به سمت باب‌الهادی(ع) می‌روم، جایی که قرار است گروه خورشید هشتم از آنجا مراسم استقبال از ماه خدا را اجرا کنند. با فانوس‌های نورانی که هر یک از اعضای تیم در دست داشتند، پیدا کردنشان در میان صحن بزرگ پیامبر اعظم(ص) کار سختی نبود. شنیده بودم بچه‌ها از ۱۴ کشور گینه، نیجریه، هندوستان، پاکستان، امارات، لبنان، عراق، سوریه، چین، افغانستان، آذربایجان، عمان و ایران هستند و لباس‌های محلی هر کدام از آن‌ها گواه همین موضوع بود. اعضای تیم نه از نظر پوشش یکدست بودند و نه از نظر سن و سال، اما وقتی شروع به خواندن سرود معروف «هل هلالک یا رمضان» کردند، یکدستی و هماهنگی بینشان برقرار شد و دیگر تفاوت‌ها به چشم نمی‌آمد. با گروه همراه می‌شوم تا این آیین قدیمی را به جا آورم. آیینی که به مناسبت فرا رسیدن ماه رمضان در کشورهای عربی انجام می‌شود و جالب اینکه این رسم در مشهد قدیم نیز وجود داشته است. گروه با خواندن شعر و سرودی هماهنگ، ورود به ماه مبارک رمضان را تبریک می‌گویند و رسیدن آن را مژده می‌دهند.

حرکت نورانی

با آغاز حرکت گروه با نوای «هل هلالک یا رمضان» گویی هر کدام از آن‌ها با فانوس روشنی که در دست داشت نمادی از زیبایی‌ها و روشنایی ماه مبارک رمضان بود. نمادی که جلوه زیبایی را برای گروه سرودخوان ایجاد کرده و نظر زائران حضرت(ع) را به خود جلب می‌کرد. مقصد اول برای گروه نورانی رواق مبارک دارالمرحمه بود. با رسیدن به رواق و اجرای برنامه، حال و هوای رمضان و حس و حال خوب گروه به زائران در رواق منتقل شد. این را از استقبال زائران متوجه شدم. هر کدامشان لبخند به لب به سمت گروه حرکت می‌کردند و دوربین‌هایشان را برای فیلم‌برداری از آن‌ها تنظیم می‌کردند. به سمت مرضیه‌خانم رفتم که فرزند کوچکش را با یک دست و دوربین را هم برای ثبت این لحظات زیبا در دست دیگرش گرفته بود و غرق در حال و هوای ایجاد شده بود. پس از پایان اجرا، از او درباره حال و هوایش پرسیدم؛ او گفت: «از همان سالی که پنج روز اول ماه رمضان را برای ماه عسل از نجف‌آباد به مشهد آمدیم، دیگر قول و قرارمان بر همین شد. امسال سال سوم است که پای عهدی که با حضرت بسته‌ایم مانده‌ایم و هر جوری که بود خودمان را برای رمضان به مشهد رساندیم. راستش به نظرم حرف، حرف می‌آورد و درددل‌هایم با امام رضا(ع) تمامی ندارد. الان هم میان یکی از همین درددل‌ها بودم که نوای دلنشینی شنیدم و با این گروه مواجه شدم و در دلم گفتم: رحمت خدا به واسطه‌های فیض الهی». بعید می‌دانم امشب کسی خوشبخت‌تر از مرضیه خانم را بتوانم در حرم مطهر ببینم؛ او انگار دقیقاً همان جایی است که وجودش می‌خواهد، جایی که آرامش دارد و دلش قرار گرفته است.

شبی سرشار از معنویت

شب‌های حرم مطهر امام رضا(ع) مملو از معنویت است، اما حضور این گروه با ذکرهای معنوی و فانوس‌های نورانی، حال و هوای خاصی به این مکان مقدس می‌بخشد. در حالی که گروه با شور و انرژی از دارالمرحمه به سمت چایخانه امام حسن مجتبی(ع) حرکت می‌کردند، ذکرهایی همچون «الله الله نورُ الهلالِ أضاءَ بِالوجَناتِ» و «قد اَقبلَ الرَّمَضانُ بالحسناتِ» دل‌ها را آسمانی می‌کرد و حال زائران را به بهترین شکل تغییر می‌داد. فضای پر از نور و ذکر، قلب‌ها را آرام و دل‌ها را به خدا نزدیک‌تر می‌کرد. هنگام مراسم با چندین نوجوان که در این آیین حضور داشتند، صحبت کردم که احساسات و تجربیات خود را با من به اشتراک بگذارند. حسین، نوجوانی از پاکستان، گفت: «این تجربه برای من فوق‌العاده است. احساس می‌کنم با دیگر مسلمانان از کشورهای مختلف ارتباط برقرار کرده‌ام و این موضوع برای من بسیار مهم است. ارتباط با دوستان جدید از ملیت‌های مختلف موجب شده احساس دوستی بیشتری داشته باشم و در چند ماه دوستان نزدیک زیادی پیدا کنم. من از اینکه وقتی در حال اجرا هستیم مردم به ما لبخند می‌زنند و من احساس خوشحالی را در چهره‌هایشان می‌بینم خیلی انرژی می‌گیرم و علت حضور من در این گروه، علاوه بر بچه‌ها، زائران امام مهربانی‌ها هستند». سیدامین حسن از کشور هندوستان به سمت من آمد و گفت: «من همیشه دوست داشتم در چنین مراسمی شرکت کنم و امسال این فرصت برایم فراهم شد. این مراسم به من نشان داد چقدر مسلمانان در سراسر جهان به هم نزدیک هستند. حتی با وجود تفاوت‌های فرهنگی، ما همه تحت یک نور معنوی قرار داریم. من هم مثل حسین فکر می‌کنم همین که آدم‌ها از ما حال خوب دریافت کنند، یعنی کار مفیدی انجام می‌دهیم. البته که همه این کارها به لطف و عنایت آقا امام رضا(ع) است».

انتقال حس همبستگی و نشاط معنوی

در پایان با آقای فرخنده، کارشناس مسئول غرب آسیا گفت‌وگویی داشتم. او درباره هدف این برنامه توضیح داد: «هدف ما از برگزاری این مراسم، ترویج فرهنگ همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام به آیین‌های ملل مختلف، ایجاد نشاط معنوی و انتقال حس همبستگی میان زائران ایرانی و غیرایرانی و معرفی سنت زیبای «هل هلالک یا رمضان» به عنوان نمادی از اشتیاق به استقبال ماه روزه‌داری است. این برنامه با حضور ۱۴ کودک و نوجوان از ملیت‌های مختلف با پوشش محلی و فانوس‌های ویژه مراسم و همراهی چهار نفر از مداحان عرب‌زبان با اجرای سرودهای مذهبی ویژه رمضان اجرا می‌شود. همچنین در این مراسم، توزیع شیرینی و شکلات میان زائران توسط خادمان حرم مطهر و اجرای آیین‌های نمادین شامل گلاب‌پاشی و عودسوزی نیز انجام می‌شود».

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سیدمحمد ذوالفقاری، مدیر زائران غیرایرانی حرم مطهر رضوی نیز این برنامه را «جلوه‌ای از دیپلماسی فرهنگی رضوی» توصیف کرد و گفت: «حرم مطهر امام ‌رضا(ع)، تنها یک مکان نیست؛ بلکه خانه مشترک تمامی مسلمانان است. در ویژه‌برنامه «هل هلالک» تلاش شده اشتراکات امت اسلامی را از طریق آیین‌های رمضانی زنده کنیم و حضور پررنگ زائران از کشورهای مختلف، اثباتی بر این ادعاست».

خبرنگار: الهه ضمیری