به گزارش ایسنا، بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بر این باور هستند که فرصت‌های اجرای طرح مصر برای بازسازی غزه و نتایج اجلاس فوق‌العاده سران عرب در قاهره، در گروی موضعی است که دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا یا در حمایت از این طرح و یا استمرار حمایت از رژیم صهیونیستی و طرح‌های آن برای مانع‌تراشی در مسیر اجرای آن به ویژه با توجه به وضعیت شکننده توافق آتش‌بس در پیش خواهد گرفت.
این در حالی است که قرار است هیاتی مصری-عربی هفته آینده به واشنگتن سفر کرده و در دیدار با مسؤولان دولت ترامپ، قانونگذاران کنگره و نهادهای تصمیم‌گیرنده، طرح مصر را شرح داده و طرف آمریکایی را درباره آن متقاعد کند و بعد از آن به چند پایتخت اروپایی برود.
مواضع ترامپ بین اصرار بر اینکه طرحش برای کوچاندن فلسطینی‌ها و ایجاد تفرجگاه‌های گردشگری فاخر در نوار غزه، بهترین و قابل اجراترین طرح است و عقب‌نشینی از این موضع به این شکل که هرگز ایده‌های خود درباره غزه را به هیچ کسی تحمیل نخواهد کرد، در نوسان است.
تاکید بر حمایت آمریکا
همزمان با برگزاری اجلاس فوق‌العاده سران کشورهای عربی در قاهره، وزارت خارجه آمریکا از تماس تلفنی «مارکو روبیو» وزیر خارجه این کشور با «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی و تاکید او بر این مساله که حمایت دائمی آمریکا از این رژیم به منزله اولویت اول ترامپ است، خبر داد. طبق گزارش این وزارتخانه، روبیو در این گفت‌وگو تعهد داد تحویل کمک‌های نظامی آمریکا به ارزش چهار میلیارد دلار تسریع شود و نتانیاهو بابت همکاری «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه آمریکا در زمینه تلاش‌ها برای آزادسازی اسرای صهیونیست و تمدید توافق آتش‌بس در غزه تشکر کرد. در واقع این گفت‌وگوی تلفنی نشانه روشنی از موضع آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی است.
یک منبع مسؤول در کاخ سفید به روزنامه فرامنطقه‌ای «الشرق الاوسط» گفت: دولت ترامپ آماده بررسی طرح مصر بوده و سوال‌های زیادی درباره چگونگی حاکمیت در غزه، مدیریت امنیت بعد از اتمام جنگ، اسامی کشورهایی که احتمالا نیروی حافظ صلح در غزه و کرانه باختری را تشکیل می‌دهند و چگونگی خلع سلاح حماس و تضعیف نقش آن دارد به ویژه که حماس در حال حاضر بانفوذترین گروه در نوار غزه است.
نگرانی‌های کشورهای عربی نسبت به حمایت‌های مستمر آمریکا از رژیم صهیونیستی و بی‌اعتمادی درباره اینکه آیا این آتش‌بس می‌تواند ادامه یابد، در کنار اقدامات رژیم صهیونیستی در کرانه باختری و اخراج ده‌ها هزار فلسطینی از خانه‌های خود روبه‌افزایش بوده و این نگرانی را ایجاد کرده که اسرائیل از این حمایت مستمر آمریکا برای پیشروی در اجرای طرح‌های الحاق کرانه باختری استفاده می‌کند.
همچنین نگرانی‌ها از اینکه حمایت آمریکا از شروط رژیم صهیونیستی هرگونه نقش آتی حماس و نیز تشکیلات خودگردان فلسطین در نوار غزه را حذف می‌کند، روبه‌افزایش هستند و این رژیم نیز به دنبال اجرای پیشنهاد «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ترامپ به منطقه برای تمدید مرحله اول توافق آتش‌بس و آزادسازی اسرا بدون پایبندی ارتش رژیم صهیونیستی به عقب‌نشینی از غزه است.
موانع و نفوذ عربی
ویتکاف ماه گذشته در گفت‌وگویی با شبکه «سی‌بی‌اس» آمریکا گفت: یکی از مواضع جدی آمریکا در هر طرحی برای آینده غزه، تاکید بر لزوم رفتن حماس از نوار غزه است. مصر به این نکته اذعان دارد که خلع سلاح گروه‌های فلسطینی در غزه دشوار خواهد بود و با مشکلی در متقاعد کردن حامیان مالی به تامین بودجه طرح‌های بازسازی مواجه است، چراکه این نگرانی وجود دارد که بعد از اختصاص بودجه به پروژه‌های بازسازی و ساخت خانه‌های فلسطینی‌ها، رژیم صهیونیستی نوار غزه را هدف قرار دهد.
تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که طرح مصر با چالش‌ها و موانع اسرائیلی و آمریکایی مواجه می‌شود اما اگر کشورهای عربی بتوانند طرحی قوی ارائه دهند که به بازسازی غزه کمک کرده، ترامپ را به مشارکت شرکت‌های آمریکایی در پروژه‌های بازسازی ترغیب کرده، راهی را نشان دهد که به عادی‌سازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی منجر شود و به ترامپ کمک کند به عنوان مرد صلح ظاهر شده و او را شایسته دریافت جایزه صلح نوبل نشان دهد، این به احتمال موافقت دولت ترامپ با این طرح منجر خواهد شد.
از نظر تئوری کشورهای عربی با اتخاذ موضع عربی جدی در دفاع از حقوق فلسطینی‌ها و دریافت تضمین‌های درخصوص مسیری روشن برای تشکیل کشور فلسطین، اهرم‌های زیادی دارند که از جمله آنها روابط دیپلماتیک با اسرائیل و توافقنامه‌های عادی‌سازی امضا شده است و آنها باید افکار عمومی آمریکا و دولت ترامپ را در خصوص اعمال فشار بر اسرائیل متقاعد کرده و از خشم خانواده‌های اسرای صهیونیست در راستای تحت فشار گذاشتن نتانیاهو برای موافقت با اجرای طرح صلح و آتش‌بس استفاده کند.
تحلیلگران می‌گویند اگر رویای ترامپ برای عادی‌سازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی دور از دسترس شده و نتانیاهو بتواند جنگ را ازسربگیرد، این امر خشم او را که برای تحقق وعده‌های انتخاباتی خود از جمله آرام کردن آشوب و برقراری ثبات منطقه‌ای و شکوفایی تلاش می‌کند، برمی‌انگیزد.
آنها افزودند: تنها امید این است که صبر ترامپ در برابر نتانیاهو تمام شود، اختلاف‌نظرهایی که با زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین شدت یافته و تعلیق مذاکرات آتش‌بس در جنگ روسیه-اوکراین توجه ترامپ را به مساله غزه معطوف کرده و او از نفوذ قوی‌تری بر نتانیاهو و میانجی‌های عرب برخوردار است و در صورتی که بتواند مساله گروگان‌ها را پایان داده و صلح را برقرار کرده و راه‌حل‌ها برای کنترل بر نوار غزه بدون حماس را پیش برده و توافق‌های عادی‌سازی روابط را در دیگر کشورهای عربی و اسلامی محقق کند، می‌تواند پیشرفت دیپلماتیک مهمی در خاورمیانه ایجاد کند.
جزئیات طرح
در اجلاس فوق‌العاده سران عربی در قاهره موضع یکپارچه‌ای در برابر پیشنهادهای ترامپ برای کوچاندن بیش از ۲ میلیون فلسطینی به مصر و اردن و آغاز پروژه بازسازی غزه و تبدیل آن به یک تفرجگاه در پیش گرفته شد و قاهره طرح بازسازی تدریجی غزه را ارائه کرد که در آن فلسطینی‌ها در غزه باقی مانده، حماس از هرگونه نقش حاکمیتی دور شده و تشکیلات خودگردان فلسطین در نهایت مدیریت امور نوار غزه را به دست می‌گیرد.
این طرح ۹۱ صفحه‌ای دارای سه مرحله بازسازی بوده و هزینه آن بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار است و با یک دوره ۶ ماهه آغاز می‌شود که در آن آوارها در نوار غزه جمع‌آوری شده، خانه‌های موقتی برای آوارگان در هفت نقطه با گنجایش ۱.۵میلیون فلسطینی فراهم شده و کمیته‌ای غیر جناحی متشکل از ۱۵ شخصیت تکنوکرات فلسطینی برای مدیریت امور روزانه فلسطینی‌ها در ۶ ماه اول بازسازی تحت عنوان کمیته اداره غزه تشکیل می‌شود و در طول این مدت مذاکرات مستقیم میان اسرائیل و نمایندگان فلسطین درباره مسائل وضعیت نهایی از جمله مرزهای منطقه‌ای و شرایط شهر قدس آغاز می‌شود. در این طرح تصریح شده مصر و اردن مسوولیت آموزش نیروی پلیس فلسطین را برعهده دارند.
ورژن عربی ریوییرا
در مرحله دوم ۲۰۰ هزار واحد مسکونی، فرودگاه، بندر، مرکز فناوری، مراکز تجاری، مرکز بین‌المللی همایش‌ها در نوار غزه، تفرجگاه‌های گردشگری مشابه ریوییرای فرانسه ساخته می‌شود که هزینه آن حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار است.
در طرح پیشنهادی مصر از شورای امنیت سازمان ملل خواسته شده برای محدوده زمانی که با تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایان می‌رسد، یک گروه بین‌المللی از نیروهای حافظ صلح را به غزه و کرانه باختری بفرستد.
در طرح یاد شده ضمن تایید راه‌حل ۲دولتی به عنوان بهترین راه‌حل برای درگیری و تاکید بر اینکه نوار غزه بخشی جدایی ناپذیر از مناطق فلسطینی است، هشدار داده شده هر گونه تلاش برای گرفتن امید به تشکیل کشور مستقل فلسطین یا مصادره مناطق فلسطینی به درگیری و بی‌ثباتی بیشتر در منطقه منجر خواهد شد، همچنین در این طرح بر لزوم حفظ آتش‌بس در غزه و انتقال به مراحل دوم و سوم آن تاکید شده است.
تحلیلگران در ادامه نیز گفتند: ابهام در موضع اجلاس سران درباره شرط‌های اسرائیل برای خلع سلاح حماس یکی از بحث‌برانگیزترین مسائل درباره آینده حاکمیت در غزه است چراکه اسرائیل بر نابودی حماس به عنوان تهدیدی نظامی تاکید دارد و در مقابل سران این جنبش این شرط اسرائیل را نمی‌پذیرند و آن را خط قرمز می‌دانند، حماس همین‌طور مخالفت جدی خود را با هرگونه حضور نیروهای حافظ صلح خارجی در مناطق فلسطینی اعلام کرد.
روزنامه «نیویورک تایمز» نوشت: اسرائیل با ورود به مذاکراتی درباره راه‌حل سیاسی نهایی برای درگیری‌های اسرائیلی-فلسطینی فاصله زیادی داشته و اعضای کابینه راست‌گرا و به شدت افراطی نتانیاهو با تشکیل کشور مستقل فلسطین مخالف هستند و این گمانه‌زنی‌ها درباره تمایل اسرائیل به ازسرگیری جنگ را افزایش می‌دهد.
انتهای پیام