سایه تنش جمعه شب در کاخ سفید میان رئیسانجمهور امریکا و اوکراین، بر نشست امنیتی لندن مشهود بود. اروپاییها که حالا بیش از گذشته، به تأمین امنیت خود به عنوان یک چالش جدی مینگرند، از یک سو همچنان امید دارند نظر مساعد امریکا و شخص دونالد ترامپ برای همراهی در تقویت دیوار دفاعی خود را جلب کنند و از سویی دیگر میکوشند از نشست لندن و اقداماتی مشابه، راهکاری برای دستیابی به چارچوب امنیت داخلی بیابند.
ولودیمیر زلنسکی، پس از بگومگوی بیسابقه در واشینگتن با دونالد ترامپ و جی دی ونس، راهی انگلیس شد و کر استارمر، نخست وزیر این کشور هم تلاش کرد با استقبال گرم از زلنسکی، پشتیبانی اروپا از مرد اوکراینی را به نمایش بگذارد. در سفر زلنسکی به لندن، قرارداد اعطای وام ۳/۳ میلیارد دلاری به اوکراین امضا شد و قرار است که بازپرداخت این وام، از محل سود داراییهای بلوکهشده روسیه تأمین شود تا به این ترتیب، اروپاییها همچنان خود را در برابر جهانیان منسجم نشان دهند. اما این همه ماجرا نیست. دیروز لندن میزبان نشست امنیتی سران اروپایی بود. استارمر نخست وزیر انگلیس پیش از این نشست که بدون حضور رئیسجمهور امریکا و با حضور جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا برگزار شد، با اذعان به اینکه «وضع اروپا هماکنون یک برهه شکننده است و موضوع بسیار جدی است» تأکید کرد که اروپا باید کار بیشتری برای دفاع و امنیت خود انجام دهد. استارمر در جهت راضی نگه داشتن همه طرفها، ضمن اعلام ناخرسندی درباره بحث میان ترامپ و زلنسکی گفت: «نظر قوی من این است که ترامپ خواهان صلح پایدار است و من با او درباره این موضوع موافقم؛ زلنسکی هم با او همنظر است.» استارمر این را هم گفت که کشورش با فرانسه توافق کرده است که روی طرحی برای پایان دادن به جنگ اوکراین کار کنند. نخست وزیر انگلیس گفت: «من با سران کشورهای حوزه بالتیک صحبت کردم و بر لزوم همکاری برای یافتن راهی برای صلح پایدار در اوکراین توافق کردیم.» وی خاطر نشان کرد: «ما به صلحی نیاز داریم که حاکمیت اوکراین را تضمین کند و از تضمینهای امنیتی قوی برخوردار باشد.» او این را هم گفت که دعوت از ترامپ برای سفر به بریتانیا مربوط به پادشاه است نه دولت انگلیس.
اروپا مانع تسلیم اوکراین شود
دونالد توسک، نخستوزیر لهستان پیش از پرواز به لندن گفت: «این یک آزمون واقعی برای نیات و تواناییهای تکتک کشورهای اروپایی خواهد بود که نیروهای اروپایی بیشتری در فنلاند و کشورهای بالتیک و لهستان - در مرز روسیه و بلاروس - داشته باشند.» او همچنین از پیشنهاد جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا برای تشکیل اجلاسی با حضور رهبران اروپایی و ایالات متحده امریکا حمایت کرد. فرانک والتر اشتاینمایر، رئیسجمهور آلمان به دیدار رؤسای جمهور امریکا و اوکراین اینطور واکنش نشان داد: «رفتار ترامپ با زلنسکی نفسم را بند آورد. هیچوقت باور نمیکردم که مجبور شویم از اوکراین در مقابل امریکا دفاع کنیم. دیپلماسی زمانی شکست میخورد که شرکای یک کشور حین مذاکره در مقابل جهان تحقیر شوند.» اشتاین مایر تصریح کرد: «کشورهای اروپایی باید از تسلیم شدن اوکراین جلوگیری کنند.» با این حال، ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان دیدگاه دیگری دارد او تأکید کرد که کییف بدون کمکهای مالی امریکا و اتحادیه اروپا نمیتواند به کار خود ادامه دهد. اوربان در این باره گفت: «رئیسجمهور اوکراین خواستار صلح نیست، دست کم نه تحت شرایطی که امریکاییها پیشنهاد دادهاند.» اوربان با ابراز نگرانی درباره شرایط اوکراین گفت: «اوکراین کاملاً خسته شده است. مردم بیشماری جان باختهاند... میلیونها نفر فرار کردهاند، اوکراین اساساً برای ادامه حیات تلاش میکند.» نخستوزیر مجارستان تأکید کرد که اگر امریکاییها و اتحادیه اروپا کمکهای مالی را برای این کشور فراهم نکنند، این کشور نمیتواند در این شرایط بحرانی به کار خود ادامه دهد.
پیشنهاد مذاکرات محرمانه
امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه در مصاحبه با روزنامه لاتریبون دیمانش تأکید کرد به رغم جدال لفظی روز جمعه، او همچنان معتقد است که این رویداد به معنی فروپاشی روابط طرفین نیست. ماکرون گفت که مأموریتی که اکنون برای خودش تعیین کرده آرام ساختن روابط است و اجرای این مأموریت را عصر جمعه با گفتوگوهای تلفنی که هم با همتای اوکراینی و هم با همتای امریکایی داشت شروع کرد. او بیان کرد: «چیزی که نسبت به این موضوعات قابل ترجیح است این است که مذاکراتی راهبردی به شکل محرمانه با هدف پیشرفت و رفع سوءتفاهمها بین طرفها برگزار شود؛ مذاکرتی که در برابر چشم شاهدان صورت نگیرد.» به نوشته روزنامه «لاتریبون دیمانش»، زلنسکی در گفتوگوی تلفنی با ماکرون برای ورود مجدد به گفتوگو با واشینگتن به ویژه بر سر توافق مربوط به بهرهبرداری از منابع معدنی که قرار بود توسط او روز جمعه در کاخ سفید امضا شود، اظهار تمایل کرده است. رئیسجمهور فرانسه معتقد است ایالات متحده نیز انتخاب دیگری به جز ورود دوباره به گفتوگوها ندارد.
تدارک نشستی در میانه اسفند
اروپاییها خاطرات خوشایندی از رویارویی با روسیه ندارند و تعامل مسکو- واشینگتن پس از روی کار آمدن ترامپ، این خاطرات را در اذهان آنها زنده کرده است. بهخصوص که طی این مدت، مواضع ضد اوکراینی روسها هم شدت گرفته است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در یکی از تازهترین موضعگیریهای خود، اروپاییها را هدف انتقاد شدید قرار داد و با اعلام اینکه «در ۵۰۰ سال گذشته تمام تراژدیهای جهان از اروپا نشئت گرفته یا به لطف سیاستهای اروپایی رخ داده است» مشخصاً به ترومای اروپاییها یعنی نبرد ناپلئون و جنگ جهانی اشاره کرد و گفت: «از جمله این تراژدیها، استعمار، جنگ صلیبی، جنگ کریمه، جنگ اول و آدولف هیتلر و جنگهای بزرگ بود». تصویر موجود از شرایط حاکم، اروپا را هر چه بیشتر در مسیر تقلا برای دفاع از خود قرار میدهد. آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا در پیامی در ایکس از حضورش در لندن برای شرکت در اجلاسی که نخستوزیر انگلیس کر استارمر درباره اوکراین ترتیب داده، خبر داد و گفت که اتحادیه اروپا با شرکای خود برای حمایت از اوکراین و دستیابی به صلح عادلانه و پایدار تلاش میکند. کاستا همچنین اعلام کرد که تدارکات در کنار همه کشورهای اتحادیه اروپا برای نشست ویژه شورای اروپا در تاریخ ششم مارس (۱۶ اسفند) در جریان است.
منبع: روزنامه جوان