جوان آنلاین: محمد اتابک، وزیر صمت روز شنبه در نشستی که با استانداران داشت در بخشی از اظهارات خود به افول صادرات فرش دستباف اشاره کرد. او با اظهار تأسف از وضعیت پیش آمده برای سرنوشت فرش دستباف ایرانی گفت: «در گذشته میلیارد‌ها دلار صادرات فرش داشتیم که میزان صادرات با تحریم کم شد و در ادامه با الزام رفع تعهد ارزی و ممنوع‌الخروج کردن تجار فرش و سایر اقدامات، صادرات این کالا کاهش جدی یافت. امروز بحث فرش را باید دوباره احیا کنیم زیرا بسیاری از مراکز ترمیم، ایجاد و ساخت فرش به بیرون از کشور انتقال یافته است.»
آن طور که اتابک گفت: «در جا‌هایی سیاست‌های تجاری و ارزی روی هم تأثیراتی می‌گذارند که همیشه مثبت نیست، یک نمونه همین بحث فرش است‏. امیدواریم با هماهنگی با وزیر میراث فرهنگی به‌فرش به عنوان یک هنر، تسهیلاتی قائل شویم تا بازگشت ارز حاصل از صادرات تسهیل شود کارگاه‌هایی که از کشور خارج شده‌اند به کشور بازگردند.»
زوال فرش ایرانی با ورود به دهه۹۰ و چالش‌های اقتصادی کلید خورد، تا جایی که ارزش صادرات فرش دستباف ایران از ۳/۴۲۷ میلیون دلار در سال ۱۳۹۱ به ۲۹۰ میلیون دلار در سال ۹۴رسید. در ادامه نیز پس از تشدید تحریم‌ها و قرار گرفتن فرش ایرانی در اولین لیست تحریمی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده امریکا، صادرات فرش ایرانی به کمتر از ۱۰۰میلیون دلار رسید به گونه‌ای که صادرات این کالا در سال ۹۸کمتر از ۷۳میلیون دلار بود. در ادامه نیز با تحریم‌های داخلی که دست به دست تحریم‌های خارجی داد، کار برای فرش ایرانی به جایی رسید که در سال ۱۴۰۱ تنها ۷/۵۰ میلیون دلار از این کالا صادر شد. رقمی که ۷۸درصد کاهش نسبت به سال ۹۷ و نزدیک به ۹۸درصد کاهش (به قیمت جاری) نسبت به سال ۷۳را نشان می‌دهد. 
طبق آنچه خبرگزاری مهر اعلام کرده، طی سال‌جاری نیز صادرات فرش دستباف تقریباً مشابه پارسال و حدود ۵۰ میلیون دلار بوده است. علی رضادوست، رئیس اتاق تعاون استان تهران در این خصوص گفته است: «تولید فرش دستباف از ۶میلیون‌متر مربع به ۲میلیون متر مربع و صادرات ۲میلیارد دلاری دهه ۷۰ نیز به ۵۰میلیون دلار رسیده است.»
طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ در بازار تجارت جهانی فرش دستباف به صورت میانگین بیش از ۱۵۰ کشور صادرکننده وجود داشته است. طی سال ۲۰۲۲، کشور هند با ۳۱۰ میلیون دلار و سهم حدود ۳/۳۰ درصد از کل صادرات فرش، چین با ۱/۹۳ میلیون دلار و سهم حدود ۱/۹ درصد از کل صادرات فرش و مصر با ۸/ ۸۹ میلیون‌دلار با سهم حدود ۸/ ۸درصد از کل صادرات سه کشور عمده در صادرات فرش دستباف طی سال‌های مزبور بوده‌اند. پس از این کشور‌ها نپال با سهم حدود ۳/ ۸ درصد، پاکستان با سهم حدود ۷/۷درصد و ایران با سهم ۴/ ۷ درصد از کل صادرات فرش دستباف جهان در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. ۵/۷۱ درصد از کل صادرات فرش دستباف جهان از سوی این شش کشور تأمین می‌شود. 
این در حالی است که آمار‌ها حاکی از این است که ایران در سال ۲۰۱۱، حدود ۵/۲۵ درصد از عرضه فرش دستباف در بازار‌های جهانی را به خود اختصاص داده که بیشترین متوسط سهم سالانه جهانی از بازار فرش در دوره ۲۰۲۲- ۲۰۱۱ بوده است. سهم ایران از صادرات فرش دستباف در دوره ۲۰۲۲- ۲۰۱۱ کاهش یافته و از ۵/۲۵ درصد به ۴/۷ درصد رسیده است. برعکس سهم رقبای ایران از جمله هند، چین، نپال و پاکستان در حال افزایش بوده است. به نحوی که کشور هند توانسته سهم خود را از ۱۵درصد در سال ۲۰۱۱ به ۳/۳۰ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش دهد. البته صادرات هند تغییر قابل توجهی نداشته و دلیل افزایش سهم هند از بازار صادرات جهانی، کاهش قابل توجه صادرات ایران بوده است. 
اگرچه صادرات کالا‌های مختلف طی سال‌های گذشته با کاهش و مشکل مواجه شده، اما افت صادرات فرش دستباف با سایر کالا‌ها فرق دارد چراکه این کالا علاوه بر اینکه نمادی از هنر اصیل ایرانی و شناسنامه کشور محسوب می‌شود از نظر اقتصادی نیز به دلیل اینکه همواره ۸۵درصد فرش ایرانی صادر می‌شده به شدت توسعه محور و ارزآور بوده است، از سویی دیگر نیز این صنعت همواره اشتغالزایی پایدار به ویژه در مناطق روستایی و عشایرنشین به همراه داشته است. 
طبق آمار‌های وزارت صمت بخش عمده‌ای از زنجیره اشتغال ۲میلیون نفری فرش دستباف در سراسر کشور را بافندگان تشکیل می‌دهند که در دوران رکود بخش کوچک‌تری جذب این بازار می‌شوند و هرچه از میزان اشتغال در این حوزه و فعالیت بافندگان در این عرصه کاسته شود، میزان مهاجرت به حاشیه شهر‌ها و آسیب‌های اجتماعی، تغییر بافت و فساد افزایش می‌یابد و تبعات این رخداد، سبب ایجاد چالش‌های جدی در حوزه امنیت کشور خواهد شد. 
نکته دیگر اینکه بر اساس مطالعات انجام شده، ایجاد یک شغل در صنعت فرش نزدیک به ۶درصد ایجاد شغل در صنعت اتومبیل هزینه ایجاد می‌کند؛ همچنین برای اشتغالزایی در صنعت فرش نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده دولتی یا حتی حمایت‌های خاص دولت هم نیست چراکه درجایی که تولید شغل بسیار سخت و هزینه‌بر است به‌راحتی با تولید فرش می‌توان ایجاد شغل کرد. دولت اظهار می‌کند، تولید یک شغل حدود ۵۰۰ میلیون تومان هزینه دارد، اما این کار در بخش خصوصی به صورت رایگان انجام می‌شود. 
بنابراین صنعت فرش ایرانی برخلاف سایر صنایع با کمترین میزان هزینه و کمترین نیاز به حمایت و سرمایه‌گذاری دولت و با اتکا به خود طی سال‌های گذشته توانسته بود، یکی از ارکان اصلی و مهم صادرات غیرنفتی و ارزآور کشور باشد، صنعتی که امروز به دلیل سنگ اندازی‌های دولتمردان به وضعیتی دچار شده که نه تنها جای خود را به کشور‌هایی همچون مصر، پاکستان، هندوستان، چین و... داده است بلکه بافندگان ایرانی نیز مجبور به تغییر شغل یا مهاجرت شده‌اند.