زندگی پراسترس می‌تواند تأثیراتی بر کد ژنتیکی ما بگذارد، و حتی این تغییرات ممکن است به نسل‌های بعدی منتقل شوند. یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که تأثیر بیولوژیکیِ آسیب‌های روحی که یک مادر تجربه می‌کند، می‌تواند سال‌ها پس از وقوع خشونت باقی بماند و حتی به فرزندان او منتقل شود.
به گزارش یک پزشک، این تحقیق بین‌المللی توضیح می‌دهد که چگونه تروما Trauma و تجربیات تلخ خانوادگی، حتی بدون آنکه مستقیماً تجربه شوند، احتمال ابتلا به مشکلاتی مانند اضطراب و افسردگی را در نسل‌های بعدی افزایش می‌دهند.
تحلیل ژنتیکی سه نسل از خانواده‌های سوری
محققان در این پژوهش، نمونه‌های دی‌ان‌ای DNA را از ۴۸ خانواده سوری در سه نسل مختلف جمع‌آوری کردند. این خانواده‌ها شامل مادران یا مادربزرگ‌هایی بودند که در دوران بارداری، از کشتار و محاصره‌ی حما در سال ۱۹۸۲ یا قیام مسلحانه‌ی سال ۲۰۱۱ در سوریه گریخته بودند.
دانشمندان با بررسی نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از ۱۳۱ نفر دریافتند که تغییراتی در امضای اپی‌ژنتیکی Epigenetic Signature این افراد ایجاد شده است. این تغییرات شامل دگرگونی‌های شیمیایی در ژن‌هاست که عملکرد آن‌ها را تغییر می‌دهد، بدون اینکه توالی دی‌ان‌ای را عوض کند.
آسیب‌های خشونت چگونه به نسل بعد منتقل می‌شود؟
محققان با مقایسه‌ی این خانواده‌ها با افرادی که پیش از سال ۱۹۸۰ از سوریه خارج شده بودند، دریافتند که ۱۴ نقطه‌ی ژنتیکی در افرادی که مادربزرگ‌هایشان در حوادث ۱۹۸۲ حضور داشتند، دچار تغییر شده است.
علاوه بر این، ۸ مورد از این تغییرات ژنتیکی در نسل سوم یعنی نوه‌ها نیز مشاهده شد – در حالی که آن‌ها مستقیماً هیچ خشونتی را تجربه نکرده بودند.
همچنین نشانه‌هایی از پیری زودرس اپی‌ژنتیکی در این افراد مشاهده شد که ممکن است خطر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن را بیشتر کند. علاوه بر این، در بدن افرادی که در جریان جنگ داخلی سوریه تحت خشونت قرار گرفته بودند، ۲۱ نقطه‌ی ژنتیکی دیگر دچار تغییر شده بود.
چرا خشونت این اثر را بر ژن‌ها می‌گذارد؟
این پژوهش نشان داد که تغییرات ژنتیکی مشاهده‌شده در نسل‌های مختلف، الگوی یکسانی را دنبال می‌کنند، به این معنا که استرس ناشی از خشونت، ترکیب شیمیایی این ژن‌ها را تغییر داده است.
چنین تغییراتی قبلاً در حیوانات مشاهده شده بود، اما این پژوهش یکی از نخستین نمونه‌هایی است که این پدیده را در انسان‌ها بررسی می‌کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که این تغییرات چگونه بر سلامت هر فرد تأثیر می‌گذارند.
پایداری و امید در میان زخم‌های ژنتیکی
محققان با بررسی این خانواده‌ها، علاوه بر آثار خشونت، نشانه‌هایی از امید و مقاومت انسانی را نیز مشاهده کردند. آن‌ها معتقدند که این خانواده‌ها با وجود تمام سختی‌ها، همچنان زندگی پربار و شادی‌بخشی را ادامه می‌دهند، سنت‌های خود را حفظ کرده‌اند و نسل جدیدی را پرورش می‌دهند.
اما این به معنای نادیده گرفتن پیامدهای منفی خشونت نیست. این تحقیق، تنها بخشی از اثرات مخرب آن را بررسی کرده و نتایج دیگر نشان می‌دهند که خشونت می‌تواند به‌طور قابل توجهی سلامت روانی و جسمی قربانیان و نسل‌های بعدی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
چرا این تحقیق اهمیت دارد؟
محققان معتقدند که یافته‌های این پژوهش می‌توانند به درک بهتر چرخه‌های بین‌نسلی خشونت خانوادگی، آزار جنسی، فقر و آسیب‌های روحی کمک کنند. آن‌ها تأکید می‌کنند که درک این موضوع می‌تواند باعث افزایش همدلی در جامعه و جلب توجه سیاست‌گذاران به پیامدهای عمیق خشونت شود.
درک اینکه تروما و خشونت می‌توانند نسل‌ها را تحت تأثیر قرار دهند، می‌تواند به تغییر سیاست‌ها و افزایش تلاش‌ها برای کاهش خشونت در جهان کمک کند.
منبع: Scientific Reports
