به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از زدام‌ای ساینس، مرگ طولانی و آهسته کتابفروشی‌ها برای دهه‌ها پیش بینی شده است. اول، ظهور زنجیره‌های بزرگی مانند بارنز و نوبل بود که کتاب‌فروشان مستقل را از گردونه رقابت در بازار بیرون رانده و بعد از آن آمازون غول کتاب‌های دیجیتال. کتابخوان‌های الکترونیکی که امکان خرید هر کتابی را در هر زمان و با زدن یک دکمه فراهم می‌کرد. سرویس‌های استریم، کتاب‌های صوتی و رسانه‌های اجتماعی همگی تهدید به اتمام کار کتابفروشان و خرده‌فروشان کتاب بودند. ولی با این وجود آمارها حاکی از چیز دیگری است.

کتاب‌فروشی‌ها بعد از عصر نه تنها زنده مانده بلکه پررونق هستند. در سراسر ایالات متحده و بریتانیا، کتابفروشان در حال باز کردن مکان‌های جدید هستند، مشتریان جوان را جذب می‌کنند و صنعتی که زمانی رو به افول بود را به یک داستان موفقیت نامحتمل تبدیل می‌کنند.

در شهری مانند بوستون، اجاره بالا و رقابت از سوی خرده فروشان آنلاین باید برای مشاغل کوچک فاجعه‌آمیز باشد اما کتاب‌فروشی‌ها یک صنف لوکس نیستند و همین طور آمار فروش آنها بالا می‌رود. لاوراستاک بوکس (Lovestruck) در میدان هاروارد این شهر اوایل سال جاری میلادی افتتاح شد و تقریباً جدیدترین کتابفروشی این شهر است ولی به گفته مسئولان آن فروش خوبی دارد.

«راشل کانتر»، مالک این کتابفروشی می‌گوید: «مردم باز شدن دیگر کتاب‌فروشی‌های مستقل را به‌عنوان یک پیروزی برای بازار می‌بینند، نه رقابت.»

این داستان در سراسر حاشیه اقیانوس اطلس تقریباً مشابه است. واتراستون در انگلیس زمانی در آستانه فروپاشی بود، اکنون در حال برنامه ریزی برای افتتاح حداقل ۱۲ فروشگاه جدید در بریتانیا در سال ۲۰۲۵ است. همتای آمریکایی آن بارنزاندنوبل با سرعت بیشتری در حال گسترش است و تنها در سال جاری بیش از ۶۰ فروشگاه به آن اضافه شده است.

«جیمز دانت» مدیر جدید کتابفروشی‌های بارنزاندنوبل به جای روشی مدرن به کتابفروشی‌های این شرکت اجازه داده با سلیقه خود کتابفروشی‌های خود را اداره کنند. او با هر فروشگاه به عنوان یک فضای منحصر به فرد برخورد کرد و به کتابفروشان محلی اجازه داد تا به جای پیروی از یک مدل شرکتی یکسان، موجودی خود را تنظیم کنند.

وی طی مصاحبه‌ای با شبکه سی‌ان‌ان گفت: «من فکر می‌کنم یک کتابفروشی مناسب باید مدیریت شود، و این جوهر یکی از مهارت‌های اصلی کتابفروش بودن است. شما سعی می‌کنید عناوینی را داشته باشید که فکر می‌کنید مشتریانتان بیشترین علاقه را داشته باشند و آنها را به نمایش بگذارید.»

هنوز این سوال باقی است که در عصر دیجیتال و با این همه ابزارهای الکترونیک برای مطالعه کتاب، چرا هنوز نسل جوان به کتاب‌های فیزیکی گرایش دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نسل زد (نسلی که در عصر دیجیتال متولد شده است) اکنون بیشترین خریداران کتاب‌های داستانی هستند. مطالعه ای که توسط انجمن کتابفروشان انجام شد نشان داد که افراد ۲۰ تا ۲۴ ساله بزرگ ترین گروه سنی خریدار کتاب در فروشگاه‌های فیزیکی هستند. در شهرهای کوچک، کتابفروشی‌های مستقل هجوم مشتریان جوان‌تر را گزارش کرده‌اند که بسیاری از آنها برای اولین بار لذت مرور قفسه‌های کتاب را کشف می‌کنند.

دانت می‌گوید: «ما متوجه شدیم که نسل جدید کتاب‌های چاپی را به کتاب‌های الکترونیکی و صوتی ترجیح می‌دهند. البته رسانه‌های اجتماعی در این امر دخالت دارند.»

مسئله این است که آمازون هرچند ارزان‌تر و راحت‌تر است ولی مهم نیست که چه کاری انجام می‌دهد چون هیچ ارتباط عاطفی وجود ندارد. و ظاهراً برای بسیاری از خریداران این مهم است. امکان پرسه زدن در راهرو و دیدن عناوین جالب وجود ندارد.

کتابفروشی‌ها فضایی را برای ارتباط فراهم می‌کنند. برخلاف تجربه منزوی خرید آنلاین کتاب، کتابفروشی‌ها گفتگو را تشویق می‌کنند- چه گفتگو با یک کتابفروش، چه دریافت توصیه‌هایی از مشتریان دیگر یا شرکت در جشن امضای کتاب. کتابفروشی‌ها چیزی فراتر از فروشگاه کالا هستند. به علاوه، آنها به چیزی بیش از کتاب تبدیل می شوند. آنها اغلب فضاهای آرام و کافه‌هایی دارند که در آن افراد می توانند کار کنند و مطالعه کنند و میزبان رویدادها هستند. کتابفروشی‌ها همه نوع فعالیت را برای جوامع محلی یکجا جمع می‌کنند. در کتابفروشی هیچ آگهی و هرزنامه‌ای وجود ندارد.

دیدن این تجدید حیات به عنوان یک روند زودگذر، یک واکنش نوستالژیک علیه ظهور رسانه‌های دیجیتال وسوسه انگیز است. البته هنوز چالش اجاره‌های بالا در اکثر کشورهای دنیا این مغازه‌های محبوب را تهدید می‌کند.