مصطفی فرهادی:  به تعبیر آقای کورزویل ما انسان ها از زیست شناسی فراتر رفته ایم؛ او استدلال می کند که پیشرفت تکنولوژی به صورت تصاعدی در حال افزایش است و به نقطه ای معروف به «تکینگی» منجر می شود، جایی که هوش مصنوعی از هوش انسانی پیشی می گیرد و اساساً جامعه، زیست شناسی و حتی ماهیت وجود انسان را متحول می کند. وضعیت فعلی استفاده از هوش مصنوعی در حوزه خودروسازی ایران را می توان به آمیزه ای از امید نسبت به امکانات آن و بیم به دلیل چالش هایی که ایجاد می کند، تعریف کرد.

فرصت ها چیست؟

صنعت خودروسازی ایران یکی از بزرگ ترین بخش های کشور است، که با پیاده سازی فناوری های هوش مصنوعی می تواند متحول شود. موضوعاتی نظیر یادگیری ماشینی، رباتیک و برنامه های کاربردی اینترنت اشیا (IoT) که همگی فرآیندهای تولید را بهبود می بخشند. به عنوان مثال، تعمیر و نگهداری پیش بینی کننده مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند با پیش بینی خرابی های تجهیزات قبل از وقوع، زمان خرابی را تا حد زیادی کاهش دهد، بنابراین برنامه های تولید را بهینه کرده و هزینه ها را به حداقل می رساند. علاوه بر این، سیستم های کنترل کیفیت مبتنی بر هوش مصنوعی با شناسایی نقص ها در زمان واقعی، قابلیت اطمینان محصول را افزایش می دهند، که برای رعایت استانداردهای ایمنی بسیار مهم است.

علاوه بر این، نوآوری های هوش مصنوعی در طراحی وسایل نقلیه موجب تولید خودروهای خودران شده است؛ خودروهایی که بر اساس ویژگی های هوشمند مانند سیستم های پیشرفته کمک راننده (ADAS) ایمنی خودرو و تجربه کاربر را بهبود می بخشد.

امروزه تصور کارخانه های هوشمند موضوعیت پیدا کرده است. ترکیب هوش مصنوعی با اینترنت اشیا، ایجاد کارخانه های هوشمند را تسهیل می کند که در این کارخانه ها داده ها به طور مداوم جمع آوری و تجزیه و تحلیل می شوند تا کارایی عملیاتی بهبود یابد. این رویکرد می تواند منجر به مدیریت بهتر منابع، کاهش ضایعات، و شیوه های تولید پایدارتر، همسو با روندهای جهانی به سمت پایداری زیست محیطی شود.

امروزه شرکت های خودروسازی به طور فزاینده ای از هوش مصنوعی در بخش خدمات پس از فروش استفاده می کنند. از چت ربات های مبتنی بر هوش مصنوعی برای خدمات مشتری گرفته تا تجزیه و تحلیل های پیشرفته که قادر به پیش بینی رفتار مصرف کننده هستند، پتانسیل هوش مصنوعی برای افزایش تعامل و رضایت مشتری قابل توجه است. این می تواند وفاداری مشتری را قوی تر کرده و در نهایت فروش را افزایش دهد.

از سوی دیگر انتظار می رود نقش هوش مصنوعی در بهینه سازی زنجیره های تامین رشد کند. ظرفیت تجزیه و تحلیل حجم وسیعی از داده ها، شرکت های خودروسازی ایرانی را قادر می سازد تا زنجیره های تامین خود را ساده سازی کنند، اختلالات را پیش بینی کنند و به طور موثرتری به تقاضاهای بازار پاسخ دهند و هزینه های موجودی را کاهش دهند.

به صورت کلی می توان گفت هوش مصنوعی در تمامی اندام های صنعت خودرو قابل استفاده است در امور بازاریابی فروش و تولید محتوی؛ مدیریت مالی و اقتصادی؛ مدیریت منابع انسانی و ...

بیم ها کدامند؟

اما این پدیده نگرانی هایی را هم ایجاد کرده است. به ویژه از نظر شغلی! از آنجایی که هوش مصنوعی وظایف مختلف در تولید را خودکار می کند، تقاضا برای نیروی کار ماهر که بتواند با این فناوری های جدید سازگار شود، حیاتی می شود.

از سویی دیگر ملاحظات قانونی و اخلاقی نیز در چشم انداز فعلی هوش مصنوعی در بخش خودرو اساسی است. نگرانی های مربوط به حریم خصوصی داده ها، ایجاد یک چارچوب قانونی برای وسایل نقلیه خودران، مسائل مهمی هستند که برای تشویق به پذیرش ایمن و منصفانه فناوری های هوش مصنوعی باید به آن ها رسیدگی شود. علاوه بر این، چالش های تکنولوژیکی و زیرساختی، مانند دسترسی محدود به فناوری های پیشرفته و کمبود متخصصان ماهر، مانع تحقق کامل پتانسیل هوش مصنوعی در این زمینه می شود.

برای بهره برداری کامل از مزایای هوش مصنوعی در حین مدیریت ریسک های مرتبط، ذینفعان صنعت خودروی ایران باید رویکردی جامع شامل توصیه های سیاستی و ابتکارات استراتژیک را در پیش بگیرند. مهمتر از همه، دولت باید در برنامه های آموزشی و توسعه نیروی کار متمرکز بر هوش مصنوعی و فناوری های پیشرفته تولید سرمایه گذاری کند. ایران با آماده سازی نیروی کار فعلی و آینده با مهارت های لازم، می تواند رشد صنعت خودروسازی خود را در آینده مبتنی بر هوش مصنوعی تقویت کند. این  مهارت ها، می تواند اثرات جابجایی شغلی را کاهش دهد و در عین حال نوآوری را تشویق کند.

راهکار

تقویت همکاری بین بخش های دولتی و خصوصی می تواند به پیشرفت هوش مصنوعی در صنعت خودرو کمک شایانی کند. مشارکت بین ارگان های دولتی، سازمان های تحقیقاتی و شرکت های خصوصی می تواند تبادل دانش را ارتقا داده و پیشرفت فناوری های هوش مصنوعی را تسریع بخشد. این استراتژی همکاری می تواند علاوه بر جذب سرمایه گذاری و متخصص خارجی، که هر دو برای تحریک نوآوری در بخش خودروسازی ایران حیاتی هستند. به بهبود زیرساخت ها برای تسهیل استفاده از فناوری های هوش مصنوعی منجر گردد.  در پایان می توان گفت وضعیت فعلی هوش مصنوعی در بخش خودروسازی ایران، تعامل پیچیده ای از فرصت ها و چالش ها را به نمایش می گذارد. درک پتانسیل هوش مصنوعی برای ایجاد انقلاب در فرآیندهای تولید و طراحی خودرو و در عین حال پرداختن به خطرات مرتبط با آن حیاتی است. مسیر پیش رو مملو از فرصت ها است و با تلاشی همدلانه، ایران می تواند به عنوان یک شرکت کننده قابل توجه در تحول خودرویی مبتنی بر هوش مصنوعی ظاهر شود.

*متخصص هوش مصنوعی از آلمان