به گزارش ایرنا، در پهنه تاریخ، جوامع عشایری همواره چون ستاره‌ای درخشان بر آسمان فرهنگ و تمدن ایران پرتو افکنده‌اند، اصالت، همبستگی و پاسداری از ریشه‌های کهن، از دیرباز ارکان استوار زندگی این مردمان بوده است؛ اما در گذر زمان، گاه غباری از باورهای نادرست و سنت‌های ناکارآمد بر آیینه این فرهنگ می‌نشیند و رخسار زیبای آن را مکدر می‌سازد.
در دلِ پهناور این سرزمین، جایی که هنوز عطرِ اصالت و سادگی، در کوچه‌های خاطرات عشایر جاری است، گاه سایه‌هایی از سنت‌های کهن، رنگِ ناخوشایندی بر چهره زندگی می‌پاشند، سنت‌هایی که در گذر زمان، نه تنها کارآیی خود را از دست داده، بلکه در تضاد با ارزش‌های انسانی و اجتماعی، مانعی بر سر راه پیشرفت و توسعه این جوامع اصیل به شمار می‌روند.
دغدغه رهایی از این باورهای نادرست، دغدغه‌ای است که امروز در دل بسیاری از دلسوزان فرهنگ و اجتماع جای گرفته است؛ راهِ برون‌رفت از این وضعیت، نه در انکار گذشته، که در بازخوانی و پالایش آن نهفته است؛ ترویج فرهنگ جایگزین، با تکیه بر آموزش، رسانه و گفت‌وگو، می‌تواند کلیدِ گشایش این قفلِ کهنه باشد.
همکاری نهادهای دولتی و فرهنگی، در کنار مشارکت فعال خودِ عشایر، امری ضروری و حیاتی است؛ با هم‌فکری و همدلی، می‌توان راهکارهایی نوین برای مواجهه با این چالش‌ها یافت و با ارائه الگوهای رفتاریِ سازگار با مقتضیات زمان، زمینه رشد و بالندگی هرچه بیشترِ جوامع عشایری را فراهم آورد.
برچیدن زنگار از این سنت‌های غلط، نه تنها موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌شود، بلکه زمینه‌ساز ارتقای همبستگی و عادلانه‌تر شدن زندگی افراد در میان عشایر خواهد شد، در این مسیر، حفظ اصالت‌های مثبت و میراث فرهنگیِ ارزشمند، امری ضروری است.
در میان خانه‌ها و چادرهایی که بوی خاک و غیرت می‌دهند، عشایر عرب دشت عباس این‌بار نه با تفنگ و سلاح، که با کلامی آگاهانه و اراده‌ای مثال‌زدنی، تاریخ‌سازی کردند.
بزرگانی که روزگاری پیش‌قراولان دشت‌های پر ناز و نعمت بودند، اکنون با همدلی و خِرد جمعی، گامی بلند در مسیر از میان بردن رسوم غلط و زنده کردن آداب نیک برداشتند؛ سنت‌هایی که ریشه در اسلام دارند و رنگ و بوی معنویتی ساده و دلنشین.
این بار در سایه سادگی و هوشیاری، تیراندازی که روزگاری نشانه شادی یا عزاداری بود و گاه چشمی را کور یا قلبی را خون کرده است، جای خود را به سکوت آرامش‌بخشی داد؛ سکوتی که حکایت از آغاز راهی تازه دارد.
از پخت‌وپزهای تجملاتی و پرهزینه در آیین‌ها که به خانواده‌ها فشار مضاعف وارد می‌کرد، به فرش سادگی و صداقت رسیدند، بزرگان عشایر عرب دشت عباس و شوش دانیال، به‌جای گره زدن سنت‌ها به اسراف یا خرافه، آن‌ها را با آموزه‌های قرآن و سنت پیامبر(ص) روشن کردند.
زنده کردن آموزه‌های دینی؛ نقطه عطف فرهنگ عشایری ایلام و خوزستان
در همایش ارزشمند و ماندگاری که با حضور معتمدان، بزرگان و ریش‌سفیدان عشایر عرب دشت عباس و شهرستان شوش دانیال در روستای حمزه برگزار شد، سران عشایر با امضای پیمان و عهدنامه‌ای ۶ بندی، گامی بلند برای حذف رسوم پرهزینه و نادرست برداشتند و بر ترویج سنت‌های حسنه تأکید کردند؛ این تصمیم نقطه عطفی در اصلاح سبک زندگی عشایری و هماهنگی هرچه بیشتر آیین‌های اجتماعی با آموزه‌های اسلام خواهد بود.
امام جمعه دهلران که در این مراسم حضور داشت، این اقدام را الگوی شایسته‌ای برای دیگر اقوام و عشایر دانست و گفت: برگزاری چنین مجالسی که در آن بزرگان با خردورزی و مشورت، برای حذف رسوم نادرست و گسترش سنت‌های دینی و اجتماعی تصمیم می‌گیرند، نشان از عمق آگاهی و احساس مسئولیت در میان عشایر دارد.
حجت‌الاسلام «سید محسن موسوی» افزود: در سال‌های گذشته شاهد برخی رسوم و سنت‌های اشتباه، همچون تیراندازی در مراسم شادی و عزا و همچنین پخت‌وپزهای سنگین و هزینه‌بر در آیین‌های مختلف بوده‌ایم و این رسوم نه‌تنها هیچ جایگاهی در دین اسلام ندارند، بلکه به آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی نیز دامن می‌زنند که خوشبختانه، این عهدنامه که خروجی نشست بزرگان عشایر بود، گامی بزرگ در اصلاح این رفتارها است.
حذف رسوم غلط؛ فرصتی برای ترویج سنت‌های حسنه
سران عشایر حاضر در این نشست که در آخرین جمعه ماه شعبان (۱۰ اسفند) با همراهی فرماندهان حوزه مقاومت بسیج دشت عباس برگزار شد، عهدنامه‌ای را امضا کردند که اجرای آن بر تمامی طوایف و عشایر منطقه لازم‌الاجرا است؛ مهم‌ترین مصوبات این نشست شامل ممنوعیت تیراندازی در مراسم‌های شادی و عزا و حذف پخت‌وپزهای سنگین در مراسم‌های تشییع بود که از جمله آیین‌های تشریفاتی به شمار می‌رفتند و در بسیاری از موارد به اسراف و تحمیل هزینه‌های غیرضروری بر خانواده‌های صاحب عزا و یا شادی منجر می‌شدند.
فرمانده حوزه مقاومت بسیج دشت عباس، درباره این تصمیم بزرگ گفت: تغییرهای فرهنگی در میان عشایر همواره بر مبنای خرد جمعی و توصیه بزرگان انجام می‌شود.
سرهنگ «علی جلیزی‌تبار» گفت: پیشنهاد حذف این رسوم با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی مطرح شد و مورد تأیید حاضران در این جلسه و بزرگان و سران طوایف دشت عباس و شهرستان شوش دانیال قرار گرفت که بدون شک این تصمیم تنها آغاز راه است و امیدواریم در سال‌های آینده شاهد نهادینه شدن بیشتر این تغییرها باشیم.
رسوم نادرست در میان عشایر اغلب با مشکلات متعددی همراه بوده است؛ از خسارت‌های جانی و مالی حاصل از تیراندازی در مراسم گرفته تا تحمیل هزینه‌های سنگین و طاقت‌فرسا برای پخت‌وپزهای بی‌رویه در عزاداری‌ها و این آیین‌های نادرست، افزون بر ایجاد معضل‌های اجتماعی و اقتصادی، گاه موجب تلخی و رنج در شادی‌ها و آیین‌های خانوادگی نیز می‌شود.
حال انعقاد چنین پیمان‌ها و عهدنامه‌هایی، مسیر را برای احیای فرهنگ صحیح اسلامی و برگزاری مراسم مطابق با آموزه‌های دینی باز می‌کند.
امام جمعه دهلران در این‌باره اظهار کرد که یکی از مهم‌ترین مزیت‌های حذف رسوم غلط و ترویج سنت‌های حسنه، کاهش تنش‌ها، جلوگیری از تحمیل هزینه‌های بی‌مورد به خانواده‌ها و تقویت انسجام اجتماعی است.
وی افزود که این سنت‌های نادرست هیچ‌گاه با آموزه‌های دینی ما همخوانی نداشته و امیدواریم دیگر عشایر و طوایف نیز با الگوگیری از این اقدام، در مسیر اصلاح رسوم و عرف‌های نادرست گام بردارند.
حجت الاسلام موسوی بیان کرد: برگزاری مراسم بر پایه سادگی و عمل به فرامین دین اسلام نه تنها به کاهش اسراف و هزینه‌های غیرضروری کمک می‌کند، بلکه شادی‌ها و عزاداری‌ها را به محافل سرشار از معنویت و آرامش تبدیل می‌کند؛ محافلی که در آن پیوندهای خانوادگی و اجتماعی تقویت می‌شوند.
عشایر، الگوی فرهنگ متعالی
عشایر عرب دشت عباس و شهرستان‌های همجوار همواره به عنوان الگوی نجابت و دیانت در جامعه شناخته شده‌اند، تصمیم آنان برای حذف رسوم نادرست و ترویج آداب ساده و پرمعنا، گویای اهتمام آنان به ارزش‌های اصیل اسلامی و انسانی است.
اقدام ارزشمند بزرگان این خطه می‌تواند سرمشقی برای دیگر اقوام و عشایر کشور باشد؛ عشایری که همواره به عنوان سنگربانان اعتقاد دینی و نگهبانان هویت ملی و اسلامی ایران شناخته می‌شوند.
این تصمیم، گامی بلند در راستای اصلاح اخلاق و رفتار اجتماعی و ایجاد جامعه‌ای همگام با آموزه‌های غنی اسلام است که در آن سنت‌های حسنه جایگزین رسوم پرهزینه و ناپسند می‌شود؛ بی‌شک حمایت و همراهی رسانه‌ها و دستگاه‌های فرهنگی در تحقق و گسترش این برنامه‌ها، تأثیری بی‌بدیل خواهد داشت.
این اقدام بزرگان منطقه دشت عباس دهلران، گواهی روشن بر ریشه‌دار بودن فرهنگ ایلیاتی است؛ عشایر همیشه قلبی پرصلابت و ذهنی هوشمند داشته‌اند، آنان می‌دانند که شکوه یک مراسم، نه به صدای گلوله‌های بی‌هدف است و نه به دیگ‌های چندمنظوره غذا که سال‌ها رسمشان شده بود، بلکه به لبخند رضایتی است که از دل‌ها برمی‌خیزد.
آنان رسم تازه‌ای نوشتند، که زندگی را آسان و زیبایی را ماندگار می‌کند.
تصمیم‌هایی که در این مجلس گرفته شد، رسوبی از امید و تحول در دل مردمان منطقه گذاشته است؛ تصمیم‌هایی که نه‌تنها از سنگینی هزینه‌ها کم خواهد کرد، بلکه سعادت و آرامش را به دل‌های کسانی که در جست وجوی معنای حقیقی آیین‌های خود هستند، بازمی‌گرداند.
عشایر این نگهبانان و مرزبانان کهن هویت و فرهنگ ایرانی بار دیگر ثابت کردند که می‌توان در برابر توفان رسوم غلط ایستاد و به جای آن، نسیمی از اصلاح و سازندگی را به تمامی طوایف و خانواده‌ها هدیه کرد؛ این تصمیم؛ فردای ساده‌تر، دلنشین‌تر و البته نزدیک‌تر به الگوی اسلامی را برای آنان رقم خواهد زد.
همکاری دستان توانمند دولت و نهادهای فرهنگی، در کنار عزم راسخ خود عشایر، همچون دو بال پرنده، می‌تواند این حرکت را به سوی آسمان رهایی و تعالی به پرواز درآورد.
باید همگان دست در دست هم دهیم تا با زدودن سنت‌های زیان‌بار، نه تنها از آلام و رنج‌های بی‌شمار بکاهیم، بلکه حیاتی نو به کالبد جامعه‌ی عشایری ببخشیم؛ آنگاه، عشایر با حفظ گوهر اصالت خویش، گامی استوار به سوی آینده‌ای روشن‌تر برخواهند داشت؛ آینده‌ای که در آن، سنت‌های نیکو پاس داشته شوند و باورهای نادرست، به دست باد فراموشی سپرده گردند.