به گزارش خبرنگار ایرنا، گیاه نیشکر که در گویش مازندرانی به آن لَلِه شیرین می گویند شامل ۲ نوع یک و هفت ساله است که گیاه هفت ساله آن ضخیم و پرآب تر از نوع دیگرش است. این گیاه متناسب با شرایط آب و هوایی مازندران در دوره رشد به باران فراوان و آبیاری منظم نیاز دارد و در هنگام رسیدن و برداشت محصول هوا خشک و آفتابی را می طلبد.
زمستان و از اوایل دی ماه با برداشت نیشکر، کار آبگیری از این محصول انجام می شود که آبگیری و فرآوری سنتی که نیاز به ابزار خاص خود را دارد که این مراحل بدین گونه است که" تکه های ساقه نیشکر در میان چوبی استوانه‌ای شکل به نام"کِلوادار" که از تنه درخت ممرز است و با تیرک چوبی کلواتیر کوبانده می شود.
تیرکی چوبی که یک سر آن درون چوب و سر دیگر آن را به گاو یا اسب می‌بستند و حیوان با چرخیدن خود تیرک را هم می‌چرخاند. با چرخش و فشار تیرک با سطح جانبی کلوادار، نیشکر آب خود را از دست داده و با جوشاندن آب نیشکر، شکر قرمز استحصال می شود.
پس از آبگیری نیشکر تفاله‌های آن را جدا می‌کردند و آب آن را درون ظرف تو خالی چوبی به نام "نوکا" می‌ریزند. پس از پُر شدن آن آب نیشکر را با کاسه درون ظرف بزرگ مسی به نام "دِگ"می‌ریزند. برای پُر کردن دیگ مسی که گنجایش ۸۵ تا ۹۰ لیتر آب نیشکر را دارد باید صبح تا غروب کار کنند.
هر چند در سال‌های اخیر کشت نیشکر در مازندران در بهنمیر، بابل، قائمشهر و برخی مناطق شرق استان مازندران انجام می شود ولی میزان آن نسبت به دهه ۶۰ بسیار کاهش یافته و سطح زیر کشت آن به کمتر از ۲۰۰ هکتار رسیده است.
هم اکنون شکر قرمز محصولی که در بازار شهرستان های مازندران عرضه می شود، معروف‌ترین نشان آن شکر قرمز تولید شده در ریکنده است.
ریکنده روستایی از دهستان کوهساران شهرستان قائمشهر که از ۸۵۰ هکتار زمین زراعی و باغی آن بیش از ۸۰ هکتار به کشت نیشکر به عنوان ماده اولیه تولید شکر قرمز اختصاص دارد و از روستاهایی در مازندران است که تولید شکر قرمز در آن نیم قرن قدمت دارد و همچنان کشاورزانی در این روستا در عرصه تولید شکر قرمز فعالیت دارند.
تاریخی بودن این فعالیت کشاورزی در روستای ریکنده باعث آن شد تا ثبت ملی شود. و در گذر زمان تلاش های بسیاری از سوی اهالی روستا برای حفظ و پاسداشت این میراث معنوی ملی انجام شد که اکنون کام مردم از آن شیرین شده است.
تولید ۲۶۲ تن نیشکر در قائم شهر
در این ارتباط مدیر جهاد کشاورزی قائم شهر با اشاره به کشت نیشکر در ۱۰۵ هکتار اراضی زراعی این شهرستان از تولید بیش از ۲۶۲ تن شکر سرخ خبر داد.
علی درویش نیا با اشاره به اینکه امسال ۱۰۵ هکتار نیشکر با ۴۱۳ نفر بهره بردار در اراضی زراعی شهرستان قائم شهر کشت شد، اظهار کرد: ۲۶۲ تن شکر سرخ در این شهرستان برداشت شد.
وی افزود: به طور متوسط از هر هکتار زمین زیر کشت نیشکر ۱۰۰ تن نیشکر، ۲۵ تن سرشاخه و برگ، ۳۵ تن باگاس تر، ۱۰ تن شکر و ۴ تن ملاس بدست می‌آید و ملاس نیشکر و چغندر قند، باگاس و پیت نیشکر و ... در تغذیه دام استفاده می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی قائم شهر تصریح کرد: باگاس یکی از تولیدات جانبی نیشکر است که پس از عصاره گیری نیشکر به صورت قطعات ریز تراشه چوب بدست می‌آید و به رنگ زرد کاهی بوده و باگاس در حالت خام نوعی ماده خبشی کم ارزش است که ارزش غذایی آن بین چوب و کاه قرار می‌گیرد و حداکثر به مقدار ۱۰ درصد در جیره نشخوارکنندگان می‌تواند بکار رود.
وی با بیان اینکه عملکرد این محصول در هر هکتار ۲ هزار و ۵۰۰ کیلوگرم است و قیمت هر کیلوگرم فرآورده شکر قرمز ۶۰ هزار تومان می‌رسد، گفت: در شهرستان قائم شهر نیشکر بعنوان محصول محلی شناخته می‌شود که موجب اشتغالزایی و عرضه آن به بازار مصرف شد.
درویش نیا خاطر نشان کرد: ۱۸ کارگاه نیمه صنعتی و ۷۱ کارگاه سنتی فرآوری نیشکر در این شهرستان فعالیت دارند که اغلب این محصول در روستاهای آهنگرکلا، چپی، سیف کتی، سیدابوصالح، قادیکلا، کرچنگ، گل افشان و واسکس کشت و تولید می‌شود.
زمان کشت نیشکر در مازندران اوایل بهار و زمان برداشت آن در دی ماه و قبل از سرمای زمستان است. هم اکنون بازارهای مازندران به ویژه چهارشنبه بازار قائمشهر مملو از تولیدات فرآوری شده این محصول کشاورزی از جمله شکر قرمز است.