روزنامه جامجم در واکنش به دریافت جایزه اسکار توسط انیمیشن «در سایه سرو» نوشت: آنچه تاکنون درباره این انیمیشن و اسکار آن منتشر شده، عمدتاً به موضوع و محتوای آن معطوف بوده است، اما مسئله مهمتر، سیاستگذاریهای مدیریتی پشت چنین محصولاتی است که ممکن است پس از این موفقیت، به جریان غالب در انیمیشن کشور تبدیل شود. پرسش اصلی این است که آیا فیلمهای «کانونی» در حال بازگشت هستند و آیا بار دیگر این سبک، سینمای ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد؟ نشانهها حاکی از آن است که با موفقیت این انیمیشن کوتاه در اسکار، سبک «کانونی» دوباره جان خواهد گرفت.
این هشدار زمانی اهمیت مییابد که در سالهای اخیر، بخش خصوصی و جوانان با انگیزه ملی، انیمیشن ایران را از گرایش به تولید آثار مناسب بزرگسالان و روایتهای مستقیم دور کردهاند. در این دوره، انیمیشنهایی مطابق با اصول این مدیوم، با هدفگیری مخاطب کودک و نوجوان، به اکران رسیدهاند. برخی از این آثار مانند «بچه زرنگ» و «پسر دلفینی» موفق شدهاند علاوه بر جذب مخاطب داخلی، به فروش جهانی نیز دست یابند. اما حالا با کسب اسکار و بازتاب گسترده آن، خطر بازگشت قالبهای «کانونی» در کمین انیمیشن ایران است. اگر این آسیب جدی گرفته نشود، بسیاری از فیلمسازان برای رسیدن به جوایز بینالمللی، مسیر تولید آثار پرمخاطب را کنار خواهند گذاشت. این همان اتفاقی است که در سینمای زنده با الگوی «اصغر فرهادی» رخ داد.
نمونهای بارز از این پدیده در انیمیشن، فیلم کوتاه «تبر» در سال ۵۹ است. احمد عربانی با الهام از داستانی از اروپای شرقی، این فیلم را ساخت که در فضای انقلابی آن دوران، مورد توجه قرار گرفت. این انیمیشن که بهصورت دو بعدی فریمبهفریم ساخته شده بود، تا سالها انیمیشن ایران را درگیر مستقیمگویی و مانیفستسازی کرد. درحالیکه انیمیشنهای جهانی مانند «شیرشاه»، «شرک» و «داستان اسباببازی» با قصههای فانتزی و سرگرمکننده، بازار جهانی از جمله ایران را تسخیر کردند، انیمیشنسازان ایرانی تحت تأثیر الگوی «تبر»، به تولید آثاری با پیامهای بزرگسالانه پرداختند.
اگرچه جشنوارهها و مراسمهایی مانند اسکار فرصتی برای سینمای ایران محسوب میشوند، اما نباید به بهای از بین رفتن روند مثبت انیمیشن کشور تمام شوند. در عرصه مدیریتی، باید مراقب این صنعت نوپای ایران بود تا گرفتار مسیر جشنوارهای نشود و همچنان به تولید آثاری با مخاطب انبوه داخلی و بینالمللی ادامه دهد.