[فرشته کیانی-راضیه زرگری] این روزها آمریکا در پی پایان دادن به جنگ سه ساله اوکراین است، اما تلاش‌ها برای صلح به منبع تنش میان آمریکا و اروپا تبدیل شده است. دیدار پرتنش ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید، برای امضای توافق واگذاری منابع معدنی اوکراین به آمریکا، نشان داد آمریکا به‌دنبال کاهش حمایت از اوکراین و تمرکز بر مذاکره با روسیه است. در عین حال، اروپا که غایب مذاکرات صلح اوکراین در ریاض میان آمریکا و روسیه بود، همچنان بر ادامه جنگ و فشار بر کرملین تأکید دارد؛ چنان‌که در برابر اجلاس صلح ریاض، نشست‌هایی در فرانسه برگزار شد و بعد از آن در لندن.
آنچه بر پیچیدگی اوضاع می‌افزاید اینکه ترامپ دیروز اعلام کرد: «من تنها رئیس‌جمهوری هستم که هیچ بخشی از خاک اوکراین را به پوتین نمی‌دهم. دموکرات‌های ضعیف از من انتقاد می‌کنند و رسانه‌های جعلی هرچه آنها می‌گویند، منتشر می‌کنند.»
نشست لندن دو روز پس از تحقیر زلنسکی در کاخ سفید با حضور سران و نمایندگان حدود ۱۹ کشور اروپایی، اوکراین، کانادا و ترکیه و بدون حضور نماینده‌ای از آمریکا برگزار شد. محورهای مهم این نشست ادامه حمایت نظامی و مالی از اوکراین و تضمین‌های امنیتی بلندمدت برای اوکراین و نقش اروپا در ایجاد چارچوب صلح بود. این نشست خروجی ملموسی مانند توافق مکتوب الزام‌آور یا تغییر مشخصی در صحنه نبرد در پی نداشت.
به گزارش گاردین، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه پس از پایان این نشست گفت: «فرانسه و انگلیس یک آتش‌بس یک ماهه در اوکراین را پیشنهاد کرده‌اند.» دیروز هم ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، با بیان اینکه هرگز خطر جنگ در اروپا اینقدر زیاد نبوده، گفت: «چنین آتش‌بسی در زیرساخت‌های هوایی، دریایی و انرژی به ما امکان می‌دهد تا بدانیم آیا پوتین با حسن نیت عمل می‌کند یا خیر.» این در حالی است که لوک پولارد، وزیر نیروهای مسلح انگلیس، دوشنبه از تأیید این ایده خودداری کرد و گفت: «این طرحی نیست که ما هم‌اکنون آن را به رسمیت بشناسیم. هیچ توافقی در مورد چگونگی آتش‌بس انجام نشده است.»
به گزارش گاردین، اورسولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، نیز در حاشیه این نشست تأکید کرد: «اروپا بدون هیچ‌گونه سؤالی نیاز به افزایش گسترده تجهیزات دفاعی دارد تا برای بدترین شرایط آماده شود.» او دیروز هم گفت: «برنامه‌های تسلیح مجدد اروپا سه‌شنبه(امروز) رونمایی می‌شود.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در واکنش به نشست لندن گفت: «اقدام رهبران اروپایی در نشست لندن در زمینه افزایش کمک‌های مالی به اوکراین، نه برای دستیابی به صلح، بلکه با هدف ادامه جنگ بود.» ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، که به نشست لندن دعوت نشد نیز نتایج آن را خطرناک خواند و گفت که آنها تصمیم به ادامه جنگ در اوکراین گرفتند. مجارستان طرفدار صلح می‌ماند.» از سوی دیگر، زلنسکی با وجود برخوردی که با او در کاخ سفید شد، دیروز با بیان اینکه کشورش به کمک‌های آمریکا وابسته است و توقف آن فقط به پوتین کمک می‌کند، گفت که توافقنامه مواد معدنی با آمریکا آماده است اما امنیت اوکراین باید با دستیابی به صلحی که ما بیش از هر کس دیگری می‌خواهیم، تضمین شود. بهترین تضمین برای اوکراین و امنیت آن ناتو است که آینده ما را در غرب تضمین می‌کند.» «سی‌ان‌ان» هم گزارش داد: «دیدار جنجالی ترامپ و زلنسکی احتمالا موجب تسریع مذاکرات برای بهبود روابط واشنگتن و مسکو خواهد شد. به‌طور خصوصی صحبت‌هایی درباره نشست ترامپ و پوتین مطرح شده و اکنون ممکن است تسریع شود. هم‌اکنون مقدمات دور دوم این مذاکرات در حال انجام است و احتمالا در یکی از کشورهای حوزه خلیج‌فارس برگزار خواهد شد.»
سی‌ان‌ان: دنیای آزاد در دوره جدید ترامپ، در حال درهم شکستگی است
سی‌ان‌ان در تحلیلی از تلاش مقامات ارشد آمریکا برای کناره‌گیری زلنسکی از قدرت بعد از نشست فاجعه بار در دفتر بیضی خبر داده است؛ حتی در شرایطی که اروپا محکم‌تر از همیشه رئیس‌جمهور اوکراین را در آغوش می‌گیرد. مطابق تحلیل سی‌ان‌ان، این تضاد مخرب‌ترین انشعاب را در اتحاد غربی حداقل از زمان فروپاشی دیوار برلین نشان می‌دهد و این احساس را تقویت کرد که «دنیای آزاد» در اوایل دوره جدید ریاست‌جمهوری ترامپ به آستانه درهم شکستگی رسیده است. با این حال، واکنش اروپا به بن‌بستی که پس از نخستین تلاش ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین به‌وجود آمد، می‌تواند نشان‌دهنده این امید باشد که از شکست سفر زلنسکی نتیجه خوبی حاصل شود. این درصورتی است که قاره سبز بتواند همانطور که روز یکشنبه وعده داد، طرح صلحی را برای تحویل به رئیس‌جمهور ایالات متحده ایجاد کند.مایک والتز، مشاور امنیت ملی دولت ترامپ به خبرنگار CNN می‌گوید که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین باید به‌طور علنی شفاف‌سازی کند که «آماده صلح است.»
لوموند: اروپا به‌دنبال احیای نظم غربی تضمین شده توسط آمریکا
روزنامه لوموند فرانسه نیز روز دوشنبه در تحلیلی درباره تلاش‌های رهبران اروپا برای تضمین امنیت این قاره نوشت، نخست‌وزیر انگلیس معتقد است نشست اوکراین باید در هر نسل برای امنیت اروپا برگزار شود؛ در هفته‌های اخیر، استارمر نشان داد که می‌خواهد در بحث امنیت اروپا -که از زمانی‌که واشنگتن مذاکرات با مسکو را برای پایان دادن به درگیری در اوکراین آغاز کرد، در شرایط تهدید است- تأثیر داشته باشد. او روز یکشنبه، در پایان نشست سران اروپا در لندن که با حضور ده‌ها رهبر دیگر ازجمله امانوئل مکرون، جورجیا ملونی، مارک روته دبیرکل ناتو و همچنین اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا برگزار شد، هشدار داد: «ما در یک دوراهی تاریخ قرار داریم». به نوشته لوموند، رویکرد دفتر نخست‌وزیری بریتانیا، پس از تحقیر رئیس‌جمهور اوکراین توسط دونالد ترامپ و معاونش در دفتر بیضی کاخ سفید، چرخشی چشمگیر به‌خود گرفت. به‌طور کلی اروپایی‌ها اکنون نیاز فوری به نجات روابط واشنگتن و کی‌یف و فراتر از آن، احیای نظم غربی تضمین شده توسط ایالات متحده در 80 سال گذشته را احساس می‌کنند.
∎