به گزارش ایرنا، اسفراین در جنوب شرقی استان خراسان شمالی قرار دارد و این شهر از اطراف به شهرهای سبزوار، بجنورد و کوه های آلاداغ می رسد و این شهر یکی از مراکز اصلی قیام سربدران بود و بسیاری از شهرت خود را به خاطر این موضوع دارد.

مردمی که در این منطقه زندگی می کنند از اقوام کرد کرمانج، تات و ترک های خراسان هستند این شهر دارای آثار تاریخی بسیاری است که معروف ترین آن شهر باستانی بلقیس است.

شهر بلقیس یکی از بزرگترین بناهای خشت و گلی که بر اساس قدیمی ترین آثاری که در این شهر پیدا کرده اند مربوط به اواخر دوران ساسانی است.

بر اساس مطالعات باستان شناختی در شهر بلقیس (اسفراین کهن) و با مراجعه به متون تاریخی می فهمیم که این شهر، محلی آباد در مسیر جاده موسوم به ابریشم بود که از صدر اسلام تا حمله افغانها، موجودیت و آبادی آن در این منابع مورد توافق پژوهشگران است.

خرابه های معروف به شهر بلقیس، بزرگترین اثر باستانی شناسایی شده در پهنه شهرستان اسفراین است که بیش از هزاران سال تاریخ آن را در دل خود جای داده است و این شهر در ۱۳۸۰ به شماره چهار هزار و ۴۹۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

امروزه از شهر اسفراین (شهر بلقیس) به غیراز بقایای ارگ و خندق اطراف آن، بخش هایی از حصار شهربند (شارستان) و بقایای یک بنای آرامگاهی معروف به مقبره شیخ آذری و نیز ویرانه های معروف به «منارتپه» اثر دیگری در سطح زمین برجای نمانده است.

علاوه بر این یک مجموعه یخدان نیز در فاصله حدود ۷۰۰ متری غرب ارگ قرار دارد که عموما جزو تأسیسات شهر بلقیس تلقی شده اند.

این ارگ که به آن نارین قلعه هم می گویند برجسته ترین اثر در این منطقه است که مساحتی برابر با پنج هکتار دارد.

باروهای آن با ۲۷ برج بزرگ و کوچک مستحکم شده و برای بالا بردن امنیت در اطراف آن خندقی حفر کرده بودند که امروزه این خندق با خاک پر شده است فقط در قسمت شرقی و شمالی قلعه مقداری باقی مانده است که متاسفانه در این بخش نیز کشاورزی می کنند.

مصالحی که برای ساخت این قلعه استفاده شده، خشت، آجر و چوب بوده و ظاهرا قلعه ۲ دروازه داشته است، یکی در قسمت جنوبی و دیگری در قسمت شمالی بوده اند.

دروازه قسمت شمالی به صورت یک بخش پیش آمده بود که امتداد آن به شهر راه پیدا می کرد و تمام برج ها در اثر گذشت زمان و فرسایش از بین رفته اند، تنها در پشت بعضی از برج ها آثاری از خشخاشی های نگهدارنده دیده می شود.

از حصارهای اطراف شهر چیزی زیادی باقی نمانده است و برخی از قسمت ها توسط افراد خراب شده اند تا از خاک آنها برای کشاورزی استفاده کنند و قسمت های دیگر نیز توسط حفاری های غیرمجاز تخریب شده اند.

در محدوده داخلی شهر بنائی وجود دارد که به مقبره شیخ آذری، عالم و عارف دوره تیموری معروف است و ویرانه هایی در این شهر وجود دارد که به نام تپه منار خوانده می شود و از آن به عنوان مسجد جامع این شهر یاد می شود، ولی این موضوع اثبات نشده است.

در متون تاریخی از شهری بین جرجان و نیشابور نام برده می شود که مرکزیت صدها روستای آباد را داشته و از بزرگانی چون سیاستمدارِ مشهور «ابوالعباس اسفراینی» یاد می شود که در دربار سامانی صاحب موقعیت و جایگاه خاص سیاسی اجتماعی بوده است.

به علاوه، یافتن کوره سفال پزی منضم به کشف سه پایه های سفالی و توپی های کوره در این شهر که بر تولید انبوه سفال و بومی بودن این صنعت در آن دلالت دارد، مجموعه شواهد و قرائنی است که بر مرکزیت و برابری شهر بلقیس به عنوان شهری باشکوه در بین شهرهای نیشابور و جرجان اشاره دارند.

وجود صنعت سفالگری در شمال شرقی ایران و در اسفراین کهن برخوردار از ویژگی هایی است که با کشفیات سفال در فصل اول تا پنجم کاوش‌های باستان شناختی شهر بلقیس منطبق است.

به طور کلی، می توان در این محوطه سفالینه های کشف شده از حصار شارستان را که به قرون ۲ – ۵ (هجری، قمری) تعلق دارد و در طی کاوش های باستان شناختی از لایه های باستانی کشف شده اند.

استان خراسان شمالی با داشتن هزار و ۱۵۱ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد و سالانه پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر و زائر امام هشتم (ع) است که از این خطه گذر می کنند.

شهرستان ۱۲۰ هزار نفری اسفراین در ۶۰کیلومتری جنوب شرقی بجنورد مرکز خراسان شمالی قرار دارد.