خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب – زینب رازدشت: نمایشگاه‌هایی که مرتبط با موضوع حجاب و عفاف هستند، به‌ویژه در رویدادهای مهمی مانند نمایشگاه قرآن، نیازمند توجه بیشتری از سوی مسئولان هستند. متأسفانه، عدم اولویت دادن به تولیدکنندگان محصولات حجاب و اختصاص فضای مناسبی برای آنها، می‌تواند نشانه‌ای از کم‌توجهی یا حتی بی‌سلیقگی در برنامه‌ریزی باشد. به همین بهانه گفتگویی با فاطمه بشیری یکی از تولیدکنندگان محصولات حجاب انجام داده‌ایم.
بخش اول این گفتگو با عنوان «تولیدکنندگان محصولات حجاب تشکیلات منسجم ندارد» منتشر شد.
بخش دوم این گفتگو را از نظر می گذرانید؛
* آیا پیشنهادی برای ایجاد مکان‌های ثابت در راستای عرضه محصولات حجاب با قیمت مناسب دارید؟
پیشنهاد شد که برای حل این مسائل، مکان‌های ثابتی در تهران و سایر استان‌ها به عرضه محصولات حجاب اختصاص داده شود. این مکان‌ها می‌توانند با اجاره معقول یا همکاری درصدی از فروش مدیریت شوند. چنین اقدامی، علاوه بر کاهش فشار مالی بر تولیدکنندگان، شأن و جایگاه محصولات حجاب را نیز حفظ خواهد کرد.
محصولات حجاب امروز با کیفیت بسیار بالایی تولید می‌شوند؛ از دوخت تمیز گرفته تا طراحی‌های متنوع و قیمت‌گذاری مناسب که سلایق مختلف را پوشش می‌دهد. حتی جوانانی که در ابتدا علاقه‌ای به حجاب ندارند، پس از دیدن این محصولات، جذب می‌شوند. این حقیقت نشان‌دهنده قابلیت ارزشمند محصولات حجاب برای تأثیرگذاری فرهنگی است که باید با برنامه‌ریزی مناسب بهتر به آن پرداخته شود. یعنی یک جوان ۱۷ یا ۱۸ ساله که به حجاب علاقه‌ای ندارد اما زمانی که این لباس رو می‌بیند، جذب آن می شود.
نمایشگاه‌هایی که مرتبط با موضوع حجاب و عفاف هستند، به‌ویژه در رویدادهای مهمی مانند نمایشگاه قرآن، نیازمند توجه بیشتری توسط مسئولان هستند. متأسفانه، عدم اولویت دادن به تولیدکنندگان محصولات حجاب و اختصاص فضای مناسبی برای آنها، می‌تواند نشانه‌ای از کم‌توجهی یا حتی بی‌سلیقگی در برنامه‌ریزی باشد.
اگرچه استدلال می‌شود که جداسازی بخش عفاف و حجاب به دلیل مخاطبان بیشتر و ایجاد نظم است، اما این مسئله نباید باعث شود که شرایط برگزاری این بخش نامطلوب یا ناکافی باشد. بلکه کمترین خواسته‌ای که می‌توان مطرح کرد این است که فضایی مناسب‌تر با امکانات بهتر در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد تا هم آنها بتوانند محصولات خود را بدون دغدغه عرضه کنند و هم مخاطبان تجربه‌ای بهتر از نمایشگاه داشته باشند.
نباید فراموش کرد که موضوع حجاب یک نیاز اجتماعی بوده و استقبال از این بخش خود نشان‌دهنده اهمیت آن در میان مخاطبان است. بنابراین، اختصاص دادن بهترین فضاها به این حوزه، نه‌تنها یک تصمیم منطقی بلکه به عنوان یک امر ضروری محسوب می‌شود. همچنین، اختصاص تنها یک بخش محدود و نه‌چندان مناسب مثل رواق غربی، نه تنها پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان نیست، بلکه باعث محرومیت بسیاری از فعالان این حوزه می‌شود.
علاوه بر این، مشکلاتی نظیر آسیب دیدن وسایل در اثر شرایط جوی، همان‌گونه که در سال گذشته رخ داد، نقطه ضعفی جدی محسوب می‌شود. چنین مواردی نشان می‌دهد که نادیده گرفتن نیازها و شرایط خاص این بخش می‌تواند خسارات مالی و معنوی فراوانی به دنبال داشته باشد. بنابراین، انتظار می‌رود مسئولان با برنامه‌ریزی بهتر و دقت بیشتری به حقوق تولیدکنندگان و نیازهای مخاطبان توجه کنند.
* هم اکنون مکان های ثابتی برای عرضه محصولات حجاب ایجاد شده است؟
ما تلاش کرده‌ایم در مناطقی همچون جمله شمال، شرق و غرب تهران. مانند پاساژ دلگشا (طبقه منفی ۵)، پاساژ مهتاب و پاساژ یاس مکان های ثابتی برای عرضه محصولات حجاب ایجاد کنیم، اما نیاز به توجه ویژه‌ای داریم؛ به‌خصوص در زمینه تبلیغات. در حال حاضر می‌توان گفت که بخش‌های غرب، شرق و مرکز تهران را تحت پوشش قرار داده‌ایم. اما همچنان این موضوع به دیده شدن و تبلیغات بیشتری نیاز دارد. نکته مهم‌تر این است که سایر استان‌ها هم باید موردتوجه واقع شوند. به‌عنوان‌مثال، استان بزرگی مثل اصفهان با جمعیتی قابل‌توجه، در این زمینه امکانات کافی ندارد. سال گذشته با رئیس اتاق اصناف اصفهان، آقای محمدی، صحبت کردم. او بیان کرد که در اصفهان ۱۲ هزار واحد صنفی پوشاک وجود دارد، اما تنها ۴۴ واحد مرتبط با محصولات حجاب فعال هستند. این آمار برای استانی با فرهنگ مذهبی برجسته، واقعاً جای تأسف دارد.
همچنین در استان فارس نیز مشکلات مشابهی دیده می‌شود، استانی با جمعیتی بیش از سه میلیون نفر، اما باز هم امکانات کافی برای عرضه و فروش محصولات حجاب وجود ندارد. ما پیش‌تر سه نمایشگاه در استان فارس (شهر شیراز) برگزار کردیم و کاستی‌ها را از نزدیک مشاهده کردیم؛ مثلاً مردم حتی به ساده‌ترین مدل‌های چادر هم دسترسی ندارند.
در این راستا، اگر طرح ایجاد نمایشگاه دائمی قرار است شکل بگیرد یا در حال شکل‌گیری است، حمایت‌ها ضروری است. بخش خصوصی آمادگی دارد به سایر شهرها برود و فعالیت خود را گسترش دهد، اما نیازمند سازوکاری مشخص و کمک نهادهای مربوطه است.
اگر مکان مناسبی موجود باشد، می‌توان آن را معرفی کرد؛ ما درخواست مکان رایگان نداریم و هزینه مناسب مکان را نیز متقبل می‌شویم. تنها انتظار ما حمایت در زمینه تبلیغات و معرفی به مخاطبین هدف، به‌ویژه بانوان است.
* شما به نکته بسیار مهمی اشاره کردید، که متأسفانه در برخی نمایشگاه‌های مرتبط با محصولات حجاب دیده می‌شود. اولین مسئله‌ای که باید به آن توجه شود، هماهنگی زمانی برگزاری نمایشگاه‌ها با فصول سال است. وقتی نمایشگاه در فصل پاییز برگزار می‌شود، انتظار می‌رود شرکت‌کنندگان محصولاتی مرتبط با همان فصل ارائه دهند. اما گاهی اوقات دیده می‌شود که تولیدکنندگان بی‌توجه به نیازهای فصلی، محصولات غیرمرتبطی عرضه می‌کنند که این امر می‌تواند کیفیت و جذابیت نمایشگاه را تحت تأثیر قرار دهد.
برخی تولیدکنندگان دیدگاه درستی نسبت به اهمیت حضور در نمایشگاه ندارند و تصور می‌کنند که عرضه‌ی هر محصولی بدون توجه به کیفیت یا تناسب آن با نیاز مخاطبان کافی است. این در حالی است که تجربه سال‌های اخیر نشان داده استقبال از نمایشگاه‌های تخصصی بسیار بالا بوده و بازدیدکنندگان زیادی، حتی در شرایط سخت مانند تعطیلی‌ها به دلیل آلودگی هوا، از این نمایشگاه‌ها دیدن کرده‌اند. بنابراین، این یک فرصت ارزشمند است که باید با برنامه‌ریزی دقیق‌تر از آن بهره برد.
برای ارتقای سطح نمایشگاه‌ها، سازمان‌دهی صحیح و رعایت استانداردها بسیار اهمیت دارد. اگر نمایشگاه‌ها در سطح حرفه‌ای برگزار شوند، برندهای معتبر و شناخته‌شده تمایل بیشتری برای حضور پیدا می‌کنند. این موضوع نه‌تنها تنوع محصولات را افزایش می‌دهد، بلکه کیفیت و تخصص در تولیدات را نیز بالا می‌برد. همچنین، اگر محصولات به صورت هدفمند و متناسب با فصل عرضه شوند، نیازهای مشتریان بهتر تأمین خواهد شد.
در نمایشگاه پنجم هدای شاهد حضور محصولاتی مناسب فصل بودیم، هرچند کمیت یا کیفیت آنها همچنان جای بهبود دارد. بنابراین، ضروری است که مسئولان برای کاهش هزینه‌ها و حمایت از تولیدکنندگان فعال‌تر عمل کنند تا برندهای بزرگتر و باکیفیت‌تر نیز ترغیب به شرکت در این رویدادها شوند.
اختصاص فضای ویژه به محصولات حجاب در نمایشگاه‌های پوشاک نیز کاملاً منطقی است. اتحادیه پوشاک سالانه نمایشگاه‌های موفق و چشمگیری برگزار می‌کند، اما جای خالی بخش عفاف و حجاب در چنین رویدادهایی به وضوح حس می‌شود. اگر تدابیری اندیشیده شود که تولیدکنندگان حجاب نیز بخشی از این نمایشگاه‌ها باشند، نه تنها این محصولات بیشتر دیده می‌شوند، بلکه زمینه تقویت بازاریابی داخلی و بین‌المللی برای آنها فراهم خواهد شد.
در نهایت، نیاز است که نگاه کلان‌تری نسبت به برگزاری این نمایشگاه‌ها حاکم شود؛ به گونه‌ای که بستری برای رشد و ارتقای همه جنبه‌های مرتبط، اعم از کیفیت، بازاریابی و صادرات فراهم شود.
گاهی مشاهده می‌شود که در میان محصولات حجاب، چادر عبایی نسبت به سایر اقلام مانند روسری و شال بیشتر در دسترس است. در عین حال، وقتی به حوزه مانتوها نگاه می‌کنیم، مشکلات متعددی وجود دارد. برای مثال، تولیدکنندگان محصولات حجاب وقتی از مانتو صحبت می‌کنند، معمولاً تصوری از یک مانتوی بلند با طراحی‌های خاص دارند. اما اگر نسل‌های دهه هفتادی و هشتادی را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که آنها اغلب به مانتوهای ساده‌تر گرایش دارند. این در حالی است که بسیاری از مانتوهای تولیدکنندگان حجاب، طراحی‌های ویژه‌تری دارند که با سلیقه نسل جدید کمتر هماهنگی دارد.
این موضوع نشان می‌دهد که تولیدکنندگان نیاز دارند بیشتر با خواسته‌ها و نیازهای نسل جوان آشنا شوند. البته، نمی‌توان انکار کرد که خلاهایی نیز در بازار وجود دارد. به طور مثال، در نمایشگاه‌های حجاب می‌بینیم که حدود ۷۰ درصد محصولات ارائه شده، چادر عبایی هستند. با این حال، خوشبختانه برخی تولیدکنندگان خوش‌ذوق به تولید مانتوهایی روی آورده‌اند که علاوه بر حفظ پوشیدگی، مناسب نیازهای روز نیز هستند. این مانتوها، طراحی کاربردی‌تری دارند؛ برای مثال، قد مناسبی دارند، آستین‌های بلند و دکمه‌دار هستند و این خصوصیات برای خانواده‌ها جذاب است. تولید چنین مانتوهایی نسبت به گذشته بیشتر شده، اما همچنان نیاز به توجه بیشتری در این زمینه احساس می‌شود.
* البته گاهی اوقات شاهد هستیم که محصولات حجاب با قیمت های بالایی عرضه می شود، رقم هایی که خارج از توان مردم است.
یکی از دغدغه‌های دیگر مرتبط با قیمت‌ها است. پارچه محصولات حجاب به دلیل نیاز به متریال خاص و مصرف پارچه زیاد، هزینه بیشتری دارد. این موضوع باعث می‌شود قیمت نهایی نسبت به مانتوهای عادی بیشتر باشد. به همین دلیل حمایت از تولیدکنندگان حجاب ضروری است تا مواد اولیه با کمترین واسطه و هزینه به دستشان برسد.
از سوی دیگر، باید تعامل بیشتری بین تولیدکنندگان و سازمان‌ها یا کارگروه‌های ساماندهی مد و لباس کشور برقرار شود. اگر طراحان خلاق به این صنعت معرفی شوند و بتوانند ایده‌های جدید خود را به تولیدکنندگان ارائه دهند، قطعاً محصولات بیشتری مطابق با نیاز جامعه تولید خواهد شد.
در نهایت، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مرتبط نقش مهمی در حمایت از طراحان خواهند داشت. بسیاری از طراحان حرفه‌ای که کمبود دیده شدن را مطرح می‌کنند، می‌توانند با معرفی صحیح به کارگاه‌ها و تولیدکنندگان، نقش موثری در این صنعت داشته باشند. امیدواریم این تعاملات شکل بگیرد تا تولیدات داخلی ما نه تنها باکیفیت‌تر، بلکه هدفمندتر و مطابق با سلیقه فرهنگی کشور باشد.