آسانسورها به عنوان یکی از اصلی‌ترین و ضروری‌ترین ابزارهای حمل و نقل عمودی در ساختمان‌ها و برج‌ها شناخته می‌شوند. در سیستم‌های آسانسور، اجزای مختلفی وجود دارند که هر یک به نوبه خود نقشی اساسی در عملکرد صحیح و ایمنی آسانسور دارند. یکی از این اجزا، تابلو فرمان آسانسور است که نقشی حیاتی در مدیریت، کنترل و هدایت عملکرد آسانسور ایفا می‌کند. در اینجا به بررسی و تحلیل نقش تابلو فرمان در سیستم‌های آسانسور می‌پردازیم و اهمیت آن در عملکرد درست و ایمنی سیستم را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
۱. معرفی تابلو فرمان آسانسور
تابلو فرمان آسانسور، که به آن تابلو کنترل نیز گفته می‌شود، مجموعه‌ای از تجهیزات الکتریکی است که مسئول کنترل و هدایت تمامی اجزای آسانسور از جمله موتور، درب‌ها، سیستم روشنایی، سیستم ایمنی و دیگر بخش‌های مرتبط می‌باشد. این تابلو فرمان به کمک یک میکروکنترلر یا سیستم پردازشی، دستورات لازم را برای اجرای عملیات‌های مختلف آسانسور صادر می‌کند. در واقع، تابلو فرمان به عنوان مغز متفکر آسانسور عمل می‌کند که بدون آن، هیچ کدام از اجزای دیگر آسانسور قادر به عملکرد صحیح نخواهند بود.
۲. اجزای اصلی تابلو فرمان
تابلو فرمان آسانسور از چندین بخش و اجزای مختلف تشکیل شده است که هر کدام به نحوی وظیفه خاصی را انجام می‌دهند. این اجزا عبارتند از:
۲.۱. برد الکترونیکی
برد الکترونیکی یا میکروکنترلر، قلب تابلو فرمان است که وظیفه پردازش اطلاعات و تصمیم‌گیری در مورد نحوه عملکرد آسانسور را بر عهده دارد. این برد اطلاعات ورودی از کلیدهای داخل کابین، طبقات، حسگرها و دیگر تجهیزات را دریافت کرده و پس از تحلیل، فرمان‌های لازم را به موتور، سیستم درب‌ها و سایر اجزا ارسال می‌کند.
۲.۲. درایور موتور
درایور موتور بخش دیگری از تابلو فرمان است که مسئول کنترل سرعت و جهت حرکت موتور آسانسور می‌باشد. این درایور، به کمک سیگنال‌های دریافتی از میکروکنترلر، موتور را به حرکت در می‌آورد و سرعت حرکت آسانسور را تنظیم می‌کند.
۲.۳. سیستم ایمنی
تابلو فرمان همچنین دارای سیستم‌های ایمنی است که به منظور حفاظت از کاربران آسانسور و جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها شامل سنسورها و سوئیچ‌هایی هستند که عملکرد آسانسور را در مواقع اضطراری متوقف می‌کنند. برای مثال، اگر درب آسانسور در حین حرکت باز باشد یا اگر کابین به درستی به طبقه نرسد، سیستم ایمنی فوراً وارد عمل می‌شود.
۲.۴. صفحه نمایش و نمایشگرها
در تابلو فرمان، نمایشگرهایی برای نمایش وضعیت فعلی آسانسور، اطلاعات مربوط به طبقه‌های فعلی و مقصد، وضعیت درب‌ها و دیگر اطلاعات ضروری وجود دارد. این نمایشگرها به اپراتورها و کاربران کمک می‌کنند تا وضعیت آسانسور را به راحتی بررسی کنند.
۳. عملکرد تابلو فرمان در سیستم آسانسور
تابلو فرمان آسانسور از چندین مرحله برای عملکرد صحیح آسانسور بهره می‌برد که در زیر به تفصیل شرح داده می‌شود:
۳.۱. دریافت سیگنال‌ها
اولین مرحله در عملکرد تابلو فرمان، دریافت سیگنال‌ها از نقاط مختلف سیستم است. این سیگنال‌ها می‌توانند از دکمه‌های داخل کابین، دکمه‌های روی طبقات، حسگرهای تشخیص موقعیت کابین و سایر منابع وارد تابلو فرمان شوند. این سیگنال‌ها معمولاً نشان‌دهنده خواسته‌های کاربر مانند انتخاب طبقه یا درخواست حرکت به بالا یا پایین هستند.
۳.۲. پردازش و تجزیه و تحلیل سیگنال‌ها
پس از دریافت سیگنال‌ها، تابلو فرمان این اطلاعات را پردازش می‌کند. در این مرحله، سیستم تصمیم می‌گیرد که کدام عملیات باید اجرا شود. این پردازش شامل بررسی وضعیت طبقات، درب‌ها و دیگر اجزا می‌شود تا عملکرد آسانسور با بالاترین میزان کارایی و ایمنی انجام شود.
۳.۳. ارسال فرمان‌ها به موتور و اجزای دیگر
پس از پردازش سیگنال‌ها، تابلو فرمان فرمان‌های لازم را به موتور، درب‌ها و دیگر اجزا ارسال می‌کند. برای مثال، اگر کابین درخواست حرکت به طبقه‌ای خاص را داشته باشد، تابلو فرمان دستور حرکت موتور آسانسور به جهت مورد نظر را صادر می‌کند. همچنین، در صورت نیاز به باز و بسته شدن درب‌ها، دستورهای مربوطه به سیستم درب‌ها ارسال می‌شود.
۳.۴. نظارت بر وضعیت سیستم
تابلو فرمان به طور مداوم وضعیت سیستم آسانسور را نظارت می‌کند. این نظارت شامل بررسی وضعیت موتور، درب‌ها، سنسورها و دیگر تجهیزات است تا در صورت بروز مشکل، سیستم ایمنی فعال شود و از بروز خطر جلوگیری کند. علاوه بر این، تابلو فرمان باید اطمینان حاصل کند که آسانسور به درستی در طبقه مورد نظر متوقف می‌شود و درب‌ها به طور صحیح باز و بسته می‌شوند.
۴. نقش تابلو فرمان در ایمنی آسانسور
ایمنی یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها در طراحی و عملکرد هر سیستم آسانسور است. تابلو فرمان آسانسور نقشی حیاتی در حفظ ایمنی کاربران و جلوگیری از وقوع حوادث ایفا می‌کند. این نقوش شامل موارد زیر هستند:
۴.۱. کنترل حرکت آسانسور
تابلو فرمان مسئول کنترل دقیق حرکت آسانسور است تا از سرعت غیرمجاز، توقف در میانه حرکت یا حرکت ناگهانی جلوگیری کند. این امر از ایجاد آسیب‌های احتمالی به کاربران جلوگیری می‌کند.
۴.۲. محافظت در برابر اشتباهات اپراتور
در برخی از سیستم‌های آسانسور، تابلو فرمان به گونه‌ای طراحی شده است که از اشتباهات اپراتور جلوگیری کند. برای مثال، اگر کاربری درب‌ها را پیش از توقف کامل آسانسور باز کند، تابلو فرمان این وضعیت را شناسایی کرده و حرکت آسانسور را متوقف می‌کند.
۴.۳. سیستم هشدار و توقف اضطراری
تابلو فرمان معمولاً به سیستم هشداردهنده و توقف اضطراری مجهز است. اگر سیستم تشخیص دهد که یک وضعیت غیرعادی مانند وجود مانع در مسیر حرکت یا نقص در سیستم وجود دارد، به طور خودکار عملیات آسانسور را متوقف کرده و هشداری به کاربر ارسال می‌کند.
۵. پیشرفت‌های تکنولوژیکی در تابلو فرمان آسانسور
با پیشرفت‌های تکنولوژیکی و استفاده از سیستم‌های هوشمند، تابلو فرمان آسانسورها نیز در حال تحول هستند. از جمله این پیشرفت‌ها می‌توان به استفاده از سیستم‌های کنترل از راه دور، ارتباطات بی‌سیم، و نرم‌افزارهای مدیریت هوشمند اشاره کرد. این سیستم‌ها به اپراتورها اجازه می‌دهند تا به راحتی وضعیت آسانسور را از هر نقطه‌ای کنترل کنند و در صورت نیاز، تنظیمات را از راه دور انجام دهند.
در مجموع می توان نتیجه گیری کرد که تابلو فرمان آسانسور یک جزء حیاتی در هر سیستم آسانسور است که وظیفه کنترل و هدایت عملکرد تمام اجزای آسانسور را بر عهده دارد. از دریافت سیگنال‌ها تا پردازش و ارسال فرمان‌ها به اجزای مختلف، تابلو فرمان نقش اساسی در اطمینان از کارکرد صحیح و ایمن آسانسور ایفا می‌کند. با توجه به اهمیت این قطعه در ایجاد یک سیستم حمل و نقل عمودی کارآمد و ایمن، توجه به طراحی و نگهداری صحیح تابلو فرمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
با توجه به اهمیت بالای تابلو فرمان آسانسور، در هنگام خرید آن باید دقت لازم را داشته باشید .یکی از برندهای با کیفیت تابلو فرمان ، برند بالابان می باشد .
گروه صنعتی بالابان با بیش از پانزده سال فعالیت در حوزه آسانسور یکی از تولید کنندگان برتر تابلو فرمان آسانسور در ایران است که با برند بالابان و مدل های سیلیکون و میکرو تابلو های خود را در بازار بفروش میرساند .
این شرکت می تواند انواع تابلو های گیربکس و گیرلس و MRL را با توجه به نیاز مشتری سفارشی سازی و تولید نماید .