به گزارش ایرنا، نخستین رویداد «آموزش همگانی حفظ محیط زیست» با محوریت آموزش محیط زیست؛ رسانه و آگاهی‌بخشی امروز -یکشنبه- با هدف تقویت ارتباط بین عناصر اثرگذار در ترویج رفتارهای مسئولانه نسبت به محیط زیست، اعم از رسانه‌ها، کنش‌گران، سمن‌ها و دستگاه‌های اجرایی در سالن همایش‌های اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران برگزار شد و بخشی از چالش‌ها و فرصت‌های مربوط به فعالیت در حوزه محیط زیست از سوی فعالان این بخش مطرح شد.
در این مراسم که از سوی اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران برگزار شد، جلب مشارکت‌های مردمی با استفاده از راهکارها و ظرفیت‌های رسانه‌ای، هنری، فرهنگی و توان کنش‌گران و سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان هدف اصلی مورد توجه قرار گرفت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در این مراسم با اشاره به حجم قابل توجه قاچاق چوب در کشور گفت: میزان مصرف چوب در کشور ما سالانه بین ۱۲ تا ۱۳ میلیون متر مکعب است که حدود ۵.۵ میلیون متر مکعب آن در داخل از زراعت چوب و صدور پروانه‌های قانونی برای بهره‌برداری و نزدیک به یک میلیون متر مکعب هم از واردات تهیه می‌شود. این یعنی هر سال حدود ۶.۵ میلیون متر مکعب قاچاق چوب در کشور صورت می‌گیرد.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی اظهار کرد: ما بی‌تردید در یک جاهایی دچار چالش هستیم و از نظر برخوردهای قانونی ضعف‌هایی وجود دارد. زنجیره‌ای با حلقه‌های معیوب شکل گرفته و باید همه با هم مدیریت کنیم تا گامی برای مقابله با آن برداشته شود.
نیاز به آموزش در همه سطوح
وی افزود: آموزش می‌تواند در بهبود این وضعیت اثرگذار باشد. به همین دلیل باید آموزش در حوزه محیط زیست را برای همه اقشار جدی بگیریم. اما این کار آموزشی باید به یک رفتار همگانی تبدیل شود و همه حتی در محافل خانوادگی هم آموزش مسائل زیست‌محیطی را جدی بگیریم.
این مسئول خاطرنشان کرد: در هیچ جای جهان سراغ نداریم که دولت‌ها بدون همراهی مردم توانسته باشند محیط زیست را حفظ کنند و تنها راه جلب مشارکت مردم هم آموزش است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران آموزش محیط زیستی در همه سطوح را امری مهم برشمرد و گفت: ما حتی در مطالبه‌گری هم باید آموزش را جدی بگیریم. چون اگر مسیر مطالبه‌گری را ندانیم به بیراهه می‌رویم. برای نمونه در موضوع بحران زباله استان، طبق ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، شهرداری، دهیاری، راهداری و بخشداری‌ها مسئول اصلی هستند. اما معمولا حتی از سوی رسانه‌ها نیز از آن‌ها مطالبه نمی‌شود و همه سراغ حفاظت محیط زیست را می‌گیرند.
نیاز به مطالبه‌گری درست
ابراهیمی کارنامی خاطرنشان کرد: این که مسیر مطالبه را بلد باشیم نکته مهمی است. امروز نیاز داریم برای چالش زباله که استان ما در آن در حال غرق شدن است، پویش و جریان و موج مطالبه‌گری راه بیفتد تا از همه دستگاه‌هایی که در این بخش مکلف هستند بخواهیم کار انجام دهند. ما تا امروز همه راه‌های قانونی و اداری را رفتیم و برخورد هم کردیم، اما نتیجه نگرفتیم.
وی تصریح کرد: این‌که مردم نسبت به محیط زیست حساس شده‌اند، نشانه خوبی است و با ادامه مطالبه‌گری‌ها و آموزش و فرهنگسازی وضعیت محیط زیستی بهتری خواهیم داشت. ما نمونه‌های خوبی از همراهی در مطالبه‌گری‌های محیط زیستی را داشتیم که پرونده جنگل آق‌مشهد و کوه دماوند نمونه‌های آن هستند. اما با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم و در این مسیر باید به قول دکتر پزشکیان فاصله‌ها را کمتر و وفاق را بیشتر کنیم.
زنجیره تعاملی برای حفظ محیط زیست
رئیس اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران نیز در این مراسم با بیان این‌که حفاظت از محیط زیست یک مسئولیت همگانی است، اظهار کرد: در مسیر رسیدن به اهداف محیط زیستی همواره نقش سمن‌ها و رسانه‌ها برجسته است. رسانه‌ها به عنوان پل ارتباطی میان جامعه و نهادهای اجرایی با پوشش رسانه‌ای مستمر و بازتاب رخدادهای محیط زیستی نقش مهمی در فرهنگسازی این بخش دارند.
مرجان صدقی اظهار کرد: نهادهای آموزشی و دانشگاه‌ها هم با ایفای نقش کلیدی در پرورش نسل آینده می‌توانند بنیان‌های علمی و فرهنگی حفاظت از محیط زیست را در جامعه نهادینه کنند. دانش‌آموزان و دانشجویان به عنوان سفیران محیط زیستی می‌توانند پیام‌آور تغییر و تحول باشند و رفتارهای مسئولانه در قبال طبیعت را به فرهنگ غالب تبدیل کنند.
وی با اشاره به نقش آموزش و پرورش در ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست خاطرنشان کرد: ضمن این‌که باور داریم تلاش‌های فراوانی در حوزه آموزش و پرورش صورت پذیرفته، معتقدیم که کارهای بیشتر و بهتری می‌تواند انجام شود. قطعا تلاش‌ها کافی نبود که شاهد وضعیت کنونی محیط زیست هستیم. این‌که امروز در حوزه محیط زیست کم‌کاری صورت می‌گیرد و شاهد بی‌تفاوتی و تخریب محیط زیست هستیم نشان دهنده نقص در آموزش دوران کودکی و نوجوانی است.
آغاز طرح «محیط یار»
رئیس اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران به آغاز طرح «محیط یار» با مشارکت وزارت آموزش و پرورش و سازمان حفاظت محیط زیست اشاره کرد و گفت: طرح محیط‌یار گام جدیدی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و با همکاری وزارت آموزش و پرورش است که از طریق سفیران سلامت مدارس در مسیر ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست آغاز شده و امیدواریم به تقویت حس مسئولیت‌پذیری نسبت به محیط زیست کمک کند.
صدقی با بیان این‌که تشکل‌های مردم‌نهاد محیط زیستی نیز با تکیه بر ظرفیت‌های مردمی و رویکردهای آموزشی و اجرایی نقشی بی‌بدیل در گسترش آگاهی‌های محیط زیستی، اجرای طرح‌های حفاظتی و جلب مشارکت‌های همگانی دارند، اظهار کرد: همکاری این تشکل‌ها با رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای دولتی می‌تواند به شکل‌گیری یک جریان مؤثر و پایدار در حوزه محیط زیست منجر شود.
وی افزود: رویداد «آموزش همگانی حفظ محیط زیست» در راستای هم‌افزایی و تقویت نقش آموزش، رسانه و مشارکت عمومی در حفاظت از محیط زیست برگزار شده و امیدواریم مباحث و تجربیات مطرح شده در این نشست زمینه‌ساز اقدامات نوآورانه و راهبردی در حوزه اطلاع‌رسانی و آموزش محیط زیست باشد.
انتقال پیام به زبان هنر و رسانه
«جواد قارایی» مستندساز برجسته حوزه طبیعت و محیط زیست نیز که به صورت ویدئویی مهمان این مراسم بود، با اشاره به منحصربه‌فرد بودن محیط زیست و طبیعت مازندران و اثرگذاری رسانه‌ها و هنرمندان در ترویج فرهنگ محیط زیستی گفت: در دنیای امروز رسانه مهم‌ترین ابزار انتقال پیام و فرهنگسازی است و می‌تواند جاذبه‌های مختلف را به تجربه‌ای ملموس و اثرگذار برای همه مردم تبدیل کند.
وی با اشاره به اهمیت تولید مستندهای جذاب مرتبط با طبیعت و محیط زیست، خاطرنشان کرد: مستندسازان به نوعی سفیران طبیعت هستند و با روایت علمی و تصویری و هنری می‌توانند ارتباط عمیقی میان مردم و طبیعت برقرار کنند. یک مستند موفق با بهره‌گیری از عناصر سینمایی و هنری، داده‌های علمی، مستندسازی بحران‌ها و روایت‌های انسان‌ها قادر است پیچیده‌ترین مفاهیم اکولوژیکی را به شیوه‌ای ملموس و اثرگذار به مخاطب منتقل کند. هر محتوا از یک گزارش خبری گرفته تا یک مستند بلند می‌تواند نگاه جامعه را نسبت به تخریب جنگل‌ها، بحران آب، انقراض گونه‌ها و تغیرات اقلیمی تغییر دهد.
قارایی ادامه داد: چالش اصلی در تولید محتوای رسانه‌ای برای محیط زیست ایجاد تعادل بین دقت علمی و جذابیت تصویری و داستانی است. استفاده از فناوری‌های تصویربرداری و پیشرفته مانند تصاویر تایم‌لپس، تصاویر هوایی، انیمیشن‌های علمی و گرافیک داده‌محور می‌تواند محتوای مستند را به سطحی برساند که همزمان هم آگاهی‌بخش باشد و هم تاثیر احساسی و رفتاری ایجاد کند.
تهیه‌کننده و کارگردان مستند تلویزیونی پرمخاطب «ایرانگرد» اظهار کرد: آن‌چه اهمیت دارد ایجاد محتوایی است که نه تنها برای مخاطب جذاب باشد، بلکه آن را به اندیشه و اقدام عملی برای حفاظت از محیط زیست در کشور تبدیل کند.
وی افزود: امروز نیاز داریم که از رسانه به عنوان ابزاری راهبردی برای تغییر سیاستگذاری‌ها، اصلاح الگوهای رفتاری و ترویج اندیشه زیست‌محور بهره ببریم. امیدوارم این رویداد فرصتی باشد تا با شبکه‌سازی و همکاری اندیشمندان، مستندسازان و فعالان رسانه‌ای راهکارهای نوینی برای افزایش تاثیر رسانه‌ها در حفاظت از محیط زیست بررسی شود.
کاشت ۶۰ هزار نهال درختان بومی شمال در ساری
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ساری و رییس هیئت مدیره انجمن دارداری تبرستان هم که از دیگر سخنرانان این مراسم بود با اشاره به روند رو به رشد تخریب جنگل‌ها در سال‌های اخیر گفت: در سال‌های اخیر دیدیم شمشادهای مازندران که میلیون‌سال از هر گزندی در امان مانده بودند، طی چند سال با ۲ آفت از بین رفتند. این یعنی هر احتمالی را می‌توان برای گونه‌های جنگلی هیرکانی و طبیعت و محیط زیست‌مان متصور شد و در چنین شرایطی باید به سمت فرهنگسازی و ترویج رفتارهای مسئولانه مرتبط با محیط زیست گام برداریم.
نقی زارع اظهار کرد: یکی از گام‌هایی که در سال‌های اخیر با همراهی تعدادی از دغدغه‌مندان طبیعت و محیط زیست در استان برداشتیم، جنگل‌کاری شهری با رویکرد کاشت گونه‌های بومی و جنگلی شمال ایران است که در این مسیر از سال ۹۰ تا امروز بیش از ۶۰ هزار اصله از گونه‌های ارزشمند شمال ایران را در ساری کاشتیم.
رئیس هیئت مدیره انجمن دارداری تبرستان افزود: انجمن دارداری تبرستان با هدف کاشت درخت و نگهداری آن‌ها تشکیل شده و تا کنون علاوه بر ساری، در آلاشت، بهشهر، کیاسر و فریم نیز طرح‌های درختکاری را اجرا کرده است.
بانک ژن هیرکانی
وی خاطرنشان کرد: تلاش کردیم تا با کاشت گونه‌های بومی جنگل‌های شمال در مناطق شهری، هم به حفظ این گونه‌های ارزشمند کمک کنیم و هم برای آشناسازی نسل جدید و آحاد جامعه با این داشته‌های ارزشمند طبیعی گامی برداریم.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ساری خاطرنشان کرد: امروز این ۶۰ هزار اصله درخت که طی سال‌های اخیر کاشته شد، به بانک ژن درختان شمال تبدیل شده است.
زارع با بیان این‌که در کاشت درختان به زیبایی و مثمر بودن آن‌ها نیز توجه شده است، گفت: سعی کردیم تا گونه‌هایی را وارد شهرها کنیم که هم به زیبایی شهر کمک کنند و هم میوه‌های‌شان به تغذیه پرندگان کمک کند. با همین نگاه نیز نهال ولیک، بلوط و حتی گیلاس وحشی جنگل‌های شمال که در حال انقراض است را در نقاط مختلف شهر ساری کاشتیم و امسال شاهد شکوفه دادن برخی از این درخت‌ها بودیم.
رئیس هیئت مدیره انجمن «دارداری تبرستان» اظهار کرد: در این مسیر سعی کردیم که حتی از گل‌ها و بوته‌های جنگل‌های شمال هم غافل نشویم و از انواع این گل‌های بومی در بخشی از زیباسازی شهر ساری بهره گرفته شده است.
قلع و قمع درختان توسط قاچاقچیان چوب
زارع به یک چالش مهم در مسیر درختکاری‌های داوطلبانه اشاره کرد و گفت: رنج و معضل بزرگ این روزهای ما در مسیر فعالیت‌مان، مشاهده درختانی است که تازه رشد کرده بودند و به اندازه مناسب رسیدند، اما حالا شاهد قطع شدن‌شان توسط برخی سودجویان هستیم.
وی گفت: دیدن این اقدام‌های سودجویان ممکن است انگیزه برخی از دوستان همراه ما را کمرنگ کند. امیدواریم این چالش و معضل با کمک رسانه‌ها، تشکل‌ها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط کمرنگ شود.
در این مراسم اشکان جهان‌آرای خبرنگار حوزه محیط زیست نیز برخی راهکارها، فرصت‌ها، چالش‌ها و الزامات پیگیری رسانه‌ای در پرونده‌های محیط زیستی و نقش تعامل رسانه‌ها، سمن‌ها و دستگاه‌های اجرایی در تشکیل زنجیره و شبکه مطالبه‌گری را تشریح کرد.
این رویداد با تجلیل از حامد تیزرویان عکاس و کنش‌گر محیط زیست، اشکان جهان‌آرای خبرنگار ایرنا و نقی زارع رئیس هیئت مدیره انجمن «دارداری تبرستان» به دلیل فعالیت‌های مستمر محیط زیستی و کاشت نهال پایان یافت.