به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، عربستان سعودی از امروز سه‌شنبه میزبان مذاکراتی بین ایالات متحده و اوکراین خواهد بود؛ تلاشی جدید در عرصه دیپلماسی پس از تنشی که در جریان سفر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در ۲۸ فوریه در کاخ سفید روی داد.
ممکن است این پادشاهی ثروتمند، مکان عجیبی برای مذاکراتی به نظر برسد که هدفشان کاهش تنش‌های ایجادشده پس از این درگیری است. اما عربستان سعودی، تحت رهبری ولیعهد محمد بن سلمان، خود را محلی ایده‌آل برای مذاکرات صلح احتمالی بین کی‌یف و مسکو، حتی نخستین دیدار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و دونالد ترامپ، همتای آمریکایی او معرفی کرده است.
چرا این مذاکرات برگزار می‌شود؟
مقامات آمریکایی و اوکراینی پس از دیداری که در دفتر بیضی شکل کاخ سفید میان زلنسکی، ترامپ و جِی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا انجام شد و به مشاجره‌ای ۱۰ دقیقه‌ای در برابر خبرنگاران کشید، قرار است با یکدیگر دیدار کنند.
در بخشی از این بحث، ترامپ با عصبانیت به زلنسکی گفت: «تو با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنی و کاری که انجام می‌دهی، برای کشور بسیار بی‌احترامی محسوب می‌شود.»
زلنسکی در نهایت کاخ سفید را بدون امضای توافقی ترک کرد که دسترسی آمریکا به منابع معدنی کمیاب اوکراین را تضمین می‌کرد. اوکراین امیدوار بود که با این توافق، حمایت نظامی آمریکا را که برای مقابله با روسیه به‌شدت به آن نیاز دارد، به دست آورد.
این مذاکرات کجا برگزار می‌شود؟
وزارت خارجه عربستان روز جمعه در بیانیه‌ای اعلام کرد که محل برگزاری این مذاکرات جده، بندری در سواحل دریای سرخ خواهد بود. مشخص نیست که چرا پادشاهی سعودی جده را انتخاب کرده و نه ریاض پایتخت عربستان، که نخستین مذاکرات بین روسیه و آمریکا در ۱۸ فوریه در آنجا انجام شد.
با این حال، جده قبلاً نیز میزبان نشست‌های دیپلماتیک بوده و محل اقامت کاخ‌های سلطنتی است.
وزارت خارجه عربستان تأکید کرد که این کشور به تلاش‌های خود برای دستیابی به «صلحی پایدار برای پایان دادن به بحران اوکراین» ادامه می‌دهد و طی سه سال گذشته میزبان نشست‌های متعددی درباره این موضوع بوده است.
چه کسانی در مذاکرات حضور خواهند داشت؟
زلنسکی قرار است روز دوشنبه، پیش از آغاز مذاکرات، به عربستان سفر کند. او پیش‌تر سفر خود به این کشور را به تعویق انداخته بود زیرا به امارات متحده عربی سفر کرده بود؛ کشوری که خود به‌عنوان محل بالقوه‌ای برای مذاکرات صلح بین کی‌یف و مسکو مطرح بوده است.
زلنسکی روز جمعه گفت: «ما همچنان با شرکایمان که به‌اندازه ما خواهان صلح هستند، روی گام‌های مرتبط کار می‌کنیم. در اروپا، در آمریکا و در عربستان سعودی، ما در حال آماده‌سازی نشستی هستیم که روند صلح را تسریع کند و پایه‌های امنیت را تقویت کند.»
او همچنین اعلام کرد که آندری یرماک، رئیس دفتر ریاست‌جمهوری، آندری سیبیها وزیر خارجه، و روستم عمروف وزیر دفاع اوکراین، او را در سفر به عربستان همراهی خواهند کرد و در مذاکرات شرکت خواهند داشت.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده نیز تیم آمریکا را در این مذاکرات رهبری خواهد کرد و با ولیعهد محمد بن سلمان دیدار خواهد داشت.
سیبیها روز جمعه پیش از مذاکرات، با روبیو تلفنی گفتگو کرد و این تماس را «سازنده» توصیف کرد.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای کوتاه اعلام کرد که روبیو در این مکالمه تأکید کرد که «رئیس‌جمهور ترامپ مصمم است جنگ را در سریع‌ترین زمان ممکن پایان دهد و همه طرف‌ها باید برای تضمین صلحی پایدار اقدام کنند.»
ترامپ هم روز یکشنبه به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم که در نهایت و شاید نه در آینده‌ای خیلی دور، از عربستان نتایج خوبی به دست بیاید.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز دوشنبه در پاسخ به سوالی درباره این مذاکرات گفت: «مهم نیست که ما چه انتظاری داریم، مهم این است که ایالات متحده چه انتظاری دارد.»
چرا این مذاکرات در عربستان سعودی برگزار می‌شود؟
محمد بن سلمان از زمان به‌دست گرفتن قدرت در عربستان، سیاستی تهاجمی را در داخل و خارج از کشور دنبال کرده است.
شهرت بین‌المللی او پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست در سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول به‌شدت خدشه‌دار شد؛ قتلی که آمریکا و دیگران آن را به دستور مستقیم ولیعهد نسبت داده‌اند.
اما در دو سال اخیر، او سیاستی متفاوت در پیش گرفته و به تنش‌زدایی با ایران پرداخته، میزبان زلنسکی در نشست اتحادیه عرب بوده و در مذاکرات مربوط به جنگ‌های سودان و غزه نقش داشته است.
عربستان همچنین درحالی‌که غرب تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کرده، روابط خود را با مسکو از طریق کارتل نفتی اوپک پلاس حفظ کرده است.
میزبانی مذاکرات روسیه و آمریکا و احتمال جذب ترامپ به این کشور برای نخستین سفر خارجی‌اش در این دوره ریاست‌جمهوری، از طریق سرمایه‌گذاری‌ها و دیدارهای احتمالی، موقعیت عربستان را به‌عنوان یک بازیگر بی‌طرف در مذاکرات کلیدی جهانی تقویت می‌کند.
حکومت اقتدارگرای سعودی، رسانه‌های تحت کنترل و فاصله این کشور از جنگ، فضای مناسبی را برای برگزاری مذاکرات محرمانه و دور از هیاهو فراهم می‌آورد.
این مذاکرات چه تأثیری بر جنگ و جهان خواهد داشت؟
ترامپ همچنان به دنبال دستیابی به توافقی برای پایان دادن به جنگ اوکراین است. تاکنون، رویکرد او در قبال کی‌یف بیشتر شامل فشار و محدودیت بوده تا تشویق و حمایت، به‌طوری که دسترسی اوکراین به اطلاعات و تسلیحات را کاهش داده است.
درحالی‌که ترامپ رویکردی نسبتاً ملایم نسبت به پوتین داشته، اخیراً تهدید به اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه به دلیل حملات مداوم این کشور به شهرهای اوکراین کرده است.
اگر اوکراین و آمریکا به توافقی دست یابند که مورد پذیرش ترامپ باشد، این موضوع می‌تواند روند مذاکرات صلح را سرعت ببخشد.
با این حال، اروپا که از این مذاکرات کنار گذاشته شده، همچنان با دیده تردید به آن‌ها نگاه می‌کند.
هفته گذشته، اتحادیه اروپا توافق کرد که دفاع از قاره را تقویت کند و صدها میلیارد یورو را برای مسائل امنیتی و دفاعی در نظر بگیرد.