به گزارش ایرنا، برنامه انتقال یک بال درنای پرورشی از مرکز جهانی تکثیر و پرورش این درناها در کشور بلژیک زمانی کلید خورد که این دغدغه در میان دوستداران حیات وحش ایجاد شد که بعد از مرگ تک درنای سیبری سرنوشت کریدور پروازی این نوع درناها چه می شود؟
امید تنها درنای بازمانده از گله غربی درناهای سیبری بود که بعد از مرگ "آرزو" همسرش این مسیر چند صد هزار کیلومتری را به تنهایی سپری کرد و پرچمدار مسیر بود. تا زمانیکه امید با گذشت ۱۵ سال مسیر را به تنهایی می پیمود آنچنان دغدغه ها و حساسیت ها برای حفظ کریدور موردنظر وجود نداشت.
اما با پا به سن گذاشتن بازمانده درناهای سیبری این تصمیم مطرح شد که برای او یاری بیاورند تا با همسفرشدن، مسیر را فرا بگیرد و احیانا بعد از مرگ امید این را طی کند و اینگونه کریدور مطرح شده حفظ بماند.
برای این منظور با هماهنگی دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست کشور بهمن سال ۱۴۰۱ از کشور بلژیک یک بال درنای پرورشی به مازندران منتقل شد.
البته روند انتقال این پرنده نیز برای خود داستانی داشت چرا که مرکز جهانی پرورش دهنده اش برای جابجایی و نگهداری در مازندران پروتکل های خاصی تعریف کرده بود از اینکه پرنده از طریق پرواز به قطر و سپس از آنجا به تهران منتقل شد و طبق برنامه درنا با تیم کارشناس حیات وحش و زیست محیطی به محل تالاب فریدونکنار منتقل شد.
البته این شرایط خاص و ویژه درنای بلژیکی به همین جا ختم نشد و ایجاد سازه مناسب برای سکونتش فاز بعدی فرایند درنظر گرفته شده برای آن بود و برای این منظور هم محیط زیستی های استان مازندران سنگ تمام گذاشتند و تمامی امکانات مورد نیاز از جمله مه پاش برای خنکی هوا و رطوبت و نیز حضور شبانه روزی محیط بانان را فراهم کرد و درنای بلژیکی به اجاکله واقع در تالاب فریدونکنار منتقل شد.
پس از آن بخش دیگری از پروژه درنا در مازندران آغاز شد؛ آنهم رودرو شدن دو درنای امید و رویا بود. برای این منظور یازدهم بهمن ۱۴۰۱درنا همسفر بلژیکی با رها شدن از قفس طبیعی استتار شده در کنار درنای سیبری تالاب فریدونکنار قرار گرفت.
دلواپسی برای اُخت گرفتن ۲ پرنده با رفتارهای مسالمت آمیز آنها از چهره دوستداران حیات وحش رخت بربست و همه امیدوار شدند که رویا همسفر خوبی برای امید خواهد بود. نگاه خوشبینانه ای که در ۲۱ اسفند ۱۴۰۱ در زمان پیمودن مسیر مهاجرت به سرعت به خاموشی کشیده شد.
امید و رویا اسفند ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ پس از ۳۴ روز اقامت به صورت مشترک، تالاب بین المللی فریدونکنار را به سمت سیبری ترک کردند اما درنای بلژیکی مسیر را ادامه نداد و در منطقه ای در عباس آباد تنکابن در مازندران فرود آمد و پس از آن درنای بلژیکی به اجاکله برگشت خورد.
پس از آن نیز طرح نگهداری که از سوی متولیان جهانی درناها مخابره و ارسال می شد برای رویا ادامه یافت حتی بنا به شرایط جوی که وجود داشت محل سکونتش از اجاکله به "بنه کنار ازباران"در تالاب فریدونکنار تغییر کرد و همچنان در آن مکان روزگار می گذراند.
اکنون که زمان مهاجرت و اقامت پرندگان زمستان گذر در مازندران به پایان رسیده است و دیگر امیدی به آمدن تک درنای سیبری نیست رییس حیات وحش مازندران در خصوص آخرین وضعیت مهمان فرنگی حیات وحش استان گفت که با توجه به اینکه امید برای دومین سال به مازندران رویا درد همان فضای در نظر گرفته شده باقی می ماند.
کوروس ربیعی اظهار کرد: پس از آنکه رویا نتوانست با امید مسیر بازگشت به سیبری را طی کند این پرنده براساس پروتکل های ارائه شده از سوی مرکز جهانی تکثیر درنا در فضای مناسب تعبیه شده و محصور نگهداری می شود.
وی ادامه داد: ابتدا این پرنده به اجاکله منتقل شد و با توجه به شرجی بودن هوا در فصول گرم سال بنه ازباران گزینه مورد تایید کارشناسان حیات وحش برای نگهداری آن انتخاب و به محل مورد نظر منتقل شد.
رییس اداره حیات وحش مازندران توضیح داد: در مدت ۲ سال میزبانی از رویا در مازندران همه تلاش ها به سمتی بود تا فضا و امکاناتی که در محل تولد و نگهداریش در بلژیک فراهم شود و خوشبختانه این مهم محقق شد و کارشناسان مرکز موردنظر از این روند ابراز خرسندی کرده اند.
وی ادامه داد:اما در این میان شانس با رویا یار نبود و در فرایندی غیر قابل پیش بینی دو سال پیاپی امید به مازندران مهاجرت نکرده است و هنوز از سرنوشت این پرنده در معرض خطر انقراض خبری نیست.
به گفته ربیعی البته طی این سالها تنها در یکی از سالهای دهه ۸۰ این پرنده به مازندران سفر نکرد که حدس و گمانه های زیادی در آن زمان مطرح بود اما با بازگشت این پرنده در سال بعدیش این شائبه ها برطرف شد.
وی ادامه داد: اما نیامدن امید در ۲ سال پیاپی این شائبه و حدس که این پرنده به مرگ طبیعی و به دلیل کهولت سن از بین رفته باشد قوت می گیرد.
رییس اداره حیات وحش مازندران توضیح داد:با این تفاسیر و شرایط به وجود آمده برای تک درنای سیبری سرنوشت درنای بلژیکی نیز طور دیگری رقم می خورد و براساس تصمیم اتخاذ شده این پرنده در بنه ازباران باقی می ماند.
وی ادامه داد:شرایط جسمی این پرنده و مکانی که در آن سکونت می کند مساعد است و در حال حاضر این پرنده از این نظر مشکلی ندارد.
ربیعی در خصوص آوردن درناهای دیگر از مرکز جهانی تکثیر و پرورش درناها در کشور بلژیک هم گفت که هنوز مجموعه تصمیم گیری در کشور تصمیم گیری نکرده است که آیا درنای فرنگی دیگر به مازندران منتقل شود یا نه و براین اساس امید فعلا تنها زندگی خواهد کرد.
دُرنای سیبری که امید از گونه آنهاست و با نام علمی 'گروس لئوکوجرانوس Grus leucogeranus ' شناخته می شود؛ پرنده‌ای در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاست که قدی نزدیک به یک و نیم متر دارد و فاصله دو بال آن بیش از ۲ متر است. این درنا بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمز رنگ آن نشسته است.
درنای سیبری به طور تاریخی به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود. جمعیت مرکزی این گونه منقرض شده است و جمعیت غربی هم به گفته کارشناسان محیط زیست در صورت مرگ امید به طور قطعی منقرض خواهد شد.
جمعیت شرقی درنای سیبری که در واقع تنها گروه باقی مانده از این گونه است، تابستان را در شرق سیبری زادآوری کرده و برای زمستان‌گذرانی به شرق چین می رود. از اعضای این گروه بیش از سه هزار قطعه باقی‌مانده است. زیستگاه زمستانی تقریبا تمامی جمعیت این گونه دریاچه ' پویانگ ' در چین و اطراف آن است.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است و همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهد.