موسیقی، مثل یه آینه، همیشه زندگی آدما، فرهنگشون و زمانه‌شون رو نشون داده. هر سبک موسیقی، یه داستان داره که از دل اتفاقات اجتماعی، تکنولوژی و خلاقیت هنرمندا بیرون اومده. توی این مقاله، می‌خوایم تاریخچه چند سبک مهم موسیقی یعنی پاپ، راک، رپ، سنتی و یه سری سبک دیگه رو بررسی کنیم و ببینیم چطور این صداها دنیا و البته ایران رو تحت تأثیر قرار دادن.

موسیقی پاپ، که کوتاه‌شده “پاپیولار” یا همون مردمیه، ریشه‌اش به اوایل قرن بیستم توی آمریکا و اروپا برمی‌گرده. این سبک از ترانه‌های ساده و عامه‌پسند تئاترهای وودویل و آهنگ‌های Tin Pan Alley توی نیویورک شروع شد. دهه ۱۹۵۰ با ظهور الویس پریسلی و بیتلز، پاپ به یه پدیده جهانی تبدیل شد. الویس با “Hound Dog” و بیتلز با “Hey Jude”، نشون دادن که پاپ می‌تونه هم شاد باشه، هم احساسی و هم همه‌گیر. این سبک به خاطر ملودی‌های ساده، ترانه‌های قابل‌هضم و ریتم‌های گیرا، همیشه مخاطب عام رو هدف گرفته.

توی ایران، پاپ بعد از دهه ۱۳۴۰ با خواننده‌هایی مثل ویگن و گوگوش شکل گرفت. آهنگ‌هایی مثل “سلطان قلب‌ها” از عارف یا کارهای پرانرژی گوگوش، پاپ ایرانی رو به یه سبک محبوب تبدیل کردن. بعد از انقلاب، پاپ یه دوره سکوت رو گذروند، ولی از اواخر دهه ۷۰ با خواننده‌هایی مثل شادمهر عقیلی و بعدها سیروان خسروی، دوباره جون گرفت و حالا پرطرفدارترین سبک توی کشوره و خواننده هایی مثل ایهام، آرون افشار و محسن چاوشی جز خواننده های پرطرفدار این روزهای موسیقی ایرانی هستند.

بیشتر بخوانید: دانلود آهنگ جدید به صورت رایگان + لینک مستقیم و متن آهنگ

راک‌اند‌رول توی دهه ۱۹۵۰ توی آمریکا زاده شد، وقتی که ریتم‌اند‌بلوز سیاه‌پوستا با کانتری سفیدپوستا قاطی شد. چاک بری با “Johnny B. Goode” و بیل هیلی با “Rock Around the Clock”، پایه‌های این سبک رو گذاشتن. دهه ۶۰ و ۷۰، راک با گروه‌هایی مثل رولینگ استونز، لد زپلین و پینک فلوید، عمیق‌تر و پیچیده‌تر شد و از اعتراض به جنگ ویتنام تا داستان‌های فلسفی رو در خودش جا داد.

توی ایران، راک خیلی فراگیر نشد، ولی دهه ۵۰ گروه‌هایی مثل بلک کتس یه جور راک ملایم رو امتحان کردن. بعد از انقلاب، این سبک زیرزمینی شد و خواننده‌هایی مثل رضا یزدانی و گروه‌هایی مثل اوهام، با تلفیق راک و حس ایرانی، راهش رو ادامه دادن. راک توی ایران بیشتر صدای قشر روشنفکر و جوانای معترضه و هنوزم طرفدارای خاص خودش رو داره.

رپ از محله‌های فقیرنشین نیویورک توی دهه ۱۹۷۰ شروع شد. دی‌جی‌ها مثل Kool Herc با بریک‌بیت‌ها و حرف زدن ریتمیک روی موسیقی، پایه‌های هیپ‌هاپ رو ساختن. دهه ۸۰ با گروه‌هایی مثل Run-DMC و بعدها با ستاره‌هایی مثل توپاک و نوتوریوس بی.آی.جی، رپ به یه سبک جهانی تبدیل شد. این موسیقی، زبون اعتراض بود؛ از تبعیض نژادی تا مشکلات زندگی خیابونی رو فریاد می‌زد.

توی ایران، رپ با یاس و آهنگ “بمب” توی اوایل دهه ۸۰ شناخته شد. قبلش، گروه‌هایی مثل زیرخاکی‌ها و بعدها حصین و رضا پیشرو، این سبک رو به زبون پارسی آوردن. رپ ایرانی، پر از نقدهای اجتماعی و حرفای روزمره مردمه و به خاطر همین، بین جوونا خیلی طرفدار پیدا کرده.

موسیقی سنتی، که توی هر کشوری رنگ و بوی خاص خودش رو داره، ریشه توی تاریخ کهن اون سرزمین داره. توی ایران، این سبک به دوران ساسانی و حتی قبل‌تر برمی‌گرده. با دستگاه‌ها و گوشه‌هایی مثل شور، همایون و ماهور، موسیقی سنتی ایرانی پر از ظرافت و عمقه. استادایی مثل علیزاده، شجریان و لطفی، این سبک رو به اوج رسوندن و آثاری مثل “راز دل” یا “بیداد”، هنوزم قلب شنونده رو می‌لرزونه.

سنتی توی ایران، همیشه یه جور پیوند با فرهنگ و ادبیات بوده. از شعرای بزرگ مثل حافظ و مولانا توی این آهنگا استفاده می‌شه و برای همین، بیشتر مخاطباش کسایی‌ان که دنبال اصالت و آرامش‌اند. این سبک با وجود رقبای مدرن، هنوزم زنده و قویه.

موسیقی جاز، که اواخر قرن نوزده توی نیواورلئان آمریکا از دل فرهنگ آفریقایی-آمریکایی بیرون اومد، با بداهه‌نوازی و ریتم‌های پیچیده شناخته می‌شه. لوئیس آرمسترانگ و مایلز دیویس، اسم‌های بزرگ این سبک‌ان. توی ایران، جاز خیلی فراگیر نیست، ولی بعضی گروه‌ها مثل پالت، یه جورایی حسش رو توی کاراشون آوردن.

موسیقی کلاسیک، که از قرون وسطی توی اروپا شروع شد، با آهنگسازایی مثل باخ، موتزارت و بتهوون به اوج رسید. سمفونی‌ها و سونات‌هاش، پر از احساس و نظمه. توی ایران، ارکستر سمفونیک تهران و کارای آهنگسازایی مثل مرتضی حنانه، این سبک رو زنده نگه داشتن. الکترونیک هم که از دهه ۷۰ با سینتی‌سایزرها شروع شد، حالا با دی‌جی‌هایی مثل دیوید گتا و مارشملو، دنیا رو گرفته. توی ایران، سیروان خسروی و اشوان، این حس مدرن رو توی پاپ آوردن و خیلی هم جواب داده.

هر کدوم از این سبک‌ها، یه تکه از پازل بزرگ موسیقی‌ان که توی زمان و مکان مختلف شکل گرفتن. پاپ با سادگیش، راک با شورشش، رپ با حرفای تندش و سنتی با ریشه‌هاش، هر کدوم یه جوری به زندگی ما رنگ می‌دن. توی ایران، این تنوع نشون می‌ده که ما هم مثل بقیه دنیا، دنبال صداهایی هستیم که حالمون رو بگن، چه شاد، چه غمگین، چه پرخاشگر. تاریخچه این سبک‌ها، فقط یه داستان نیست؛ یه سفره که هنوزم ادامه داره و هر روز با صدای جدید، غنی‌تر می‌شه.