به گزارش ایرنا، پس‌روی آب دریای خزر، تأمین آب پایدار، برق ناپایدار و سخت‌گیری‌های زیست‌محیطی، مثل خارهایی در پای مجتمع چهار هزار هکتاری پرورش میگو در گمیشان هستند. این مجتمع که از سال ۱۳۷۸ با یک کانال ۲ کیلومتری کارش را شروع کرد، تنها مرکز پرورش میگو در شمال کشور است و در ۸۰ کیلومتری شمال غرب گرگان قرار دارد.
مدیرعامل پرورش دهندگان میگوی مجتمع گمیشان گفت: پس‌روی خزر و رسوب‌گذاری شدید، کانال‌های آبرسان را هر سال مسدود می‌کند و لایروبی مداوم هم جواب نمی‌دهد و تا پایان فصل برداشت، دلمان شور آب است.
علی قدمی از خشکی تالاب گمیشان در سال ۱۳۹۳- ۱۳۹۴ یاد کرد که تأمین آب را سخت‌تر کرد و حالا همه چشم به تأسیسات آبگیر دوخته‌اند.
از زمین شور تا صادرات جهانی
امسال سه هزار و ۷۰۰ تُن میگوی وانامی از ۱۲۰ مزرعه گمیشان برداشت شد که ۸۰ درصد آن راهی بازارهای خارجی شد و ۲ هزار و ۵۰۰ نفر از اهالی منطقه را مشغول به‌کار کرد.
این میگو در ۱۲۰ روز با شوری کم آب و خاک مناسب گمیشان، به وزن ۱۵ گرم می‌رسد. فصل پرورش از اواخر اردیبهشت با آبگیری استخرها شروع می‌شود و تا اواخر مهر با برداشت تمام می‌شود.
قدمی ادامه داد: در سال ۱۳۹۷ رئیس‌جمهور وقت قول ایجاد تأسیسات آبگیر و زیرساخت داد اما فرصت‌سوزی شد. مرحله اول مجتمع چهار هزار هکتاری معطل تکمیل زیرساخت مانده و نباید سرنوشتش به مرحله دوم مجتمع ۶ هزار هکتاری گره بخورد.
محیط‌زیست و یک راه‌حل هوشمند
یکی دیگر از مشکلات، گیرهای محیط‌زیست است. قدمی گفت: ما تنها سایتی هستیم که حوضچه «لاگون» برای تصفیه پساب داریم و دستگاه پایش آنلاین هم نصب کرده‌ایم اما باز هم راضی نمی‌شوند.
وی پیشنهاد داد: پساب تصفیه‌شده به تالاب خشک گمیشان برود تا ۵-۶ هزار هکتار زمین احیا شده و جلوی ریزگردها هم گرفته شود.
برق، حلقه گمشده تولید
تأمین برق هم سال‌هاست بلاتکلیف است. با وجود تفاهم‌نامه سه‌جانبه بین توانیر، جهاد کشاورزی و سازمان برنامه‌ریزی برای پست ۶۳ ولت، هنوز کاری انجام نشد.
قدمی افزود: از چهار لاین مجتمع، فقط یک لاین برق ضعیف دارد. با برق پایدار و هوادهی، تولید ۳۰ درصد بیشتر می‌شود. مدیرعامل پرورش دهندگان میگوی مجتمع گمیشان هزینه موردنیاز را یک همت (هزار میلیارد تومان) برآورد می‌کند، در حالی که سهم توانیر سه هزار میلیارد ریال است.
مسئولین چه می‌گویند؟
معاون امور عمرانی استانداری گلستان گفت: بخش عمده آبرسانی به مجتمع چهار هزار هکتاری پرورش میگوی گمیشان به دلیل شرایط اقلیمی و پس روی آب خزر از دست دولت خارج است.
سیدمهدی مهیایی اظهار کرد: بر اساس گزارش‌ها، سطح آب دریای خزر در سال‌های آینده همچنان رو به کاهش خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود این سطح سالانه حدود ۲۰ سانتی‌متر پایین‌تر بیاید. این موضوع می‌تواند بر پروژه‌های پرورش میگو و ماهیان خاویاری در سواحل استان گلستان تاثیرات جدی داشته باشد.
معاون امور عمرانی استانداری گلستان افزود: استان گلستان از تمام ظرفیت‌های دولتی برای تأمین آب پایدار در مجتمع پرورش میگوی گمیشان استفاده کرده است اما مسئولیت این چالش‌ها بر عهده دولت نیست.
وی در مورد وضعیت شهرک ۶ هزار هکتاری پرورش میگو و ماهیان خاویاری در گمیشان پیشنهاد داد که این طرح متوقف شود و اولویت به تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز، به‌ویژه آبرسانی پایدار، برای مجتمع چهار هزار هکتاری در حال بهره‌برداری اختصاص یابد.
به گفته مهیائی، برای نخستین بار بارج استانداری گلستان در اختیار پرورش‌دهندگان میگو در مجتمع گمیشان قرار گرفته تا مشکل لایروبی کانال آبرسان از سواحل خزر به این مجتمع به‌صورت موقت برطرف شود.
وی همچنین افزود که برای پایداری آبرسانی و تأمین برق این مجتمع و حتی توسعه طرح‌های آینده، باید از طریق مولدسازی زمین‌های در اختیار (مربوط به شهرک ۶ هزار هکتاری) اقدام شود، زیرا تأمین اعتبار زیرساخت‌ها به‌تنهایی از توان دولت خارج است.
مدیرکل شیلات گلستان هم اعلام کرد: مجتمع چهار هزار هکتاری پرورش میگو در گمیشان یکی از پاک‌ترین سایت‌های تولید این آبزی در کشور است و صادرات موفق آن گواهی بر این مدعاست.
اسماعیل جباری اظهار کرد: زمین‌های شور و لم‌یزرع منطقه مرزی و محروم گمیشان با استفاده هوشمندانه از آب دریای خزر، به یک قطب اقتصادی تبدیل شده که هم اشتغال می‌آفریند و هم ارزآوری دارد.
اما این موفقیت شکننده است؛ جباری تأکید کرد: پایداری تولید در این مجتمع وابسته به تأمین زیرساخت‌های حیاتی مانند آب و برق است.
وی خبر داد: بارج (شناوری که برای ترابری اشیای بزرگ یا حجم زیادی از کالا یا مواد بر روی آب به‌کار می‌رود) استانداری گلستان در اختیار پرورش‌دهندگان قرار گرفته تا کانال آبرسان پیش از شروع فصل پرورش میگو در اردیبهشت‌ماه لایروبی شود و دغدغه تأمین آب به طور موقت برطرف گردد.
در حوزه برق هم گامی رو به جلو برداشته شده است. به گفته جباری، تفاهم‌نامه‌ای با مشارکت سازمان برنامه و بودجه، شرکت توانیر و جهاد کشاورزی برای برق‌رسانی به این مجتمع امضا شده و تاکنون چهار لاین آن برق‌دار شده‌اند، هرچند مشکل نوسانات برق همچنان پابرجاست و نیاز به چاره‌اندیشی دارد.
وی از پروژه‌های زیرساختی دیگر هم خبر داد: جاده بین مزارع این مجتمع با هزینه ۶۰ میلیارد ریالی احداث شده و امسال آسفالت آن تکمیل خواهد شد.
جباری همچنین به زنجیره تولید میگو در گلستان اشاره کرد و گفت: حمایت از مراکز تکثیر یک اولویت است. در حال حاضر تنها یک مرکز تکثیر در گلستان داریم که با هدف تولید ۱۰۰ میلیون پست‌لارو برنامه‌ریزی شده بود، اما پارسال فقط پنج میلیون پست‌لارو تولید کرد. اینجا هنوز جای کار زیاد دارد.
مدیرکل شیلات از مشارکت ۲۵ میلیارد ریالی پرورش‌دهندگان میگو در گمیشان با دولت خبر داد و این همکاری را نشانه‌ای از عزم جدی برای توسعه این صنعت دانست.
معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان شیلات ایران هم در نشست اخیر با پرورش‌دهندگان میگو در گمیشان، مجتمع پرورش میگوی این منطقه را پروژه‌ای استراتژیک توصیف کرد که زمین‌های بایر و شوره‌زار را به یک فرصت اقتصادی ارزشمند تبدیل کرده است.
حمزه رستم‌پور با اشاره به دستاوردهای این مجتمع اظهار کرد: در سال جاری، تولید سه هزار و ۷۰۰ تن میگو با ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای بیش از ۲۵۰۰ نفر محقق شده و ۸۰ درصد این محصول راهی بازارهای صادراتی شده است.
رستم‌پور با تأکید بر حمایت قاطع دولت از این صنعت، از برنامه‌ریزی برای تکمیل زیرساخت‌های مجتمع چهار هزار هکتاری پرورش میگو خبر داد و افزود: توسعه این پروژه در اولویت قرار دارد و با جذب سرمایه‌گذاری، ظرفیت تولید و اشتغال‌زایی آن افزایش خواهد یافت.
وی همچنین از بررسی طرحی بلندپروازانه برای احداث مجتمع ۶ هزار هکتاری پرورش میگو و ماهیان خاویاری سخن گفت و خاطرنشان کرد: این طرح می‌تواند گامی بزرگ در جهت تقویت اقتصاد منطقه و افزایش صادرات غیرنفتی باشد.
امیدهای نماینده ویژه رییس جمهور به پرورش دهندگان میگو
نماینده ویژه رئیس‌جمهور در هماهنگی سیاست‌های توسعه دریامحور، در نشست با پرورش‌دهندگان میگو در گمیشان گلستان اعلام کرد: تامین آب پایدار برای مجتمع چهار هزار هکتاری پرورش میگو با پمپاژ از دریای خزر در اولویت قرار دارد.
علی عبدالعلی‌زاده در جریان سفر هفته گذشته به گلستان با حضور در این جلسه هشدار داد که اگر دیر اقدام شود، این فرصت طلایی از دست خواهد رفت.
وی همچنین از برنامه‌ریزی برای نشستی در تهران با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست و مدیران استانی برای رفع مشکلات برق و محیط‌زیست این مجتمع خبر داد و پیشنهاد مذاکره با کشورهای همسایه خزر برای تثبیت سطح آب را مطرح کرد.
فرصتی که دولت چهاردهم با انتخاب نماینده ویژه در حوزه اقتصاد دریا محور تعییین کرده است، نقش بسیار مهمی در جبران عقب ماندگی در ایجاد زیرساخت‌ها و توسعه آبزی پروری در استان گلستان به ویژه شهرستان مرزی و محروم گمیشان در آینده خواهد داشت و باید از این فرصت، مسوولان استان با چاره اندیشی درست در تولید پایدار آبزی پروری، افزایش تولید محصول، بهبود معیشت ساحل نشینان خزر با ایحاد فرصت‌های شغلی جدید و افزایش صادرات و ارزآوری، نهایت بهره‌برداری را داشته باشند.
استان گلستان ۱۱۰ کیلومتر از نوار ساحلی خزر در شمال کشور را به خود اختصاص داده است.