دکتر «عثمان فاروق لوگوغلو» می گوید: اهمیت استراتژیک اروپا برای ایالات متحده تغییر یا کاهش پیدا نکرده است، چه ترامپ آن را به رسمیت بشناسد و چه نشناسد. تهدید روسیه برای اروپا بدون تغییر باقی می‌ماند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، با بازگشت ترامپ به قدرت، رهبران اروپایی همزمان با تلاش برای حفظ حمایت‌های آمریکا در جنگ اکراین در تلاش هستند تا با افزایش بودجه‌های نظامی خود از میزان وابستگی خود به آمریکا بکاهند.
اما نشست روز جمعه در در کاخ سفید که طی آن ترامپ به سرزنش ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین پرداخت به رهبران اروپایی این پیام را داد اگرچه هنوز باید تلاش کنند تا ایالات متحده را پشت میز مذاکره نگه دارند، اما ممکن است نیاز داشته باشند که برنامه‌های ملموس‌ترو سریعتری از خود ارائه کنند.
در همین رابطه خبرنگار تابناک گفتگویی با دکتر «عثمان فاروق لوگوغلو»، سیاستمدار کهنه کار ترکیه داشته که مشروح آن در زیر آمده است.
«لوگوغلو»، معاون حزب جمهوری خلق؛ معاون وزیر خارجه در امور خاورمیانه و اروپا؛ دبیر اول اتحادیه اروپا؛ معاون کمیسیون ملی ترکیه در یونسکو و کنسول هیت دائم ترکیه در سازمان ملل بوده است. وی سفیر ترکیه در جمهوری آذربایجان و دانمارک بوده است. وی در حال حاضر رئیس مرکز مطالعات استراتژیک آسام بوده است.
*سفر زلنسکی به کاخ سفید بسیار پرتنش بود. صرف نظر از این واقعیت، به نظر می‌رسد اروپا اهمیت استراتژیک خود را برای آمریکا از دست داده است. نظر شما در مورد این چیست؟
ترامپ عمداً از سفر زلنسکی به کاخ سفید برای متهم کردن زلنسکی به آغاز جنگ با روسیه و عدم تمایل وی به صلح استفاده کرد و احتمالاً برای توجیه و توضیح طرفداری خود با روسیه. رفتار ترامپ و معاونش با زلنسکی تحقیرآمیز بود.
در مورد تحولات گسترده‌تر در روابط یورو-آتلانتیک، از جمله پیامد‌های این حادثه اخیر برای اروپا، ابتدا باید یادآوری کنیم که ترامپ مدت‌هاست که از متحدانش در ناتو به دلیل عدم هزینه کافی برای دفاع از خودشان ابراز ناراحتی کرده است. او متحدان اروپایی آمریکا را تهدید کرده است که آمریکا دیگر هزینه دفاعی اروپا را پرداخت نخواهد کرد و از آنها خواسته است که هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند.
از نظر عینی، اهمیت استراتژیک اروپا برای ایالات متحده تغییر یا کاهش پیدا نکرده است، چه ترامپ آن را به رسمیت بشناسد و چه نشناسد. تهدید روسیه برای اروپا بدون تغییر باقی می‌ماند.
آنچه تغییر کرده است، برداشت ترامپ از اولویت تهدید مفروض چین برای امنیت و رفاه آمریکا است که نتیجه آن تمایل ترامپ برای جلب پوتین به عنوان شریک خود در مدیریت مقابله با تهدید چین است. ترامپ معتقد است که بهای دوستی پوتین این است که به او اجازه می‌دهد در اوکراین به آنچه می‌خواهد دست یابد و متحدان اروپایی ناتو را در تلاش برای ادامه حمایت از اوکراین رها کند.
ترامپ چه خوب و چه بد، زنگ خطری به اروپا داده است. کشور‌های اروپایی اکنون باید مواضع خود را در قبال ناتو، ایالات متحده و روسیه بررسی کنند و راهبرد‌های دفاعی جدیدی را برای پوشش حداقل چهار سال دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ توسعه دهند.
*رویکرد اخیر آمریکا در قبال اروپا نشان می‌دهد که واشنگتن درکشمکش اروپا و روسیه در کنار مسکو قرار گرفته است، زیرا در نظم جدید جهانی مبتنی بر «رقابت قدرت‌های بزرگ»، همکاری روسیه و چین برای آمریکا اهمیت بیشتری دارد و آمریکا با افزایش تعامل خود با مسکو تلاش می‌کند همکاری‌های دو کشور چین و روسیه را تضعیف کند. ارزیابی شما چیست؟
این فرض اساسی ترامپ مبنی بر اینکه کسب حسن نیت روسیه به ایالات متحده در مدیریت چین کمک خواهد کرد، اشتباه است و هیچ مبنایی در واقعیت ندارد. روسیه روابط خود را با چین فدای خدمات غیرقابل اعتماد ترامپ در قبال منافع روسیه نخواهد کرد و در اقدامات غیردوستانه علیه چین با ایالات متحده شریک نخواهد شد.
پوتین بسیار باهوش و با تجربه است تا به این خواسته ترامپ تن دهد. کاری که او انجام خواهد داد این است که با ترامپ بازی کند، بدون اینکه واقعاً از هیچ چیز مهم یا با ارزشی در روابط خود با چین چشم پوشی کند. از طرفی اروپا در رقابت با چین می‌تواند نقش مهم تری برای آمریکا داشته باشد. در نهایت ترامپ در حال قمار است و احتمال دارد در نهایت به چین ببازد.
*آیا روسیه حضور نیرو‌های حافظ صلح اروپایی در اوکراین را در صورت دستیابی به توافق صلح می‌پذیرد؟
بعید است روسیه نیرو‌های حافظ صلح اروپایی در اوکراین را به عنوان بخشی از توافقنامه صلح بپذیرد. پوتین آن را یک حضور استتار شده ناتو می‌داند وهمه ما می‌دانیم که او چقدر با هرگونه ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با ناتو برای اوکراین مخالف است.
اما ما همچنین می‌دانیم که زلنسکی در پافشاری بر تضمین‌های امنیتی مشخص برای کشورش در صورت توافق صلح، مصمم و درست است. دو راه بالقوه برای دور زدن این موضوع وجود دارد. یکی مشارکت اروپا در مذاکرات صلح با روسیه است. مورد دیگر تعامل با سازمان ملل است. باید اعتراف کنم که هر دو گزینه شانس کمی برای موفقیت دارند.
*به نظر می‌رسد که اکنون حتی ناتو نیز باید ماموریت‌های خود را بر اساس منافع ایالات متحده تنظیم کند مانند افتتاح دفتر ناتو در ژاپن. آیا فکر می‌کنید که ناتو باید ماموریت‌های خود را در راستای استراتژی «هند و اقیانوس آرام» (ایندوپاسیفیک) ایالات متحده حفظ کند؟
ناتو یک سازمان دفاعی است و امنیت یک موضوع جهانی است. امنیت اعضای ناتو می‌تواند تحت تأثیر تحولات فراتر از تئاتر اروپایی قرار گیرد. به عنوان مثال، دخالت ناتو در افغانستان زمانی است که حضور ناتو در آنجا توسط وزیر خارجه سابق ترکیه، حکمت چتین، اداره می‌شد.
بنابراین، تأسیس دفتر ناتو در ژاپن لزوماً نباید به عنوان دفتری برای دفاع از منافع آمریکا تلقی شود. ژاپن و اعضای ناتو نیز باید مراقب باشند که این دفتر فقط برای پیگیری منافع آمریکا طراحی نشده باشد.
*به طور کلی، کدام بخش از اروپا هنوز برای ایالات متحده مهم است؟
من فکر می‌کنم این سوال را می‌توان به دو روش مختلف پاسخ داد. یکی اینکه تمام اروپا هنوز برای آمریکا مهم است. مورد دیگر این است که گرینلند، اوکراین و سایر مناطق اروپا با عناصر خاکی کمیاب برای ایالات متحده مهم هستند. اولی ماندگارتر است در حالی که دومی هوی و هوس ترامپ است و بنابراین می‌گذرد.
گفتگو از پیمان یزدانی
∎