به گزارش ایکنا، جلسه علنی مجلس شورای اسلامی به منظور بررسی استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، از صبح امروز، یکشنبه 12 اسفند، در حال برگزاری است و موافقان و مخالفان استیضاح به بیان نظرات خود پرداختهاند که این اظهارات به شرح ذیل است:
اظهارات موافقان استیضاح
جبار کوچکینژاد، نماینده مردم رشت:
ـ نمایندگان به علت ضعف عملکرد وزیر و عدم پاسخگویی، تصمیم به استیضاح گرفتند. اعتقاد داریم این استیضاح به دولت و مردم کمک میکند.
ـ از زمانی که موضوع استیضاح وزیر اقتصاد مطرح شد، مردم در هر جایی که نمایندگان حضور پیدا میکردند، بر این موضوع تاکید داشتند. شرایط سخت اقتصادی باعث شده مردم عملاً در کف خیابان وزیر اقتصاد را استیضاح کنند و ما به پیروی از خواست مردم، این تصمیم را گرفتیم.
ـ وقتی استیضاح مطرح میشود، وزیر باید تلاش کند تا نمایندگان را قانع کند تا استیضاح از دستور خارج شود اما وزیر اقتصاد نه تنها این تلاش را نکرد، بلکه در پاسخ به ابهامات نمایندگان در کمیسیون تخصصی اقتصاد نیز نتوانست پاسخ قانعکنندهای ارائه دهد. ایشان حتی رسماً اعلام کرد که مسئله ارز، تورم و حفظ ارزش پول ملی به او مربوط نیست. این پاسخ غیرقانونی و فرار از وظیفه اصلی، نه تنها کسی را قانع نکرد، بلکه بر تعداد موافقان استیضاح افزود. این اولین بار است که چنین اتفاقی رخ میدهد.
ـ آقای رئیسجمهور، عملکرد تیم اقتصادی شما زندگی را برای فرهنگیان، دانشگاهیان، معلمان، دانشآموزان، دانشجویان و همه اقشار جامعه سخت کرده است. شما برنامههایی برای بهبود آموزش ارائه دادید اما وزیر اقتصاد تمام تلاشهای شما را خنثی کرده است. امروز نمایندگان مردم شرایط کشور را درک میکنند و دارند به شما کمک میکنند. رفتار وزیر اقتصاد در جهت حل مشکلات مردم نیست و مسیر را اشتباه انتخاب کرده است. او حل مشکل اقتصاد را در بیرون از مرزها جستجو میکند. مذاکره خوب است اما در چه شرایطی؟ دیگر زمان ملاک نیست و باید هرچه سریعتر ایشان از کابینه حذف شود.
ـ آقای همتی، شما در رأی اعتمادی که نمایندگان به شما دادند، برنامههایی به مجلس ارائه دادید. اگر به برنامههای خود اعتقاد داشتید، چرا در جهت اجرای آنها عمل نکردید؟ شما تعهد کردید که تورم را کنترل و کاهش دهید، نرخ ارز را کاهش دهید، ارزش پول ملی را حفظ کنید، رشد اقتصادی ۸ درصدی ایجاد کنید، بهرهوری را افزایش دهید، دولت را کوچکسازی کنید و بخش خصوصی را تقویت نمایید. اما هیچیک از این تعهدات محقق نشده است.
میثم ظهوریان، نماینده مردم مشهد و کلات:
ـ رئیسجمهور جدید آمریکا سیاستهایی را علیه ایران در قالب دستورالعمل اجرایی آماده ابلاغ دارد که اقدامات اقتصادی علیه ایران در حوزه بانکی، بیمهای و کشتیرانی است و این نوعی اعلان جنگ است در حالی که ما در این شرایط دغدغهمند آرایش جنگی تیم اقتصادی دولت هستیم.
ـ سیستم تولید راهبرد در دولت فلج است. دولت در این شرایط بهترین راهکار را شوکهای قیمتی و تصمیمات خلقالساعه مثل قیمت حاملهای انرژی میبیند که البته با نظر شورای عالی امنیت ملی رد شده است.
ـ برخی از سخنرانیهای وزیر اقتصاد به تشنج در بازار دامن زده است. بهترین کمک به دولت، اصلاح تیم اقتصادی دولت است. انتظار نداریم همه مشکلات اقتصادی کشور حل شود اما باید کورسوی امیدی در اقدامات دولت مشهود باشد در حالی که 62 درصد افزایش قیمت دلار در مدت کوتاهی داشتهایم و اکنون به بالای 90 هزار تومان رسیده است.
ـ نرخ تورم ماهیانه در تابستان 1.7 درصد بوده که بهمن ماه 4.1 درصد است که یعنی 2.5 برابر شده و عمده آن مربوط به نرخ سبد کالاهای غذایی است. روند اقتصادی دولت باید نشانههایی از بهبود را نشان میداد. نمیخواستیم وزیر اقتصاد همه مشکلات را حل کند بلکه فقط میخواهیم مردم زیر چرخ مشکلات اقتصادی له نشوند.
ـ رشد سرسامآور قیمتها در کنار چاپ پول بدون پشتوانه باعث بروز مشکلات عدیده در این حوزه شده است.
روحالله متفکرآزاد، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو:
ـ نرخ ارز از ۵۹ هزار تومان به ۹۲ هزار تومان افزایش یافته، که معادل کاهش حدود ۶۰ درصدی ارزش پول ملی است و تورم بالای ۴۵ درصد و قیمت کالاهای اساسی، از جمله مواد غذایی، بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافته است. این افزایش قیمتها به ویژه در بهمن ماه، که تورم سبزیجات و حبوبات به ۱۷ درصد و میوه به ۹ درصد رسیده، فشار بسیاری بر مردم وارد کرده است. سفره مردم کوچکتر و کوچکتر شده و من از یک مدل اقتصادی شکست خورده صحبت میکنم.
ـ در نطقهای آذر و دی ماه به تیم اقتصادی دولت نسبت به ضرورت استفاده از سرمایه اجتماعی و دورنمای مثبت امیدآفرین برای بهبود وضعیت هشدار دادم. گفتم که از دولت انتظار نداریم مشکلات را در ۱۰۰ روز حل کند اما مردم دیگر نمیتوانند تحمل موج جدید گرانی را داشته باشند.
ـ در جلسات مختلف به دنبال شنیدن برنامههای تیم اقتصادی دولت بودم اما صادقانه بگویم هیچ رویکرد امیدآفرینی از زبان همتی و کارشناسان اقتصادی دولت نشنیدم. از تیم اقتصادی دولت سؤال داریم که آیا برنامهای برای کنترل و بهبود وضعیت اقتصادی ارائه شده است؟ هرچه بوده نتوانسته نتیجه مثبتی داشته باشد. نمیتوان با نظریات اقتصادی ناقص و تئوریهای نادرست که هیچ توجهی به شرایط ایران ندارند، مشکلات اقتصادی را حل کرد.
ـ اعمال این سیاستها نه تنها کمکی به بهبود وضعیت نکرده، بلکه شرایط را وخیمتر کرده است. سوال ما از آقای همتی این است که حد یقف رهاشدگی اقتصاد و معیشت مردم کجاست؟ اگر خودتان برنامهای برای بهبود وضعیت ندارید، چرا اصرار دارید که این ماشین اقتصادی را تا ته دره برانید؟
ـ در زمان ارائه برنامه وزرای اقتصادی و رأی اعتماد به کابینه، شما اعلام کردید که اوضاع اقتصادی خوب نیست و به دنبال بهبود آن خواهید بود. اکنون فیلم گذشته خودتان را ببینید و عملکردتان را قضاوت کنید. آیا میتوانید موفقیت خود را در این زمینه به مردم نشان دهید؟
ـ در شرایطی که کشور با چالشهای بزرگی مانند شهید شدن رئیسجمهور، ترور شهید اسماعیل هنیه در قلب تهران، شهادت سید مقاومت و عملیاتهای غرورآفرین روبرو بوده و توانسته این چالشها را مدیریت کند، چرا تیم اقتصادی دولت نتوانسته از عهده مشکلات اقتصادی، کنترل تورم و قیمتها برآید؟ این واقعیت که وضعیت اقتصادی به این حد وخیم شده، ناشی از سیاستهای اشتباه و عدم توجه به ساختار اقتصادی کشور است. از این رو، باید هرچه سریعتر تدابیری برای اصلاح این وضعیت اتخاذ شود.
ـ قبول دارم که شش ماه زمان برای ساختن کافی نیست اما برای تخریب چرا باید این همه وقت صرف شود؟ ما باید بدانیم که دولت به عنوان مجری قانون و سیاستهای اجرایی کشور، مسئول مستقیم شرایط اقتصادی است و باید پاسخگوی وضعیت فعلی باشد.
ـ ما موفقیت رئیسجمهور و دولت را موفقیت نظام میدانیم و از دولت و تیم اقتصادی آن انتظار داریم که سریعاً تدابیری برای بهبود وضعیت معیشتی مردم اتخاذ کنند. در غیر این صورت، آثار فاجعهبار آن بر معیشت مردم در ماههای آینده به وضوح نمایان خواهد شد. باید از این فرصت برای اصلاح وضعیت استفاده کرد و امیدواریم دولت با پذیرش انتقادات سازنده، اقدامات عاجلی برای کنترل بحرانهای اقتصادی انجام دهد.
ـ سیاستهای اقتصادی نادرست، سلامت مردم را به خطر انداخته است. متأسفانه آقای همتی به چند دلیل یار خوبی برای ارتقای سلامت مردم در دولت نبوده است. امروز حوزه سلامت به شدت تحت تأثیر افزایش نرخ ارز قرار گرفته و برای تأمین حداقل نیازهای مردم، به ۳ میلیارد یورو ارز نیاز دارد. بودجه دارو و تجهیزات پزشکی به هیچ عنوان با افزایش نرخ ارز تنظیم نشده و این مسئله باعث شده است که شاهد پدیدهای به نام انصراف از خرید نسخه باشیم. بسیاری از مردم به دلیل گرانی داروها، توان خرید داروهای ضروری خود را ندارند.
ـ تورم در حوزه بهداشت و درمان به حدی افزایش یافته که هزینههای مستقیم مردم از جیبشان از ۴۵ درصد به نزدیک ۷۰ درصد رسیده است. خدمات دندانپزشکی، پروتزها، برخی داروها و تجهیزات پزشکی مانند سرمها به شدت گران شدهاند. اگر این روند ادامه یابد، مردم نه تنها با غم نان، بلکه با غم درمان نیز مواجه خواهند بود و دیگر دندانی برای خوردن آن تکه نان نخواهند داشت.
ـ آقای همتی، شما نه تنها نتوانستهاید بحران اقتصادی را مدیریت کنید، بلکه با سیاستهای نادرست خود، بحران سلامت را نیز به این مشکلات اضافه کردهاید. شما بنبست اقتصاد را با بنبست سلامت عجین کردهاید و علاوه بر شوک اقتصادی، شوک سلامت نیز به مردم وارد کردهاید. بهداشت روح و روان مردم به دلیل کاهش سرمایههایشان به خطر افتاده است.
ـ سلامت مردم نباید قربانی سیاستهای نادرست اقتصادی شود. ما به عنوان نمایندگان مردم، وظیفه داریم از حقوق آنان دفاع کنیم و امروز این حق مردم است که وزیری توانمند و دلسوز در حوزه اقتصاد و دارایی داشته باشند.
مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان:
ـ رئیسجمهور در ابتدای مسئولیت خود تأکید کردند که ما میدانیم که چه میخواهیم و چه خواهیم کرد و مشکل در اجرا است اما آنچه که در عمل دیدیم عدم انسجام در بخش اقتصادی دولت بود.
ـ هنوز تکلیف دولت با قیمتگذاری ارز روشن نیست و سیاست ارزی دولت مشخص نیست و اگر بخواهیم در مورد ارز اقدام کنیم باید سناریو روشن باشد و معلوم شود بالاخره سیاست شناورسازی قیمتها قرار است اجرا شود یا سناریو تثبیت قیمتها و امروز آثار عدم اجرای سیاستهای منسجم ارزی روشن شده است.
ـ دولت برای سیاستهای ارزی خود نیازمند یک قرارگاه منسجم بود نه اینکه بانک مرکزی یکتنه موضوع را پیگیری کند. امروز در بخش تولید در مصادیق مختلف شاهد مشکلات ناشی از عدم انسجام هستیم و نتیجه سیاست های ارزی دولت باعث شده در تولید کاهش رشد و عدم تخصیص مطلوب ارز را داشته باشیم. در حالی که در گذشته به طور متوسط یک میلیارد دلار ارز به تولید اختصاص مییافت الان به دلیل عدم عرضه ارز صادرکنندهها این رقم در این چندماه نصف شده است و حتما آثار آن در ماههای آتی خود را نشان خواهد داد.
ـ 22 هزار مصرفکننده ارز داریم اما همه این افراد سردرگم هستند و بین سیاست تجاری و سیاست ارزی هماهنگی وجود ندارد و در کارهای مهم با وجود اینکه باید رئیسجمهور و وزیر اقتصاد به عنوان فرمانده قرارگاه پای کار باشد کار برعهده کارشناسان و بانک مرکزی است و نتیجه آن را امروز میبینید. همینطور جامعه به شدت نسبت به عوامل مختلف شرطی شده و در حالی که این هشدارها داده شده بود که باید کشور را در شرایط تحریمی مدیریت کنیم شاهد هستیم در تیم اقتصادی دولت شرطی کردن جامعه دنبال میشود و همین اواخر نیز فردی در دولت موضوع ترامپ و وابستگی به مذاکرات را مطرح کرده است.
ـ وزیر اقتصاد به جای دفاع از عملکرد خود همواره این موضوع را مطرح میکند که مقصر نبوده و اختیارات لازم را نداشته است و این موضوع تأکید میکند که عملکردها غلط بوده است. همینطور در مورد تسهیلات بانکی به تولید نیز عملکردها نشان میدهد که در بدترین شرایط قرار داریم و تولیدکنندگان برای سرمایه در گردش با مشکل جدی مواجه هستند، همچنین در حوزه قانون صدور مجوزها نیز وزارت اقتصاد عملکرد قابل دفاعی نداشته و تقریبا هیچ عملکرد رو به جلویی در این دولت نداشته و شاخص تولید رو به افول بوده است.
عباس بیگدلی، نماینده مردم تاکستان:
ـ تنها خطای آقای همتی بحث نرخ ارز و ارزش پول ملی نبوده است بلکه در سایر حوزههای تحت مسئولیت ایشان نیز کاری انجام نشده است کمااینکه در حوزه نظارت بانکی و مخصوصاً بانکهای دولتی که هم پیشنهاد رئیس بانک مرکزی به ایشان بوده و هم هیئت نظارت را تعیین میکند و هم معاونت بانکی دارد و اعضای هیئت مدیره بانکهای دولتی را تکتک تعیین میکند نه تنها اوضاع بهتر از قبل نیست بلکه دو سوم از تسهیلات را امهال معوقات تشکیل میداد و به جای فشار بیشتر بر صاحبان معوقات کلان به مجلس و مجمع تشخیص مصلحت را فشار آورده که میزان وام ازدواج و فرزندآوری را در بودجه کاهش دهند در حالی که کلاً ۳ درصد از تسهیلات شبکه بانکی هم متعلق به وام ازدواج و فرزندآوری نیست و ۷۵۰ هزار نفر در صف گرفتن این تسهیلات هستند این در حالی است که شنیده میشود در همین چند ماه اخیر مدیران وزارت اقتصاد وامهای چند صد میلیونی گرفتند.
ـ در حوزه مالیاتی وصول درآمدهای در نظر گرفته در بودجه که ابتداییترین کار نظام مالیاتی است متأسفانه به دلیل عدم اشراف و تسلط وی بر این حوزه برای اولینبار در پنج سال اخیر به طور کامل تحقق نیافت. ضمن اینکه سایر اهداف نظام مالیاتی، مثل یکپارچگی سیستم دادهها، که جزو وعدههای رئیس جمهور در انتخابات بود، انجام نپذیرفت.
امیرحسین ثابتی، نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس:
ـ امروز همه ما روزهدار هستیم و خداوند از ما نگذرد اگر بخواهیم دروغ بگوییم و یا با این استیضاح قصد مانعتراشی برای دولت داشته باشیم؛ ما فقط نگران معیشت مردم هستیم.
ـ دغدغه همه ما از آنجایی افزایش یافت که فنر قیمت ارز باز شد و از 58 هزار تومان به 78 هزار تومان رسید. آن زمان که حدود 2 ماه پیش بود، آقای همتی در جلسهای گفت به من فرصت دهید؛ فرصت دادیم اما امروز نرخ ارز، رکورد 94 هزار تومان را زده است.
ـ دولت با چنین عملکردی نیاز به دشمن ندارد و خود وزیر اقتصاد به تنهایی میتواند آن را ساقط کند. آقای پزشکیان امروز ما با استیضاح میخواهیم یکی از عوامل افزایش قیمت نرخ ارز را از دولت شما خارج کنیم.
ـ امروز کسانی که به شما (رئیسجمهور) رأی دادهاند و مردم کوچه و بازار هستند دائم میپرسند چرا رئیسجمهور کاری برای آنها نمیکند. حرفهایی که وزیر اقتصاد میزند باعث افزایش نرخ ارز میشود و هر تومان افزایش نرخ ارز فشار بیشتری روی کمر و دوش کارگر و کسی است که در بازار کار میکند. راه اول موفقیت دولت، عدم افزایش قیمت نرخ ارز است این در حالی است که آقای وزیر اقتصاد تاکنون چند بار مصاحبه کرده و هر بار باعث شده نرخ ارز بالا رود و اثر آن به سفره مردم برسد.
ـ برخی میگویند این استیضاح آزمون شرافت مجلس است، در حالی که نباید چنین تعبیری شود. همه نمایندگان آزاده هستند و خودشان باید تصمیم بگیرند که به این استیضاح رأی بدهند یا خیر و در نهایت نتیجه آن باید به نفع مردم باشد. ما هم در این کشور زندگی میکنیم و امیدواریم خروجی این جلسه به نفع مردم باشد.
روحالله عباسپور، نماینده مردم بوئینزهرا و آوج:
ـ اگر مجلس به استیضاح رأی ندهد، نشاندهنده مهر تائید مجلس بر عملکرد اقتصادی دولت و افزایش قیمت ارز از 55 هزار تومان در به 98 هزار تومان است.
ـ وقتی از آقای همتی از قیمت ارز سؤال میکنیم، میگوید به دلیل تحریم است. شما باید جواب دهید برای اینکه تحریم اثری بر افزایش نرخ ارز نداشته باشد، چه راهکاری پیشبینی کردهاید، چه کردهاید و چه برنامهای دارید؟
ـ افزایش قیمت ارز تولیدکنندگان را به زانو در آورده است، واردات مواد اولیه و ماشینآلات، افزایش قیمت پیدا کرده است و ریال برای خرید ارز در جهت افزایش تولید دچار مشکل شده است. بانک مرکزی مجبور است در سیاستهای پولی خود به دنبال سیاستهای انبساطی باشد که افزایش پایه پولی را به دنبال دارد و ادامه این روند باعث ایجاد تورم میشود و افزایش نقدینگی را به دنبال خواهد داشت.
ـ وقتی شما قیمت ارز را افزایش میدهید تولید و در نتیجه صادرات کاهش پیدا میکند، در نتیجه آن ارزآوری کم میشود و عرضه ارز در جامعه کاهش پیدا میکند، وقتی هم که این اتفاق افتاد باز هم موجب افزایش قیمت ارز در جامعه خواهد شد.
روحالله ایزدخواه، نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس:
ـ امروز بین دو انتخاب قرار داریم؛ اقتصاد خام فروش و اقتصاد مولد، اقتصاد سوداگر یا اقتصاد درونزا و برون گرا، تن دادن به آقایی دلار یا توجه به امر ولی و تقویت پول ملی. امروز با خودمان باید تعیین تکلیف کنیم، چرا که رهبر معظم انقلاب بارها پیرامون تقویت ارزش پول ملی صحبت کردند.
ـ رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که رکن اقتدار ملی اقتدار اقتصادی است، یعنی کشور بتواند ارزش پول خود را تقویت کند و آقایی دلار را بکشند و این تاکید حضرت آقاست و امروز میخواهیم بین این اقتصاد و آن اقتصاد انتخاب کنیم و تکلیف برعهده ماست که چه میخواهیم بکنیم. دولت گفت ارز یک مولفه اقتصادی است و باید در بازار عرضه و تقاضا برود اما از طرفی با وجود ترامپ آن را یک مؤلفه سیاسی و امنیتی میداند. حالا باید دولت تکلیف خود را مشخص کند که بالاخره ارز مؤلفه اقتصادی است یا یک شاخصه سیاسی و اجتماعی.
ـ اینکه ثروت مردم احتکار و صرف دلار شود، یعنی مبارزه با تولید و لنگ شدن موتور اشتغال و تولید. اگر قرار است اینگونه باشد اعلام کنید که ارز یک مسئله امنیتی و سیاسی است و از بازار سیاسی و دلالی خارجش کنید. چگونه است که اگر کشاورزان محصولشان را در جنوب کرمان که روی دستشان باد کرده در خیابان میآورند، شورای تأمین تشکیل میدهید اما کاهش 62 درصدی ارزش پول ملی را بیاهمیت جلوه میدهید. چگونه است که سلطان سکه را اعدام میکنیم اما وقتی حرف از استیضاح وزیر اقتصاد میشود تعارف میکنیم.
ـ مجلس از ابتدا لطف خود را به دولت ثابت کرده است اما با وجود اینکه تفکر آقای همتی را میشناختیم به دولت لطف کردیم و به ایشان رأی دادیم. حالا آقایان میگویند اگر ارزش پول ملی کاهش پیدا کند صادرات رشد میکند، این یک تفکر پوسیده و عقبمانده است و من به رئیسجمهور میگویم فقط اتاق فکر شما کارشناس نیست و مجلس و کمیسیونها نیز کارشناس هستند و انبوه متفکران اقتصادی که 30 سال است در نظام تکنوکرات راهی ندارند کارشناس هستند اما دولتها اصلا به آنها اهمیتی نمیدهند. آنهایی نیز که در دانشگاه و حوزه برای نجات اقتصاد ایران کار میکنند، کارشناس هستند و مجلس با اتکا به اینها اراده کرده، تکلیف خود را با اقتصاد مشخص کند.
ـ با آقای همتی مشکل شخصی نداریم اما در مقابل تداوم اقتصاد عقبمانده و وابسته خواهیم ایستاد و تکلیفمان را با آن مشخص میکنیم.
رسول بخشی دستجردی، نماینده مردم اصفهان:
ـ سیاستهای وزارت اقتصاد نه تنها به نفع منافع ملی نبوده، بلکه به تشدید بحرانهای اقتصادی دامن زده است. دشمنان امیدوارند که ایران را در عرصه جنگ اقتصادی زمینگیر کنند. در چنین شرایطی، وزارت اقتصاد به عنوان پیشقراول مقابله در این جنگ، چگونه و بر اساس کدام برنامه اقتصادی عمل کرده است؟ بنده استیضاح وزیر محترم اقتصاد را امضا کردم، زیرا جهتگیری ایشان در این چند ماه را غلط و به زیان منافع ملی دانستم.
ـ اقدام غلط راهاندازی بازار بورس برای شمش طلا در وزارت اقتصاد به کنز و احتکار طلا دامن زده و ارزش پول تودههای مردم را که قدرت خرید طلا ندارند، به سقوط کشانده است. چگونه انتظار داریم توده مردم طلا پسانداز کنند، در حالی که حتی مشکل معیشت و سفرههای خالی دارند؟ چنین حکمرانی غلط اقتصادی، جان ملت را به خطر انداخته است.
ـ انتظار نداشتیم آقای همتی در این مدت کوتاه تورم را از بین ببرد اما انتظار داشتیم به جای آنکه دست روی دست بگذارد و دائماً در مورد FATF و مذاکره با آمریکا صحبت کند، برنامهای کارشناسی و عالمانه برای مقابله با تورم و خنثیسازی تحریمها ارائه دهد. متأسفانه شاهد چنین اقداماتی نبودیم.
ـ بهره روی پول بیداد میکند و نفس تولید را به شدت تنگ کرده است. نرخ بهره در بازار غیر رسمی به ۸ تا ۹ درصد در ماه رسیده است. در چنین شرایطی، چگونه میتوان انتظار داشت سال آینده تورم حتی در حد ۴۰ درصد نگه داشته شود؟ انتظار داشتیم وزیر اقتصاد ریشه تورم، یعنی بهره روی پول را ببیند و لایحه دوفوریتی برای کنترل سفتهبازی و کاهش بهره ارائه دهد اما عملی ندیدیم.
ـ آقای همتی، قبلاً وزیر اقتصاد را در تعیین نرخ ارز و کنترل تورم مؤثر میدانستید اما اکنون که خود وزیر اقتصاد هستید، مسئولیت را بر عهده بانک مرکزی گذاشتهاید. این در حالی است که در اساسنامه تشکیل وزارت اقتصاد، این مسئولیتها به وزیر اقتصاد محول شده است.
حجتالاسلام قاسم روانبخش، نماینده مردم قم:
ـ دوست نداشتیم که امروز شاهد برگزاری استیضاح یک عضو کابینه باشیم، بلکه بنای مجلس از ابتدا بر همکاری و همدلی با دولت بود اما شرایط به گونهای رقم خورد که مجلس مجبور شد از اهرم نظارتی خود استفاده کند.
ـ به رئیسجمهور و وزیر اقتصاد پیشنهاد میکنم با هم به بازار برویم و ببینیم یک جوان تازه ازدواجکرده که صاحب خانه هم هست، با حقوق ۱۲ میلیونی چه چیزهایی میتواند بخرد. آیا میتواند برنج ۲۰۰ تومنی، لوبیای ۳۰۰ تومانی یا سیبزمینی ۴۰ تا ۵۰ هزار تومانی بخرد؟ خانوادههای متوسط به بالای جامعه ما امروز با مشکلات جدی مواجه هستند. هزینههای دارو و درمان بیداد میکند و بسیاری از خانوادهها به دلیل ناتوانی در تهیه دارو، شاهد از دست دادن عزیزان خود هستند. متأسفانه در برخی بیمارستانها حتی تابلو نصب شده که بیمه تأمین اجتماعی پذیرفته نمیشود. در چنین شرایطی، مردم چه باید بکنند؟ خواهش میکنم برای این موضوع چارهاندیشی کنید.
ـ از روز اول در کمیسیون به ایشان گفتم که بنده با تفکر اقتصادی و دیدگاه سیاسی شما مخالف هستم و اگر وزیر شوید، دلار به بالای ۸۰ تومان خواهد رسید. امروز از آقای پزشکیان میخواهم در دفاع از وزیرشان از بیانات مقام معظم رهبری سوءاستفاده نکنند. اگر قرار بود بیانات ایشان به مجلس منتقل شود، قطعاً از طریق رئیس مجلس انجام میشد.
ـ وزیری که در این ۶ ماه مسیر کشور را به سمتی برد که ۵۰ درصد گرانی و تورم ایجاد کرد، اگر امروز ترمز او را بکشیم، به نفع دولت و مردم است. از شما (رئیسجمهور) انتظار داشتیم که خودتان این وزیر را کنار بگذارید تا مجلس مجبور به درگیری نشود. متأسفانه شما این کار را نکردید و مجلس را در این میدان انداختید.
ـ گاهی گفته میشود اگر آقای همتی برود، وضع بدتر میشود و فردی جایگزین میشود که باعث افزایش بیشتر دلار خواهد شد اما معتقدم دولت بنای لجاجت ندارد و قطعاً آقای پزشکیان فرد بهتری را معرفی خواهد کرد. دوستان نگران نباشند، مجلس این بار با دقت بیشتری در بحث رأی اعتماد به وزیر آینده عمل خواهد کرد و قطعاً آقای رئیسجمهور نیز بنای تعامل با مجلس را دارد.
حسین صمصامی، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس:
ـ تنها 6 ماه از استقرار دولت میگذرد و این سؤال پیش میآید چرا او را استیضاح میکنید؟ گفته میشد که فاصله میان نرخ ارز نیما و بازار آزاد زیاد است و باید آن را با افزایش قیمت نرخ نیما از بین ببریم که طی 6 ماه نرخ ارز نیما بیش از 50 درصد افزایش یافت این در حالی است که پیش از این تنها 22 درصد افزایش قیمت داشتیم.
ـ در 6 ماهه استقرار دولت جدید نرخ ارز در بازار قاچاق نیز 58 درصد رشد داشت در حالی که در 18 ماه قبل از دولت جدید تنها 14 درصد رشد داشتیم که همه حاکی از سیاست های این دولت است. نتیجه این سیاست این شد که رانت ابتدایی از حدود 13 هزار تومان به 33 هزار تومان رسید.
ـ طی 6 ماه استقرار دولت، افزایش نرخ ارز نیما باعث شده 7 میلیون و 400 هزار تومان فشار اقتصادی بیشتر به یک خانواده 4 نفره وارد شود؛ همه اینها بر اساس آمار و کار کارشناسی است.
ـ نرخ ارز از 44 هزار تومان به 66 هزار تومان رسید که باعث شد هزینه های تولید افزایش یابد. از آنجایی که اثر این موضوع هنوز به سفره مردم نرسیده، طی یک ماه آینده مردم ما مجددا شاهد افزایش قیمت کالاها خواهند بود.
ـ برخی می گویند این مشکلات مربوط به بانک مرکزی بوده و به وزیر اقتصاد ارتباطی ندارد. پاسخ آن این است که نظر وزیر اقتصاد از ابتدا که قصد گرفتن رأی اعتماد از مجلس را داشت این بود که نرخ ارز نیمایی افزایش یابد. این در حالی است که خود رئیس بانک مرکزی گفته بود افزایش نرخ آن بیش از 47 هزار تومان باعث تورم می شود و مردم تحمل آن را ندارند.
ـ مسئولیت مستقیم تمام سیاستهایی که در حوزه ارزی گرفته می شود با وزیر اقتصاد است و حتی اگر گفته شود این سیاستها در جلسه سران قوا گرفته شده باز هم بر اساس نظر و سیاستهای آقای همتی بوده است.
ـ هیچ یک از ما به دنبال استیضاح وزیر اقتصاد نبودیم اما مطالبه مردم از ما نمایندگان استیضاح وزیر اقتصاد است و او در کف جامعه و بازار استیضاح شده است. ما نیز به عنوان نمایندگان مردم وظیفه داریم این حق را اجرا کنیم. امیدوارم این اتفاق به نفع مردم باشد.
سلمان اسحاقی، نماینده مردم قائنات:
ـ صادقترین مشاور و قاضی برای رئیسجمهور مردم هستند، امروز رئیسجمهور به صداقت مردم نگاه کند و ببیند سفرهها و ارزاق مردم و وضعیت دارو چه شرایطی دارد.
ـ آقای همتی کجای سیاستهای دولت کوچک کردن سفرههای مردم بوده است که امروز با تصمیمات اقتصادی شما باعث شده است سفره های مردم نه فقط کوچک شود بلکه جمع شود.
ـ آیتالله جوادی آملی در دیدار با رئیسجمهور تأکید کردند خدا هیچ ملتی را با تازیانه دردناکتر از فقر نزده است و اگر فقر باشد دینداری مشکل است و باید همه مخصوصا مسئولین در جهت برطرف کردن نیازهای جامعه و حل مشکلات اقتصادی و گرانی همت و کوشش مضاعف داشته باشند اما آقای پزشکیان ببینید از آبان تا امروز سفره مردم چقدر کوچکتر شده و وضعیت معیشت مردم چگونه شده است.
ـ وزیر اقتصاد هماهنگکننده سیاستهای اقتصادی دولت است. رئیسجمهور به فقرزدایی و محرومیتزدایی تأکید دارد اما عملکرد و برنامههای آقای همتی باعث فشار بر مردم شده است. امروز دارو در بازار نیست چرا که اولویت دولت موضوع دارو نیست و فکر و تفکر آقای همتی به سفره مردم خسارت وارد کرده است.
محمد رستمی، نماینده مردم نیشابور:
ـ آقای پزشکیان، با این روحیه آزادیخواهی که جنابعالی دارید، این سوال را از شما میپرسم اگر اکنون شرایط برعکس بود و شما به عنوان نماینده ملت در مجلس شورای اسلامی حضور داشتید و این اوضاع اقتصادی را مشاهده میکردید، آیا در مقام موافق یا مخالف در این شرایط حضور پیدا میکردید و صحبت میکردید؟ لطفاً این مسئله را برای ما روشن کنید. این جلسه دادخواهی ملت مظلوم است که ما نمایندگان صدای آنها هستیم.
ـ صدای مردم و فشار اقتصادی وارده به آنها را بشنوید. دولت شما دولت وفاق است. سوال من این است که وفاق حول چه موضوعی باید باشد؟ حول اقتصاد؟ حول اقتصادی فشل و ناکارآمدی دولت و فشار به اقشار جامعه و کوچک شدن سفره مردم؟
ـ وفاق برای حل مشکلات مردم، کمک به ازدواج جوانان، رونق تولید و جهش تولید است و قطعاً به شما کمک خواهیم کرد اما شرط آن این است که آقای همتی حذف شود. بزرگترین مانع دولت شما، نوع تفکر همتیهاست و اگر امروز همتی از کابینه حذف شد، که بسیار خوب است اما اگر حذف نشد، از شما میخواهیم ایشان را عزل کنید، چرا که با عزل ایشان کمک اقتصادی برای دولت شما فراهم خواهد شد.
احمد راستینه هفشجانی، نماینده مردم بن و سامان:
ـ مجلس به کل کابینه رأی یکپارچه داد، این نشانه وفاق مجلس بود. آقای رئیس جمهور، مجلس با مخالفت شما به تفکیک وزارت راه و شهرسازی رأی منفی داد، این نشانه وفاق مجلس بود. مجلس کلیات بودجه ۱۴۰۴ را با رأی قاطع تصویب کرد، این نشانه وفاق مجلس با شما بود.
ـ وزیر اقتصاد در ۲۱ مهرماه گفت یک عده میگویند اگر نرخ نیما را بالا ببریم تورم ایجاد میشود و به نظر بنده اصلاً اینگونه نیست. آیا اینگونه نشد؟ وزیر اقتصاد شما در ۱۲ آذر گفت دست من بود دلار نیما را یکباره بالا میبردم اما نظر بانک مرکزی این بود که به تدریج بالا رود.
ـ 10 شهریور گفتید وقتی نرخ نیما را به نرخ بازار نزدیک کنیم، دلار بازار آزاد ارزانتر میشود. ارزانتر شد؟ بلکه فاصله رانت افزایش پیدا کرد. در ۲۰ شهریور گفتید سیاست ما این است که نرخ ارز نیما را به بازار آزاد نزدیک کنیم، قیمت دلار نیما را ببریم و دلار آزاد را هم کاهش بدهیم. شما دلار آزاد را کاهش دادید؟ در تنها بازاری که مداخله نکردید، بازار غیر رسمی بود.
ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجفآباد:
ـ استیضاح آقای همتی مشکل را حل نمیکند اما از تشدید مشکلات بعدی به شدت جلوگیری میکند و این به دلیل شخصیت فردی آقای همتی است چرا که وقتی به عنوان وزیر در حالتی که مشکلات تورمی وجود دارد در مجلس میگوید دلار تا ۷۰ هزار تومان رسیده و جا دارد تا فلان قیمت افزایش یابد؛ کدام وزیر چنین صحبتهایی میکند؟ یا در گفتوگوی ویژه صدا و سیما صحبت از عدم کاهش نرخ طلا میکند، واقعا یک وزیر در این شرایط باید اینگونه صحبت کند؟
ـ شما در مورد عدم پرداخت وام فرزندآوری و ازدواج فرمودید که بودجه نیست اما همان لحظه از وام کلانی که به کارمندان دولتی پرداخت کردید دفاع کردید این نمک به زخم پاشیدن است.
ـ آقای رئیسجمهور میگوید این تصمیمات در جلسه سران قوا اتخاذ شده و این در حالی است که بارها فرمودهاید مطالبم را برای این جلسات به کارشناسان ارجاع میدهم که یکی از این کارشناسان آقای همتی است؛ آیا میپذیرید یکی از مراجع کارشناسی نظام در امور اقتصادی وزیر کنونی اقتصاد باشد؟
ـ آقای همتی شما به جای اینکه انرژی خود را بر روی FATF بگذارید باید قانون از کجا آوردهاید را اجرا کنید که قانون اعاده اموال نامشروع مسئولان است که برآورد ما این است حداقل ۳۰۰ هزار میلیارد مثل بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی را دوباره به دولت برمیگرداند. بنابراین شما راه را به اشتباه رفتید و به جای نگاه به قوانین داخلی که مهمتر از FATF است و اجرای قانون مترقی از کجا آوردهاید راه را گم کردهاید.
اظهارات مخالفان استیضاح
محمدقسیم عثمانی، نماینده مردم بوکان:
ـ شرایط اقتصادی مساعد نیست و دولت نیز به آن واقف است که بیان و تکرار آن نه چندان جالب نیست و مشکلی را حل نمیکند ضمن اینکه وزیر اقتصاد عامل این شرایط نیست. ما میتوانیم از او توضیح بخواهیم اما نباید به اشتباه او را عامل و بانی این شرایط بدانیم.
ـ عامل اصلی تورم، کسری بودجه هزار همتی است؛ بودجهای که مجلس قبل آن را تصویب کرده و دولت قبلی آن را پیشنهاد داده است و کار این دولت نیست. تأمین این کسری قطعا آثار تورمی خواهد داشت و عامل این تورم نه این دولت بلکه مصوبکنندگان و پیشنهاددهندگان بودجه در سال گذشته بودهاند.
ـ افزایش نرخ ارز خارج از اراده دولت است. اگر دولت ابزار لازم را برای مقابله با افزایش نرخ ارز نداشته باشد آیا میتوان از دولت انتظار داشت که نرخ ارز را کنترل کند؟ تنها با استفاده از خود ارز است که می توان نرخ ارز را کنترل کرد.
ـ دولت فعلی با مشکلاتی مواجه بود که دولتهای قبلی با آن مواجه نبودند؛ ناامنی ناشی از ترور شهید اسماعیل هنیه، ترور شهید سیدحسن نصرالله و سران حزب الله توسط باند تروریستی رژیم صهیونیستی، حملات متقابل رژیم صهیونیستی بعد از عملیات وعده صادق، سقوط بشار اسد و حوادث غزه و لبنان، برگزاری انتخابات آمریکا و روی کار آمدن یک رئیسجمهور شرور و حامی صهیونیستها، احتمال ایجاد تنش میان ایران و آمریکا، تجربه جامعه در روند افزایشی همیشگی قیمت ارز، رکود سایر بازارها و فرار سرمایه از همه بازارها به بازار ارز، فرار سرمایه سرمایهداران به خارج از کشور که باعث شد شاهد فرار ارزها باشیم. اینها از جمله اتفاقاتی بود که باعث افزایش میزان تقاضای مردم و به دنبال آن جهش قیمت ارز شد.
ـ عامل افزایش و جهش قیمت ارز در این دوره، تصدی چند ماهه دولت، ناتوانی تیم اقتصادی دولت و امثال آن نیست بلکه نداشتن ارز کافی برای تأمین تقاضای اضافی است که به دلایل مذکور رخ داده بود. امروز باید دست این دولت را بگیریم و نباید زیر پای او را بکشیم. افزایش نرخ ارز امروز طبیعی است چرا که وقتی ارز برای عرضه وجود نداشته باشد، نرخ آن افزایش می یابد.
ـ امروز این استیضاح افراط در به کارگیری از ابزار نظارتی است. از سوی دیگر برکناری وزیر شاید در کوتاهمدت پاسخی به جامعه از سوی ما باشد اما درمان درد نبوده و در این شرایط خاص و در آستانه ایام عید و ماه مبارک رمضان این کار به هیچ وجه مطلوب نیست و حداقل باید به وقت دیگری موکول شود.
ـ عامل شرایط امروز اقتصاد کشور، وزیر نیست بلکه تحریمها و عوامل خارجی است. ما زیر یوغ دشمن نمیرویم و در چنین شرایطی باید از وزیر حمایت کنیم. امروز همه وزیر را نقد کردند اما کسی نگفت او فاسد، ناسالم یا رانتخوار است، وزیر هزار همت رانت را از گلوی رانتخواران درآورده و به سرمایه کشور بازگردانده است.
ـ باید از ابزارهای نظارتی مجلس به درستی استفاده کرده و در آن افراط نکنیم. از این رو امروز نیز بیایید در استیضاح عجله نکنیم که اگر رئیسجمهور احساس کند آقای همتی در جهت ریلگذاری انجام شده گام بر نمیدارد خودش ایشان را تغییر می دهد.
ـ بورس طی همین 6 ماه، 40 درصد رشد پیدا کرده است. شرایط امروز کشور شرایطی است که منجر به این اتفاقات شده و حتی این اتفاق نیز ناشی از سیاستهای رئیس جمهور و تیم اقتصادی او نیست. نمایندگان شرایط دولت و کشور را میدانند از این رو در جهت همراهی با دولت و اثبات آن به این استیضاح رأی نمیدهند.
حسن قشقاوی، نماینده مردم رباط کریم:
ـ در نامطلوب بودن وضع اقتصادی و فشار سنگین معیشتی بر مردم هیچ اختلاف نظری با نمایندگان موافق و مخالف استیضاح وزیر اقتصاد وجود ندارد. لذا ضروری است که هیچ یک از نمایندگان در این رابطه خود را نمایندهتر یا آگاهتر و طرف مقابل را کم اطلاعتر یا بیتفاوتتر نسبت به مشکلات معیشتی مردم قلمداد نکند. آنچه مورد اختلاف بین موافقین و مخالفین استیضاح وزیر است، اولا دلایل و ریشههای وضع موجود و ثانیا راه حلهای عبور از این مشکلات است.
ـ اقتصاد ایران دچار بحرانها و چالشهای مزمن و دنبالهدار است. متأسفانه ایران تنها کشور دنیاست که قریب به 5 دهه، یعنی از دهه آخر رژیم گذشته تا الان، دچار تورم دو رقمی است، به گونهای که نه تنها در سالهای افت درآمدهای نفتی، بلکه در سالهای رشد چشمگیر این درآمدها نیز تورمهای بالا را تجربه کردهایم. علاوه بر درآمدهای نفتی، ایران در زمان اتخاذ سیاستهای مختلف و متفاوت ارزی نیز دارای تورمهای دو رقمی بوده است. به گونهای که چه در زمان ارز تک نرخی و چه در زمان وجود ارز چند نرخی همواره تورمهای دو رقمی دامنگیر اقتصاد ایران بوده است.
ـ در سالهای اخیر علی رغم تخصیص ارز با نرخ یارانهای و ترجیحی همواره رشد قیمت ارز در بازار آزاد را به صورت یک سال در میان شاهد بودهایم؛ به گونهای که قیمت ارز در سالهای 98، 1400 و 1402 با تثبیت نسبی و بعضا افزایش ناچیز همراه بوده است اما در سالهای 99، 1401 و 1403 با جهش مواجه شده است. رکورد افزایش نرخ ارز در شش ماهه دوم سالهای اخیر متعلق به شش ماهه دوم 1401 بود که قیمت ارز در بازار آزاد حدود 67 درصد افزایش یافت.
ـ رشد 67 درصدی نرخ ارز آزاد در سال 1401 در شرایطی رخ داد که همزمان ارز با نرخ ترجیحی و نیمایی تخصیص داده شده بود و تغییر خاصی نیز در این نرخهای ارز به وجود نیامده بود. آیا این آمار و اطلاعات بیانگر آن نیست که اقتصاد ایران دارای مشکلاتی عمیق، ریشهای و بنیادین است؟ آیا صرفا آمدن فلان وزیر یا استیضاح و برکناری او آن هم فقط چند ماه بعد از شروع به کار، حقیقتا میتواند حلال مشکلات برجای مانده از گذشته باشد؟ آیا سادهسازی مشکلات اقتصادی چند دهه گذشته و تقلیل آن به یک یا چند تصمیم آنی و مقطعی امری سادهانگارانه و غیر کارشناسی نیست؟
ـ اقتصاد ایران با اقدامات و تصمیمات عجولانه درست نمیشود. اجازه دهید صریحتر بگویم اقتصاد ایران حتی صرفا با اراده و تصمیم دولتها نیز به تنهایی اصلاح نخواهد شد. به عنوان کسی که اولین بار 32 سال قبل افتخار نمایندگی مجلس را داشتم و با تجربه 9 سال نمایندگی مردم در مجلس، 10 سال خدمت در کسوت سخنگویی و معاونت پارلمانی و کنسولی وزارت امور خارجه در دولتهای مختلف و 13 سال در پست سفیری در کشورهای مختلف عرض میکنم که مجالس گذشته نیز همچون دولتهای قبل باید مسئولیت خود را در وضعیت کنونی کشور بپذیرند.
ـ دولت و این مجلس در بستر بودجه تصویب شده مجلس در سال گذشته و برنامه پنج ساله هفتم توسعه است که مجلس گذشته تصویب کرد. بودجهای که ما در مجلس دوازدهم تصویب کردیم تازه از سال آینده شروع میشود. وقتی بودجه سالیانه کشور با ارقام سرسام آور کسری تراز عملیاتی بسته میشود. وقتی نگاه بخشی، صنفی و محلی سیاستهای مالی دولت را به چالش میکشد. وقتی دخالتهای گاه و بیگاه ارگانهای غیرمسئول و فشارهای عدیده داخلی و خارجی اجازه اصلاح امور را به دولت نمیدهد چگونه قرار است اقتصاد ملی اصلاح شود؟
ـ چرا نمیپذیریم مقصر وضع موجود اشخاص و افرادی چون شهید رئیسی، پزشکیان، خاندوزی، همتی و فرزین نیستند. شرایط فعلی جهان ریسکهای جدی خارجی را به کشورهای مختلف به ویژه ایران تحمیل کرده است. به قدرت رسیدن تیم شرور و غیرقابل اعتماد فعلی در کاخ سفید همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند مسیر هرگونه مذاکره شرافتمندانه را کاملا مسدود کرده است. همگان دیدید که برخورد اخیر دولتمردان آمریکایی با رئیسجمهور اوکراین چگونه بود. آنها که خود وی را با رؤویای عضویت در ناتو به جنگ با کشور همسایه تحریک کرده بودند اکنون یک کشور مستقل، آگاه و ثروتمند را به ویرانی کشانده، میلیاردها دلار بدهی را به آن تحمیل کرده و تازه به معادن و ذخایر غنی آن نیز چشم طمع دوختهاند.
ـ در شرایطی که دشمنان این مرز و بوم به وضعیت داخلی کشور توجه کرده و منتظر بهرهبرداری از شکافهای داخلی و به هم ریختگی مدیریتی هستند آیا بیثبات کردن مدیریت اقتصادی کشور در چنین وضعیتی به نفع منافع ملی ماست؟
ـ بیوزیر کردن اقتصاد ایران در آستانه سال جدید و ایجاد سردرگمی چندین ماهه در مهمترین ارگان اقتصادی دولت به هیچ عنوان به صلاح کشور نیست. بیتردید دشمنان شرور این آب و خاک به بیثباتی در مدیریت اقتصادی کشور چشم طمع دوختهاند و به آن به چشم یک فرصت جهت تحمیل فشارهای مضاعف به اقتصاد ملی مینگرند.
انتهای پیام