به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در دنیای امروز، رابطه‌ای مستقیم بین توسعه تکنولوژی و پیشرفت در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر کشور برقرار است. به‌طوری‌که می‌توان گفت تکنولوژی علت اساسی برای ایجاد ثروت، دانایی و توانایی کشور‌ها بوده و ابزاری قدرتمند در توسعه ملی به‌شمار می‌آید. تکنولوژی طبق تعریف اسکاپ، چهار رکن اساسی انسان، ماشین، سازمان و اطلاعات دارد که تعامل اینها با یکدیگر موجب رشد و توسعه اقتصادی می‌شوند.
از میان چهار رکن تکنولوژی، انسان نقش‌محوری و بنیادی دارد. استفاده از بهترین و مدرن‌ترین ماشین‌آلات بدون نیروی انسانی متخصص و ماهر ممکن نیست. این‌جاست که اهمیت دانشگاه بیش از پیش روشن می‌شود.
دانشگاه محل تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر است و اگر این نیروی انسانی متخصص بتواند دانش و مهارت خود را در عرصه تولید و صنعت به کار بندد، بی‌ترید موجب پیشرفت خواهد شد همه این موارد در شرایطی است که کارشناسان معتقدند که دانش در کلاس‌های دانشگاه و مهارت در محیط‌های صنعتی حاصل می‌شود.
در راستای سلسله بازدید‌های اساتید دانشگاه تهران از کارخانجات صنعتی فولاد به همت دکتر امیررضا قیامی‌آزاد سرپرست مرکز تخصصی صنعت فولاد دانشگاه تهران این‌بار بازدیدی از شهرک صنعتی صفادشت کرج شامل مجموعه کارخانجات فولاد کشور برگزار شد. در این بازدید دکتر مهدی ملکان رئیس دانشکده مهندسی متالورژی و مواد دانشگاه تهران از منظر مواد ورقه‌های فولاد، فرآیند‌های جوشکاری، بهینه‌سازی و ... دکتر فریبرز جولای رئیس دانشکده مهندسی صنایع از منظر خطوط تولیدی کارخانجات و برنامه‌ریزی سازمانی مربوط به تولیدکنندگان دکتر سید مصطفی رضوی رئیس پردیس بین‌المللی کاسپین از منظر امکان ادامه تحصیل صنعتگران در دانشگاه تهران دکتر کاظم فولادی ریاست دانشکده مهندسی دانشکدگان فارابی، دکتر عبدالرضا سیف رئیس بسیج اساتید دانشگاه تهران، اعضای سازمان نظام مهندسی استان تهران و شماری از دانشجویان ارشد حضور داشتند.
امیررضا قیامی‌آزاد عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان این‌که در کشور به‌طور متوسط سالانه ۴۰ میلیون تن فولاد تولید و قیمت متوسط هر کیلو آهن ۴۰ هزار تومان است، اظهار می‌کند: حاصل‌ضرب این دو حدود ۱۶۰۰ همت ارزش مصالح تولیدی فولاد در کشور است.
وی با بیان این‌که این حجم عظیم از صنعت فولاد با این میزان تولید سالانه بدون ارتباط و تعامل با نهاد علم و دانشگاه امکانپذیر نیست، در ادامه می‌افزاید: دانشگاه تهران که به‌عنوان نماد آموزش‌عالی کشور شناخته شده است در ارتباط با صنعت می‌تواند با تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر در محیط دانشگاه و صنعت نیاز‌های فن‌آورانه و نوآورانه صنعت برای هر چه سریع‌تر رسیدن به توسعه پایدار را فراهم کند.
صنعت فولاد دومین صنعت مطرح کشور پس از نفت
این دکترای مهندسی عمران با بیان این‌که صنعت فولاد پس از نفت دومین صنعت کشور است، ادامه می‌دهد: ایران با میزان تولید سالانه ۴۰ میلیون تن فولاد میزان مصرف آن در ساخت و ساز ۴ میلیون تن است که این میزان مصرف جدای از میزان مصرف در مواردی، چون کشتیرانی، ساخت ناوشکن‌ها، صنعت هوا و فضا و خودروسازی است.
قیامی‌آزاد ساخت پل و راهسازی را محل دیگری برای مصرف فولاد تولیدی کشور برمی‌شمارد و می‌افزاید: ایران جزو ۱۰ کشور نخست تولید فولاد در دنیاست رتبه جهانی ایران ۸ تا ۹ و رتبه جهانی ترکیه با میزان تولید ۵۰ تا ۶۰ میلیون تن در سال ۶ و ۷ است، اما به‌لحاظ تکنولوژی ترکیه بسیار جلوتر است به‌عنوان مثال در ترکیه در صنعت پل‌های فولادی سازه‌های فولادی پل به دهنه ۲۰۲۳ متر دارند در حالی‌که در ایران در بهترین شرایط دهنه پل‌های فولادی ۲۶۰ متر است این فاصله زیاد جز با ارتباط دانشگاه و صنعت و انتقال تکنولوژی برطرف نمی‌شود.
وی با بیان این‌که پل‌های کابلی معلق همه فولادی هستند، می‌گوید:، اما ایران هنوز نتوانسته این سیستم را در کشور داشته باشد این فاصله تکنولوژی تنها از طریق دانشگاه و نیرو‌های کارآزموده صنعتی قابل حل است. این پل‌ها از یکصد سال پیش در دنیا وجود داشته است که نمونه بارز آن پل گلدن گیت در سانفراسیسکو با ارتفاع دهانه ۱۲۸۰ متر که در سال ۱۹۳۷ ساخته و تکمیل شد.
سرپرست مرکز تخصصی صنعت فولاد دانشگاه تهران استفاده از تکنولوژی روز دنیا برای داشتن توسعه را مستلزم همراهی صنعتگران با دانشگاهیان می‌داند و خاطرنشان می‌کند که ایران فولاد را به دیگر کشور‌ها هم صادر می‌کند. با حضور صنعتگران در دانشگاه و دانشگاهیان و دانشجویان در محیط صنعتی در قالب کارآموزی و پایان‌نامه این ارتباط و تعامل بیشتر خواهد شد.
ارتباط دانشگاه و صنعت از موارد مهم توسعه‌ای
دکتر مطلق عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان تهران ارتباط دانشگاه و صنعت را از موارد مهم از نگاه توسعه می‌داند و اظهار می‌کند: امروزه در ساخت و ساز‌های کلان‌شهر‌هایی نظیر تهران که از شهر‌های مادر و پایه کشور است در مقایسه با دهه ۷۰ شمار مهندسان ناظر افزایش چشمگیری داشته است امروز نظام مهندسی بیش از ۱۳۰ هزار مهندس در گرایش‌های هفت‌گانه عضو دارد.
او از آیتم‌های مهم در صنعت ساختمان‌سازی را توسعه این صنعت و پایداری ساختمان می‌داند و معتقد است ساخت و ساز‌ها باید از حالت‌های عمومی عام خارج و به پایداری لازم برسند، اما این در حالی است که از نگاه شهرسازی ساختار بافت‌های شهری ما شرایط ایده‌آلی ندارد به‌ویژه این‌که در دهه ۷۰ با تهاجم و افزایش جمعیت شهری ساختار‌های آشفته و درهم تنیده‌ای در کلان‌شهر‌ها ایجاد شد.
مطلق با اعتقاد به این‌که با بهره‌وری از صنایع فولاد و با تکنولوژی‌های پیشرفته صنعتی می‌توان ساختمان‌هایی با عمر مفید بیشتری داشت و ارتباط دانشگاه صنعت و سازمان نظام مهندسی علاوه‌بر افزایش کیفیت ساختمان‌سازی امکان اشتغال برای مهندسان جوان ایجاد می‌کند.
او توضیح می‌دهد که مهندسانی که به‌تازگی وارد سازمان مهندسی می‌شوند طی یک دوره ۳ تا ۵ ساله تجربه‌ای را کسب می‌کنند که ما کنترلی بر آنها نداریم اگر با توافق دانشگاه و وزارت راه و شهرسازی مهندسان در این دوره از این مراکز بازدیدی داشته باشند با کارکردی حرفه‌ای وارد بازار کار خواهند شد.
مطلق آمیختگی تخصص و تجربه را عاملی برای افزایش بهره‌وری، اشتغال و درآمدزایی مهندسان و بهره‌مندی مردم از ساختمان‌های با کیفیت‌تر می‌داند.
انتقاد از استقبال نکردن دانشجویان نسل جدید از کار در محیط‌های صنعتی
در نخستین بازدید از یک کارخانه صنعت فولادی با حیطه فعالیت در طراحی، ساخت و نصب سازه‌های فولادی اعم از ساختمانی، اسکلت‌های خاص سوله و صنعتی رضا سید صدر مدیرعامل این کارخانه صنعتی با اظهار تأسف از این‌که دانشجویان نسل جدید از ورود به صنعت استقبال نمی‌کنند در ادامه ارتباط و تعامل دانشگاه و صنعت را ضعیف برمی‌شمارد و می‌افزاید: دانشجویان در محیط صنعتی با کار آشنا می‌شوند و این موضوع به فهم بهتر دانششان کمک می‌کند.
وی با بیان این‌که متأسفانه تاکنون تجربه موفقی از ارتباط با دانشگاه نداشته در ادامه معتقد است در صنعت فولاد نیاز‌های فن‌آورانه و نوآورانه در بخش تجهیزات نمود بیشتری پیدا می‌کند هر چند در بخش جوشکاری و جنس ورقه فولاد و بهینه‌سازی تولیدات می‌توان از توان متخصصان دانشکده متالورژی و مواد در بحث ایمنی کارگاه و نکات مربوط به HSE و ایمنی کارخانه، می‌توان از توان متخصصان دانشکده مهندسی صنایع استفاده کرد.
تربیت نیروی متخصص و ماهر نخستین خواسته صنعت از دانشگاه
مهندس صدر نخستین خواسته خود از دانشگاه را تربیت نیروی متخصص و کارآمد به‌لحاظ دانشی و مهارتی عنوان و اظهار می‌کند این در سایه ارتباط تنگاتنگ دانشگاه و صنعت و حضور دانشجو در محیط صنعت به‌دست می‌آید.
در ادامه بازدید محمد حبیبی مدیرعامل یک شرکت صنعتی فولاد دیگر واقع در شهرک صنعتی صفادشت کرج با پروانه بهره‌برداری سالانه ۶۲ هزار تن تولید و تولید ماهانه ۲۲۰۰ تن خروجی برای انواع سازه‌های مسکونی، صنعتی و پتروشیمی مهم‌ترین دغدغه خود را ارتباط و تعامل دانشگاه و صنعت می‌داند که هنوز محقق نشده است
مدیرعامل این شرکت که در ساخت و نصب تیرآهن‌هایی به ارتفاع ۳ متر تخصص دارد می‌گوید وسعت این کارخانه ۴ هکتار است که انواع سازه‌ها اعم از مسکونی بلند مرتبه، پل‌های آزادراهی، راه‌آهن و استراکچر پتروشیمی و پالایشگاهی و نفتی را می‌سازد. چنان‌چه دانشجو در این محیط صنعتی کارآموزی خود را بگذراند و یا پایان‌نامه خود را در این محیط صنعتی تعریف کند افزون‌بر آشنایی با مشکلات صنعت فراگیری دانشش هم به‌راحتی امکانپذیر می‌شود.
به‌روزرسانی تکنولوژی‌ها دومین خواسته صنعتگران از دانشگاه
او معتقد است آن‌چه که امروز مهندسان این شرکت طراحی می‌کنند طبق تکنولوژی ۲۰ سال گذشته کشور‌های دیگر نظیر آیین‌نامه ۲۸۰۰ است که همه این موارد باید به‌روز شود.
حبیبی تعامل دانشگاه و صنعت را نیازمند دخالت سیاستگذاران در سطح کلان ندانست و گفت که باید اساتید پایان‌نامه‌های دانشجویی را به‌سمت مشکلات صنعتی و کار عملی در محیط صنعتی سوق دهند.
فربد حیدریان صنعت‌گر موفق دیگر از شرکت‌های فعال در حوزه ابنیه دارای رتبه ۱ ابنیه از سازمان برنامه و بودجه و سازنده انواع سازه‌های سنگین فلزی صنعت پل است ظرفیت تولیدی شرکت را براساس مجوزه داده ۹۰ هزار تن تولید سالانه می‌داند که ماهانه ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تن حجم خروجی ماهانه دارد او که دانشجویان دانشگاه تهران را از دانشجویان نخبه کشور می‌داند، اما معتقد است اگر دانشجو در محیط صنعتی کار نکند مهارتی هم کسب نمی‌کند و نمی‌تواند نیاز صنعت را برطرف کند او پس از فارغ‌التحصیلی سرخورده می‌شود و تنها راه حل را مهاجرت و جلای وطن می‌داند که نه به نفع خود، نه خانواده و نه کشور است.
افزایش طول‌مدت کارآموزی دانشجویان در صنعت سومین خواسته یک صنعت‌گر موفق از دانشگاه
او معتقد است از ۴ سال تحصیل دانشگاهی ۲ سال آن باید به کار در بخش صنعت اختصاص یابد متأسفانه تاکنون هیچ ارتباط سازمان‌یافته‌ای میان دانشگاه و صنعت برقرار نشده است.
حیدریان همه بخشنامه‌ها، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها را برآمده از دل صنعت با مشارکت دانشگاه می‌داند که می‌تواند در نهایت به به‌روز شدن صنایع به کمک دانش جامعه دانشگاهی منجر شود.
دکتر مهدی ملکان رئیس دانشکده مهندسی متالورژی و مواد دانشگاه تهران در صنعت فولاد بحث فرآیندی و ساخت را مهم می‌داند و می‌افزاید: عمده بحث برش‌کاری و جوشکاری این صنعت در حیطه تخصصی دانشکده متالورژی و مواد است این دانشکده به چندین آزمایشگاه فعال و یونیک در منطقه مجهز است و اساتیدی مجربی هم بحث جوشکاری را تدریس می‌کنند این دانشکده آمادگی دارد با صنعت فولاد در زمینه جوشکاری، بازرسی‌ها و انجام انواع تست‌های مکانیکی ... همکاری لازم را داشته باشد.
اعلام آمادگی دانشگاه برای برطرف کردن نیاز‌های فن‌آورانه و نوآورانه صنعت فولاد کشور
وی با بیان این‌که کارکرد شرکت‌های صنعت فولادی فعال در حوزه ساخت و ساز تهیه ورقه اولیه مرغوب و در فرآیند ساخت عمدتاً جوشکاری است در ادامه تأکید می‌کند که در حوزه طراحی و فرآیند و بهینه‌سازی و کنترل جوشکاری در مهندسی مواد قابل بررسی است.
ملکان در حوزه بهینه‌سازی فرآیند‌های جدید مواردی، چون مصرف کمتر انرژی، نیروی کار ساده‌تر، اپراتوری راحت‌تر و ... را مطرح می‌کند.
فریبرز جولای رئیس دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه تهران با اعتقاد به این‌که در بحث ایمنی و برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع در صنعت فولاد باید بررسی بیشتری شود و در برخی کارخانه‌های مورد بازدید موارد ایمنی ساده‌ای، چون عدم استنشاق بو‌های خارج از استاندارد رعایت نمی‌شد.
او معتقد است تنها با یک مشاهده ساده نمی‌توان عارضه‌یابی کرد باید فکت‌ها، آمار و ارقام مطالعه و بررسی شود.
فاصله کارخانجات صنعت فولاد در حوزه HSE با استاندارد
دکتر کاظم فولادی هم رئیس دانشکده مهندسی دانشکدگان فارابی با بیان این‌که در نگاه نخست آن‌چه در کارخانجات صنعت فولاد به چشم می‌خورد مسائل مربوط به HSE و ایمنی و حفاظت افراد است که نسبت به استاندارد فاصله دارد تردد افراد بدون کلاه ایمنی استنشاق بو‌های خارج از استاندارد و .... اما چون هزینه‌بر است کارفرما آن‌رادر اولویت قرار نمی‌دهد.
این متخصص هوش مصنوعی موضوع دیگر را جای خالی بهره‌مندی از این فن‌آوری در صنعت فولاد کشور می‌داند و می‌افزاید: صنایع ما تا رسیدن به این تکنولوژی فاصله بسیار دارند، اما دانشگاهیان می‌توانند برای رسیدن به بهره‌وری بیشتر این فاصله را کوتاه‌تر کنند.
به گفته کارشناسان ایران برای رسیدن به تراز کشور‌های جهان اول در ارتباط دانشگاه و صنعت راه بسیاری را باید بپیماید که این مهم جز با تلاش جامعه دانشگاهی و همراهی صنعت امکانپذیر نخواهد بود. این در حالی است که بی‌تردید در سایه این تعامل مسیر پیشرفت و توسعه سریع‌تر طی خواهد شد.