ورزشی جماران، فرشته مقدم: پنج شنبه هفته گذشته منچستریونایتد با قرار گرفتن مقابل رئال سوسیداد مهمترین بازی اش را از سال ۱۹۹۰ انجام داد (این دیدار در آنوئتا با نتیجه یک-یک به پایان رسید).
یونایتد که در این ۳۵ سال چهار بار به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید و دو پیروزی و دو شکست را در این دیدارها تجربه کرد هیچ کدام به اندازه بازی پنجشنبه شب در یک هشتم نهایی لیگ اروپا در اسپانیا برایش مهم نبود. چنین شرایطی در بازی برگشت که پنجشنبه شب در اولدترافورد برگزار می شود برقرار است و هر بازی تا فینال ۲۱ می در بیلبائو اسپانیا، البته اگر یونایتد بتواند تا آن مرحله برسد.
دلیلش چیست؟ اگر یونایتد نتواند قهرمان لیگ اروپا شود فرصت حضور در لیگ قهرمانان فصل آینده را از دست می دهد که آن از لحاظ مالی به یک کابوس تبدیل خواهد شد و در زمانی که دست باشگاه تنگ است یک حفره ۱۰۰ میلیون پوندی در بودجه این تیم به وجود خواهد آورد.
مشکلات یونایتد در لیگ برتر انگلیس موجب شده است این تیم در جایگاه چهاردهم قرار بگیرد و 11 امتیاز با نیوکاسل، تیم ششم جدول فاصله داشته باشد. همچنین شکست مقابل فولام در دور پنجم جام حذفی باعث شد تنها راه حضورشان در رقابت های اروپایی فصل آینده فتح لیگ اروپا شود. قهرمانی در این بازی ها که ژوزه مورینیو توانست در سال ۲۰۱۷ این کار را انجام دهد درها را برای ثروتمند شدن باشگاه باز خواهد کرد. آن مسیر یونایتد را برای رسیدن به ثبات تسهیل خواهد بخشید و اجازه خواهد داد روبن آموریم شروع به بازسازی تیمش کند.
با این حال یونایتد اکنون بازی با ریسک بالایی را انجام می دهد و ناکامی در فتح لیگ اروپا باشگاه را به آینده ای تاریک سوق می دهد که فرار از آن ممکن است سال ها طول بکشد.
تیم نتایج بدی کسب می کند، وضعیت مالی خوب نیست و کارکنان تمام بخش ها از تعدیل نیرو آگاه شدند، آن ها به ۲۰۰ نفری که در آخرین ماه سال ۲۰۲۴ اخراج شدند اضافه خواهند شد. همچنین هواداران برنامه چیده اند که پیش از شروع بازی برابر آرسنال در روز یکشنبه علیه مالکان باشگاه، خانواده گلیزر و سر جیم رتکلیف اعتراض کنند.
لیگ اروپا این فرصت را به یونایتد می دهد تا راه فراری از مشکلاتش داشته باشد. به همین خاطر فتح آن حیاتی است.
وضعیت مالی یونایتد چقدر بد است؟
می توان گفت یونایتد از زمانی که سر الکس فرگوسن تیمش را برابر ناتینگام فارست در دور سوم اف ای کاپ ۱۹۹۰ قرار داد در چنین شرایط بغرنجی قرار نداشت، سرمربی اسکاتلندی می دانست با شکست برابر این تیم جایگاهش را از دست می دهد و تاریخ باشگاه عوض می شود. در سال ۲۰۲۵ ناکامی در فتح لیگ اروپا تنها وضعیت مالی بد باشگاه را بدتر می کند و بازگشت به اوج را برای آن ها سخت تر می کند.
با وجود این که یونایتد در سال ۲۰۲۵ در لیگ دیلویت مانی در بخش درآمدزایی در سال گذشته پس از رئال مادرید، منچسترسیتی و پاری‌سن ژرمن در جایگاه چهارم قرار گرفت (۶۳۶.۹۵ میلیون پوند درآمد داشت) هزینه های این باشگاه موجب شد در طول آخرین سال مالی ۱۱۳ میلیون پوند از دست بدهند.
قوانین سود و پایداری لیگ برتر (PSR) تنها به ضرر ۱۰۵ میلیون پوندی در طول سه سال اجازه می دهد اما یونایتد تاکنون از نقض این محدودیت ها اجتناب کرده است چون همه این هزینه ها خلاف محاسبات نیست.
اکنون سقف مالی یونایتد به خاطر PSR به حداقل رسیده است. جدیدترین حساب ها که از یکم اکتبر تا سی و یکم دسامبر ۲۰۲۴ را نشان می دهد از کاهش ۱۲ درصدی درآمد، کاهش ۸۸.۷ درصدی سود، افزایش بدهی باشگاه تا ۵۱۵.۷ میلیون پوند و مجموع ۴۱۴ میلیون پوند بدهی به خاطر قراردادهای تسویه نشده خبر می دهد. این نکته را باید خاطر نشان کرد که بدهی های نقل و انتقالات در فوتبال غیرمعمول نیست: چلسی (۴۹۱ میلیون پوند)، تاتنهام (۳۰۷ میلیون)، آرسنال (۲۶۸ میلیون)، منچسترسیتی (۲۳۰ میلیون) و لیورپول (۱۲۳ میلیون پوند) در این رابطه بدهی دارند.
سود پرداختی بدهی های یونایتد اکنون سالیانه ۳۵ میلیون پوند است و در این فصل باشگاه همچنین غرامتی بالغ بر ۱۴.۵ میلیون پوند به اریک تن هاگ، دان اشورث و چندین مربی پس از اخراج پرداخت کرد.
مشکل مالی یونایتد به این دلیل است که اینئوس که اکنون باشگاه را به عنوان سهامدار اقلیت کنترل می کند اقدام به کاهش هزینه های عظیمی همچون کاهش ۴۰۰ شغل، افزایش قیمت بلیت و پایان وعده غذایی رایگان به کارکنان (غیر از بازیکنان) کرده است.
خبر بدتر این است یونایتد در فصل گذشته به خاطر قرار گرفتن در رتبه هشتم لیگ برتر (بدترین جایگاهش در تاریخ لیگ برتر) ۴۰.۵ میلیون پوند دریافت کرد. با توجه به این که هر رتبه ۳.۱ میلیون ارزش دارد اگر آن ها نتوانند جایگاه فعلی خود را (چهاردهم) بهبود ببخشند تنها ۲۱.۸ میلیون دریافت خواهند کرد که منجر به کاهش قابل توجه درآمد دیگری می شود.
چرا صعود به رقابت های اروپایی اهمیت زیادی دارد؟
برای باشگاه های بزرگی همچون یونایتد شرکت در رقابت های اروپایی حیاتی است و تنها به خاطر پولی که از طریق یوفا به نام لیست توزیع شناخته می شود نیست.
فصل گذشته آتالانتا پس از شکست بایرلورکوزن در فینال لیگ اروپا ۱۸.۲۳ میلیون پوند کسب کرد و به دلیل افزایش پول موجود پس از تغییر شکل دوباره رقابت های اروپایی از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۷، اکنون یک تیم می تواند از لیست توزیع لیگ اروپا حداکثر ۲۷.۰۴ میلیون به دست آورد.
حساب های سه ماهه یونایتد از یکم اکتبر تا سی و یکم دسامبر ۲۰۲۴ نشان داد این باشگاه از ۱۰ بازی خانگی خود در اولدترافورد در این زمان ۵۲ میلیون به دست آورده است و با افزایش بازی های مرحله گروهی و تضمین چهار بازی خانگی تیم، باشگاه می تواند ۲۰ میلیون دیگر به آن اضافه کند و مشتاقانه منتظر پنج میلیون اضافی با هر بازی خانگی اروپایی باشد.
فتح لیگ اروپا در این فصل حداقل می تواند ۶۰ میلیون پوند ارزش داشته باشد اما بازی در لیگ قهرمانان می تواند مبلغ بالای ۱۰۰ میلیون پوند را در یک فصل به ارمغان آورد. مجموع جوایز یوفا برای فصل ۲۵-۲۰۲۴ لیگ قهرمانان ۲.۰۴ میلیارد پوند است و ۴۶۶ میلیون پوند برای لیگ اروپا. فتح لیگ اروپا به معنای حضور در لیگ قهرمانان است که موجب می شود فشار مالی که روی باشگاه است کم شود.
بر اساس وبلاگ سوییس رمبل، شش باشگاه لیورپول، آرسنال، بارسلونا، بایر لورکوزن، اینتر میلان و اتلتیکو مادرید تنها از مرحله نخست لیگ قهرمانان بیش از ۷۰ میلیون درآمد داشتند. این رقم با جوایزی که برای مراحل باقی مانده تا فینال در نظر گرفته شده است می تواند برای تیم قهرمان به ۱۳۸ میلیون برسد.
حتی خوشبین ترین هواداران یونایتد هم نمی توانند شانسی برای تیمشان در قهرمانی فصل آینده لیگ قهرمانان اروپا ببینند اما تیمشان تنها با بازی کردن در مرحله نخست (لیگ) حداقل ۵۰ میلیون از طریق جوایز به دست می آورد، بدون اینکه درآمدهای حاصل از بازی های خانگی حساب شود.
فاصله میان حضور داشتن و نداشتن در این رقابت ها کاملا واضح است: در قرارداد ۱۰ ساله کیت یونایتد با آدیداس که ۹۰ میلیون سالیانه به باشگاه می دهد هر فصلی که در لیگ قهرمانان بازی نکنند ۱۰ میلیون از آن مبلغ کم می شود.
ناکامی در لیگ اروپا موجب می شود یونایتد حداقل ۴۰ میلیون پوند از دست بدهد اما اثر نبودن در لیگ قهرمانان با رقم ۱۰۰ میلیون شروع می شود و تنها افزایش می یابد.
چگونه می توان یونایتد را با دیگر باشگاه ها مقایسه کرد؟
ماه گذشته لیورپول حساب های مالی خود را برای پایان فصل (۳۱ می ۲۰۲۴) منتشر کرد و صدرنشین لیگ برتر از ضرر ۵۷ میلیون پوندی خبر داد و کاهش ۳۸ میلیون پوندی از درآمد رسانه ای به خاطر عدم حضور در فصل گذشته لیگ قهرمانان اروپا.
لیورپول همچنین افزایش ۶۰۰ میلیونی هزینه ها را برجسته کرد، به خصوص دستمزدها که نشان می دهد چقدر رقابت های اروپایی برای باشگاه هایی که هزینه های بالایی دارند اهمیت دارد.
آرسنال که فصل گذشته پس از ۱۷ـ۲۰۱۶ برای نخستین بار در لیگ قهرمانان شرکت کرد گزارش داد در پایان فصل (۳۱ می ۲۰۲۴) ۱۷.۷ میلیون پوند ضرر داشته است. با این حال سود حاصل از رقابت در لیگ قهرمانان برجسته بود چون یک سال قبل تر ضرر مالی شان ۵۲.۱ میلیون پوند بود.
استون ویلا از ضرر ۱۱۹.۶ میلیون پوندی در حساب های اخیرش خبر داد اما به نوشته دلویت، نسبت هزینه دستمزد ها و درآمدهای این باشگاه ۹۶ درصد است که بالاترین در اروپا به حساب می آید و آن دیگر نکته ای است که اهمیت حضور استون ویلا در لیگ قهرمانان را نشان می دهد.
با این حال برای اینکه نشان داده شود موفقیت در زمین محرک نهایی در رفاه مالی است منچسترسیتی پس از چهار قهرمانی پیاپی در لیگ برتر و ۱۳ فصل پیاپی حضور در لیگ قهرمانان رکورد درآمد ۷۱۵ میلیون پوندی و سود ۷۳.۸ میلیون پوندی خود را در حساب های پایان سال خود گزارش کرد.
چرا یونایتد برخی از بازیکنانش را در تابستان امسال نمی فروشد تا مشکلات مالی اش حل شود؟
زمانی که یک بازیکن قرارداد امضا می کند باشگاه باید به آن احترام بگذارد. اگر بازیکن نتواند مطابق انتظار عمل کند باشگاه باید شخص دیگری را پیدا کند تا با او قرارداد امضا کند و امیدوار باشد طرف مقابل پول خوبی برای این انتقال پرداخت کند و بتواند دستمزدش را بپردازد.
تام کین، رییس بخش ورزش در شرکت حقوقی برنداسمیتس به ESPN گفت: "بازیکنان قراردادهای معینی را برای دوره های مشخصی امضا می کنند. در مقابل بیشتر کارمندان در این کشور قراردادهایی دارند که مدت زمان ندارند و نامحدود هستند اما شامل یک دوره اخطار هستند که به هر یک از طرفین امکان فسخ می دهد، مثلا سه ماهه. چنین دوره هایی در قراردادهای بازیکنان وجود ندارند. تا زمانی که بازیکن رفتار ناشایستی نداشته باشد باشگاه نمی تواند به راحتی از دستش خلاص شود."
او افزود: "به عبارتی تنها راه باشگاه توافق دو طرفه برای فسخ قرارداد است که بعید به نظر می رسد این اتفاق بیفتد اگر بازیکن دستمزد خوبی بگیرد و پیشنهادی از تیم دیگری نداشته باشد. تنها زمانی احتمالش بیشتر است که باشگاه دیگری با همان دستمزد به او پیشنهاد بدهد. بدون توافق هیچ کدام از این اتفاق ها رخ نمی دهد."
مشکل یونایتد این است که تعداد زیادی بازیکن دارند که به کار تیم نمی آیند مانند مارکوس رشفورد، کاسمیرو، میسون مونت و آنتونی اما ارزش آن ها به خاطر عملکرد ضعیفشان در سال های اخیر پایین آمده است یا دستمزد بالایشان جا به جایی آن ها را بدون متحمل شدن ضرر مالی بزرگ سخت می کند.
یونایتد ممکن است مجبور شود برای انتقال ستاره آکادمی خود رشفورد که اکنون به صورت قرضی در استون ویلا بازی می کند بخشی از دستمزد این بازیکن را پرداخت کند چون همه باشگاه ها حاضر نیستند دستمزد ۳۲۵ هزار پوند در هفته این بازیکن را برای سه سال پرداخت کنند.
کاسمیرو که در آگوست ۲۰۲۲ با قراردادی چهار ساله به ارزش ۷۰ میلیون پوند رئال مادرید را ترک کرد تا در لیگ برتر پا به توپ شود اکنون ۱۷.۵ میلیون پوند ارزش دارد. یونایتد نیاز دارد تا یک باشگاه این رقم را برای بازیکن ۳۳ ساله در تابستان بپردازد. هر مبلغ کمتری به عنوان یک ضرر برای باشگاه محسوب خواهد شد و یونایتد را به نقض PSR نزدیک خواهد کرد.
یونایتد نیاز به بازسازی تیم خود دارد اما با پولی که از نقل و انتقال بازیکنان آکادمی به دست می آید (کسانی که هزینه ای در جا به جایی نداشتند) و این امکان را فراهم می کند هر مبلغی به عنوان سود خالص در حساب ها طبقه بندی شوند. بازیکنانی همچون کوبی ماین، الخاندرو گارناچو و رشفورد جذاب ترین خروجی های احتمالی باشگاه هستند. هر گونه پولسازی برای جلوگیری از نقض PSR مهم است.
در رابطه با خرید های ناموفق پر هزینه که شامل بازیکنانی همچون کاسمیرو، مونت، آنتونی، راموس هویلوند و جاشوا زیرکزی می شود یونایتد شانس کمی یا شانسی ندارد که با انتقال آن ها ضرر مالی نکند. باشگاه آن ها را گران خرید و با فروش آن ها حتی نمی تواند نیمی از پولی را که خرجشان کرده است بازگرداند.
آیا میانبری برای خروج از این آشفتگی وجود دارد؟
فتح لیگ اروپا سریع ترین مسیر ممکن است تا یونایتد بتواند به ثبات مالی دست پیدا کند. یک چوب جادویی است که درها را به روی آینده ای درخشان تر باز می کند، البته آینده ای همچنان مستلزم پرداخت بدهی و بازسازی تیم.
با این حال مشکلات مالی یونایتد عمیق است و نمی توان با حضور هر ساله در لیگ قهرمانان آن را حل کرد. این باشگاه باید اولدترافورد را بازسازی کند یا ورزشگاه جدیدی بسازد که حداقل یک میلیارد پوند هزینه خواهد داشت. داشتن یک تیم پر مهره نیز حیاتی است اما آن خیلی گران و پرهزینه است.
کریس مان، رییس بخش استراتژی ورزشی در اسپورتسلوژی به ESPN گفت: "اگر به حساب های اخیر یونایتد نگاه کنید هنوز اهمیت درآمدهای تجاری و روز بازی زیاد است اما عملکرد ضعیف تیم در زمین واقعا به آن ها لطمه می زند. احساس می شود آن ها گیر افتاده اند. باشگاهی با هزینه های لیگ قهرمانان اما در واقعیت در میانه جدول که همزمان تلاش می کند تیم را جنگنده تر کند و دوباره آن را در میان شش تیم برتر جدول قرار دهد."
آیا راه دیگری جز فتح لیگ اروپا وجود دارد؟
مان گفت: "یونایتد باید در جذب بازیکن دقت بیشتری داشته باشد. آن ها با خیلی از بازیکنان قرارداد امضا کردند که به اندازه ارزششان عملکرد قابل قبولی نداشتند و ارزششان پایین آمد."
او افزود: "همچنین مسیر سرمایه گذاری خصوصی وجود دارد، چیزی که تکلیف نشان داده است از تضمین آن با سایر تجارت ها مخالفتی ندارد. گروه فوتبال سیتی و اتلتیکومادرید هر دو در سال های اخیر این گزینه را انتخاب کردند اما ریسک این موضوع این است که سرمایه گذاران خواهان بازگشت سریع هستند."
مان در پایان اظهار کرد: "علاج آن می تواند این باشد که گلیزر به طور کامل سهم خود را بفروشد و بدهی هایش را تسویه کند اما تقریبا غیرممکن است این اتفاق بیفتد. متاسفانه یونایتد در شرایط بسیار سختی به سر می برد که راه حل های آسانی وجود ندارند."
در هر صورت یونایتد نیاز دارد در زمین پیروز شود تا بقیه مسائل حل شوند و اکنون چیزی مهم تر از قهرمانی تیم آموریم در لیگ اروپا نیست.