفاده کرد. همچنین، میوههای فصل مانند پرتقال، نارنگی و موز گزینههای مناسبی برای مصرف هستند. فاصله بین افطار تا سحر زمان مناسبی برای مصرف میوه توسط نوجوانان است. مصرف لیموشیرین و گریپفروت نیز بهعنوان میوههای مفید در این فصل توصیه میشود. البته اگر نوجوانی تمایلی به مصرف برخی میوهها نداشته باشد، میتوان جایگزینهای مناسب را برای آنها در نظر گرفت. بنابراین فضایی را فراهم میکنیم که حتماً نوجوان از میوه در فاصله افطار تا سحر و حتی در وعده سحر استفاده کند.
گاهی سؤال میشود که اگر نوجوان بخواهد به جای میوه، آبمیوه بخورد، اشکال دارد؟ پاسخ ما این است که اگر آبمیوهها بهگونهای تهیه شوند که فیبر میوه داخل آن باقی بماند مثلاً داخل مخلوط کن ریخته شوند و فیبر داخل آبمیوه باقی بماند، میتوانند بهعنوان بخشی از گروه میوهها در نظر گرفته شوند.
گروه سبزیها
سبزیها نیز بخش مهمی از رژیم غذایی هستند و حتماً توصیه میکنیم از انواع مختلف سبزیجات مثل سبزیجات با برگ سبز روشن و تیره مانند اسفناج، کاهو و سبزیخوردن استفاده شود. استفاده از سبزیخوردن در کنار وعده افطار یک فرهنگ و عادت غذایی سالم و رایج در ماه رمضان است که حتماً به نوجوانمان نیز توصیه میکنیم که در وعده افطار از سبزی خوردن استفاده کند. همچنین، سبزیهایی مانند گوجهفرنگی، کلم بنفش و سفید و هویج که به دلیل داشتن بتاکاروتن، پیشساز ویتامین A است باید در وعدههای غذایی گنجانده شوند.
در این بخش، تنها به سه گروه غذایی اصلی (نان و غلات، میوهها و سبزیها) اشاره شد. در بخشهای بعدی، به بررسی سه گروه غذایی دیگر و نقش آنها در تغذیه نوجوانان در ماه مبارک رمضان میپردازیم.