صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/05/30
اسوشیتدپرس در گزارشی از واشنگتن به قلم اریکا ورنر و جرج جان نوشت :
مخالفان جمهوریخواه موافقتنامه هسته ای باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا با ایران در حال جنجال آفرینی برسر افشاگری ها درمورد یک موافقتنامه جانبی محرمانه بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در ارتباط با بازرسی از تاسیسات هسته ای این کشور هستند.
اما دموکرات ها در مجلس نمایندگان آمریکا به گزارش منتشر شده در این خصوص اهمیت ندادند و مدعی شدند از آراء کافی برای حمایت از اوباما برخوردارند.
اسوشیتدپرس روز چهارشنبه گزارشی را درمورد یک موافقتنامه جانبی فاش نشده بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر و اعلام کرد براساس این موافقتنامه تهران اجازه خواهد داشت از بازرسان خود برای تحقیق درباره یک مرکز مشکوک به فعالیت های تسلیحاتی دست‌‌کم یک دهه قبل استفاده کند. آژانس خواستار بازرسی از این مرکز به منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر درباره فعالیت های گذشته ایران در آنجاست.
اما یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه در واکنش به این گزارش اسوشیتدپرس بیانیه ای را منتشر و از موافقتنامه بین ایران و آژانس در ارتباط با مرکز نظامی پارچین دفاع کرد.
آمانو در این بیانیه خود اعلام کرد از این گزارش اسوشیتدپرس درمورد اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی مسئولیت بازرسی های هسته ای را به ایران واگذار کرده ناراحت شده است.
وی با تاکید بر اینکه این موافقتنامه جانبی محرمانه است تصریح کرد :« این توافق های صورت گرفته به لحاظ فنی محکم و مستدل و مطابق با تجربیات گذشته ماست و به هیچ وجه شامل معیارهای مرتبط با پادمان های ما نیست.»
گزارش اسوشیتدپرس درباره موافقتنامه جانبی بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی باعث عصبانیت دوباره قانونگذاران جمهوریخواه شد که به شدت از موافقتنامه به دست آمده با هدف محدود شدن برنامه هسته ای تهران انتقاد می کنند. این منتقدان می گویند این موافقتنامه با بی عقلی بر اعتماد به ایرانی ها استوار است و آنگونه که دولت آمریکا تاکید دارد بر بازرسی های معتبر استوار نیست.
جان بینر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفت :« رئیس جمهور اوباما به اغراق می گوید موافقتنامه وی شامل راستی آزمایی بی سابقه است. او مدعی است این موافقتنامه بر پایه اعتماد استوار نیست. اما گزارش های دولت درمورد این موافقتنامه های جانبی به هیچ وجه کافی نیست و هنوز مشخص نیست آیا کسی در کاخ سفید اسناد نهایی در این خصوص را مشاهده کرده است یا خیر.»
اد رویس رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به گزارش اسوشیتدپرس درباره روند بازرسی ها از مراکز هسته ای ایران گفت گفت این بازرسان بین المللی هستند که باید بازرسی های بین المللی را انجام دهند.
وی افزود معیار بازرسی ها «از هر جا و در هر زمان» که برای یک موافقتنامه واقعی ضروری است به بازرسی های «هر زمان که ایران بخواهد و هر جا که ایران بخواهد و همچنین برپایه شروط ایران» تبدیل شده است. کنگره چند هفته است دسترسی به این سند را درخواست کرده است تا امکانپذیر بودن اقدامات در زمینه بازرسی ها را ارزیابی کند. کنگره اکنون باید بررسی کند آیا این تمهید بی سابقه می تواند از فریبکاری ایران جلوگیری کند یا خیر.
گزارش های منتشر شده درباره «موافقتنامه های جانبی» بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی نگرانی هایی را در سنای آمریکا بوجود آورده است به ویژه اینکه اسناد مربوط به این موافقتنامه هنوز در اختیار کنگره قرار نگرفته است.
اما نانسی پلوسی رهبر دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا در مصاحبه با اسوشیتدپرس اهمیت این افشاگری را مورد تردید قرار داد و گفت این مسئله به تحقیقات از فعالیت نظامی گذشته مربوط می شود و نه توافق های هسته ای آینده.
وی افزود :« من کاملا به این موافقتنامه اطمینان دارم.»
این نماینده دموکرات از ایالت کالیفرنیا تاکید کرد دموکرات ها در مجلس نمایندگان از آراء کافی برای حفظ حق وتو رئیس جمهور در برابر قطعنامه عدم تایید موافقتنامه هسته ای ایران برخوردارند. کنگره قرار است ماه آینده درباره چنین قطعنامه ای رای گیری کند اما اوباما گفته است اگر این قطعنامه تصویب شود آن را وتو خواهد کرد. مجلس نمایندگان برای در امان ماندن از وتو رئیس جمهور می بایست دو سوم آراء را به دست آورد.
تلویزیون دولتی ایران به نقل از بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد گزارش اسوشیتدپرس درمورد روند بازرسی های آژانس تنها یک حدس و گمان رسانه ای است.
براساس گزارش اسوشیتدپرس درباره این موافقتنامه جانبی بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی ، به جای اینکه آژانس تحقیقات را انجام دهد کارکنان آژانس بر پرسنل ایرانی که از مرکز هسته ای پارچین بازرسی می کنند نظارت خواهند داشت. ایران همچنین عکس ها و ویدئوهای مربوط به مکان های مورد نظر را که آژانس مشکوک به ارتباط آنها با فعالیت های هسته ای است در اختیار کارشناسان این نهاد ناظر بین المللی قرار خواهد داد.
این گزارش اسوشیتدپرس نشان می دهد آژانس بین المللی انرژی اتمی علاوه بر اینکه اجازه بازدید فیزیکی از این سایت نخواهد داشت قادر به گرفتن عکس یا فیلم از مناطقی نخواهد بود که ایران می گویند امکان دسترسی به آنها به علت اهمیت نظامی چنین نقاطی امکانپذیر نیست.
کارشناسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور عادی به منظور بررسی هرگونه مدارک مرتبط با فعالیت تسلیحاتی ، از نمونه برداری محیطی استفاده می کنند اما این موافقتنامه جانبی نشان می دهد تکنسین های ایرانی کار نمونه برداری را انجام خواهند داد.
ایران سالهاست از دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به پارچین جلوگیری و همچنین هرگونه تمایل برای دستیابی به تسلیحات هسته ای را تکذیب کرده است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی براساس اطلاعات به دست آمده از آمریکا ، اسرائیل و برخی دیگر از دستگاه های اطلاعاتی و همچنین بر اساس تحقیقات خود مشکوک به انجام شدن آزمایش های انفجاری قوی برای تسلیحات هسته ای در پارچین است.
161/146
∎