باشگاه خبرنگاران جوان -  لرستان در سال‌های اخیر با کاهش قابل‌توجه بارندگی مواجه بوده‌است. میانگین بارش سالانه در این استان نسبت به دوره‌های بلندمدت تا ۴۰ درصد کاهش یافته‌است.

این روند، همراه با برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، مدیریت ناپایدار و تغییر الگوی بارش‌ها، بحران کم‌آبی را در لرستان تشدید کرده‌است.

یکی از مهم‌ترین دلایل بحران آب در لرستان، کاهش میانگین بارندگی در این استان است. آمار‌های سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که میزان بارش در بسیاری از مناطق به‌شکل چشمگیری کاهش یافته‌است.

به‌عنوان نمونه، در سال جاری میزان بارندگی در برخی مناطق مانند پلدختر تنها ۸۲ میلی‌متر بوده‌است، درحالی‌که در شول‌آباد این میزان به ۴۲۰ میلی‌متر رسیده‌است.

از سوی دیگر، تغییر الگوی بارش‌ها باعث بروز مشکلات جدیدی شده‌است. در برخی موارد، بارندگی‌های شدید و کوتاه‌مدت به‌جای بارش‌های منظم و تدریجی اتفاق می‌افتند که منجر به رواناب‌های سطحی و هدررفت منابع آبی می‌شود.

این مسئله در کنار فرسایش خاک و کاهش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی، ذخایر آب لرستان را تحت‌تأثیر قرار داده‌است. از سوی دیگر بسیاری از کشاورزان و ساکنان مناطق روستایی به استفاده بیشتر از چاه‌های آب روی آورده‌اند. در پاسخ به این شرایط، بیش از ۱۱۶۴ حلقه چاه غیرمجاز در لرستان شناسایی و مسدود شده‌است.

همچنین، برداشت‌های غیرقانونی از شبکه آب شهری نیز بحران را تشدید کرده‌است؛ به‌طوری‌که از ابتدای سال جاری، ۹ هزار انشعاب غیرمجاز آب در این استان شناسایی شد که ۶۱۵۰ مورد از این مجموع به انشعاب مجاز تبدیل شده‌است.

کاهش بارندگی نه‌تنها بر منابع آب زیرزمینی بلکه بر ذخایر سد‌های لرستان نیز تأثیر منفی گذاشته‌است. حجم فعلی آب پشت سد‌های این استان ۴۶ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد کاهش داشته‌است.

داریوش حسن‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان، اعلام کرد که میانگین بارندگی در این استان ۱۶۲ میلی‌متر است که این میزان نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد کاهش و در مقایسه با دوره آماری بلندمدت ۴۷ درصد افت را نشان می‌دهد.

او گفت که بارش‌ها عمدتاً به‌صورت باران بوده‌است، اما توزیع بارندگی در سطح لرستان مناسب نبوده‌است و برخی مناطق مانند شول‌آباد ۴۲۰ میلی‌متر بارندگی داشته‌اند، درحالی‌که این میزان در پلدختر تنها ۸۲ میلی‌متر بوده‌است.

کاهش و پراکنش نامناسب بارندگی برخی مناطق لرستان را با خطر خشک‌سالی مواجه کرده‌است. حسن‌نژاد هشدار داد که این شرایط می‌تواند تأثیر مستقیمی بر منابع آب زیرزمینی و سطحی این استان بگذارد. او بر ضرورت همکاری گسترده مسئولان و کشاورزان برای مدیریت منابع آب تأکید کرد.

یکی از اقدامات اساسی برای کنترل بحران، نصب کنتور‌های حجمی و هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی است. حسن‌نژاد گفت که با راه‌اندازی سیستم‌های پایش هوشمند، برداشت آب به‌صورت مستمر و برخط رصد خواهد شد.

او از مالکان چاه‌ها خواست هرچه سریع‌تر به ادارات منابع آب شهرستان‌ها مراجعه و برای نصب کنتور اقدام کنند. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان هشدار داد که در غیر این صورت، پروانه بهره‌برداری آنان تمدید نخواهد شد و شرکت‌های خدمات‌رسان مجاز به ارائه خدمات به چاه‌های فاقد پروانه نخواهند بود.

حسن‌نژاد همچنین به وضعیت نامناسب ذخایر سد‌های لرستان اشاره کرد و گفت که حجم فعلی آب پشت سد‌های این استان ۴۶ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد کاهش داشته‌است و تنها ۲۲ درصد ظرفیت سد‌ها پر است.

با وجود کاهش بارندگی در ماه‌های گذشته، امیدواری‌هایی برای افزایش بارش در فصل بهار وجود دارد. اما دور از انتظار نیست که حتی در صورت وقوع بارندگی‌های مناسب، به‌دلیل کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و افت شدید ذخایر سدها، تأثیر این بارش‌ها محدود باشد.

منبع:تسنیم