به گزارش جماران؛ کامبیز نوروزی، حقوقدان و کارشناس رسانه در کانال تلگرامی خود نوشت:
آقای سرپرست روابط عمومی شستا در یک فایل صوتی که به تازگی در محیط وب منتشر شده است خبر از برخی مبادلات مالی با تعدادی رسانه ها توسط این سازمان می دهد که شگفت آور است.
در این سخنان ضمن خبر دادن از برخی روابط ناسالم مالی تعدادی از شرکتهای شستا با برخی رسانه‌ها و فیک. نیوزها به صراحت گفته می شود که شستا قصد دارد به رسانه هایی که به عنوان درجه یک از آنها نام می برد از طریق شرکتهای وابسته خود پول بدهد و با آنها توافق کند این رسانه ها از شستا و 180 شرکت وابسته حمایت کنند و شستا را به اصطلاح نزنند. ایشان نام چند تا از این رسانه ها را نیز می برد که شامل چندین رسانۀ دولتی، شبه دولتی و غیردولتی معروف از جناحهای مختلف سیاسی می شود. ظاهراً مقدمات این کار نیز فراهم شده و پول هم در جریان پرداخت است.
یکی از مهمترین هنجارهای بنیادین اخلاق حرفۀ روزنامه نگاری این است که بین رسانه و روزنامه نگار با سوژۀ خبری هیچگونۀ رابطۀ منفعت آمیز نباید باشد. هرگونه رابطه ای که در آن پول یا امتیاز یا منفعتی بین رسانه و سوژۀ خبری وجود داشته باشد، نامشروع و نقض عمیق اخلاق حرفه ای رسانه و روزنامه نگاری و موجب فساد در کار اطلاع رسانی است. این قاعده البته شامل جایزه های جشنواره ای، آگهی های تبلیغاتی و آنچه موسوم است به رپرتاژ آگهی نیست. همچنین یارانه ای که دولت در قالب یک مدل معین به تمام مطبوعات و خبرگزاری ها می دهد نیز مشمول این اصل اخلاق حرفه ای نمی شود. زیرا این یارانه ها اولاً آشکارند، ثانیاً به همه پرداخت می شوند، ثالثاً هدف آنها حمایت رسانه از دولت نیست. ناگفته نماند که این یارانه ها در توسعۀ روزنامه نگاری ایران اثر منفی دارند. تا وقتی ناف رسانه های ایران به دولت بند باشد، تلاش و انگیزه برای ارتقای کار حرفه ای و جلب مخاطب و افزایش شمارگان کمال پیدا نمی کند.
در منفعت دادن به رسانه برای حمایت، مهم نیست پول یا امتیاز یا منفعت تحت چه عنوان مبادله می شود. فرق نمی کند که نام آن حمایت باشد، یا کمک بلاعوض یا عنوان دیگر. همچنین فرق نمی کند که منفعت به پول باشد یا کالا، یا امتیازاتی مانند حواله های دولتی یا هرچیز دیگر. در همه حال بر اساس اصول حقوق و اخلاق حرفۀ
روزنامه نگاری این رابطه به شکل استثنا ناپذیر ممنون و فاسد است و هردو سوی رابطۀ منفعت به یک اندازه در آن شریکند.
رابطۀ منفعت بین سوژۀ خبر و رسانه مغایر با مبانی وظایف حرفه ای رسانه است . کار اطلاع رسانی باید مستقل، درست، صادقانه و بی طرفانه باشد.
طبعاً وقتی یک رسانه از سوژۀ خبری خود منفعتی می گیرد تا به ازای آن از سوژۀ خبری حمایت کند، دیگر قادر نیست در اطلاع رسانی استقلال، صداقت، راستی و بی طرفی را رعایت کند و اگر خطا و خلاف، جرم و سوءاستفاده‌ای از سوژه دید نمی تواند آنها را منتشر کند. مثلاً دیگر نمی تواند از زیان هنگفت فلان شرکت یا سوءمدیریت جاری در آن یا فلان اختلاس در فلان قسمت یا عزل و نصبهای فامیلی و رانتی چیزی بگوید و بنویسد.
نتیجۀ رابطۀ منفعت پنهانکاری و کتمان حقیقت در فرآیند گردش اطلاعات است.
به عبارت دیگر رابطۀ منفعت تقریباً همۀ ارکان اصلی اخلاق حرفه‌ای را از بین می برد.
در اصل چهارم اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری ( یونسکو-1983) آمده است"شرافت حرفه ای به روزنامه نگار اجازه نمی دهد که به هیچ نحوی ... به ارتقای منافع خصوصی بپردازد. ..."
وقتی رسانه با سوژه اش رابطۀ منفعت مالی داشته باشد، به روزنامه نگاران آن رسانه نیز طبعاً اجازۀ تبعیت از اصول اخلاق حرفه ای داده نشده و به ناچار آنها باید از سیاست کاری رسانه خود پیروی کنند.
همۀ حقوق و آزادیهای مطبوعات و روزنامه نگاران ناشی از آن است که بنا به فرض، رسانه ها در جهت خیر عمومی، گردش آزاد و مستقل اطلاعات عمل می کنند. اگر رسانه ای از یک بنگاه یا یک سازمان یا یک شخص حقیقی امتیاز و منفعتی برای حمایت خاص دریافت کند، قادر نخواهد بود وظیفۀ حرفه ای خود را انجام دهد. چنین رسانه ای به بلندگوی آن شخصیت امتیازدهنده بدل می شود نه نهادی در خدمت به افکار عمومی.
رابطۀ مبادلۀ منفعت بین رسانه و دیگری به عنوان نقض صریح یکی از مهمترین اصول اخلاق حرفۀ روزنامه نگاری، هم منشاء
فساد در کار رسانه است و هم موجب فساد در شخص امتیاز دهنده.
رابطۀ منفعت بین رسانه و سوژه فقط در یک صورت می تواند تا حدی از نقض اخلاق حرفه ای کم کند که آن سوژه و آن رسانه رسماً و مستنداً اعلام کنند که چه مبلغی مبادله شده است تا مخاطب لااقل بتواند در اخباری که آن رسانه از آن سوژه منتشر می کند با تأمل و دقت بیشتر بداند قضیه از چه قرار است و بیشتر با یک رپرتاژ آگهی پنهان طرف است نه مطلبی حرفه ای و درستکارانه.