ایستادگی تهران پای مواضع خود
زنگه‌زور همچنان عاملی مهم در روابط ایران و آذربایجان است
تأکید رئیس‌جمهور پزشکیان بر احترام ایران به تمامیت ارضی کشورهای منطقه قفقاز در ایروان به‌عنوان پیامی مثبت تعبیر شد، مبنی بر اینکه تهران اجازه نخواهد داد تعیین مرزهای ایران و آذربایجان برخلاف منافع ارمنستان انجام شود و همچنین اجازه نخواهد داد “دالان زنگزور” با زور باز شود.
صاحب‌خبر - دیپلماسی ایرانی: الخان شاهین‌اوغلو، تحلیلگر سیاسی آذربایجانی در یادداشتی در خبرگزاری آخار نوشت: «مهدی سبحانی، سفیر ایران در ارمنستان، در کنفرانس خبری که در ایروان برگزار کرد، گفت که "ایران در چارچوب منطق کریدور، با هر گونه راهی که از ارمنستان عبور کند، مخالف است." این اظهار نظر وی پیام هشداری به نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، بوده است. تهران اکنون می‌بیند که پاشینیان در جست‌وجوی راه‌هایی برای توافق با آذربایجان در خصوص کریدور زنگزور است و نیروهای محافظه‌کار در ایران نیز برای متوقف کردن پاشینیان، به سفیران خود دستور داده‌اند که در ایروان کنفرانس‌های خبری برگزار کنند.» این کارشناس آذربایجانی افزود: «جمله سفیر که گفت "ایران تنها کشوری است که از موضع ارمنستان در خصوص کریدور زنگزور دفاع می‌کند"، پیامی به روسیه است، همان‌طور که می‌دانیم، روسیه کنترل کریدور زنگزور را خواستار است و تهران با این کار مخالفت می کند. تهران در حالی که با کریدور زنگزور مخالف است، که از طرح کریدوری دیگری که از خاک ایران عبور می‌کند، حمایت می‌کند. سفیر ایران در ارمنستان نیز این موضوع را تایید کرده است، اما هیچ‌یک از خبرنگاران ارمنی از او نپرسیده‌اند که چگونه در حالی که با کریدوری که از ارمنستان عبور می‌کند مخالفید، از تحقق کریدوری که با همان مسیر از ایران عبور می‌کند، حمایت می‌کنید؟» آخار در مطلبی دیگر به یادداشت سرگئی مارکدونوف، تحلیلگر روس و از چهره‌های طرفدار ارمنستان از سفر حکمت حاجی اف، دستیار رئیس جهموری آذربایجان پرداخت و نوشت که این تحلیلگر روس ابتدا با قدرتمند خواند نقش حکمت حاجی اف در سیاست خارجی جمهوری آذربایجان تصریح کرده است که روابط تهران و باکو در سال‌های اخیر چندان مطلوب نبوده است. پس از جنگ‌های دوم (جنگ ۴۴ روزه) و سوم قره‌باغ (عملیات سپتامبر ۲۰۲۳) و بازگشت منطقه‌ای مورد مناقشه به حاکمیت آذربایجان، ایران از افزایش نفوذ ترکیه که متحد استراتژیک آذربایجان محسوب می‌شود، نگران است. مارکدونوف همچنین به اختلافات ایران و اسرائیل و همکاری‌های آذربایجان با اسرائیل اشاره و تأکید دارد که این مسئله همیشه باعث نگرانی و نارضایتی تهران بوده است. اختلافات ایران و ترکیه در مورد سوریه نیز یکی دیگر از چالش‌های روابط ایران و آذربایجان محسوب می‌شود. حادثه حمله تروریستی به سفارت آذربایجان در تهران (ژانویه ۲۰۲۳) نیز به‌عنوان آزمونی جدی برای هر دو کشور توصیف شده است. آخار در ادامه می نویسد، مارکدونوف در تحلیل خود با اشاره به دیدارهای حاجی اف با مقامات ایرانی می‌افزاید که مشاور رئیس‌جمهوری آذربایجان در این سفر با چندین مقام بلندپایه، از جمله رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان و وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، دیدار و از آنها برای سفر به باکو دعوت کرد. اما آیا این به معنای عادی‌سازی کامل و برگشت‌ناپذیر روابط است؟ مارکدونوف می‌گوید که پاسخ چندان ساده نیست. یکی از نکات مورد توجه در این سفر، تأکید رئیس‌جمهور پزشکیان بر احترام ایران به تمامیت ارضی کشورهای منطقه قفقاز بود، این سخنان در ایروان به‌عنوان پیامی مثبت تعبیر شد، مبنی بر اینکه تهران اجازه نخواهد داد تعیین مرزهای ایران و آذربایجان برخلاف منافع ارمنستان انجام شود و همچنین اجازه نخواهد داد “دالان زنگزور” با زور باز شود. منبع: آخار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱∎