به گزارش ایسنا، مریم جلیلی مقدم در نشست خبری امروز اظهار کرد: در حوزه کنترل آفات، علاوه بر تأمین آفت‌کش‌ها که با وجود مشکلات بسیار، تاکنون به‌خوبی انجام شده، برنامه‌های موثری نیز در زمینه کنترل بیولوژیک تدوین کرده‌ایم. در همین راستا، تغییر ساختار در سازمان حفظ نباتات را مدنظر قرار داده‌ایم و معاونت کنترل بیولوژیک را ذیل مدیریت دفتر آفت‌کش‌ها تعریف کرده‌ایم. همچنین، در تلاش هستیم این معاونت را ارتقا داده و برای توسعه این حوزه، نیروهای متخصص جذب کنیم.
وی با تأکید بر اینکه «خط قرمز ما سلامت جامعه و حفظ محیط زیست است»، افزود: در هیئت نظارت بر سموم که متشکل از نمایندگانی از وزارت بهداشت، پزشکی قانونی، سازمان حفاظت محیط زیست، ستاد تعزیرات، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی، سازمان دامپزشکی و سایر نهادهای مرتبط است، تمامی آفت‌کش‌ها با حساسیت بالا بررسی می‌شوند. این آفت‌کش‌ها باید آزمایش‌های مربوط به سلامت انسان، حفظ منابع آبی، تأثیر بر آبزیان، گرده‌افشان‌ها و زنبور عسل را طی کنند تا مجوز ثبت دریافت کنند.
جلیلی مقدم با اشاره به اقدامات انجام‌شده در این زمینه گفت: در سال جاری ۱۴ آفت‌کش پرخطر را از چرخه مصرف حذف کردیم و اجازه واردات آن‌ها را نخواهیم داد.
وی همچنین از همکاری سازمان حفظ نباتات با سازمان ملی استاندارد برای کنترل کیفیت آفت‌کش‌های پرمصرف خبر داد و گفت: از دی‌ماه امسال استانداردسازی این آفت‌کش‌ها اجباری شده و به‌تدریج سایر آفت‌کش‌ها نیز به این برنامه اضافه می‌شوند. هدف ما این است که تمامی آفت‌کش‌های مورد استفاده کشاورزان تحت استانداردهای اجباری قرار گیرند و با نظارت دوگانه کنترل شوند.
رئیس سازمان حفظ نباتات در بخش دیگری از سخنان خود به تعاملات بین‌المللی این سازمان اشاره کرد و گفت: در زمینه صادرات، واردات و ترانزیت محصولات کشاورزی، امسال تعاملات خوبی با سایر کشورها داشتیم. تفاهم‌نامه‌هایی با ازبکستان، مجارستان و اندونزی امضا کرده‌ایم و یک تفاهم‌نامه سه‌جانبه نیز با فیلیپین منعقد شده است. همچنین، مذاکرات با ویتنام در حال نهایی شدن است تا یادداشت تفاهم همکاری بین دو کشور امضا شود.
وی افزود: این تفاهم‌نامه‌ها به‌منظور تبادل اطلاعات، رعایت موازین قرنطینه‌ای و تسهیل تجارت محصولات کشاورزی منعقد شده‌اند، چرا که یکی از مسائل مهم در تجارت بین‌المللی این محصولات، مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی و رعایت اصول قرنطینه‌ای است.
جلیلی مقدم از توسعه سیستم تبادل آنلاین اسناد و مدارک قرنطینه‌ای با روسیه خبر داد و گفت: ما با بسیاری از کشورها، از جمله روسیه، سیستم تبادل آنلاین اسناد و مدارک قرنطینه‌ای را راه‌اندازی کرده‌ایم. در صورت نهایی شدن این سیستم بین کشور ما و روسیه، بسیاری از تأخیرها در ارسال کالا و مدارک برطرف شده و روند تجارت تسریع خواهد شد.
وی در پاسخ به تأثیر عملکرد سازمان حفظ نباتات در کنترل سموم و آفات بر تولیدات کشاورزی، به آمار سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) اشاره کرد و گفت: طبق گزارش FAO، در صورت عدم کنترل آفات و بیماری‌ها، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد خسارت به محصولات گیاهی وارد می‌شود. این میزان خسارت بسته به نوع محصول، ممکن است کمتر یا بیشتر باشد. بنابراین، اقداماتی که انجام شده، نقش مهمی در کاهش این خسارت‌ها داشته است.
حذف ۱۴ آفت‌کش پرخطر و جایگزینی سموم کم‌خطر
رئیس سازمان حفظ نباتات در مورد حذف ۱۴ آفت‌کش پرخطر از چرخه مصرف کشور گفت: حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد آفت‌کش‌های مصرفی در کشور تولید داخل هستند، اما بیش از ۹۵ درصد مواد اولیه آن‌ها از خارج وارد می‌شود. بنابراین، وقتی ورود یک سم ممنوع می‌شود، هم ماده اولیه آن برای تولید داخلی و هم نوع آماده‌مصرف آن از چرخه خارج خواهد شد. معمولاً این فرآیند دو تا سه سال طول می‌کشد تا یک آفت‌کش به‌طور کامل حذف شود.
وی با تأکید بر اهمیت جایگزینی آفت‌کش‌های پرخطر افزود: ما عضو پروتکل‌های بین‌المللی هستیم و حذف این آفت‌کش‌ها یک تلاش جهانی محسوب می‌شود. هر ساله آفت‌کش‌ها بررسی می‌شوند و آن‌هایی که ریسک بالایی دارند، در لیست پرخطر قرار می‌گیرند. کشورهایی که قصد تجارت محصولات کشاورزی دارند، باید این لیست‌ها را رعایت کنند و آفت‌کش‌های پرخطر را طبق یک برنامه زمان‌بندی سریع از چرخه مصرف خود حذف کنند.
۱۲ درصد از سموم مصرفی کشور پرخطر هستند
جلیلی مقدم درباره میزان سموم پرخطر در کشور اظهار کرد: در حال حاضر، تنها ۱۲ درصد از سموم مصرفی جزو سموم پرخطر محسوب می‌شوند و بقیه در دسته کم‌خطر یا متوسط خطر قرار دارند. برخی از این سموم پرخطر برای آفات خاصی مانند جوندگان و موش‌کش‌ها ضروری هستند. با این حال، سازمان حفظ نباتات به دنبال جایگزینی ترکیبات کم‌خطر برای این آفت‌ها است.
وی ادامه داد: برای یک آفت خاص، معمولاً تنها یک سم وجود ندارد که با حذف آن، خسارت ۳۰ درصدی به محصولات وارد شود. ما همواره برنامه‌ای داریم که به ازای حذف یک سم، حداقل دو یا سه سم جایگزین که سمی‌تر و کم‌خطرتر هستند، به چرخه مصرف اضافه شوند تا کشاورزان دچار مشکل نشوند.
ضرورت افزایش اعتبارات و به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها به دلیل تغییرات اقلیمی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور درباره منابع مالی و حمایت دولت برای مبارزه با آفات گفت: یکی از چالش‌های جدی که نه‌تنها ما، بلکه سایر کشورها نیز با آن مواجه هستند، تغییرات اقلیمی است. این تغییرات باعث شده رفتار بیولوژیک آفات دگرگون شود، برخی آفات جدید ظاهر شوند و برخی دیگر، گیاهان جدید را به‌عنوان میزبان انتخاب کنند. از این‌رو، ضروری است که دستورالعمل‌های کنترلی به‌روزرسانی شوند.
وی تأکید کرد: اعتبارات و نیروی انسانی مورد نیاز برای این اقدامات نیز باید متناسب با این تغییرات افزایش یابد. در برخی کشورها، به دلیل اهمیت این موضوع، حتی نام وزارت کشاورزی خود را تغییر داده‌اند. بنابراین، لازم است این مسئله در کشور ما نیز به‌طور جدی دنبال شود.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور بر لزوم افزایش اعتبارات این سازمان تأکید کرد و گفت: بحث اعتبارات برای مبارزه با آفات و بیماری‌های گیاهی کاملاً ضروری است. در سال گذشته با طغیان بسیاری از آفات مواجه بودیم و قطعاً اعتبار و بودجه‌ای که در اختیار داشتیم، به‌تنهایی برای مدیریت این بحران‌ها کافی نبود. به همین دلیل، از سازمان مدیریت بحران و سایر مراجع کمک گرفتیم تا بخشی از این خسارت‌ها را جبران کنیم. اما واقعاً لازم است که اعتبارات سازمان حفظ نباتات به شکل قوی‌تری دیده شود تا بتوانیم هم با تغییر الگوی رفتاری آفات و هم با آفات نوظهور مقابله کنیم.
جلیلی مقدم در خصوص تهدیدهای آفات جدید اظهار کرد: در ابتدای سال، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) هشداری به ما ارسال کرد مبنی بر اینکه ممکن است در بهمن‌ماه با حمله ملخ صحرایی مواجه شویم. از همان زمان این تهدید را جدی گرفتیم و تمامی ادوات، تجهیزات و سموم مورد نیاز را برای مقابله با حمله احتمالی ملخ‌ها آماده کردیم. البته خوشبختانه تاکنون چنین حمله‌ای نداشته‌ایم، اما همچنان گوش‌به‌زنگ هستیم. پایش‌ها و ردیابی‌ها به‌صورت روزانه انجام می‌شود تا در صورت بروز هرگونه تهدید، غافلگیر نشویم.
هشدار درباره زنگ زرد در استان‌های فارس و لرستان
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در ادامه گفت: با استفاده از مدل‌های پیش‌آگاهی، پیش‌بینی شده که احتمال خسارت ناشی از زنگ زرد در استان‌های فارس و لرستان وجود دارد. اطلاع‌رسانی‌های لازم به استان‌ها انجام شده و ضروری است که تمامی کارشناسان حفظ نباتات در این مناطق بسیار هوشیار باشند و عملیات ردیابی را به‌طور مستمر انجام دهند تا بتوانیم به‌موقع این بیماری را کنترل کنیم.
وی درباره نتایج تحقیق و تفحص از واردات سموم پرخطر گفت: این پرونده در سال گذشته جمع‌بندی و به مجلس ارائه شد. من اطلاعات بیشتری از روند ادامه این موضوع ندارم، اما تا جایی که مطلع هستم، تفحص به پایان رسیده و نتایج آن ارائه شده است.
جلیلی مقدم یکی از چالش‌های مهم صنعت آفت‌کش‌ها را سهمیه‌بندی ناعادلانه دانست و تصریح کرد: متأسفانه سهمیه‌بندی‌ای که در صنعت آفت‌کش‌ها تحمیل شده، نه‌تنها سازمان حفظ نباتات، بلکه کشاورزان را نیز با مشکلات جدی مواجه کرده است. این سهمیه‌بندی باعث شده که برخی شرکت‌ها به‌راحتی و بدون در نظر گرفتن کیفیت محصولات، سهم خود را در بازار به فروش برسانند. در نتیجه، هر کالایی که موجود باشد، امکان فروش پیدا می‌کند، حتی اگر کیفیت لازم را نداشته باشد. این وضعیت نیازمند اصلاحات جدی است تا آسیب‌های ناشی از آن کاهش یابد.
وی در پی نگرانی‌های مطرح‌شده درباره سلامت محصولات کشاورزی و میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها در آن‌ها، اعلام کرد: در این زمینه، بررسی‌ها و پایش‌های گسترده‌ای توسط وزارت بهداشت و سازمان حفظ نباتات، به‌ویژه در دو سال اخیر، انجام شده است. با همکاری سازمان‌های مختلف، حدود ۱۸ هزار نمونه محصولات کشاورزی مورد بررسی و به‌روزرسانی قرار گرفته‌اند. نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی ایران در حد قابل قبول است.
وی تأکید کرد: البته هیچ کشوری نمی‌تواند ادعای سلامت ۱۰۰ درصدی محصولات کشاورزی خود را داشته باشد، اما در ایران تلاش‌های گسترده‌ای برای کاهش ریسک آلودگی محصولات صورت گرفته است. یکی از اقدامات مهم، جلوگیری از ورود آفت‌کش‌های پرخطر و حرکت به سمت روش‌های کنترل بیولوژیک و پرتودهی است که به کاهش میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها کمک می‌کند.
صادرات محصولات کشاورزی و استانداردهای سخت‌گیرانه بین‌المللی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در ادامه با اشاره به استانداردهای بین‌المللی در صادرات محصولات کشاورزی گفت: کشورهای مقصد صادراتی ایران، به‌ویژه کشورهایی که مقررات سخت‌گیرانه‌ای در حوزه ایمنی غذایی دارند، نظارت شدیدی بر سلامت محصولات وارداتی اعمال می‌کنند. خوشبختانه گزارش‌های عدم تطابق در ایران بسیار محدود بوده و تاکنون هیچ گزارشی از برگشت محصولات صادراتی کشور به دلیل باقیمانده آفت‌کش‌ها نداشته‌ایم.
وی در پایان افزود: این موضوع نشان‌دهنده رعایت استانداردهای سلامت در تولیدات کشاورزی ایران است و سازمان حفظ نباتات همچنان به برنامه‌های نظارتی و بهبود روش‌های کنترل آفات ادامه خواهد داد.
انتهای پیام