به گزارش خبرگزاری ایمنا، صنعت نفت یکی از ارکان اصلی اقتصاد ایران است که نقش حیاتی در تأمین درآمدهای ملی و اشتغال دارد، با این حال وابستگی به واردات تجهیزات و فناوری‌های خارجی همواره یکی از چالش‌های اساسی این صنعت بوده است، با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، نیاز به داخلی‌سازی تجهیزات بیش‌ازپیش احساس می‌شود. این فرایند نه‌تنها می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد، بلکه زمینه‌ساز توسعه فناوری و افزایش کیفیت محصولات نیز خواهد بود.
در سال‌های اخیر، با توجه به توانمندی‌های موجود در کشور، تلاش‌هایی برای بومی‌سازی تجهیزات صنعت نفت آغاز شده است. بر اساس آمارها، اکنون بیش از ۸۵ درصد از تجهیزات مورد نیاز این صنعت در داخل کشور تولید می‌شود که نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجهی در این زمینه است.
روند داخلی‌سازی تجهیزات صنعت نفت
توسعه توانمندی‌های داخلی یکی از اهداف اصلی برنامه‌های داخلی‌سازی تجهیزات صنعت نفت است. با ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از آن‌ها، امکان تولید تجهیزات پیچیده و پیشرفته فراهم شده است. طبق گفته مسئولان، حدود ۸۲۰ شرکت زیرمجموعه انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت فعال هستند که ۱۸۲ شرکت از آن‌ها دانش‌بنیان هستند. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، توانسته‌اند محصولات با کیفیتی تولید کنند.
همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان یکی از عوامل کلیدی موفقیت در بومی‌سازی تجهیزات بوده است. این همکاری‌ها موجب انتقال فناوری و دانش فنی به صنعت نفت شده و به ارتقای کیفیت محصولات کمک کرده است، همچنین انعقاد قراردادهای بومی‌سازی با این شرکت‌ها موجب افزایش ظرفیت تولید و کاهش وابستگی به واردات شده است.
برای تحقق اهداف داخلی‌سازی، ایجاد زیرساخت‌های مناسب ضروری است. این زیرساخت‌ها شامل تأسیس کارخانه‌ها، مراکز تحقیق و توسعه و شبکه‌های توزیع می‌شود که باید به‌طور هم‌زمان با رشد تولیدات داخلی توسعه پیدا کنند. بر اساس گزارش‌ها، ظرفیت ساخت تجهیزات صنعت نفت معادل ۵ میلیارد یورو برآورد شده است که نشان‌دهنده پتانسیل بالای کشور در این زمینه است.
فرصت بومی‌سازی تجهیزات صنعت نفت برای آینده
با وجود چالش‌ها، فرصت‌هایی نیز برای تقویت روند داخلی‌سازی وجود دارد:
-افزایش تقاضا برای تجهیزات بومی: با اجرای پروژه‌هایی همچون خط لوله گوره-جاسک، تقاضا برای تجهیزات بومی افزایش یافته است، این پروژه‌ها می‌توانند موجب فعال شدن ظرفیت خالی سازندگان شوند و اشتغال‌زایی بیشتری را فراهم کنند.
- حمایت دولت: حمایت دولت از صنایع داخلی و ایجاد مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند موجب تسریع روند بومی‌سازی شود، همچنین سیاست‌گذاری صحیح می‌تواند زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کند.
-ارتقای فناوری: توسعه همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی می‌تواند منجر به ارتقای فناوری در صنایع نفتی شود. استفاده از دانش روز دنیا و انتقال آن به صنایع داخلی می‌تواند کیفیت محصولات را افزایش دهد.
به گزارش ایمنا، داخلی‌سازی تجهیزات صنعت نفت نه‌تنها یک ضرورت اقتصادی بلکه یک فرصت بزرگ برای رشد و توسعه کشور محسوب می‌شود، با توجه به پتانسیل بالای کشور در تولید تجهیزات نفتی و نیازهای روزافزون این صنعت، سرمایه‌گذاری در بومی‌سازی باید در اولویت قرار گیرد.
اگرچه چالش‌هایی وجود دارد، اما با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین‌بخشی می‌توان بر این موانع غلبه کرد. این فرایند نه‌تنها موجب کاهش وابستگی به واردات خواهد شد، بلکه می‌تواند به ایجاد اشتغال پایدار و ارتقای سطح فناوری کشور منجر شود.