باشگاه خبرنگاران جوان -  لرستان دیار تولید بسیاری از محصولات اقتصادی و متنوع کشور بوده که تاکنون بهره چندانی از صادرات این محصولات نداشته چراکه نبود زیرساخت، فقدان برندسازی و عدم ارتباط با بازار‌های جهانی و منطقه‌ای در سال‌های گذشته به شدت موجب خالی ماندن دست استان از دلار‌های صادراتی شده است.

حالا مسوولان و فعالان اقتصادی لرستان تلاش می‌کنند این دیار را به عنوان "سرزمین فرصت‌های صادراتی" معرفی کنند تا از مزیت نزدیکی به مرز‌های غرب و جنوب کشور منتفع و کشور‌های دورتر را به سبب محصولات مورد نیاز آنها تامین کند.

انار "تنگ سیاب" لرستان با برند سایر استان‌ها به خارج از کشور صادر می‌شود تا جاییکه دیده شده در مواردی این یاقوت سرخ را از سر باغات استان در بسته بندی‌های صادراتی با نام یک استان دیگر قرار می‌دادند تا دست باغداران لرستان همچنان از عواید صادراتی خالی بماند.

انجیر سیاه لرستان نیز سرنوشتی بهتر از یاقوت سرخ این دیار ندارد و انجیرستان‌های پلدختر همچنان در حسرت یک برند (نام تجاری) معتبر و بسته بندی شکیل و امروزی، فله‌ای به فروش می‌رسند و در بهترین حالت در جعبه‌های میوه بدقواره به بازار عرضه می‌شوند.

فرش لرستان که به اندازه قدمت استان حرف‌ها دارد، پرورش ماهیان که رتبه نخست استان‌های غیرساحلی کشور را یدک می‌کشد، ظرفیت‌های عظیم معدنی که لرستان را به عنوان شهر سنگ جهان معرفی می‌کند، همچنان خام و دست نخورده به سایر استان‌ها ارسال می‌شود تا با تراش و فرآوری نهایی، به نام همان استان‌ها صادر و سفره مردم استان از سهم جهانی این ظرفیت خالی بماند.

لرستان در تولید حبوبات نیز نقش مهمی دارد، اما سودآوری این محصولات در سبد اقتصادی استان ناچیز است، به نحویکه شهرستان دلفان منطقه‌ای مناسب برای کشت نخود می‌باشد و با میانگین متوسط عملکرد ۷۰۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم در هر هکتار، ۲۲ کیلوگرم از متوسط کشوری بالاتر است.

اما محصول نخودکاران دلفانی هم به نام این منطقه و به کام سایر استان هاست، چراکه نبود صنایع بسته بندی، مشکل بازاریابی، نبود شرکت‌های بازگانی برای عرضه به بازار‌های داخلی و خارجی موجب شده نام لرستان از فهرست تولید و صادرکنندگان این محصول همچنان مغفول بماند تا کاشت در دلفان باشد و برداشت فرصت‌ها نصیب سایرین شود.

هرچند بروجرد هم به عنوان شهر "ورشو" ایران معرفی شده، اما سهم چشمگیر و ثابتی در بازار صادرات این محصول ندارد، همچنین برخی ظروف با کیفیت بسیار بالا در استان تولید می‌شود که متاسفانه همان دلایل همیشگی نبود بازاریابی، عدم برند سازی و رایزنی‌های اقتصاد قوی، این محصولات را نیز از بسته صادراتی استان حذف یا کم رنگ کرده است.

دست خالی لرستان از دلار‌های صادراتی

حدود ۹۷ میلیون دلار انواع کالا طی ۹ ماهه امسال از گمرک لرستان به خارج کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه پارسال ۶۵ درصد افزایش یافته است، اما نکته قابل توجه اینکه امسال بیش از ۳۰۰ میلیون دلار کالا از این استان صادر شده که به این معناست عمده صادرات لرستان از طریق سایر گمرکات کشور انجام می‌شود.

مازاد محصولات کشاورزی لرستان بیش از ۸۰۰ هزار تن عنوان می‌شود، در حالیکه تنها ۶ درصد معادل کمتر از ۵۰ هزار تن آن امکان صادرات دارند و به گفته کارشناسان ظرفیت افزایش این رقم به ۳۰ درصد وجود دارد.

مسوولان می‌گویند سهم واحد‌های کوچک و متوسط از سبد صادراتی استان حدود ۱۱ و سهم تجار حقیقی و حقوقی از این شاخص تنها سه درصد است و واحد‌های بزرگ از جمله پتروشیمی و داروسازی‌ها مابقی سهم صادرات لرستان را به خود اختصاص داده‌اند، اما مراودات تجاری خود را از طریق سایر گمرکات، دنبال می‌کنند.

کارشناسان صمت لرستان در خصوص عدم استقبال صادرکنندگان از گمرک خرم آباد می‌گویند: یکی از سیاست‌های اقتصادی، توسعه گمرکات در نقاط مرزی است تا منجر به تقویت امنیت و افزایش جمعیت شود که افزایش درآمد‌های گمرکی نیز زیرساخت این اهداف است.

از طرفی وجود شرکت‌های حمل و نقل بین المللی موجب حمل یکسره کالا و صرفه جویی در زمان می‌شود که این مهم در استان وجود ندارد، همچنین شرکت ها، کالا را از طریق گمرک تخصصی خود جابجا می‌کنند، اما گمرک لرستان تخصصی نیست، بلکه عمومی و درون مرزی است.

به گفته محمد طولابی نژاد رییس اداره بازرگانی خارجی صمت لرستان، صنایع انرژی بر شامل مواد معدنی، فولاد و پتروشیمی که ۹۰ درصد صادرات را به خود اختصاص داده در برنامه هفتم توسعه موظف شده‌اند ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات را به دولت برگردانند، در حالیکه این رقم باید برای تولید و صادرکنندگان صنایع انرژی بر مستقر در مناطق کمتر توسعه یافته مانند لرستان، کمتر شود تا استقبال صادراتی از طریق گمرک افزایش یابد.

جای خالی صادرات خدمات از جمله خدمات گردشگری در سبد صادراتی لرستان هم مشهود و در حالیکه این استان در کریدور ترانزیتی کشور قرار گرفته است، اما سهمی از صادرات کالا در حوزه خدمات ندارد.

همایشی برای معرفی" سرزمین فرصت‌های صادراتی"

با وجود توانمندی‌های صادراتی لرستان، سهم این استان از صادرات ایران حدود یک درصد است که طی سال‌های اخیر، تلاش برای افزایش این سهم با توجه به داشته‌های بسیار، در دستور کار قرار گرفت و هفته گذشته نیز همایش تجاری مشترک بین لرستان و اتاق‌های بازرگانی برخی شهر‌های عراق و تاجیکستان برگزار شد.

رویداد مشترکی که نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی استان را به مدت سه روز میزبانی کرد و دیدار‌های مختلفی از تجار ۲ کشور تاجیکستان و عراق را با حوزه‌های مستعد صادرات رقم زد.

جاذبه‌های گردشگری و تاریخی لرستان برای تجار این ۲ کشور بسیار جالب توجه بود و اذعان داشتند ظرفیت‌های اقتصادی و گردشگری استان برای آنها مغفول بوده است.

این فعالان اقتصادی از مراودات تجاری با لرستان استقبال کرده و اظهار داشتند راه اندازی خط پروازی عراق به لرستان، ترجمه کتابچه و کاتالوگ‌های صادراتی به زبان هدف و انگلیسی، ایفای ضمانت نامه‌های لازم و بسته بندی‌های صادراتی از طرف ایرانی، منجر به افزایش تعاملات اقتصادی طرفین خواهد شد.

به گفته رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی لرستان، برون داد این رویداد، انعقاد سه تفاهم نامه همکاری با استان‌های خطلان ازبکستان، دیوانیه و ناصریه عراق بود، همچنین رایزنی‌های جدی برای تداوم مراودات تجاری با لرستان نیز صورت گرفت.

انعقاد سه تفاهم نامه همکاری با عراق و تاجیکستان

محمد خاکی در این خصوص به ایرنا گفت: سه تفاهم نامه تجاری در این همایش منعقد شد که با تفاهم نامه داخلی متفاوت است و بطور معمول با سرعت بیشتری وارد فاز اجرایی می‌شود.

وی همچنین تصویب اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری طرفین و برپایی شرکت‌های نمایشگاهی مشترک را از دیگر نتایج این همایش برشمرد و افزود: همچنین مقرر شد با توجه به فرصت‌های صادراتی لرستان، یک فضای نمایشگاهی دائمی برای این استان در دیوانیه عراق برپا شود.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی لرستان تصریح کرد: فعالان اقتصادی حاضر در این همایش اذعان داشتند ظرفیت‌های گردشگری، فرهنگی و تجاری لرستان برای آنها ناشناخته بوده است و تعجب می‌کردند، چرا لرستان با این همه توانمندی، از تیررس فعالیت‌های صادراتی مغفول مانده است.

خاکی ادامه داد: اگر این همایش‌ها در حد جلسه و تبلیغات باقی بماند، اتفاق مثبتی برای اقتصاد استان رقم نخواهد خورد، بنابراین تفاهم نامه‌ها و مصوبات با جدیت دنبال می‌شود تا با کمک مدیریت ارشد استان و رسانه ها، برای تحقق آنها اقدام شود.

نبود استراتژی صادراتی

وی یادآور شد: یکی از مهمترین مشکلات صادرات استان و سهم کم آن در بازار‌های جهانی و منطقه، نبود استراتژی و زنجیره واحد صادرات است.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی لرستان اظهار داشت: نبود استراتژی و عدم شناسایی بازار‌های هدف موجب شده صادرات لرستان به یک فرآیند ناقص تبدیل شود که در نتیجه آن حتی در برخی موارد فعالیت واحد‌های فرآوری مختل شده است.

خاکی همچنین برندسازی را نیازمند تدوین استراتژی تولید تا عرضه محصول دانست و اضافه کرد: تنوع صادرات لرستان به عراق بسیار و شامل دارو، صنایع غذایی، کشاورزی، پتروشیمی، معدنی، سنگ، سیمان، مصالح و خدمات ساختمانی و مهندسی است، اما ظرفیت بالایی در گردشگری سلامت و آموزشی دانشگاهی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.

موانع پیش روی صادرات به عراق و تاجیکستان

وی افزود: یک هزار دانشجوی عراقی در استان تحصیل می‌کنند که دعوت می‌شود به عنوان سفیران گردشگری و فرهنگی فعالیت و برای عملیاتی شدن این مهم در سال آینده برنامه ریزی شده است.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی لرستان با اشاره به اینکه مشکل بانکی و بخشنامه‌های مخل صادرات از معضلات تجارت با عراق است؟، گفت: با توجه به اینکه سابقه پذیرش و اعزام هیات به عراق را داریم، باید این مسائل به صورت جدی برطرف شود، همچنین شهرک‌های تجاری مشترک در مرز دو کشور ایجاد گردد.

خاکی همچنین در خصوص مبادلات با تاجیکستان یادآور شد: باید عدم ارتباط و مبادلات مالی و بانکی با برخی از کشور‌های مورد نظر در راستای پرداخت وجه کالا‌های صادراتی برطرف و تسریع شود.

وی ادامه داد: حجم مبادلات اقتصادی با تاجیکستان کم است، اما امید می‌رود با توجه به اشتراکات فرهنگی و سفر رییس جمهور به این کشور، افزایش یابد، چراکه می‌توان با توجه به ظرفیت‌های تاجیکستان از جمله آب فراوان در حوزه کشت فراسرزمینی اقدام کرد.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی لرستان عمده صادرات لرستان به تاجیکستان را دارویی برشمرد و گفت: اتاق بازرگانی لرستان برنامه‌های خوبی برای افزایش حجم مراودات تجاری با تاجیکستان دارد از جمله اینکه برنامه‌ای طراحی شده تا همه فعالان اقتصادی به معرفی محصولات خود بپردازند و ارتباط مستمر داشته باشند.

خاکی اظهار داشت: ارتباط مستمر با اتاق‌های محلی و تقویت اقتصاد دیجیتال نیز جزو برنامه‌های اولویت دار است، اما نبود بانک مستقل ایرانی و عدم استقرار رایزن اقتصادی ایران در تاجیکستان نیز یک مشکل است که باید برطرف شود.

پس از آغاز بکار این همایش، نمایشگاهی از فرصت‌های صادراتی لرستان با حضور ۷۰ واحد صادر کننده برگزار شد که با توجه به حضور تجار خارجی، بازاریابی‌های خوبی صورت گرفت و امید برای رونق صادرات لرستان به عراق و تاجیکستان تازه شد.

معرفی لرستان به ۳۰ تاجر عراق و تاجیکستان

استاندار لرستان هم این همایش و نمایشگاه را فرصتی ارزشمند برای معرفی ظرفیت‌های صنعتی و اقتصادی استان دانست و گفت: رسته و گروه‌های صنعت، معدن، صنایع‌دستی، گردشگری، شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، کشاورزی و شیلات در این رویداد حضوری فعالی داشتند.

سید سعید شاهرخی اظهار داشت: این نمایشگاه بسترمناسبی برای معرفی محصولات استان به بازار‌های داخلی و خارجی فراهم کرد و ۳۰ مهمان خارجی از ۲ کشور همسایه در آن حضور یافتند.

وی بیان کرد: با قدرت و جدیت در این نمایشگاه شرکت کردیم تا تولیدات استان را به کشور‌های همسایه معرفی کنیم و بتوانیم سهم بیشتری از بازار‌های منطقه‌ای را به دست آوریم.

استاندار لرستان با اشاره به نقش این نمایشگاه در شناخت نیاز بازار‌های داخلی و خارجی یادآور شد: چنین رویداد‌هایی فرصتی ارزشمند برای تبادل اطلاعات در حوزه نیازمندی‌های منطقه‌ای و معرفی دستاورد‌های استان در بخش‌های مختلف است.

شاهرخی با تاکید بر نقش تولید در توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی گفت: رونق تولید یکی از برنامه‌های جدی در استان است و در برنامه پنج‌ساله توسعه، توجه ویژه‌ای به این موضوع داریم که باید برای کمک به معیشت مردم و اشتغال پایدار، حمایت از تولید را در اولویت قرار دهیم بنابراین این همایش و نمایشگاه آن می‌تواند به افزایش تولیدات صنعتی، یافتن بازار‌های هدف و ارتقای جایگاه لرستان در اقتصاد کشور کمک کند.

منبع:ایرنا