«مارک کاتز» استاد دانشگاه جورج میسون میگوید: بازگرداندن اعتماد ازدسترفته به آمریکا برای واشنگتن بسیار دشوار خواهد بود. بعید است که ترامپ یا ونس بتوانند حتی اگر در آینده بخواهند، این وضعیت را جبران کنند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، «مارک کاتز» استاد دانشگاه جورج میسون و عضو شورای آتلانتیک آمریکا در مقالهای در «کی یف پست» به بررسی آینده اوکراین در نتیجه تنش بین «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا و «ولودیمر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین پرداخته که در ادامه آمده است.
پس از درگیری غیرمنتظره و علنی میان رئیسجمهور تحت فشار اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، از یک سو و رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و معاونش، جی. دی. ونس، از سوی دیگر، آینده حمایت نظامی و اقتصادی آمریکا از اوکراین بهشدت در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
شخصاً از رفتار ترامپ و ونس عمیقاً شرمندهام؛ آنها زلنسکی را سرزنش کردند و با لحن کودکانهای از او خواستند که بابت حمایتهای گذشته از آمریکا قدردانی کند، در حالی که همزمان تهدید به قطع این کمکها میکردند.
اما اگر از عجیب بودن این اتفاق بگذریم، پرسش اصلی این است: حالا چه خواهد شد؟
به نظر من، چند سناریوی ممکن پیش روی ماست:
– زلنسکی عقبنشینی کرده و از ترامپ طلب بخشش کند
در این سناریو، ترامپ و رئیسجمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، توافق صلحی را مذاکره میکنند که به ضرر اوکراین تمام میشود. زلنسکی، همانند ادوارد بنش، رهبر چکسلواکی پس از توافق بدنام مونیخ در سال ۱۹۳۸، احساس میکند که چارهای جز پذیرش این توافق ندارد، چراکه محاسبه میکند اوکراین بهتنهایی قادر به ادامه جنگ با روسیه نیست.
از آنجا که پوتین در گذشته به مفاد توافقهای صلحی که امضا کرده پایبند نبوده است، بعید به نظر میرسد که این بار هم مدت زیادی به تعهدات خود عمل کند. اگر او توافق را نقض کند، ترامپ ضعیف و ناآگاه به نظر خواهد رسید.
اما حتی اگر پوتین به وعدههایش پایبند بماند، باز هم ترامپ بهعنوان رهبری که اوکراین را مجبور به تسلیم در برابر پوتین کرده، ضعیف جلوه خواهد کرد. در نتیجه، دیگر متحدان آمریکا به او بیاعتماد خواهند شد—برخی ممکن است سعی کنند بدون آمریکا ائتلاف تشکیل دهند، در حالی که برخی دیگر شاید سیاست مماشات با پوتین را در پیش بگیرند.
– ترامپ حمایت آمریکا از اوکراین را قطع کند
در این سناریو، دولتهای اروپایی و سایر کشورهای غربی همچنان به حمایت از اوکراین ادامه میدهند. اوکراین (و البته روسیه) از ادامه جنگ متحمل خسارات خواهند شد.
اگر اروپا بتواند به اوکراین کمک کند تا به یک توافق قابلقبول با روسیه برسد، رهبران اروپایی بهعنوان سیاستمدارانی مسئول و موثر دیده خواهند شد، در حالی که ترامپ صرفاً فردی بیاهمیت به نظر خواهد رسید. اما اگر جنگ ادامه پیدا کند یا توافقی که به ضرر اوکراین باشد به نتیجه برسد، باز هم دولتهای اروپایی حداقل تلاش خود را برای کمک به اوکراین انجام دادهاند، در حالی که دولت ترامپ هیچ اقدامی نکرده است.
– حمایت اروپا ضعیف شده یا متوقف شود
اگر اوکراین نتواند به جنگ ادامه دهد، نهتنها جنگ با شرایطی بهشدت نامطلوب برای این کشور پایان خواهد یافت، بلکه اروپا نیز احساس تهدید بیشتری از سوی روسیه خواهد کرد. این وضعیت، ترس از این را افزایش میدهد که ترامپ بهانهای برای کنار گذاشتن تعهدات آمریکا نسبت به ناتو پیدا کند—موضوعی که او بارها نسبت به آن ابراز خصومت کرده است.
در این سناریو، دولت ترامپ نهتنها احترام متحدان خود را از دست خواهد داد، بلکه حتی دشمنانش نیز به او با دیده تحقیر نگاه خواهند کرد.
– روسیه اوکراین را شکست داده و یک دولت دستنشانده روی کار بیاورد
اما این پایان ماجرا نخواهد بود، زیرا احتمالاً جنگ چریکی در اوکراین آغاز خواهد شد، مشابه آنچه در زمان اشغال افغانستان توسط شوروی در دهه ۱۹۸۰ رخ داد. همانطور که در آن زمان برخی کشورها از مجاهدین افغان حمایت تسلیحاتی و مالی کردند، این بار نیز کشورهای مختلف به نیروهای چریکی اوکراینی که در سه سال گذشته تجربه جنگی کسب کردهاند، سلاح و پشتیبانی ارائه خواهند داد.
در چنین شرایطی، پوتین ممکن است با همان مشکلاتی مواجه شود که رهبری شوروی در افغانستان تجربه کرد—یک شورش مداوم و بیپایان که هزینههای زیادی برای روسیه خواهد داشت.
اگر ترامپ تصمیم بگیرد که چریکهای اوکراینی را مسلح کند، در واقع اقدام اولیهاش برای تضعیف اوکراین را بیمعنا کرده و به نظر میرسد که خودش را در تناقض گرفتار کرده است. اما اگر او از کمک به چریکهای اوکراینی خودداری کند، متحدان آمریکا او را فردی کاملاً غیرقابلاعتماد خواهند دانست—و حتی پوتین نیز احتمالاً چنین برداشتی خواهد داشت.
فعلاً – عدم قطعیت
نمیدانم کدام یک از این سناریوها به وقوع خواهد پیوست. شاید سناریوهای دیگری نیز در آینده شکل بگیرند. اما یک نکته در همه این حالات روشن است: ترامپ ضعیف به نظر خواهد رسید و قدرت و نفوذ آمریکا کاهش خواهد یافت.
بازگرداندن اعتماد ازدسترفته به آمریکا برای واشنگتن بسیار دشوار خواهد بود. بعید است که ترامپ یا ونس بتوانند حتی اگر در آینده بخواهند، این وضعیت را جبران کنند. هیچکس بابت این شرایط از آنها قدردانی نخواهد کرد—شاید جز پوتین.