دیپلماسی ایرانی: دکتر هادی حق‌شناس، متولد ۱۳۴۶ در صومعه‌سرا، در استان گیلان است. وی که تحصیلات خود را در رشته اقتصاد دنبال کرده، یکی از مدیران ارشد اجرایی و خوش نام است که از مهر ۱۴۰۳ استاندار گیلان در دولت چهاردهم شده است. او پیش‌تر استاندار گلستان، مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان، مازندران و خوزستان و نماینده حوزه انتخابیه بندر انزلی در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی بوده‌است.
حق‌شناس که اشرافی بالا به رسانه دارد، در نشستی با مدیران و سردبیران جمعی از رسانه‌ها در محیطی دوستانه به پرسش‌های آنان در خصوص موضوعات مختلف استان گیلان و چالش های مربوط به حوزه های مختلف به دقت و صریح پاسخ گفت.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، وی در ابتدای صحبت‌های خود ضمن تشریح وضعیت جغرافیایی استان گیلان یکی از مزایای استان در حوزه حمل و نقل مسافری و تجاری را وجود فرودگاه بین المللی سردار جنگل رشت دانست؛ فرودگاهی که ۲۸ متر از سطح آب‌های آزاد پایین‌تر است و این یک مزیت محسوب می‌شود چراکه در تیک آف و لندینگ هواپیما به خلبان کمک می‌کند که راحت‌تر حرکت و سوخت کمتری مصرف کند و بار بیشتری حمل شود.
وی در زمینه رونق پرواز‌های خارجی در فرودگاه رشت گفت: «بر اساس توافقات انجام شده، در هفته‌های آتی، حداقل ۸ پرواز در فرودگاه سردار جنگل رشت به صورت هفتگی انجام خواهد شد. پرواز از رشت به نجف جز این پرواز‌ها خواهد بود. در عین حال بر اساس مذاکرات منجر به توافق اولیه، در سال آینده یک پرواز ترکیش‌ایر از رشت به استانبول برقرار می‌شود. از سوی دیگر در راستای تقویت ناوگان حل و نقل هوایی استان دو ایرلاین رامون، و رشت ایر، در گیلان ثبت شده و حتی رامون برای خرید هواپیما اقدام نیز کرده است.»
استاندار گیلان همچنین در خصوص تنوع بخشی به حمل و نقل بار در استان و بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود در استان متبوع خود از راه‌اندازی قریب‌الوقوع خط پرواز رشت – آستاراخان خبر دارد.
حق شناس در زمینه راه آهن رشت به آستارا نیز گفت: «با توجه موقعیت جغرافیایی و عرض کم فاصله کوه‌های تالش و دریای کاسپین، و اهمیت جلوگیری از حذف اراضی حاصلخیز کشاورزی برای حفظ حریم خط ریلی؛ اگر کل مسیر راه آهن از طریق احداث پل، به اجرا در آید؛ در مسیر اجرای این پروژه تسریع می‌شود و زمین‌های حاصلخیز گیلان نابود نمی‌شود و به خرید اراضی مردم نیاز نیست که مطالعات این پروژه در دست انجام است.»
حق شناس در خصوص نقش خود در تأسیس منطقه آزاد انزلی در سال ۱۳۸۲ و در دوران مدیرکلی بنادر گیلان و همکاری‌های خود با نخستین منطقه آزاد شمال کشور، تصریح کرد: وجود منطقه آزاد انزلی قطعا یک مزیت و فرصت برای گیلان محسوب می‌شود و از این مزیت مضاعف استان در برنامه‌های توسعه‌ای، همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی بین المللی استفاده خواهیم کرد.
استاندار گیلان در پاسخ به سؤال دیپلماسی ایرانی در زمینه پسروی آب دریای کاسپین گفت: «از سال ۱۳۰۰ تا سال ۱۳۵۶ آب دریای کاسپین ۴ متر در عمق پسروی کرد از سال ۵۶ تا سال ۸۲، دو و نیم متر آب بالا آمد و از سال ۸۲ مجددا آب پسروی داشته است. در ۵۰ سال نخست هیچ دلیل اثبات شده ای مطرح نکردند اما در دومین اتفاق چند دلیل عنوان شد که افزایش نزولات آسمانی، کوه زایی در دریای کاسپین و باز و بسته شدن رودخانه ولگا از این موارد بود. با توجه به اینکه بیشترین عمق دریای کاسپین در سمت ایران قرار دارد، پسروی دریا بیشترین ضربه را به کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان وارد می کند. در این میان از نقاط تمایز و برتری منطقه آزاد انزلی این واقعیت است که مجتمع بندری کاسپین تنها بندری است که از پسروی دریای کاسپین آسیبی نخواهد دید. اما بنادر امیر آباد، آستارا، نوشهر، فریدونکنار آسیب خواهند دید.»
وی همچنین به آسیب های زیست محیطی رهاسازی پساب های صنعتی و خانگی و کشاورزی در تالاب انزلی و آلودگی دو رودخانه گوهر رود و زرجوب و تصفیه خانه آب شهرهای رشت و انزلی پرداخت و گفت: «شهر رشت در گذشته ها به واسطه وجود این دو رودخانه توسط مردم برای سکونت انتخاب شد، در این دو رودخانه بیش از ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب جاری بود و مردم از آن ماهی صید می کردند و این شهر با وجود این دو رودخانه زیبا و آب و هوایی مطبوع داشت. در حال حاضر متأسفانه در این دو رودخانه فاضلاب جاری است و به سمت رودخانه پیربازار و سپس به تالاب انزلی می ریزد. از سوی دیگر شهر صنعتی رشت با میزان تولید ۱۵ هزار مترمکعب پساب صنعتی این پساب‌ها را به این دو رودخانه سرازیر می‌کند. علی رغم اینکه بخش اصلی پساب انسانی و کشاورزی شهرهای رشت، انزلی، صومعه سرا، ماسال، فومن و ۷۰۰ روستا وارد تالاب می شود؛ اما پساب صنعتی اثر تخریبی به نسبت بیشتری نسبت به حجم و گستره پساب های خانگی در حال ورود به تالاب انزلی را دارد.»
وی بااشاره به وسعت ۲۰۰ هزار متر مربعی تالاب انزلی و نقش آن در تردد میان مناطق همجوار خود و حتی تجارت بین المللی، تصریح کرد: «متأسفانه با وجود فاضلاب های خانگی، صنعتی وکشاورزی اکنون به گونه ای شده است که یک قایق نمی تواند در آن حرکت کند. تقریبا پساب یک میلیون نفر از جمعیت گیلان به تالاب وارد می شود و به این پساب انسانی، پساب کشاورزی حاصل از مصرف سموم کشاورزی در نیمی از ۲۳۰ هزار هکتار شالیزار گیلان و همچنین پساب صنعتی نیز اضافه می‌شود و به تالاب می ریزد.»
استاندار گیلان درباره لایروبی تالاب انزلی گفت: «در حال حاضر یک میلیون متر مکعب لایروبی در تالاب با محوریت اداره کل بنادر و دریانوردی استان انجام می شود اما همچنان عمق لازم در اسکله های ۱ تا ۵ وجود ندارد، چراکه میزان رسوب ورودی در مسیر اتصال تالاب به دریای کاسپین در نقطه حوضچه آرامش طبیعی بندر انزلی بسیار زیاد است. تالاب انزلی پر شده و میزان رسوب آن یک میلیارد متر مکعب است. اگر تمامی تجهیزات سازمان بنادر و دریانوردی در شمال و جنوب کشور را در نظر بگیریم، امکان لایروبی۳۰ میلیون متر مکعب در سال توسط تمامی این امکانات وجود دارد که در مقابل حجم ورودی ناچیز است.»
حق شناس با بیان اینکه راه حل لایروبی تالاب نیست؛ تاکید کرد، باید ورودی های پساب به تالاب قطع و تدبیر لازم و کارشناسی شده ای را در دستور کار قرار گیرد.
حق شناس با اشاره به حجم بارندگی اخیر در گیلان و اثرات وضعی آن بر رسوب زدایی از تالاب انزلی گفت: «سه میلیارد متر مکعب در بارش های اخیر آب به استان گیلان سرازیر شد؛ حجمی که بسیار زیاد بود. در واقع در هر مرحله بارندگی قابل توجهی که انجام شود سیلی از تالاب به سمت دریا روانه می شود؛ موضوعی که ناشی از خاصیت خود پالایشی تالاب است اما متأسفانه بلافاصله تالاب مجددا از پسآب پر می شود.»
استاندار گیلان راه حل رفع اساسی این مشکل را ساخت تصفیه خانه های فاضلاب رشت، انزلی و شهر صنعتی رشت و جاهای دیگر عنوان کرد و در ارتباط با سایر اثرات تخریبی زیست محیطی وضعیت تالاب توضیح داد که بنا به اعلام مرکز تحقیقات شیلات، از ۷۰ گونه آبزیان موجود در تالاب انزلی اکنون نیمی از این گونه ها وجود ندارد.
وی در ارتباط با کیفیت منابع آب شرب طبیعی مورد مصرف در سطح استان گفت: «آب گیلان به راحتی قابل آلوده شدن است و این در حالی است که میانگین اجرای طرح های آب و فاضلاب و تصفیه در ایران ۶۶ درصد و در گیلان ۲۶ درصد است که رقم کمی است.»
حق شناس با تصریح بر این نتیجه گیری که محیط زیست گیلان به نقطه خطرناکی رسیده است؛ در زمینه ایجاد تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی رشت گفت: «فاضلاب شهر صنعتی رشت به لحاظ حجم ۱۵ هزار متر مکعب است اما از نظر اثرگذاری یک سوم منشاء آلودگی تالاب انزلی است، چون پساب صنعتی و سمی است. برای ایجاد تصفیه خانه، شهر صنعتی رشت به حداکثر یک‌هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. این در حالی است که شهر صنعتی رشت جزء ۷ شهر صنعتی در کشور است که مستقل از شرکت شهرک های صنعتی و به شکل هیئت مدیره انتفاعی اداره می شود و این آمادگی در آنها وجود دارد که تسهیلات دریافت کنند و تصفیه خانه را احداث کنند اما نیارمند یک اصلاح قانونی در اساسنامه این شهرک صنعتی است که نیازمند تسریع در همکاری سازمان خصوصی سازی برای صدور مجوز افزایش میزان سرمایه در اسناد ثبت شرکت این مجموعه به منظور سرعت بخشیدن به عملیات دریافت وام است تا عملیات احداث تصفیه‌خانه توسط پیمانکار اجرای طرح آغاز شود.»
حق‌شناس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به واردات چای به کشور و تاثیر آن بر تولید‌کنندگان چای گفت: «هر کیلوگرم چای که به کشور وارد می‌شود کیلویی ۵ تا ۶ دلار ارزش دارد، تقریبا هر سه کیلوگرم چایی که در کشور مصرف می‌شود یک کیلوگرم تولید داخل و دو کیلوگرم وارداتی است. در همین راستا ۳۰ هزار تن چای در داخل تولید و ۶۰ هزار تن وارد می‌شود. ۹۵ درصد تولید چای در کشور مختص گیلان است و این تولیدات توسط ۵۲ هزار خانوار تولید‌کننده چای محقق می‌شود؛ متأسفانه واردات چای به فعالان صنعت چای و کشاورزان و تولید‌کنندگان آسیب وارد می‌کند. واردات چای با ارز نیمایی انجام می‌شود؛ اما عرضه به بازار با قیمت مبنای ارز نیمایی نیست و این امر حاشیه سود این واردات برای تعداد معدودی از وارد‌کنندگان را بسیار بالا می‌برد.»
حق شناس همچنین به کاشت و تولید برنج در گیلان اشاره کرد و ادامه داد: «در شمال کشور به‌نژادی و به‌زراعی درخصوص برنج در سطح مزارع رخ نداده و میزان تولید سالانه برنج در حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن است و در کل کشور این رقم به عدد دو میلیون تن می‌رسد و بر همین اساس به‌ناچار یک میلیون تن برنج وارد می‌شود که آن نیز با ارز نیمایی برای حمایت از مصرف‌کننده انجام می‌شود. اما مصرف‌کننده زمانی که برای خرید برنج می‌رود، رقم بالاتری را پرداخت می‌کند.»