[ حانیه جهانیان ] فضای مجازی و حضور روزافزون کاربران همواره همانند راه‌رفتن روی لبه تیغ عمل می‌کند، پدیده‌ای که همچنان مثبت و منفی‌های خاص خودش را دارد. اما در این گزارش قصد داریم از زوایای عمیق و بدیعی به آن بپردازیم. اینکه اصولا، ریشه پرداختن به حسادت کاربران کجاست؟ چرا کاربران احساس می‌کنند اگر امکانات مشابه وجود داشت نسبت به برخی افراد، توانمندتر عمل می‌کردند؟ ماجرا اما فقط این نیست. در برخی موارد کاهش حریم‌خصوصی از معایب جدی فضای مجازی محسوب می‌شود. در این گزارش قصد داریم نگاهی جامع‌تر به این پدیده داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.
حسادت، قضاوت و دیگران
مثال مشهوری در علوم‌اجتماعی وجود دارد که معتقد است از زمانی که فرد از خانه خودش بیرون می‌آید، وارد حیطه اجتماعی می‌شود و حق اظهارنظر و ارتباط بشری محفوظ است. این گزاره به خوبی نمایانگر آزادی داوری در بین اقشار جامعه است. اتفاقی که در فضای مجازی نیز به صورت مستمر درحال رخ دادن است. بلاگرهایی که از تک‌تک لحظات ساختگی و واقعی خود، تلخ و شیرین تولیدمحتوا می‌زنند، درست در لحظه‌ای که محتوایی غیر از آنچه تمایل دارند منتشر و دیده می‌شود، شروع به شلوغ‌کاری می‌کنند؛ از گفتن:«حریم خصوصی زندگی من به خودم ارتباط دارد» یا «حق قضاوت من را ندارید؛ چون چیزی نمی‌دانید» یا گزاره‌هایی از این دست... گرفته تا وارد کردن اتهامات مشابه به دنبال‌کنندگان و منتقدان‌شان. در ادامه به دلایل و آسیب‌های دیگر این فضا اشاره شده است.
بسپارش به من، تو نمی‌تونی!
سندرم شیشه خیارشور به مواقعی اشاره دارد که از دور به مشکلات دیگران نگاه می کنیم و حل آن ها را بسیار ساده
می انگاریم ، بدون این که از جزئیات آن اطلاعی داشته باشیم. یکی از مهارت های زندگی، توانایی همدلی داشتن در ارتباط با دیگران است. ممکن است موقعیت‌هایی را تجربه کرده باشید که رفتار و واکنش طرفِ مقابل در برخورد با یک بحران، شما را متعجب کرده است و با خود گفته‌اید، اگر من بودم فلان کار را انجام می‌دادم یا شاید به او برچسبِ ناتوانی و سادگی زده‌اید. این جا همان موقعیتی است که می‌توان از سندروم «شیشه خیارشور» نام برد. سندرم شیشه خیارشور: «قضاوت و بررسی مشکلات زندگی دیگران از دور!»
حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی
یکی دیگر از نقدهای جدی وارد شده به شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، لزوم رعایت حریم خصوصی کاربران است؛ اتفاق مهمی که سال‌ها محل بحث محافل حقوقی بوده؛ از متا گرفته تا ایکس، از مارک زاکربرگ تا ایلان ماسک! در ادامه به اشتباهات رایج کاربران در این‌باره بیشتر می‌پردازیم.
اجازه دسترسی اپلیکیشن‌های مختلف به اکانت‌های شخصی
از به کارگیری برنامه‌ها یا افزونه‌هایی که برای بهبود ویژگی‌های متفاوت در شبکه‌های اجتماعی یا دسترسی به ویژگی‌های پولی استفاده می‌شوند، خودداری کنید. این برنامه‌ها اغلب برای دسترسی به اطلاعات حساب شما مانند عکس‌ها، گفتگوها، جزئیات پروفایل و دیگر اطلاعاتتان درخواست مجوز می‌کنند. به همین دلیل، استفاده از ورود به سیستم با اکانت‌های اجتماعی برای سایر برنامه‌ها رواج یافته است. ورود به یک بازی یا برنامه دیگر با استفاده از حساب کاربریتان در این فضا، به آن برنامه نه تنها اطلاعات اکانت شما، بلکه جزئیات ورود به سیستمتان را نیز می‌دهد. بنابراین، از به اشتراک گذاشتن این اطلاعات حساس با برنامه‌های دیگر خودداری کنید و از حساب‌هایتان در فضای مجازی برای ورود به سایر اکانت‌ها پرهیز کنید.
نقص حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی با عمومی کردن پروفایل
هنگامی که پروفایل شما در شبکه‌های اجتماعی عمومی باشد، برای همه قابل مشاهده خواهد بود. هرکسی می‌تواند عکس‌ها، اطلاعات شخصی و هر آنچه را که در تایم‌لاین خود منتشر می‌کنید، ببیند. کلاهبرداران می‌توانند از این اطلاعات عمومی سوءاستفاده کرده و با استفاده از هویت شما پروفایل‌های جعلی ایجاد کنند. این موضوع نه تنها به شهرت شما آسیب می‌رساند، بلکه دوستان و خانواده شما را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد. آنها ممکن است از هویت شما برای کلاهبرداری و درخواست پول یا تلاش برای به دست آوردن اطلاعات شخصی از مخاطبانتان استفاده کنند. برای جلوگیری از این خطرات، باید پروفایل‌های خود در فضای مجازی را خصوصی کرده و دسترسی را فقط به دوستان مورد تایید خود محدود کنید. بیشتر سیستم عامل‌های رسانه های اجتماعی این ویژگی حریم خصوصی را ارائه می دهند. اگر پروفایل شما در حال حاضر عمومی است، ایده خوبی است که آن را به حالت خصوصی تغییر دهید.
به اشتراک گذاشتن بیش از حد اطلاعات شخصی
حتی اگر پروفایلتان را خصوصی تنظیم کرده‌اید، باید در مورد به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی محتاط باشید. از به اشتراک گذاشتن تاریخ تولد، شماره تلفن یا آدرس خانه خودداری کنید، زیرا این جزئیات به راحتی می‌تواند برای سرقت هویت مورد سوءاستفاده قرار گیرد. همچنین، از گرفتن سلفی با مدارک حساس مانند کارت شناسایی، گذرنامه یا کارت اعتباری خودداری کنید. علاوه بر این، در مورد سلامتی، روابط یا وضعیت مالی خود بیش از حد افشاگری نکنید. به همین ترتیب، برای جلوگیری از به خطر افتادن حریم خصوصی شرکتتان، مسائل مربوط به محل کار خود را به اشتراک نگذارید.
نقص حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی با استفاده از رمز عبور نامناسب
عدم توجه به اقدامات اساسی امنیتی نیز می‌تواند حساب و حریم خصوصی شما را در معرض خطر قرار دهد. این امر شامل استفاده از رمز عبور ضعیف و قابل حدس یا استفاده از یک پسورد در چندین شبکه اجتماعی است. همچنین، عدم فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای، هک کردن حساب شما را برای هکرها آسان‌تر می‌کند و حریم خصوصی شما را به خطر می‌اندازد. به منظور کاهش این خطرات، همیشه باید از پسورد قوی و پیچیده استفاده کنید و برای هر یک از حساب‌های خود در شبکه‌های اجتماعی رمز عبور منحصر به فردی تعیین کنید. همچنین، از ذخیره اطلاعات ورود به سیستم خود به صورت آنلاین خودداری کنید. اگر هنوز احراز هویت دو عاملی را فعال نکرده‌اید، برای افزایش امنیت اکانت‌هایتان آن را تنظیم کنید. افزون بر این، باید تنظیمات حریم خصوصی شبکه های اجتماعی خود در پروفایل‌هایتان را بررسی کنید تا مطمئن شوید که اطلاعاتی را که نمی‌خواهید به اشتراک نمی‌گذارید.
به اشتراک گذاشتن جزئیات سفر
برنامه های سفر یکی از مهم‌ترین مواردی است که نباید در رسانه‌های اجتماعی منتشر کنید. به اشتراک گذاشتن جزئیات سفر در این شبکه‌ها می‌تواند به سارقان اطلاع دهد که خانه شما خالی است و خطر سرقت را افزایش دهد. همچنین، انتشار اخبار لحظه‌ای در طول سفر می‌تواند اطلاعاتی درباره موقعیت شما ارائه دهد که ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرد. برای حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی، از اعلام برنامه‌های سفر خود جلوگیری کرده و لحظه به لحظه اطلاعات سفرتان را منتشر نکنید. همچنین، از پاک کردن جزئیات مکان از عکس‌های خود مطمئن شوید.
برقراری ارتباط با افراد ناشناس
همه ما در لیست دوستانمان افرادی داریم که فقط آشنایان رسانه‌های مجازی هستند که ممکن است تنها آنها را از طریق یک پست عمومی پیدا کرده باشیم. با این حال، هرگز با این افراد ارتباط ویدیویی نداشته‌ایم و در زندگی واقعی آنها را ملاقات نکرده‌ایم. حتی اگر حساب خود را خصوصی کرده باشید، حضور این افراد را محدود کرده و از افزودن افراد غریبه خودداری کنید.
استفاده از فضای مجازی در مکان‌ها و رایانه‌های عمومی
استفاده از شبکه‌های اجتماعی در رایانه‌های عمومی می‌تواند حریم خصوصی شما را به خطر بیندازد. کلاهبرداران ممکن است کی‌لاگ‌ها را روی این دستگاه‌ها نصب کنند تا اطلاعات ورود شما را هک کنند. هکرها نیز می‌توانند داده‌های شما را رهگیری کنند. همچنین اگر به درستی از حساب کاربری خود خارج نشوید، هر کسی می‌تواند بعدا به حساب شما دسترسی پیدا کند. همچنین در اماکن عمومی هم می‌تواند به دیگران اجازه دهد که به صفحه شما نگاه کنند و اطلاعات خصوصی شما را ببینند یا حتی رمز عبورتان را به خاطر بسپارند. برای جلوگیری از این خطرات، بهتر است از رایانه‌ها و اینترنت وای‌فای عمومی استفاده نکنید. به جای اتصال به این شبکه‌ها، به اینترنت سیم‌کارت تلفن همراه خود وصل شوید. موارد گفته شده برخی از اشتباهاتی هستند که باید برای حفاظت از حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی از آنها پرهیز کنید. بررسی منظم دستگاه‌هایی که به حساب شما دسترسی دارند، می‌تواند به شما در شناسایی و حذف دستگاه‌های ناشناخته و حفظ امنیت حساب کمک کند.
همدل‌تر از قبل!
در این قسمت نگاهی داریم بر شیوه‌های همدلی که عمل به آن می‌تواند در کیفیت و تداوم روابط انسانی نقش مهمی ایفا کند.
مهارت ارتباط همدلانه را جدی بگیرید
توجه به تفاوت های ظرفیت و توانایی افراد
دیدن و بررسی زوایای مشکل از نگاه همان فرد
همراهی و درک فرد درگیر