باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - ترامپ به دنبال دستیابی به مواد معدنی کمیاب و حیاتی اوکراین برای تقویت اهرم خود در محدود کردن واردات از چین است. با این حال، پایان دادن به وابستگی آمریکا به چین ممکن است فرآیندی طولانی‌مدت باشد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در مذاکرات برای یک توافق صلح، به دنبال دستیابی به مواد معدنی کمیاب و حیاتی اوکراین به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار (۴۷۷ میلیارد یورو) است تا هزینه‌های کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین در طول جنگ را جبران کند. مهم‌تر از آن، تضمین دسترسی به این منابع با برنامه استراتژیک او برای بازتعادل موقعیت تجاری جهانی آمریکا، به ویژه در برابر چین، همسو است. با این حال، مذاکرات صلح اوکراین در حال حاضر در بن‌بست قرار دارد، زیرا آمریکا پس از یک گفت‌وگوی تند بین ترامپ و رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، تمام کمک‌های نظامی به اوکراین را به حالت تعلیق درآورده است.
ترامپ از زمان دوره اول ریاست‌جمهوری خود به دنبال «بازگرداندن عظمت آمریکا» بوده و با اعمال تعرفه‌هایی علیه چین، از بخش تولید داخلی محافظت کرده است. با این حال، با توجه به سیستم زنجیره تأمین و زیرساخت‌های تولیدی دیرینه چین، آمریکا با چالش‌هایی در تغییر روابط تجاری، به ویژه وابستگی به تأمین مواد معدنی حیاتی از چین برای صنایع پیشرفته خود مواجه است. این موضوع مذاکرات صلح را به نقطه عطفی حیاتی در برنامه تعرفه‌ای ترامپ تبدیل کرده است، زیرا مشخص می‌کند آیا او قادر خواهد بود اقدامات خود را علیه صادرات چین تشدید کند یا خیر.
آمریکا چقدر به مواد معدنی حیاتی چین وابسته است؟
رئیس‌جمهور آمریکا تعرفه‌های واردات کالا‌های چینی را به ۲۰ درصد افزایش داده است، در حالی که تعرفه ۲۵ درصدی را برای دو شریک تجاری بزرگ امروز سه شنبه اعمال می‌کند. برخی ممکن است تعجب کنند که چرا ترامپ اقدامات تعرفه‌ای تهاجمی‌تری مانند آنچه برای مکزیک و کانادا انجام داده است، علیه چین اعمال نکرده است.
آمریکا به شدت به تأمین مواد معدنی حیاتی چین وابسته است، منابعی که برای ساخت دستگاه‌های الکترونیکی، خودرو‌های برقی، هواپیما‌ها و تجهیزات دفاعی ضروری هستند. بر اساس گزارش TD Economics، چین بر تولید جهانی بیش از نیمی از ۵۰ ماده معدنی حیاتی که توسط دولت آمریکا در سال ۲۰۲۲ فهرست شده است، تسلط دارد. علاوه بر این، این کشور تقریباً انحصار توانایی پالایش را در اختیار دارد و ۹۰ درصد از عناصر خاکی کمیاب را پردازش می‌کند. بر اساس منابع متعدد، واشنگتن از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، ۷۰ درصد از فلزات خاکی کمیاب خود را از چین وارد کرده است. این موضوع دستیابی به یک منبع جایگزین از اوکراین را به بخشی کلیدی از برنامه استراتژیک ترامپ تبدیل کرده است.
در دسامبر ۲۰۲۴، چین پس از اعمال محدودیت‌های جدید آمریکا بر صادرات تراشه به چین، ممنوعیت و محدودیت‌هایی بر صادرات چندین ماده معدنی حیاتی به آمریکا اعمال کرد. پکن صادرات آنتیموان، گالیم، ژرمانیوم و مواد فوق سخت را متوقف کرد و قوانین ارسال محصولات گرافیتی به واشنگتن را تشدید کرد. گالیم یک عنصر قابل اعتماد و بادوام است که در صنایع دفاعی استفاده می‌شود، در حالی که گرافیت برای ساخت خودرو‌های برقی و راکتور‌های هسته‌ای ضروری است.
توافق مواد معدنی اوکراین چگونه می‌تواند به آمریکا سود برساند؟
بر اساس برآورد‌های یک آژانس دولتی بررسی زمین‌شناسی اوکراین، حدود ۵ درصد از مواد خام حیاتی جهان در اوکراین قرار دارد، از جمله میلیون‌ها تن ذخایر گرافیت، یک سوم ذخایر لیتیوم اروپا و ۷ درصد از تأمین تیتانیوم اروپا. این کشور همچنین دارای ذخایر قابل توجهی از فلزات حیاتی مانند مس، روی، نقره، نیکل و کبالت است. عناصر خاکی کمیاب که شامل ۱۷ عنصر است نیز در اوکراین یافت شده است.
با این حال، روسیه ممکن است از زمان شروع جنگ در سال ۲۰۲۲، برخی از سایت‌های اصلی معادن و ذخایر خاکی کمیاب اوکراین را اشغال کرده باشد. علاوه بر این، کمبود سرمایه‌گذاری در اوکراین ممکن است مانع از تولید خروجی مورد نظر ترامپ، به ویژه در زمینه توانایی‌های پالایش، شود. کارشناسان صنعت همچنین این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا اوکراین واقعاً دارای ذخایر خاکی کمیابی است که ترامپ انتظار دارد.
بر اساس گزارش Argus Media، یک شرکت تحقیقاتی مستقل در زمینه انرژی و کالا، برآورد‌های جهانی از ارزش عناصر خاکی کمیاب بین ۴ میلیارد دلار (۳.۸ میلیارد یورو) تا ۱۲.۵ میلیارد دلار (۱۲ میلیارد یورو) است. این موضوع ارزش ۵۰۰ میلیارد دلاری (۴۷۷ میلیارد یورو) ذخایر معدنی اوکراین را توجیه‌ناپذیر می‌کند.
منبع: یورو نیوز