به گزارش گروه بین‌الملل ایرنا، ژان کلود وُزن، تاریخ‌دان و باستان‌شناس برجسته فرانسوی که سال‌ها در حوزه خاورمیانه و ایران پژوهش کرده و بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ مدیریت انستیتو فرانسه در تهران را بر عهده داشته، به مناسبت نودمین سالگرد تأسیس خبرگزاری ایرنا در گفت‌وگو با بخش فرانسوی این رسانه، بر نقش کلیدی ایرنا در عرصه خبررسانی بین‌المللی تأکید کرد.
وُزن در این گفت‌وگو نگاهی تحلیلی و دقیق به نقش رسانه‌ها در شناخت فرهنگ و تاریخ ایران، تأثیر روابط ایران و فرانسه، و مسئله دستکاری رسانه‌ای در شکل‌دهی تصویر ملت‌ها داشته و بر اهمیت گسترش دیپلماسی فرهنگی تأکید کرده است.
رسانه‌ها و تصویر «دیگری»: شناخت یا تحریف؟
این پژوهشگر فرانسوی در پاسخ به پرسشی درباره نقش رسانه‌ها در معرفی فرهنگ‌ها و ملت‌ها، به نقش مهم رسانه‌ها در شکل‌دهی تصویر «دیگری» اشاره کرده و معتقد است که امروزه بسیاری از رسانه‌ها تصویری تحریف‌شده و جهت‌دار از سایر ملت‌ها ارائه می‌دهند که بیشتر بر جنبه‌های منفی، کلیشه‌های نادرست و سوءبرداشت‌ها تأکید دارد.
او می‌گوید در سراسر جهان، شاهد رسانه‌هایی هستیم که تصویری مخدوش از «دیگری» ارائه می‌دهند، تصاویری که بیش از آنکه بر حقیقت استوار باشد، بر تأکید بر خشونت‌ها، بحران‌ها و اشتباهات احتمالی بنا شده است. ما اغلب بر اساس پیش‌فرض‌های فرهنگی و ایدئولوژیک خود قضاوت می‌کنیم، محکوم می‌کنیم و حتی گاهی بدون شناخت واقعی، درکی نادرست از جوامع دیگر می‌سازیم.
وی معتقد است که رسانه‌ها باید فراتر از این الگوهای کلیشه‌ای حرکت کرده و به ترویج شناخت واقعی میان ملت‌ها بپردازند، نه اینکه در خدمت سیاست‌های تقابلی قرار بگیرند.
ایران؛ تمدنی که باید به درستی شناخته شود
این تاریخ‌دان و باستان‌شناس برجسته فرانسوی در پاسخ به این سؤال که ایرنا چه نقشی در معرفی فرهنگ و هنر ایران در سطح بین‌المللی می‌تواند ایفا کند، اینطور گفت که این رسانه وظیفه دارد در گسترش شناخت یک تمدن بزرگ مانند ایران نقش مؤثری ایفا کند.
او با اشاره به شناخت محدود و گاه نادرست جوامع غربی از ایران، این موضوع را عجیب می‌داند و می‌گوید: چگونه ممکن است کشوری که هزاران سال تاریخ و تمدن دارد، نادیده گرفته شود یا سطحی تلقی شود؟ در حالی که آمریکایی‌ها با تنها دویست سال تاریخ، مدل خود را به جهان تحمیل کرده‌اند!"
وُزن تأکید دارد که ایرنا می‌تواند با معرفی چهره واقعی ایران، نقش مهمی در ارائه یک تصویر واقع‌گرایانه و متعادل از این کشور ایفا کند.
ایران و اروپا؛ پیوندهای فرهنگی فراموش‌شده
این پژوهشگر فرانسوی در ادامه، به تأثیر فرهنگ و هنر ایرانی بر اروپا اشاره کرده و نمونه‌های متعددی از تأثیرگذاری معماری و هنر ایران بر میراث فرهنگی غرب ارائه می‌دهد.
او می‌پرسد که چگونه ممکن است یک اروپایی، در گنبد مسجد جامع اصفهان نشانی از معماری رومانسک نیابد؟ چگونه ممکن است در کاشی‌های لعاب‌دار کاشان و اصفهان، ریشه‌های آزولِخوس‌های پرتغالی یا کاشی‌کاری‌های خانه‌های اشرافی اسپانیا را نبیند؟
به گفته او، فرهنگ‌ها همواره در طول تاریخ در تعامل بوده‌اند و شناخت این ارتباطات، به درک بهتر و نزدیک‌تر ملت‌ها از یکدیگر کمک می‌کند.
نقش رسانه‌ها در ایجاد دوستی یا دامن زدن به تنش‌ها
وُزن در بخش دیگری از مصاحبه، به نقش دوگانه رسانه‌ها در ایجاد دوستی یا تشدید درگیری‌ها پرداخته و معتقد است که رسانه‌ها می‌توانند هم در مسیر صلح و هم در مسیر جنگ مؤثر باشند.
این تاریخ‌دان و باستان‌شناس برجسته فرانسوی همچنین یادآور می‌شود که رسانه‌ها می‌توانند با انتشار گزارش‌های بی‌طرفانه و مستند، به شناخت بهتر ملت‌ها از یکدیگر کمک کرده و از دامن زدن به تنش‌های غیرضروری جلوگیری کنند.
اهمیت پژوهش‌های فرهنگی و تاریخی
وُزن که نزدیک به ۱۷ سال در ایران به پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی پرداخته، تأکید دارد که پژوهشگران خارجی موظفند نتایج تحقیقات خود را در اختیار جامعه ایرانی قرار دهند.
او درباره پروژه‌های تحقیقاتی خود در زمینه تاریخ ساسانیان سخن گفته و معتقد است که این دوره تاریخی تأثیری گسترده بر ایران، مدیترانه و اروپا داشته است.
به گفته او، همکاری میان پژوهشگران ایرانی و اروپایی می‌تواند به درک عمیق‌تر از تاریخ و تمدن ایران کمک کند و تصویری دقیق‌تر و علمی‌تر از گذشته این سرزمین ارائه دهد.
ایرنا؛ ۹۰ سال تلاش برای شناخت و ارتباط جهانی
در پایان، وُزن نودمین سالگرد تأسیس خبرگزاری ایرنا را تبریک گفته و نقش آن را در حفظ و ترویج فرهنگ ایرانی تحسین می‌کند.
او می‌گوید ایرنا که در کشوری با تمدنی چند هزار ساله تأسیس شده، از چندین نظام سیاسی عبور کرده اما همچنان هویت خود را حفظ کرده است: اطلاع‌رسانی گسترده با تأکید بر فرهنگ، که شاید استوارترین پیوند برای درک تحولات جوامع باشد.
این تاریخ‌دان و باستان‌شناس برجسته فرانسوی همچنین بخش فرانسوی ایرنا را به دلیل تعهد حرفه‌ای و مهارت‌های زبانی خبرنگاران و مترجمان آن، یکی از نقاط قوت این خبرگزاری می‌داند.
او در پایان تأکید می‌کند که ایران برای قرن‌ها نور امید و پیشرفت در خاورمیانه بوده است؛ ایرنا نیز باید به‌عنوان نماینده این نور، نقش خود را در معرفی چهره واقعی این کشور ایفا کند. این مأموریت، نه‌تنها برای ایران، بلکه برای شناخت بهتر جهان از یکدیگر ضروری است.