[ شهروند] این روزها درخصوص آنچه پیش‌روی ماست و اتخاذ سیاست‌های اصولی و عاقلانه در جهتی که منافع ملی ما تامین شود، مباحث گسترده‌ای، چه در جلسات حزبی و چه در رسانه‌های مکتوب و فضای مجازی، مطرح می‌شود که گاه شنیدن آن خالی از لطف نیست و گاه می‌تواند روزنه‌ای باشد بر روشی نو در بهبود معیشت مردم. با این‌همه باید پذیرفت که بسیاری از این نقد و تحلیل‌ها بر پایه گمانه‌ها و استنباط‌هایی ارائه می‌شود که نمی‌توان بر صحت آنها اصرار و پافشاری کرد. علاوه بر این موضوعات، استیضاح وزیر اقتصاد و دعوای طرفداران قالیباف و جلیلی در ارتباط با انتخابات گذشته از حاشیه‌ها و نمک‌های خبرها و تحلیل‌های روزهای گذشته است.
روایت روزنامه کویتی از پیشنهاد لاوروف به ایران
موضوع مذاکره و رفت‌وآمدهای دیپلماتیک دستمایه روزنامه جمهوری اسلامی شده است. روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از روزنامه «الجریده» نوشت: سرگئی لاوروف که چند روز پیش با همتای آمریکایی خود در عربستان دیدار کرد، به طرف ایرانی اطلاع داده که ترامپ همچنان بر فهرست مطالبات خود پایبند است. این مطالبات شامل محدودیت بر برنامه موشک‌های بالستیک و تولید پهپاد‌های ایران است.
براساس این طرح پیشنهادی، مذاکرات ابتدا در سطح کارشناسان آغاز می‌شود و درصورت موفقیت، به سطح وزرای خارجه ارتقا می‌یابد. سپس، پس از دستیابی به نتیجه، توافق میان ترامپ و مسعود پزشکیان امضا خواهد شد.
لاوروف به ایران توصیه کرده مذاکرات با سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس را کنار گذاشته و مستقیماً با ترامپ مذاکره کند.
به‌گفته «الجریده»، در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، به لاوروف اعلام کرده ایران تنها تحت سه شرط وارد مذاکرات خواهد شد. اول اینکه مذاکرات بدون پیش‌شرط باشد، دوم اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران به حالت تعلیق درآید و سوم اینکه تهدیدات متوقف شود.
تابستان داغ: ایران در خطر است!
اطلاعات‌آنلاین اما به هشدار مسعود نیلی نسبت به تابستان داغ آینده پرداخته است که می‌گوید: ایران در خطر است!
مسعود نیلی، اقتصاددان می‌گوید: ما نیازمند این هستیم که ابتکارات جدیدی اتخاذ کنیم تا مانع از این بشویم کشور ما سال آینده در شرایطی قرار بگیرد که شاید بهبود و اصلاح وضعیت آن خیلی سخت و دشوار باشد. سال آینده اگر بر همین صورتی که چند ماه گذشته حرکت کردیم، حرکت بکنیم، با توجه به دینامیک حوزه روابط بین‌الملل و توضیحات خوب دکتر سریع‌القلم، در حوزه آسیب‌پذیری شدیدی قرار خواهیم گرفت و ممکن است که سال آینده، سال بسیار متفاوتی با تمام سال‌های دور گذشته اقتصادمان باشد. بنابراین بسیار باید مراقبت بکنیم.
نمی‌شود بلافاصله شروع به فالوده خوردن با ترامپ کنیم
ایلنا پا را جلوتر گذاشته و به سراغ توصیه‌های بهزاد نبوی به پزشکیان رفته است. بهزاد نبوی در پاسخ به سؤالی در مورد کارآمد بودن ایده وفاق، عنوان کرد: دوستان ما تعبیر وفاق حاکمیت با ملت را دارند که درست هم هست، اما پزشکیان هدف وفاق جریانات سیاسی با یکدیگر را دارد تا از این طریق بتواند کشور را بهتر اداره کند. به‌نظر می‌رسد تا حدی توانسته این هدف خود را در حد سران سه قوه محقق کند که نتیجه آن همین عدم‌سختگیری در مورد حجاب، بررسی FATF در مجمع تشخیص و... است. در سیاست خارجی نیز اگر پزشکیان بخواهد کاری انجام دهد، جناح مقابل با تمام قوا در مقابل آن نخواهد ایستاد. اگرچه خواسته‌های ما کامل محقق نمی‌شود، اما به هر حال برخی از مشکلات در شرایط بحرانی فعلی حل شده است.
بهزاد نبوی در نخستین نشست تشکیلاتی حزب توسعه ایران اسلامی که در مرکز آموزشی-رفاهی فرهنگیان تهران برگزار شد، با بیان اینکه اکنون مهم‌ترین دغدغه مردم و حتی ما سیاسیون، اقتصاد و معیشت است، افزود: ما دو راه‌حل کوتاه‌مدت و میان‌مدت برای حل مشکلات داریم. در میان‌مدت، حل مشکل اقتصادی تنها از راه رفع تحریم و حل مشکلات کلان اقتصادی میسر است. رفع تحریم‌ها نیز مستلزم تجدیدنظر در سیاست خارجی است. این یک کار زودبازده نیست و خود انجام اقدامات دیگری را می‌طلبد. من در دیداری که با آقای پزشکیان داشتم، گفتم اگرچه نمی‌شود بلافاصله شروع به فالوده خوردن با ترامپ کنیم، اما باید برنامه ویژه‌ای برای تعامل با آن داشته باشیم. در مرحله اول باید همین میزان ارتباط موجود با اروپا را حفظ کنیم و ادامه دهیم. این دیدارهای هر چند وقت یک‌بار که با اروپا داریم، چندان چیزی ازشان درنمی‌آید، زیرا خودمان نمی‌خواهیم.
رئیس سابق جبهه اصلاحات با بیان اینکه در مرحله دوم باید با آمریکا اعلام آتش‌بس کنیم، عنوان کرد: این چه کاری است که اسرائیل هر چه می‌کند، ما اول چند فحش به آمریکا می‌دهیم؟ درست است که آمریکا حامی اسرائیل است، اما دلیلی ندارد که مدام حساب آنان را یکی کنیم و بگوییم اسرائیل همان آمریکاست و دائم شعار مرگ بر آمریکا سردهیم. به پزشکیان هم گفتم که از تو بعید بود که به ترامپ بگویی برای مذاکره باید دست از غلط کردن برداری. اگرچه ترامپ خیلی از بایدن تندتر است و کارهای احمقانه‌ای می‌کند، اما به هر حال کاسب و اهل معامله است و می‌توان با او به توافقاتی رسید. ظاهرا مذاکره با آمریکا از طریق سوئیس در جریان است، همانطور که در دولت قبل نیز از طریق عمان انجام می‌شد.
نبوی ادامه داد: با توجه به اینکه حل مشکلات خارجی دیربازده است، در کوتاه‌مدت نیز نیاز به اقداماتی برای حل بحران‌های اقتصادی داریم. باید همان کارهای اول جنگ را انجام دهیم؛ یعنی باید سهمیه‌بندی کالاهای اساسی را جدی بگیریم. در زمان جنگ به همه مردم کوپن می‌دادیم. اکنون نیز در کوتاه‌مدت باید این کار را انجام دهیم. اگرچه در ۴۶ سالگی انقلاب نباید سهمیه‌بندی داشته باشیم، اما حداکثر شش ماه الی یک سال باید این کار را انجام دهیم تا بتوانیم به معامله‌ای با ترامپ برسیم، زیرا در غیراین صورت حتی ممکن است مردم به شورش کور دست بزنند.
وی با تأکید بر اینکه کالابرگ باید به تمام مردم از هر طبقه‌ای داده شود، بیان کرد: این کار شدنی است، زیرا دولت تا‌کنون هم یک میلیارد از صندوق توسعه ملی برای اعطای کالابرگ الکترونیکی برداشت کرده است. لیبرال‌ها می‌خواهند نرخ همهچیز در کشور آزاد شود. نرخ امروز دلار محصول ایده حاکمیت بازار است. من مخالف این ایده و ضد‌بخش خصوصی نیستم، اما اکنون باید دولت تعیین‌کننده باشد و اجازه ندهد قیمت کالاهای اساسی هفتگی افزایش یابد. هیچ راه کوتاه‌مدتی جز سهمیه‌بندی کالا نداریم.
آنچه امروز اهمیت دارد تغییر استراتژی است نه مذاکره
ایرنا اما برای تحلیل وضعیت موجود در حوزه سیاست خارجی به سراغ «عباس آخوندی» رفته است. او می‌گوید: در ارتباط با تحولات سیاست خارجی دو موضوع شخصیت ترامپ و مذاکره با آمریکا مهم است؛ ترامپ به‌عنوان یک سیاستمدار که رفتاری غیرقابل پیش‌بینی دارد بر تحولات سایه افکنده است و موضوع مذاکره با آمریکا هم برای سیاست خارجی کشور مهم است.
وی تصریح کرد: فارغ از اینکه ترامپ چه شخصیتی دارد باید فهم مشترکی از روند جدید جهانی داشته باشیم که فراتر از پدیده ترامپ است.
وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم با بیان اینکه مذاکره یک تاکتیک است، اما کل قصه نیست، بیان داشت: باید بپذیریم که در ۴۶ سال گذشته سیاست‌هایی در کشور داشتیم که نتوانسته ما را به مقصود برساند، اما آنچه امروز مهم است تغییر استراتژی و تجدید نظر در اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تصریح کرد: بنابراین آنچه مهم است تغییر استراتژی است نه اینکه مذاکره کنیم یا نکنیم. بحث سیاست خارجی با اینکه مذاکره کنیم یا نکنیم یک رویکرد تحلیل‌گرایانه است و مهم تجدید نظر کلی در اصول سیاست خارجی کشور است. وی بیان داشت: با توجه به مجموعه تحولات تکنولوژیک در دنیا و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بروز و ظهور قدرت‌های جدید به سمت یک نوع جریان سیاسی در دنیا می‌رویم.
آخوندی تصریح کرد: در قرن نوزدهم غالب قدرت‌های غربی بیشتر دنبال این بودند که ثروت جهان را از طریق تصاحب کالاهای باارزش مانند طلا و نقره تصاحب کنند، اما امروز شیوه استعمار به‌گونه دیگر است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه کرد: مشخصات مهم آن دوره پیش از جنگ جهانی، نرخ بالای تعرفه بود و از منظر اقتصادی یکی از دلایل وقوع جنگ جهانی دوم بالا بودن نرخ تعرفه بود.
آخوندی اضافه کرد: با تغییرات جدید، قدرت‌ها به‌دنبال این هستند که کل زنجیره ارزش جهانی را در کنترل خودشان قرار دهند و در زنجیره تولید از بازار گرفته تا مواد معدنی مهم مانند لیتیوم و بقیه معادن بزرگ، آبراه‌ها و کریدور‌های مهم تسلط یابند.
وی همچنین با اشاره به تاریخچه استعمار و تأثیرات آن بر سیاست‌های جهانی به مفهوم زنجیره ارزش جهانی و تسلط توسط قدرت‌های بزرگ پرداخت و گفت: امروز رقابت‌های اقتصادی و سیاسی میان ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا وجود دارد و همه در تلاش هستند تا زنجیره‌های تولید و ارزش را تحت کنترل خود درآورند.
وی در ادامه با اشاره به‌نظریه‌ای به نام «فرا انسان» تصریح کرد: برخی از شخصیت‌های برجسته مانند ایلان ماسک ادعای برتری و قدرت فراتر از انسان را دارند. این ادعا‌ها بر رفتار و سیاستگذاری‌های آنها تأثیرگذار است و به نوعی نژادپرستی جدیدی را به تصویر می‌کشد که در آن برتری نژادی به برتری‌های تکنولوژیک تبدیل شده است.
مسئله مردم نان شب است نه ظریف و لایحه حجاب
در مورد حل مشکلات معیشتی مردم، جماران اما به سراغ غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، رفته است. او در گفت‌وگویی اظهار داشت: من انتقادات جدی هم به دولت دارم؛ وظیفه ذاتی من این است که مشکلات را بگوییم و در جلسات خصوصی با آقای دکتر پزشکیان انتقاداتی که ما به دولت می‌کنیم را شاید حتی آن طرف هم به این شکل انتقاد نکند و باید گفت؛ اما نباید اینطور رفتار کرد که مردم احساس کنند یک نفر دارد حرف آنها را تکرار می‌کند. حرف باید نتیجه داشته باشد. الان همهچیز را با هم قاطی کرده‌ایم. معضل اول ما تا قبل از استیضاح، ظریف بود و اشتباه اصلی را دولت مرتکب شد.
تاجگردون ادامه داد: من یکی از کسانی بودم که با برخی تصمیمات دولت مخالف بودم و به آن دو فوریت رأی منفی دادم. به دولت گفتم شما دارید اشتباه می‌کنید که لایحه دوفوریتی می‌دهید. یعنی اینقدر مملکت مستضعف است؟ درحالی‌که می‌شد آن را در قالب لایحه عادی مطرح کرد. مقام معظم رهبری هم فرمودند که از مجلس کسب اجازه کنید. این یعنی لایحه دوفوریتی بدهید؟ حالا نتیجه چه شد؟ مجلس دو فوریت را رد کرد، یک فوریت را هم رد کرد، لایحه عادی شد و همان روندی را طی کرد که باید می‌کرد.
وی با اشاره به طرح موضوعاتی مانند برکناری ظریف یا لایحه عفاف و حجاب به دور از نگاه واقع‌بینانه به شرایط اقتصادی و معیشت مردم، گفت: مردم خیلی مشکل دارند و تا به بطن جامعه نروید، متوجه نمی‌شوید. من نماینده محروم‌ترین استان کشور هستم و الان در بالاترین رده بودجه‌ای کشور قرار دارم و باید بتوانم اینها را کنار هم بگذارم؛ ولی در هیچ مدلی ظریف و حجاب بیرون نمی‌آید. کسی نمی‌تواند بگوید که من انقلابی نیستم یا در جریان انقلاب نبودم یا بابت انقلاب هزینه ندادم. کسی نمی‌تواند بگوید انقلاب برای من است و برای تو نیست. یک روز به یکی‌شان گفتم آن روز که من زخمی شدم، تو به دنیا آمدی، آنوقت به من می‌گوید تو انقلابی نیستی!
وی افزود: برای مردم فقیر و مستضعف در ساختار اقتصادی هر طوری که کار کنید این صدا‌ها از آن بیرون نمی‌آید و خروجی آن ظریف و حجاب نیست. مردم به فکر نان شب هستند و زندگی‌شان تحت فشار است، به این مباحث کاری ندارند. هفته گذشته، همراه با اعضای کمیسیون به شهرستان نائین سفر کردیم. من تا به حال آنجا نرفته بودم. در یک کارگاه قالی‌بافی، ۴۰ تا ۵۰ بانوی سالخورده مشغول کار بودند. دست‌هایشان متورم و زخمی بود و دریافتی‌شان بین ۱.۹۰۰ تا ۳ میلیون تومان بود و بیمه هم نداشتند.
تاجگردون خاطرنشان کرد: حالا در همان جلسه، برخی شروع کردند درباره FATF، حجاب و مسائل دیگر صحبت کردن. من گفتم این زن قالیباف نائینی چه کار دارد به FATF و حجاب؟ او بیمه ندارد، معیشتش تأمین نیست. این چیز‌ها را نمی‌فهمد، باید او را بیمه کنید. من باید این مسائل را بفهمم. یعنی صدای ما باید برای حل مشکلات واقعی مردم بلند شود. ما هم بلدیم صحبت کنیم، داد بزنیم، شعار بدهیم. اما خواست اصلی مردم، مخصوصاً مستضعفان، چیز دیگری است که ولله این صدا‌های ما صدای آنها نیست.
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ادامه داد: من تخصصم بودجه است، کارم مقررات مالی است. وقتی به بودجه نگاه می‌کنم، باید ترازها، منابع و مصارف، اولویت‌بندی‌ها را بررسی کنم. باید ببینم کدام بودجه حکومتی است، کدام غیرحکومتی. نتیجه این کار باید این باشد که مردم احساس رضایت بیشتری کنند و انقلاب هم حفظ شود. بله، ما باید نهاد‌های فرهنگی را ببینیم، سپاه و نیرو‌های مسلح را هم ببینیم. نه اینکه اگر به نیرو‌های مسلح بودجه داده شد، بگویند چرا به نیرو‌های مسلح پول دادید؟! حیات و ممات مملکت ما وابسته به این نیروهاست.
وی افزود: یا وقتی به حوزه‌های علمیه و نهاد‌های فرهنگی کمک می‌شود، برخی می‌گویند: چرا به آخوند‌ها کمک می‌کنید؟ حوزه‌ها هم بخشی از فرهنگ کشور هستند. نباید طوری رفتار کنیم که یکی را بزنیم و دیگری را حمایت کنیم. تعادل لازم است. نه اینکه اگر مشکلات نیرو‌های مسلح را حل کنیم، بگویند با آنها بسته و برای بخش فرهنگی کاری کنیم، بگویند با آخوند‌ها بسته است! این حرف درستی نیست. نه امام چنین چیزی گفته، نه رهبری، نه قانون اساسی. هیچ‌کجا چنین حرفی نیامده است. ما باید تعادل را حفظ کنیم.
تندرو‌ها به‌خودشان هم رحم نمی‌کنند
اما بشنوید از دعواهای داخل جناحی که دارد ادامه‌دار می‌شود. روزنامه هم‌میهن نوشت: هیچ رویدادی به اندازه انتخابات۱۴۰۳ ماهیت قدرت‌طلب، انحصارطلب و خطرناک جناح تندرو اصولگرایان را برملا و آشکار نکرد.
پیش از این و در انتخابات‌های گذشته نیز شاهد مواردی از رقابت‌های قدرت‌طلبانه و بدعهدی‌ها میان آنان بودیم.
برای نمونه، پیمانی که در سال۱۳۹۲ بستند تا از میان سه نامزد، یکی بماند که در میانه کار آن را نقض کردند. یا در سال۱۳۹۶ بدترین تصمیم را علیه قالیباف گرفتند و او را مجبور به کناره‌گیری به سود رئیسی کردند و همین عامل اصلی شکست آنان شد. اگر می‌خواستند منطقی تصمیم بگیرند و جلوی روحانی شانسی داشته باشند، باید رئیسی را مجبور به انصراف می‌کردند. مجبور که نه بلکه براساس منطق و عقل عرفی او باید کنار می‌رفت.
ولی خالص‌سازی و رسیدن به قدرت اجازه گرفتن چنین تصمیمی را نداد. در سال۱۴۰۰ ماجرا را به‌گونه دیگری حل کردند و در غیاب جریان اصلی اصلاح‌طلبان، مسئله و میدان سیاست تعریف دیگری پیدا کرد. تا اینکه در انتخابات۱۴۰۳ اوج بداخلاقی‌ها و قدرت‌طلبی‌ها را نشان دادند. در واقع، منطق سیاسی و اصول ائتلافی حکم می‌کرد که در این انتخابات جلیلی به سود قالیباف کنار برود. ولی تندرو‌ها تمام کوشش تبلیغاتی و تخریبی خود را علیه کسی به‌کار گرفتند که از نظر رسمی متحد آنان بود. آنان گمان می‌کردند که با کناره‌گیری قالیباف همه آرای او به سود جلیلی سرریز می‌شود و او در دور اول انتخاب خواهد شد.
این استدلال چند ایراد داشت. اول اینکه، آرای قالیباف تقسیم می‌شد و نه اینکه همه به سود جلیلی باشد. دوم اینکه، افراد زیادی گمان می‌کردند انتخابات ازپیش‌طراحی‌شده برای آوردن قالیباف است، لذا قصد مشارکت در انتخابات و رأی دادن نداشتند. همچنین، اغلب مردم به‌درستی فکر می‌کردند که اگر جلیلی بیاید فاجعه است. به همین دلیل، حدود ۱۵درصد مردم اضافه بر دور اول در دور دوم به میدان انتخابات آمدند و رأی دادند.
اگر قالیباف دور اول به سود جلیلی انصراف می‌داد، این تعداد از مردم یا حداقل نیمی از آنان از ترس جلیلی به پای صندوق رأی می‌آمدند و به پزشکیان رأی می‌دادند و لذا هیچ شانسی برای جلیلی نبود. درحالی‌که اگر جلیلی انصراف می‌داد، بخشی از مشارکت‌کنندگان دور اول که به پزشکیان رأی دادند، در دور دوم هم شرکت نمی‌کردند؛ چون به صوری و ساختگی بودن انتخابات ایمان می‌آوردند. حتی برخی از رای‌دهندگان به پزشکیان هم ممکن بود به قالیباف رأی دهند. همچنین آرای جلیلی خیلی کم به پزشکیان منتقل می‌شد.
خوشبختانه، قدرت‌طلبی تندرو‌ها به سود مردم شد. ولی نکته جالب در بی‌اخلاقی‌هایی است که در جریان مذاکرات دو طرف رخ داد که بخشی از آنها در روز گذشته از سوی دو طرف منتشر شده است.
تا اینجا خیلی مسئله ما نیست. به‌هرحال، یک اختلاف درون‌گروهی است. آنچه به مردم ربط دارد، بداخلاقی‌هایی است که تندرو‌ها در جریان این ماجرا به هم‌پیمان خودشان روا داشتند. بر حسب قاعده؛ «کسی که به‌خودش رحم نمی‌کند، چگونه به دیگران رحم می‌کند.»
باید به این نتیجه رسید که انتخابات۱۴۰۳ اگر هیچ دستاوردی جز شکست دادن مطلق این گروه نداشت، باز هم دستاورد بسیار مهمی محسوب می‌شود که خطر بزرگی را از بیخ گوش ایران عزیز رفع کرد. آنان خالص‌سازانی هستند که خلوص آنان حد یقفی ندارد و تا آخرین نفر حتی از خود را تبدیل به دشمن و خائن می‌کنند و درصدد حذف او برمی‌آیند.
متأسفانه این جریان هنوز هم دنبال اقدامات ایذایی خود علیه دولت و مردم است. هر روز یک ماجرایی را عَلَم می‌کند. هیچ اصلی جز کسب قدرت به‌هرقیمت راهنمای عمل آنان نیست.
آقای پزشکیان باید متوجه باشد که وفاق با این جریان قدرت‌طلب و تندرو که به‌خودشان هم رحم نمی‌کنند آب در هاون کوبیدن و اتلاف وقت است. وفاق را با نیرو‌هایی پیشه کنید که ارزش آن را می‌فهمند و از آن استقبال می‌کنند.
باید از زنده‌کردن اختلافات گذشته پرهیز کرد
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، محسن رضایی، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: در شرایط کنونی کشور، مهم‌ترین راه موفقیت، تقویت برادری در امتداد رهبری و پرهیز از زنده‌کردن پرونده‌های اختلافی و بی‌حاصل گذشته است.
وی افزود: باید مراقب نفوذی‌ها در جنگ اقتصادی و ترکیبی علیه ملت فداکار ایران و نظام اسلامی باشیم و در دام آنها گرفتار نشد.