سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: نویسندگان کتاب «قدرت و پیشرفت» با هدف آگاهسازی کارآفرینان، مدیران فناوری و نیروی کار (اعم از تحصیلکرده و غیر آن) استدلال میکنند که برخلاف تصور رایج، پیشرفت فناوری بهطور خودکار به نفع همگان نیست. دارون عجماوغلو و سایمون جانسون در این کتاب با بررسی تجربیات تاریخی، مانند دوره شکوفایی صنعت در قرن نوزدهم، نشان میدهند که افزایش بهرهوری ناشی از پیشرفت فناوری، تنها زمانی منجر به افزایش اشتغال و دستمزد شده است که کارفرمایان، تولیدکنندگان و کارگران خواهان آن بودهاند.
«قدرت و پیشرفت» تأکید میکند که پیشرفت فناوری همواره به بهبود زندگی نیروی کار و رفاه عمومی منجر نشده، بلکه گاهی تنها به نفع گروهی خاص از نخبگان، متخصصان، کارآفرینان و تولیدکنندگان ثروتمند بوده و عرصه را بر نیروی کار تنگتر کرده است. بنابراین، این تصور که پیشرفت فناوری بهخودیخود و بدون مشارکت فعالانه، آیندۀ بهتری برای عموم رقم میزند، سادهانگارانه است. این کتاب بررسی میکند که پیشرفت فناوری تحت چه شرایطی میتواند به نفع همگان باشد و چگونه میتوان فناوری را در جهت منافع عمومی مدیریت کرد.
«قدرت و پیشرفت» شامل یک مقدمه با عنوان «پیشرفت چیست؟» و یازده بخش با عناوین زیر است: «کنترل فناوری»، «چشمانداز کانال»، «قدرت متقاعد کردن»، «گسترش بدبختی»، «طبقه متوسط انقلاب»، «تلفات پیشرفت»، «مسیر رقابتی»، «آسیب دیجیتال»، «تلاش مصنوعی»، «شکستهای دموکراسی» و «تغییر جهت فناوری».
در مقدمه کتاب «قدرت و پیشرفت» نویسندگان با نقل قولهایی از مدیران، روزنامهنگاران و سیاستمداران درباره پیشرفتهای بیسابقه فناوری و وعده جهانی بهتر شروع میکنند. این افراد معتقدند که فناوری، حتی با وجود مشکلاتی مانند نابرابری و آلودگی، راه حل نهایی است و ما باید با سرمایهگذاری در مهارتهای آینده خود را با آن وفق دهیم. خوشبینی به فناوری به حدی است که حتی اگر وعدههایی مانند رفع فقر محقق نشوند، باز هم دنیا از این خوشبینی سود میبرد.
با این حال، نویسندگان هشدار میدهند که پیشرفتهای خیرهکننده رایانهای در دهههای اخیر تنها گروه کوچکی از فعالان و غولهای کسبوکار را ثروتمند کرده و بسیاری از آمریکاییها از این قافله عقب ماندهاند. آنها با اشاره به اینکه رفاه همهجانبه در گذشته، محصول مزایای تضمینشده پیشرفت فناوری نبوده، بلکه نتیجه تلاش برای تقسیم عادلانهتر منافع و دور شدن از ترتیبات نخبهسالارانه بوده است، بر این نکته تاکید میکنند که کارگران با همبستگی و پیگیری منافع خود توانستند در مزایای رشد اقتصادی مشارکت کنند.
نویسندگان معتقدند که روایت غالب امروزی، برخلاف درسهای تاریخ، به دوران خوشبینی کورکورانه و نخبهسالاری در انگلستان ۲۵۰ سال قبل بازگشته است. آنها هشدار میدهند که تصمیمگیریهای بزرگ همچنان در دست عدهای معدود است که توجهی به رنجهای ناشی از پیشرفت ندارند و معتقدند این کتاب را نگاشتهاند تا ثابت کنند که «پیشرفت» هیچگاه محتوم نیست. پیشرفت گروه کوچکی از سرمایهگذاران و کارآفرینان را غنی میسازد، ولی اکثر مردم را ناتوان و بینصیب میگذارد. نگرش نوین و همهگیرتر به فناوری فقط در صورتی پدید میآید که مبنای قدرت اجتماعی متحول شود. این تحول، مانند تغییرات قرن نوزدهم، مستلزم ظهور دلاوری است که عقل متعارف را به چالش بکشد و زمام فناوری را از چنگ نخبگان کمشمار در حال حاضر بیرون آورد. شاید حتی دشوارتر از بریتانیا و آمریکای قرن نوزدهم باشد، ولی کمتر از آن زمان واجب نیست.
در بخش «درباره کتاب» آمده است: «آیا ابزارهای جدید، پیشرفتهای فناورانه و بینشهای کارساز همواره مفیدند؟ آیا هر بینشی مؤثر خواهد بود؟ یا برعکس، انتخاب جوامع و نخبگان دربارهی چگونگی استفاده از بینشها و فناوریهاست که تعیین میکند آنها دردی از آحاد مردم یک کشور یا دنیا برطرف خواهند کرد یا خیر؟ عجم اوغلو و جانسون در این کتاب براساس شواهد تاریخی پرشمار نشان میدهند که پیشرفت فناورانه، بهویژه هوش مصنوعی در سالهای اخیر، و بهطور کلی همهی بینشهای زیروروکننده، برخلاف برخی ادعاها، ممکن است بر فقر و نابرابری بیفزایند و این شیوهی کاربرد آنهاست که تعیین میکند آیا از رنج مردم جهان خواهند کاست یا خیر. آنها با مرور برخی جهشهای فناورانه در تاریخ جهان، از هزارههای دور تا قرون وسطی و سپس اروپای قرون اخیر و آمریکای قرن بیستم، ادعای خود را ثابت میکنند و به مخاطب کتاب، اعم از مردم عادی، سیاستگذاران و نخبگان جهان، دربارهی افزایش پایش و خفقانِ ناشی از رشد این فناوریها هشدار میدهند.»
کتاب «قدرت و پیشرفت» اثر دارون عجماوغلو و سایمون جانسون با ترجمه اصلان قودجانی در ۶۰۲ صفحه و با قیمت ۵۵۰.۰۰۰ تومان از سوی نشر ثالث منتشر شده است.
∎