به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، در پایان یک روز نفسگیر در مجلس شورای اسلامی، عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، نتوانست از پارلمان مجدداً رأی اعتماد بگیرد و از سمت خود برکنار شد.
اما در صحن علنی چه گذشت.
جلسه استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، ۱۲ اسفند در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برگزار شد. مسعود پزشکیان نیز در جریان بررسی طرح استیضاح همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی دولتش در مجلس حضور داشت.
نمایندگان موافق و مخالف به بیان دیدگاه‌های خود درباره عملکرد چند ماهه همتی و تاثیر آن بر وضعیت اقتصادی کشور می‌پردازند و ریشه‌های شرایط کنونی را در دفاع یا رد عملکرد او جستجو می‌کنند. آیا همتی قربانی گرانی‌ها می‌شود؟ آیا عملکرد همتی پاس گل به دشمن بوده یا کمک به دولت؟
مردم عملاً در کف خیابان وزیر اقتصاد را استیضاح کرده‌اند
جبار کوچک‌زاده، اولین نماینده‌ای بود که به عنوان استیضاح‌کننده پشت تریبون رفت و دلیل استیضاح را ضعف عملکرد وزیر و عدم پاسخگویی او دانست. او گفت این استیضاح به نفع دولت و مردم است.
جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت با اشاره به حمایت مردمی از استیضاح وزیر اقتصاد، گفت: نمایندگان معتقدند این استیضاح به دولت کمک می‌کند. او با اشاره به تاکید مردم در اجتماعات مختلف بر استیضاح، اظهار داشت: عملاً مردم در کف خیابان وزیر را استیضاح کرده‌اند.
کوچکی‌نژاد با بیان اینکه نمایندگان با پیروی از خواست مردم تصمیم به استیضاح گرفته‌اند، اظهار داشت: وقتی وزیری توان اداره حوزه کاری خود را ندارد، یا باید استعفا دهد یا دولت او را عزل کند. او با انتقاد از عدم تلاش وزیر اقتصاد برای قانع کردن نمایندگان، گفت که در گذشته، دولت‌ها در زمان استیضاح سعی در جلب رضایت نمایندگان داشتند.
کوچکی‌نژاد، با اشاره به اظهارات همتی مبنی بر عدم ارتباط او با حفظ ارزش پول ملی، گفت: این اظهارات باعث افزایش تعداد استیضاح‌کنندگان شد. او با بیان اینکه عملکرد تیم اقتصادی وزیر، زندگی را به مردم تنگ کرده است، گفت که رفتار وزیر اقتصاد برخلاف خواست مردم است و مسیر را اشتباه انتخاب کرده است. کوچکی‌نژاد با تاکید بر اهمیت مذاکره در شرایط مناسب، خواستار حذف سریع‌تر وزیر اقتصاد از کابینه شد.
اقتصاد فاقد فرماندهی است و ترمیم تیم اقتصادی ضروری
میثم ظهوریان، نماینده مشهد و کلات دومین استیضاح‌کننده، تاکید کرد: اقتصاد کشور فاقد فرماندهی است و ترمیم تیم اقتصادی دولت ضروری است. ظهوریان، با انتقاد از سیاستهای پولی دولت، اظهار داشت؛ با گذشت شش ماه از آغاز به کار دولت، هنوز خبری از برنامه‌های مدون اقتصادی نیست.
او با اشاره به اعلام سریع برنامه‌های ضد ایرانی رئیس جمهور آمریکا، آرایش اقتصادی دولت را غیرجنگی توصیف کرد و وزیر اقتصاد را مسئول حل مسائل روزمره دانست. ظهوریان، فلج بودن سیستم راهبردی دولت را عامل تصمیمات خلق‌الساعه مانند افزایش قیمت سوخت دانست.
او با تاکید بر ناتوانی وزارت اقتصاد در حل مشکلات، اظهارات همتی را عامل تشنج در بازار دانست و با اشاره به افزایش نرخ دلار از ۵۰ به ۹۰ هزار تومان و نرخ تورم از ۱.۷ به ۴.۱ درصد، روند اقتصادی را معکوس ارزیابی کرد.
ظهوریان همچنین با استناد به آمار ضریب جینی، از افزایش فاصله طبقاتی انتقاد کرد و خواستار نشانه‌هایی از بهبود در روندهای اقتصادی شد. او در پایان تاکید کرد که انتظار حل تمام مشکلات در شش ماه وجود نداشت، اما انتظار می‌رفت اوضاع رو به بهبودی باشد.
قانون تسهیل مجوزها پس از دولت رئیسی اجرا نشده است
مصطفی طاهری، نمانیده زنجان و طارم با انتقاد از وزیر اقتصاد، گفت قانون تسهیل مجوزها پس از دولت رئیسی اجرا نشده است. وی با انتقاد از عدم اجرای قانون تسهیل مجوزها توسط وزیر اقتصاد، خواستار اقدام فوری در این زمینه شد.
طاهری با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی تخصیص هفتگی یک میلیارد دلار ارز به تولید و دریافت ۸ درصد کارمزد توسط بانک‌ها، گفت که ۲۲ هزار مصرف‌کننده ارز در کشور وجود دارد و هماهنگی بین سیاست تجاری و ارزی وجود ندارد. وی از عدم حضور رئیس‌جمهور، معاون اول و وزیر اقتصاد در کارهای مهم انتقاد کرد و گفت که کار به عهده کارشناسان انداخته شده است.
این نماینده مجلس با انتقاد از شرطی شدن جامعه در دولت فعلی، وضعیت تسهیلات بانکی به تولید را بدترین شرایط برای تولید دانست و گفت که تولیدکنندگان برای حفظ سرمایه در گردش خود با مشکل جدی مواجه هستند. او با اشاره به برگزاری تنها یک جلسه قانون صدور مجوزها در چهار ماه، گفت که بعد از دولت شهید رئیسی هیچ حرکت رو به جلویی انجام نشده است. طاهری با اعلام کاهش یک سومی شاخص تولید و وخیم‌تر بودن وضعیت در بخش صنعت، این وضعیت را ناشی از سیاستهای غلط اقتصادی دانست.
پاسخ فرصتها به تیم اقتصادی دولت همواره “نمی‌توانیم” است
متفکر آزاد، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو و نماینده سوم، با پخش کلیپی از انتقادات همتی در دولت سیزدهم، رویکرد او را ناامیدکننده خواند. روح‌الله متفکرآزاد با اشاره به کوچک‌تر شدن سفره مردم، وزیر اقتصاد را فرمانده این وضعیت دانست. او با تاکید بر صداقت رئیس‌جمهور، انتقادات خود را از سر دلسوزی خواند. متفکرآزاد با بیان اینکه مردم تحمل گرانی را ندارند، از عدم شنیدن رویکرد امیدآفرین از تیم اقتصادی دولت انتقاد کرد.
وی افزود که در جلسات غیرعلنی به تیم اقتصادی دولت فرصت داده شده، اما پاسخ‌ها همواره با “نمی‌توانیم” همراه بوده است. او با بیان اینکه تئوری‌های اقتصادی مانند هایک، کینز و مکتب شیکاگو کمکی به کشور نمی‌کند، خواستار پایان دادن به رهاشدگی اقتصاد شد و با انتقاد از عدم وجود برنامه، ادامه رانندگی با این ماشین (وضعیت اقتصادی) را بی‌فایده دانست.
رای عدم اعتماد به وزیر مهر تایید بر عملکرد اقتصادی دولت
روح‌الله عباسپور، رای عدم اعتماد به وزیر را مهر تایید بر عملکرد اقتصادی دولت و افزایش نرخ ارز دانست. وی هشدار داد اگر مجلس به استیضاح رای ندهد، عملکرد اقتصادی دولت و افزایش نرخ ارز را تایید کرده است. او همچنین گفت افزایش نرخ ارز، واردات را فلج کرده است.
عباسپور نماینده مردم بوئین زهرا و آوج در مجلس دوازدهم به وزیر اقتصاد گفت: وقتی از شما درباره قیمت ارز سوال می‌شود، پاسخ شما تحریم‌هاست. شما باید توضیح دهید چه تدابیری اندیشیده‌اید تا تحریم‌ها بر افزایش نرخ ارز اثر نگذارند و برنامه‌تان چیست؟
این عضو کمیسیون صنایع ادامه داد: در دولت مرحوم رئیسی علاوه بر مذاکره برای رفع تحریم‌ها، تلاش‌هایی برای بی‌اثر کردن آنها صورت گرفت و دیپلماسی اقتصادی به فعالیّت درآمد. ارزهای بلوکه‌شده ایران در کشورهای مختلف مانند انگلستان، عمان، عراق، قطر و کره جنوبی به کشور بازگشتند. همچنین عضویت در شانگهای پس از ۱۵ سال و تلاش برای پیوستن به بریکس و اقتصادهای نوظهور در راستای کاهش اثر تحریم‌ها بود. حالا این دولت چه اقداماتی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها که به گفته خودشان باعث افزایش قیمت ارز شده، انجام داده است؟
استیضاح نباید به عنوان آزمون شرافت مجلس تلقی شود
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران، با اشاره به افزایش قیمت ارز تا ۵۸ هزار تومان، هدف از استیضاح را کمک به دولت عنوان کرد و از پالس‌های افزایش قیمت ارز توسط همتی انتقاد کرد. او گفت پس از افزایش قیمت ارز تا ۵۸ هزار تومان، تصمیم به استیضاح گرفته شد. او گفت که هدفش کمک به دولت است و تاکید کرد که با این عملکرد دولت، نیازی به دشمن وجود ندارد و وزیر اقتصاد خود می‌تواند دلیل سقوط دولت باشد.
او همچنین همتی را متهم کرد که چند بار سیگنال افزایش قیمت ارز را داده است. این نماینده با بیان اینکه عدم افزایش قیمت ارز، اولین شرط موفقیت دولت است، تصریح کرد که استیضاح نباید به عنوان آزمون شرافت مجلس تلقی شود و نمایندگان باید به طور مستقل تصمیم بگیرند تا نتیجه‌ای به نفع مردم حاصل شود.
مدیران وزارت اقتصاد وام‌های چندصدمیلیونی گرفتند
عباس بیگدلی نماینده موافق استیضاح گفت: اینکه گفته می‌شود با استیضاح وزیر اقتصاد در سمت دیگری استفاده می‌شود مجلس در برابر آن ساکت نمی‌نشیند. فردی که نظارت او باعث نصف شدن ارزش پول ملی شده است از مردم ضمانت می‌خواهد. تنها خطای همتی ارز نبوده بلکه در نظارت بانکی نه تنها اوضاع بهتر از قبل نیست به مجمع تشخیص فشار آورد که میزان وام ازدواج و فرزندآوری کاهش یابد و این در حالی است که مدیران وزارت اقتصاد وام‌های چندصد میلیونی گرفتند.
نادرقلی ابراهیمی، نماینده اراک، نیز همتی را متهم به دادن پاس گل به دشمن کرد و خواستار پاسخگویی وزیر در قبال افزایش قیمت‌ها و کاهش ارزش پول ملی شد.
سول بخشی نماینده اصفهان، در موافقت با استیضاح گفت: ما انتطار نداشتیم وزیر در ۷ ماه مشکلات را حل کند اما انتظار نداریم که دست روی دست بگذارد و دائم حرف از FATF بزند و منتظر مذاکره با آمریکا باشد. او افزود: ادامه مسیر به این شیوه به صلاح ملت نیست. نمایندگان بایستید و به استیضاح تفکر اقتصاد رها و نوسان گیر رای دهند.
همچنین جلیل میرمحمدی میبدی نماینده میبد، خطاب به رییس جمهور اظهار کرد: آقای پزشکیان شما زمانی که در مجلس بودید همیشه از وضعیت تورم و معیشت مردم گله مند بودید. او ادامه داد: مجموعه خود شما(دولت) با هم اختلاف و مسئله دارند. کمک کنیم آنچه حق است اتفاق بیفتد.
قاسم روانبخش نماینده قم نیز به عنوان موافق استیضاح وزیر اقتصاد، گفت: یک وزیری سرکار آمده و در مدت ۶ ماهه وضعیت را به گونه ای پیش برده که قیمت ها ۵۰ درصد افزایش یافته است. او افزود: گاهی می‌گویند همتی کنار برود وزیری بدتری می آید و دلار بیشتر افزایش پیدا می کند اما می گویم که دولت بنای لجاجت ندارد و این بار مجلس نیز دقت بیشتری خواهد کرد.
همتی نقاد خوبی برای دولت‌های پیشین بود اما الان مسائل را گردن نمی گیرد
هادی هاشمی نیا، عضو کمیسیون کشاورزی در موافقت با استیضاح خاطرنشان کرد: گاهی رفتن یک وزیر بهتر از ماندنش است. با این روند دلالان بیش از هرکسی بهره می برند و فرصت را در اختیار سودجویان قرار داده اند. شما نقاد خوبی برای دولت‌های پیشین بودید اما چرا الان مسائل را گردن نمی گیرید و می گویید مسئول این موضوع نیستم.
هاشمی نیا افزود: این وزیر نشان داد که در عرض مدت کوتاهی نرخ ارز را به بالاترین حد خودش برساند و او به مثابه دونده‌ای است که در فکر و خیال و مریض و مسکین و بیمار نیست و فاصله طبقاتی را روز به روز افزایش می‌دهد.
و اما محمد رستمی، نماینده نیشابور در مجلس نیز در موافقت با استیضاح گفت: وفاق باید برای حل مشکل مردم باید باشد و ما قطعا با حذف آقای همتی به شما کمک میکنیم. بزرگترین نقطه ضعف شما تفکر همتی ها است. اگر استیضاح رای نیاورد تقاضا داریم وزیر اقتصاد را عزل کنید.او ادامه داد: عامل فلکت اقتصادی آقای همتی است و باید پاسخگو باشد.
سلمان اسحاقی، نماینده قائنات نیز در موافقت با استیضاح خطاب با وزیر اقتصاد گفت: کجای سیاستهای دولت آقای پزشکیان کوچک کردن سفره مردم بوده که با اقدامات شما شاهد کوچک شدن سفره مردم هستیم. وزیر اقتصاد هماهنگ کننده تیم اقتصادی دولت است.امروز می‌خواهیم از ملت و مردم حمایت کنیم. امروز دارو در بازار نیست چون اولویت وزیر دارو نیست.
احمد راستینه، نماینده شهرکرد در مجلس نیز در موافقت با استیضاح گفت: بنده عضو هیچ حزب و گروه و جریان سیاسی نیستم. مجلس به تمامی وزرا رای داد که این نشان وفاق مجلس با شما بود. او ادامه داد: حکمرانی ریال یعنی تقویت ارزش پول ملی باید در دستور کار قرار گیرد. باید ارزش پول ملی را حفظ کنیم.
ابوالفضل ابوترابی نماینده نجف آباد، در موافقت با استیضاح وزیر اقتصاد گفت: استیضاح مشکلی را حل نمی کند اما از تشدید مشکلات بعدی جلوگیری می کند و علت هم خصوصیات اخلاقی ایشان است.
انتخابی بین شکستن آقایی دلار و کاهش ارزش پول ملی
روح اله ایزدخواه، نماینده تهران، استیضاح را انتخابی بین شکستن آقایی دلار و کاهش ارزش پول ملی دانست و گفت: مجلس امروز انتخاب می‌کند که آقایی دلار را بشکند یا کاهش ارزش پول ملی را انتخاب کند. او گفت مجلس می‌خواهد تکلیفش را با اقتصاد سالم و اقتصاد سرطانی مشخص کند و با همتی مشکل شخصی ندارد.
ایزدخواه با انتقاد از دوگانه برخورد دولت با ارز (به عنوان یک مولفه اقتصادی در شرایط عادی و یک مولفه سیاسی-امنیتی در شرایط جنگ اقتصادی)، خواستار تعیین تکلیف این موضوع شد. وی با محکوم کردن احتکار ثروت مردم و تبدیل آن به دلار، این اقدام را مبارزه با تولید و لنگ کردن موتور اشتغال دانست و از دولت خواست در صورت امنیتی-سیاسی بودن ارز، آن را از بازار سیاسی و دلالی خارج کند.
او با انتقاد از تشکیل شورای تامین برای رسیدگی به مشکلات کشاورزان، در حالی که کاهش ۶۲ درصدی ارزش پول ملی بی‌اهمیت جلوه داده می‌شود، از تعارف در استیضاح وزیر اقتصاد در حالی که سلطان سکه اعدام شده است، انتقاد کرد. وی با تاکید بر عدم وجود مشکل شخصی با همتی، گفت که مجلس در مقابل تداوم اقتصاد عقب مانده و وابسته خواهد ایستاد و تکلیف خود را با آن مشخص خواهد کرد.
این استیضاح به صلاح دولت، مردم و حتی خود آقای همتی است
سید محمد پاکمهر نماینده مردم بجنورد به عنوان موافق استیضاح وزیر امور اقتصاد و دارایی با بیان اینکه استیضاح یکی از ابزارهای نظارتی و حق قانونی نمایندگان مجلس است، با اشاره به لزوم عملکرد تیم اقتصادی دولت در راستای ایجاد ثبات، امید و امیدآفرینی در جامعه، گفت: این تیم باید برنامه‌ای موفق برای ثبات ارز، کنترل تورم، مهار نقدینگی، حفظ ارزش پول ملی و هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید ارائه کند.
این نماینده مجلس با طرح این سوال که آیا واقعا چنین است؟، گفت: مطرح شدن استیضاح به دلیل بی‌توجهی به تذکرات، هشدارها و سوالات نمایندگان در جلسات مختلف مجلس بوده است. او با ابراز نگرانی از تداوم انحراف، سوءتدبیر، سماجت در رویه‌های غلط و خسارات جبران‌ناپذیر، گفت: به خدا سوگند، من نگران جریان نفوذ، فشار مضاعف به مردم به ویژه قشر ضعیف و کم‌بضاعت جامعه، تداوم وضعیت نگران‌کننده فعلی و بروز تشنج در جامعه هستم. وی با تاکید بر اینکه با این رویه تیم اقتصادی دولت، امیدی به حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، کنترل تورم، حفظ ارزش پول ملی و رشد اقتصادی وجود ندارد، گفت: این استیضاح به صلاح دولت، مردم و حتی خود آقای همتی و آقای دکتر پزشکیان است.
سید جلیل میرمحمدی نماینده مردم تفت و میبد در مجلس نیز در موافقت با استیضاح وزیر امور اقتصاد و دارایی گفت: آقای پزشکیان! در برنامه هفتم توسعه برای وزارت اقتصاد تکالیف زیادی تعیین شده است و شما هم گفتید که به این قانون می‌خواهید عمل کنید. آقای پزشکیان شما زمانی که در مجلس بودید همیشه از وضعیت معیشت و تورم گلایه‌مند بودید و گلایه‌مندی شما به حق بود. الان شاهد تورم افسارگسیخته و افزایش شدید نرخ ارز هستیم و سوال ما آن است که چرا می‌گوئید به ما ربطی ندارد؟
همتی یار خوبی برای سلامت مردمی که رئیس جمهورشان پزشک است نیست
فاطمه محمدبیگی نماینده قزوین، آبیک و البرز به عنوان نماینده موافق استیضاح گفت: آقای رئیس‌جمهور با شما همکار هستیم. آقای همتی به چند دلیل یار خوبی برای سلامت مردم برای مردمی که رئیس جمهورشان پزشک است نیست.
وی گفت: بودجه دارو و تجهیزات پزشکی با افزایش نرخ ارز تنظیم نشده است. ما پدیده انصراف از خرید دارو داریم. مردم توان خردید داور و تجهیزات پزشکی را ندارند و قیمت به طوری بالا رفته که از ۴۵ درصد به ۷۰ درصد رسیده است. اگر امروز مردم غم نان با افزایش قیمت دیگر دندانی برای خوردن تکه نان را ندارند. کمر بیمارستان با افزایش هزین‌ها شکسته است.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان گفت: ۵۹ میلیارد هزینه MRI شده است. تعرفه پزشکی براساس ریال بالا می‌رود و تجهیزات پزشکی براساس قیمت ارز بالا می‌رود. دارید به سلامت مردم ضربه می‌زنید. علاوه بر شوک اقتصادی شوک سلامتی به مردم وارد کردید.
مسئولیت تمام سیاستهای ارزی بر عهده وزیر اقتصاد است
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، حسین صمصامی، در جریان استیضاح وزیر اقتصاد، عبدالناصر همتی، به انتقاد از سیاستهای نادرست وی در افزایش نرخ ارز نیما پرداخت. او گفت: این تصمیم در حالی اتخاذ شد که رئیس کل بانک مرکزی هشدار داده بود که افزایش نرخ ارز نیما به تورم بالا منجر خواهد شد که مردم نمی‌توانند آن را تحمل کنند.
صمصامی اشاره کرد: در شش ماه گذشته، نرخ ارز نیما بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است، در حالی که در ۱۸ ماه قبل از آن تنها ۲۲ درصد افزایش داشت. او همچنین افزود که نرخ ارز در بازار قاچاق به ۵۸ درصد رشد دست یافته، که نشان‌دهنده سیاستهای این دولت است. این افزایش‌ها سبب فشار اقتصادی ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی به یک خانواده چهار نفره شده است.
وی همچنین به افزایش قیمت خودرو و کالاهای غذایی اشاره کرد و توضیح داد: بالا رفتن نرخ ارز نیما باعث افزایش هزینه‌های تولید شده و اثر این افزایش‌ها به زودی بر قیمت کالاها تأثیر خواهد گذاشت. صمصامی تأکید کرد که مسئولیت تمام سیاستهای ارزی بر عهده وزیر اقتصاد است و او باید به مردم پاسخگو باشد. در پایان، او گفت که با توجه به مشکلات اقتصادی، مردم از نمایندگان درخواست استیضاح وزیر اقتصاد را دارند و باید این حق اجرا شود.
در ادامه جلسه استیضاح در صحن علنی رییس جمهور در دفاع از عملکرد وزیر امور اقتصادی و دارایی خودش پشت تریبون رفت.
دولت در شرایط جنگ اقتصادی قرار دارد و ناچار به اتخاذ تصمیمات سخت
پزشکیان در دفاع از وزیر اقتصاد و امور دارایی در نشست علنی مجلس شورای اسلامی گفت: قطعا شما وضعیت را بهتر از من می‌دانید، مدت‌ها است که نمی‌خواستم بسیاری از مسایل را مطرح کنم. چراکه ممکن است باعث ناامیدی در جامعه شود، اما واقعیت این است که ما وظیفه داریم امید، باور و اعتقاد به توانستن را در جامعه تقویت کنیم، نه اینکه ناامیدی را پمپاژ کنیم.
رئیس‌جمهور به چالش‌های اقتصادی کشور اشاره کرد و بدهی‌های انباشته در حوزه‌های بهداشت، گندم، برق و تأمین اجتماعی را از مشکلات اصلی دولت برشمرد. او تأکید کرد: دولت در شرایط جنگ اقتصادی قرار دارد و ناچار به اتخاذ تصمیمات سخت شده است.
پزشکیان گفت: از زمان روی کار آمدن دولت، با ناترازی‌ها و کمبودهای جدی مواجه بوده و به عنوان مثال در حوزه بهداشت و درمان، ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی وجود داشته است. او همچنین اشاره کرد که وزارت نیرو ۱۲۰ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های تولیدکننده برق بدهکار است و تأمین اجتماعی به ۱۳۰ هزار میلیارد تومان نیاز دارد.
رئیس‌جمهور شرایط اقتصادی کشور را به جنگ تشبیه کرد و افزود که مقصر دانستن یکدیگر در این وضعیت کمکی نخواهد کرد. او ضمن عذرخواهی از مردم درباره مشکلات، توضیح داد که تصمیمات نظیر مصرف مازوت و قطع برق صنایع از روی اجبار اتخاذ شده است.
پزشکیان با تاکید بر این که تغییرات اقتصادی یک فرآیند زمان‌بر است و نمی‌توان در مدت کوتاهی به نتایج چشم‌گیر دست یافت، به مشکلات مالی کشور و مسدود شدن پول‌های ایران در برخی کشورها اشاره کرد و بر دشواری دسترسی به منابع مالی موجود تأکید کرد.
در ادامه این نشست در صحن علنی مجلس شورای اسلامی همتی در دفاع از عملکرد خود پشت تریبون رفته و به ایراد سخن پرداخت.
مگر می‌شود ندانم ۷سال تورم بالای ۴۰درصد چه به روز معیشت مردم می آورد؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر همتی، در جلسه دفاع از برنامه‌های خود در برابر استیضاح‌کنندگان در مجلس شورای اسلامی گفت: “آیا ممکن است کسی که به خوبی اقتصاد کشور را می‌شناسد، نداند که هفت سال پی در پی با تورم بالای چهل درصد چه تأثیری بر معیشت مردم دارد؟”
همتی با تأکید بر صداقت و تلاش برای گفتن واقعیت‌ها به نمایندگان و مردم، به دشواری‌های معیشتی که مردم با آن مواجه‌اند، اشاره کرد و گفت که فرض کرده بود دوستان به گونه‌ای صحبت می‌کنند که ما از مشکلات مردم آگاه نیستیم.
او همچنین مثالی از وزنه‌برداری آورد و گفت که مردم امروز در وضعیتی قرار دارند که سال‌هاست قدرت خریدشان کاهش یافته است. همتی تأکید کرد که از بیان اطلاعاتی که به نفع دشمن باشد، خودداری می‌کند و تلاش می‌کند در چارچوب منافع ملی صحبت کند.
وی همچنین از ملت بزرگ ایران عذرخواهی کرد اگر برخی مطالب را در این جلسه بیان نکرد و گفت که کشور دارای ذخایر نفت و گاز و منابع انسانی قابل توجهی است. او با قاطعیت اعلام کرد که در این جنگ اقتصادی موفق خواهیم شد و تجربه‌اش این را تأیید می‌کند.
همتی به گذشته اشاره کرد و گفت در سال ۱۳۹۷ با وجود سختی‌های اقتصادی و تحریم‌ها، کشور توانسته است به مقاومت ادامه دهد. او به سفر اخیرش به عربستان و حمایت صندوق بین‌المللی پول از تاب‌آوری ایران در شرایط تحریم اشاره کرد و اظهار داشت که در این مدت ۱۰ میلیون نفر از جمعیت کشور زیر خط فقر رفته‌اند.
وی در ادامه سخنان گفت: من مرتب بین مردم می‌روم و می دانم که چقدر آنها سختی می کشند. وقتی که راجع به ۶ میلیارد ارز در سطح بالا بحث میکنیم این نشان می‌دهد که شرایط ما سخت است و این میزان برابر یک ماه واردات کشور ما است. در حالی که راجع به این رقم شش میلیارد دلار دو سال است که بحث میکنیم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در بخشی از سخنان گفت: صحبت‌های خود را بر اساس آئین نامه مجلس در دو قسمت مطرح می‌کنم؛ در قسمت اول سخنانم به ۱۰ سوالی که در استیضاح مطرح شده پاسخ می گویم چرا که مقید هستم سوالات را پاسخ دهم. در بخش دوم سخنانم از طریق جمع بندی و کلید است که آنها را بیان خواهم کرد.
همتی با طرح این موضوع که از استیضاح استقبال می‌کنم تاکید کرد: چند بار گفته ام استیضاح حق نمایندگان مجلس است و ما موظف هستیم شما را قانع کنیم واگر قانع نکردیم شما موظف هستیم به وظیفه خودتان عمل کنید. این جلسه را فرصتی برای تقویت همدلی می دانم تا همسو باشیم در مقابل چالش‌های داخلی و خارجی و حتماً باید از این فرصت برای اینکه این چالش‌ها را از بین ببریم، استفاده کنیم.
استیضاح رنگ سیاسی هم جلوه‌ای از پختگی در اداره امور کشور است
همتی که استیضاح را جلوه‌ای از پیشرفت سیاسی کشور دانست، یادآور شد: حتی اگر استیضاح رنگ سیاسی داشته باشد، جلوه‌ای از پختگی در اداره امور کشور است. اگر گرایش مشخصی به هر دلیلی اراده کند وزیری را استیضاح کند این اختیار آنها است، هیچکس نمی‌تواند بگوید انگیزه تان سیاسی است؛ برای اینکه این هم جزئی از حقوق نمایندگان مجلس است. حتی سوال سیاسی حقوق نماینده است.
وی افزود: من به هر حرکتی که دوستان برای استیضاح داشتند احترام می‌گذارم اما ۴ سوال اول بیشتر به عملکرد تیم اقتصادی دولت مربوط می‌شود ولی من به عنوان یک عضو دولت همه آنها را پاسخ می‌دهم؛ من هم نمی گویم به من ربطی ندارد. وی با طرح این موضوع که در چالشی با رسانه‌ها و اصرار آنها بیان کرده بود صبر کنید رئیس بانک مرکزی توضیح می‌دهد، ادامه داد: من به خبرنگاران گفتم به من ربطی ندارد؛ رئیس بانک مرکزی توضیح می‌دهد. مفهوم این جمله این نبود که پاسخگو نیستیم؛ بله، من وزیر امور اقتصادی و دارایی و عضو دولت هستم. همه اعضای دولت به مردم پاسخگو هستند.
وزیر امور اقتصاد که سوال‌های اول تا چهارم نمایندگان را همپوشانی دانسته و افزود: این سوال‌ها راجع به نوسانات ارزی، ارزش پول، نرخ تورم و قیمت کالاهای اساسی است. مهمترین مسئله اقتصاد کشور، تورم است آن هم تورم مزمن که سالیان سال گریبانگیر اقتصاد ما شده است؛ البته نرخ تورم اخیراً کاهشی شده است.
وی به تورم سال گذشته که ۴۲.۵ درصد بود اشاره کرد و گفت: طبق اعلام مرکز آمار ایران در پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۳ نرخ تورم ۳۲ درصد ثبت شد. پس ۱۰ واحد درصد تورم کاهشی است و خواهش میکنیم نگوییم تورم را بالا می‌برید.
همتی ادامه داد: بله، ۳۲ درصد هم خیلی بد است، اصلاً توجیهی ندارد؛ ولی ما داریم مقایسه میکنیم با ارقام ۴۲، ۵۸ و ۵۵ و این رقم تورم خفیف خواهد شد. دوستان می‌گویند آقای همتی و دیگران هیچ برنامه‌ای ندارند، تورم به خودی خود کاهش نمی‌یابد. وی با تاکید بر اینکه مگر می‌شود ما برای کاهش تورم برنامه نداشته باشیم؟ تصریح کرد: مگر می‌شود ما از ساعت ۶ صبح تا ۱۱ شب مدام در جلسات باشیم و برنامه نداشته باشیم؟ البته که ما مسائل کشور را پیگیری میکنیم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در رابطه با بازه بلندمدت تورم خاطرنشان کرد: همه اقتصاددانان اطلاع دارند که به خاطر رشد نقدینگی فراتر از تولید تورم در بازه بلندمدت اتفاق می‌افتد و در کوتاه مدت نوسانات نرخ ارز، انتظارات تورمی ایجاد می‌کند. اما علت رشد نقدینگی ما چیست؟ این موضوعی به جا مانده از گذشته است. همتی با اشاره به جبران کسری ۸۵۰ هزار میلیاردی ۵ ماه گذشته توسط دولت، گفت: با اقدامات مختلف این کسری را تأمین کردیم. اوراق فروختیم و یا از رهبر انقلاب اجازه گرفتیم. همینطور پیگیر خصوصی‌سازی بودیم و اینکه می‌گوئید وزارت اقتصاد کار نمی‌کند، ۷۳ درصد هزینه‌ها تنها توسط سازمان امور مالیاتی تأمین می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۸۰ درصد هزینه‌های بودجه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تأمین می‌شود، افزود: وزارت اقتصاد چگونه توانسته هزینه‌های جامعه را تأمین کند. یک ساعت حقوق‌ها به تأخیر نیفتاده است. مگر وزارت اقتصادی و دارایی وظیفه‌ای جز این امور دارد. همتی با اشاره به سخنان خود در رابطه با تقسیم وظایف میان بانک مرکزی و وزارت اقتصاد پیرامون مسائل ارزی یادآور شد: این تقسیم بندی‌ها را خود شما نمایندگان انجام داده اید و این در قانون برنامه هفتم و قانون بانک مرکزی، صریحاً مصوب شده است که مسائل پولی و ارزی در اختیار و با مسئولیت بانک مرکزی باشد؛ البته که من هم عضو هیئت عالی بانک مرکزی هستم و مسئولیت دارم ولی از نظر عملیاتی اجرای آن بر عهده بانک مرکزی است.
در ادامه این نشست علنی در مجلس شورای اسلامی مخالفان استیضاح وزیر اقتصاد به ایراد سخن پرداختند.
حسن قشقاوی در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی در مخالفت با استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: در سال‌های اخیر رشد قیمت ارز را همواره شاهد بوده‌ایم. بیشترین رشد نرخ ارز در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد. رشد ۶۷ درصدی نرخ ارز آزاد در سال ۱۴۰۱ در شرایطی رخ داد که همزمان ارز با نرخ ترجیحی و نیمایی تخصیص داده شده بود و این آمار و اطلاعات بیانگر آن است که اقتصاد ایرانی دارای مشکلات عمیق، ریشه‌ای و بنیادین است. آیا استیضاح یک وزیر آن هم چند ماه بعد از روی کار آمدن وی می‌تواند مشکلات بر جای گذاشته قبل را حل کند؟قشقاوی اظهار کرد: اقتصاد ایران با اقدامات و تصمیمات عجولانه درست نمی‌شود و صریح‌تر بگویم که اقتصاد ایران حتی صرفاً با تصمیمات دولت‌ها به تنهایی اصلاح نخواهد شد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، محمدقسیم عثمانی، در مخالفت با استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر همتی، تأکید کرد: وزیر عامل افزایش نرخ ارز نیست بلکه کمبود ارز در بازار و افزایش تقاضا علت این وضعیت است. او توضیح داد: استیضاح نوعی توضیح‌خواهی نمایندگان از وزیر است که بر تقویت جایگاه او تأثیر می‌گذارد، اما در شرایط کنونی و در آستانه ایام عید و ماه رمضان مناسب نیست.
عثمانی مشکلات اقتصادی را پذیرفت و گفت: عامل اصلی تورم کسری بودجه‌ای است که از دولت قبلی به ارث رسیده است. وی خاطرنشان کرد: افزایش نرخ ارز ناشی از کمبود عرضه و تقاضای بالای ناشی از عوامل خارجی و داخلی است. نماینده مجلس با اشاره به شرایط خاص اقتصادی و ناامنی‌های موجود، بر لزوم همکاری با دولت تأکید کرد و انجام استیضاح را در این زمان نامناسب دانست. از نظر او، افزایش نرخ ارز نتیجه‌ی کمبود ارز و ناهماهنگی در بازار است و نه ناتوانی تیم اقتصادی دولت.
استیضاح بعد از بی توجهی به تذکر، سوال و نامه به رئیس‌جمهور
حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس، با اعلام اینکه افزایش قیمت ارز و کالاها فشارهای زیادی را به مردم تحمیل کرده، از استیضاح وزیر اقتصاد دفاع کرد. او یادآوری کرد: نمایندگان پیش از این از طریق تذکر، سوال و نامه به رئیس‌جمهور، خواستار رسیدگی به مشکلات اقتصادی شده بودند، اما به نتیجه‌ای نرسیدند و به همین دلیل، استیضاح وزیر اقتصاد را تنها راه باقی‌مانده دانستند.
حاجی دلیگانی با استناد به قانون تشکیل وزارت اقتصاد مصوب سال ۱۳۵۴، تاکید کرد: تمام سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی بر عهده وزیر اقتصاد است و وزیر نمی‌تواند از مسئولیت خود در قبال برخی تصمیمات شانه خالی کند.
وی با اشاره به برنامه ۶۰ صفحه‌ای وزیر اقتصاد که در مرداد ۱۴۰۳ ارائه شده بود، پرسید: آیا افزایش ۶۰ درصدی نرخ ارز در مدت مسئولیت آقای همتی، با اهداف این برنامه همخوانی دارد؟
حاجی دلیگانی با تاکید بر اینکه ادامه حضور وزیر اقتصاد در این سمت می‌تواند خطرات بیشتری برای اقتصاد کشور داشته باشد، از رئیس‌جمهور و نمایندگان مجلس خواست تا با استیضاح موافقت کنند.
آقای پزشکیان گزارش های غلط به شما می دهند
محسن زنگنه نماینده تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی به عنوان استیضاح کننده عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در بیان دلایل استیضاح وزیر، اظهار کرد: ما به هیچ عنوان نمایندگان مجلس مجاز نیستیم بر اساس سلایق جناحی، گروهی و باند بازی بخواهیم در این تریبون مقدس حرفی بزنیم، هم دوستان اصلاح طلب و هم اصولگرا و هم مستقل. الحمدلله در این مجلس همه اهل ایمان هستند. حرف‌های دولت و دوستان را می‌شنوند و تصمیم می‌گیرند؛ هم ما در محضر خدا هستیم و هم رای‌مان در محضر خدا هست.
این نماینده موافق استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: آقای پزشکیان! گزارش‌هایی که به شما می‌دهند مقداری غلط است و بدهی دولت به شرکت‌های خصوصی و تأمین اجتماعی، پیمانکاران راه‌ها سابقه ۱۰ ساله دارد و چه کسی به شما گفته است این‌ها میراث آقای رئیسی و دولت قبلی است؟
اعلام تنفس جلسه علنی نوبت صبح ۱۲ اسفند ماه مجلس
دکتر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس ضمن اعلام تنفس نشست علنی نوبت صبح امروز (یکشنبه، ۱۲ اسفند ماه) مجلس شورای اسلامی در ساعت ۱۱ و ۵۴ دقیقه، گفت: نشست علنی بعدی در نوبت عصر امروز رأس ساعت ۱۲:۴۵ و با ادامه بررسی دستور کار یعنی رسیدگی به استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی برگزار خواهد شد.
نوبت دوم رسیدگی به تقاضای استیضاح وزیر اقتصاد در صحن علنی مجلس دقایقی قبل آغاز شد.
نوبت دوم امروز (یکشنبه، ۱۲ اسفندماه) به ریاست دکتر محمد باقر قالیباف رئیس قوه مقننه رأس ساعت ۱۲ و ۵۹ دقیقه با دستور کار رسیدگی به تقاضای استیضاح عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی آغاز شد.
رای اعتماد یا عدم اعتماد مجلس به وزیر اقتصاد دولت چهاردهم؟
.
رای‌گیری از نمایندگان برای اعلام نظر درباره استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد آغاز شد.
با پایان جلسه پنج ساعته استیضاح وزیر اقتصاد، با اعلام رئیس مجلس، رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت حاضر در مجلس، صحن علنی را ترک کردند و کارت اعلام رای بین نمایندگان پخش شد تا نمایندگان نظر خود را در گلدان‌های شمار آراء بیندازند.
وزیر اقتصاد با کارت قرمز مجلس از سمت خود برکنار شد
در پایان یک روز نفسگیر در مجلس عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد نتوانست از مجلس شورای اسلامی مجدداً رأی اعتماد بگیرد و از سمت خود برکنار شد.
نمایندگان مجلس پس از شنیدن دفاعیات رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد، در نهایت با رأی اکثریت به استیضاح عبدالناصر همتی رأی دادند تا دوره حضور او در وزارت امور اقتصادی و دارایی به پایان برسد. ۱۸۲ نفر از نمایندگان از مجموع ۲۷۳ رای در موافقت با استیضاح وزیر اقتصاد رای دادند. همچنین ۸۹ نماینده به عنوان مخالف ۱ نفر به عنوان ممتنع و ۱ نفر رای باطله دادند.
طبق اصل یکصد و سی و پنجم وزراء تا زمانی که عزل نشده‌اند و یا بر اثر استیضاح یا درخواست رای اعتماد، مجلس به آنها رای عدم اعتماد نداده است در سمت خود باقی می‌مانند.
رئیس جمهور می‌تواند برای وزارتخانه هایی که وزیر ندارند حداکثر برای‌مدت سه ماه سرپرست تعیین کند.
حال باید منتظر ماند و دید که وزیر جدید اقتصاد چه برنامه‌هایی برای تحقق این هدف ارائه خواهد کرد و تا چه میزان در جلب رضایت مردم و نمایندگان موفق خواهد بود!
گفتنی است؛ بر اساس بند یک ماده ۱۰۸ و مواد ۲۲۴ و ۲۲۵ آیین‌نامه داخلی مجلس که روند بررسی استیضاح را تشریح کرده حداکثر زمان استیضاح برای وزیر اقتصاد ۵ ساعت است. ابتدا یک ساعت و نیم فرصت استیضاح‌کنندگان، یک ساعت زمان رئیس‌جمهور و یک ساعت و نیم فرصت دفاعیات وزیر است که می‌تواند بخشی از زمان خود را به یک یا دو نماینده مجلس بدهد. سپس مجددا ۳۰ دقیقه در اختیار استیضاح‌کنندگان گذاشته شده و در آخر ۳۰ دقیقه وزیر فرصت دفاع دارد. در انتهای جلسه نیز عدم رای اعتماد وزیر اقتصاد به رای گذاشته می‌شود.