به گزارش قدس آنلاین، تولید این سریال که توسط شبکه سعودی MBC به مصری ها واگذار شده بود، قرار بود در ماه رمضان ۲۰۲۳ پخش شود ولی به دلیل اعتراضات جوامع مسلمان و حساسیت برانگیز بودن موضوع، پخش خود را در آن سال متوقف کرد.
سریال «معاویه» به کارگردانی طارق العریان، فیلمساز فلسطینی- آمریکایی که اصالتا اهل جنین است و به نویسندگی خالد صلاح، روزنامه‌نگار مصری، سه سال پیش در تونس جلوی دوربین رفت اما مجموعه با حضور این دو نفر به پایان نرسید و پس از وقفه ای که در تولید پروژه رخ داد، ادامه ساخت این سریال ۳۰ قسمتی به احمد مدحت، کارگردان مصری سپرده شد.
این مجموعه تلویزیونی زندگی معاویه بن ابی‌سفیان، خلیفه اول و بنیانگذار سلسله امویان را از تولد تا تأسیس حکومت اموی نشان می دهد. وقایع از قتل عثمان (خلیفه سوم) شروع می‌شود و به خلافت امام علی (ع) و پایه‌گذاری امویان می‌رسد. در این سریال بازیگران مختلفی از کشورهای عرب همچون عربستان، مصر، سوریه و اردن بازی می‌کنند. پس از رد پذیرش «علی سلیمان» هنرپیشه فلسطینی برای ایفای نقش معاویه، «لجین اسماعیل» بازیگر سوری این نقش را قبول کرد. ایمن زیدان در نقش عثمان بن‌عفان ظاهر شده و سهیر بن‌عماره تونسی نقش هند جگرخوار، مادر معاویه را ایفا کرده است. «ایاد نصار» بازیگر اردنی نیز نقش امام علی (ع) بازی می کند درحالیکه نشان دادن چهره ائمه اطهار (ع) و معصومین به دلیل وهن و قداست زدایی در آثار نمایشی، مورد پرهیز است اما در این سریال به آن بی توجهی شده است.
* چگونه بین حق و باطل برابری باشد؟
اخبار پیرامون این مجموعه قبل از پخش سریال بحث‌برانگیز شده بود؛ عده ای این سریال را تلاشی برای احیای «ناصبی‌گری» و تطهیر معاویه می دانند و برخی، آن را جنگ رسانه‌های سعودی برای ایجاد تفرقه بین اهل تشیع و تسنن در جهان اسلام توصیف می کنند آن هم در شرایطی که جوامع اسلامی بیش از هر زمانی نیازمند وحدت هستند.
این سریال که با بودجه کلان عربستان سعودی و تخمینی در حدود ۱۰۰ میلیون دلار ساخته شده؛ جزو گران ترین تولیدات تاریخ شبکه MBC است. سازندگان اگرچه در کیفیت ساخت سعی کرده اند از جدیدترین فناوری های روز سینمایی بهره ببرند اما به نظر می رسد در روایت به دنبال تحریف تاریخ صدراسلام بودند.
دو سال پیش و در زمان پخش اولیه سریال، شبکه MBC عراق اعلام کرد که سریال معاویه در این کشور پخش نخواهد شد و هنوز هم پای تصمیمش مانده است. همان زمان مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در حساب توییتری خود نوشت: «من با خودم عهد بسته ام که تا زنده هستم راه آبا و اجدادم را در رد طایفه گرایی دنبال کنم اما این به معنای قبول برابری بین علی بن ابیطالب (علیه السلام) و معاویه نیست چون تاریخ برای همه طوایف اسلامی ثابت کرده است که معاویه از خلیفه رسول الله خارج شد و نسبت به هتاکی آن حضرت دستور داد و صحابه مخالف خود را کشت پس چگونه بین آل رسول و آل ابی سفیان برابری باشد؟»
صدر در ادامه این توییت نوشته بود: «ایجاد برابری و نزدیکی بین آن دو در سریالی که تاریخ را جعل می کند، ظلم و اجحاف است اما به خدا قسم اگر این سریال به شخصیت دیگری می پرداخت که با آل ابی سفیان و آل امیه ارتباطی نداشت، کلمه ای بر زبان نمی آوردم. به خدا قسم معاویه نماینده اهل سنت نیست اما علی(ع) هم برای سنی ها و هم شیعه هاست. آیا از خداوند نمی ترسید؟»
* مصادره تاریخ با پول نفت
با وجود مخالفت بسیاری از مسلمانان و علمای شیعه در رد این سریال اما شبکه MBC اقدام به پخش آن در رمضان امسال کرده است. به نظر می رسد این مجموعه که با تحریف تاریخ صدر اسلام همراه است، بخشی از جنگ نرم علیه شیعیان باشد. معترضان به سریال بر این باورند که این مجموعه بنا دارد تاریخ را به نفع دشمنان اهل بیت (علیهاسلام)، تحریف و بازتعریف کند. برخی از کاربران در شبکه های اجتماعی مانند X با هشتگ‌هایی همچون #MBC_تحرف_التاریخ کمپین راه انداخته اند و هدف از این سریال را ترویج «ناصبی‌گری» و دشمنی با اهل بیت (علیهالسلام) خوانده اند. به باور آنها این کار سعودی‌ها تلاشی برای مشروعیت‌بخشی به امویان و کمرنگ کردن نقش امام علی (ع) در تاریخ صدر اسلام است.
به باور مخالفان این سریال، عربستان سعودی با پول نفت، تاریخ اسلام را به نفع خودش مصادره کرده است. شبکه «MBC دراما مصر» در تبلیغ این سریال نوشت: «حماسه تاریخی معاویه داستان امپراطوری است که تاریخ فراموش نشدنی را نوشت که از شرق تا غرب امتداد داشت.»
برخی کاربران عرب‌زبان شبکه‌های اجتماعی هم پخش سریال «معاویه» را آغازگر فتنه مذهبی می‌دانند. آنها با یادآوری رفتار و منش غیراخلاقی معاویه در ایجاد فتنه در خلافت اسلامی و غصب حکومت و تبدیل آن به سلطنت، پخش این سریال را در راستای سیاست معاویه بن ابوسفیان می‌دانند. یک کاربر یمنی نوشته است: «عربستان کشوری است که یمن را محاصره کرده، با لبنان دشمن است، از عراق کینه دارد و مخالف سرسخت ایران است. طبیعی است برای شخصیتی سریال تولید کند که واقعیت‌های سعودی را منعکس می‌کند.»
عده ای دیگر نیز این سریال را بخشی از تلاش عربستان برای تقویت هویت تاریخی خودش در مقابل ایران دانسته اند و آن را به نوعی پاسخ به سریال ایرانی «مختارنامه» که در جوامع اسلامی مخاطبان زیادی پیدا کرده است، توصیف کرده اند.
* سفیدنمایی یکی از سیاه ترین شخصیت ها
عربستان سعودی با ساخت سریالی که رنگ و بوی تفرقه افکنی و تحریف تاریخ دارد در شرایط حساس کنونی خاورمیانه، برخلاف ادعایی که برای ایجاد ثبات و کاهش تنش در منطقه دارد ولی با ساخت سریال «معاویه» به دنبال دامن زدن به تنش های مذهبی در جوامع مسلمان و سفیدنمایی چهره یکی از سیاه‌ترین شخصیت‌های تاریخ اسلام است در واقع واکنش‌ها درباره «معاویه» نشان می‌دهد که این سریال بیشتر به قطبی شدن گرایش دارد تا ارائه یک روایت تاریخی.
براساس گزارش برخی منابع خبری، این سریال قصه اش را از قتل عثمان (۱۸ ذی الحجه۳۵ قمری) آغاز کرده و جنگ جمل، نبرد صفین، شهادت حضرت علی(ع)، صلح و شهادت امام حسن(ع) و شهادت امام حسین(ع) به تصویر می کشد اما شواهد نشان می دهد این روایت تاریخی به شکلی جنجالی و مغرضانه ارائه شده است به طوریکه ادبیات و نحوه نگارش شرح خلاصه داستان «معاویه» در آن شبکه، تفرقه انگیز است چون از کلمه ارتحال برای امام حسن (ع) استفاده شده و در ذکر نام ائمه معصومین (ع) هیچ احترامی دیده نمی شود.
باید منتظر بود و دید که سازندگان این مجموعه موهون، علاوه بر نشان دادن چهره ائمه اطهار (ع) و مقدس جلوه دادن معاویه چه تحریف‌های دیگری در این سریال گنجانده اند و چه سیاستی را در گسست میان شیعه و سنی در جهان اسلام دنبال می کنند.