به گزارش «تابناک» به نقل از فارس: تنها 2 روز بعد از برقراری آتش‌بس در غزه در 21 ژانویه گذشته، اسرائیل بزرگ‌ترین عملیات نظامی خود از سال 2002 را در اردوگاه‌های فلسطینی کرانه باختری آغاز کرد و هم‌زمان با آن به فعالیت «آنروا» در این مناطق پایان داد.
تجاوز اسرائیل به شمال کرانه باختری تاکنون منجر به آوارگی بیش از 40 فلسطینی شده است. «اسرائیل کاتز»، وزیر جنگ اسرائیل اعلام کرده، آنها اجازه بازگشت به خانه‌هایشان را ندارند.
کاتز به نظامیان اسرائیلی دستور تدارک برای استقرار طولانی مدت در اردوگاه‌های کرانه باختری تخلیه شده، حداقل به مدت یک سال و ممانعت از بازگشت ساکنین آن را داده است.
همچنین، برای اولین بار پس از دو دهه ارتش اسرائیل در چارچوب عملیات «دیوار آهنین» تانک‌هایش را به شهر «جنین» ارسال و پایگاهی نظامی در «طولکرم» ایجاد کرد.
پراکندگی اردوگاه‌های فلسطینی در کرانه باختری
بنابر اعلام اداره مرکزی آمار فلسطین، حدود یک چهارم از 775 هزار پناهجوی فلسطینی در اردوگاه‌های 19گانه کرانه باختری و مابقی در شهرها و روستاهای کرانه زندگی می‌کنند.
اردوگاه‌های کرانه باختری پس از نکبت سال 1948 احداث شدند، زمانی‌که آنروا زمین‌هایی از دولت اردن که در آن زمان کنترل کرانه باختری را در اختیار داشت، اجاره کرد.
اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی در کرانه باختری به شرح ذیل می‌باشند:
اردوگاه الأمعری: در محدوده شهرک البیره در مرکز کرانه قرار دارد و بیش از 10.500 پناهجوی ثبت‌شده را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه الجلزون: در شمال رام‌الله در مرکز کرانه قرار دارد و بیش از 11 هزار پناهجوی فلسطینی را در خود جای داده است.
اردوگاه الدهیشه: در جنوب شهر بیت لحم، در جنوب کرانه واقع شده است. ساکنان آن پیش از آوارگی ساکن 45 روستای واقع در غرب منطقه قدس اشغالی و غرب منطقه الخلیل بودند و حدود 13 هزار نفر در آن زندگی می‌کنند.
اردوگاه العروب: این اردوگاه در دره‌ای به نام «الصقیع» در 15 کیلومتری جنوب بیت لحم واقع شده و ساکنان آن پیش از آوارگی ساکن 33 روستا در رمله، الخلیل و غزه بودند. این اردوگاه بیش از 10.4 هزار پناهنده را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه الفارعه: این اردوگاه در جنوب طوباس و شمال شرقی نابلس در شمال کرانه قرار دارد و دارای اراضی کشاورزی وسیعی است. ساکنان این اردوگاه پیشتر ساکن 30 روستا در شمال شرقی یافا بودند و 7.6 هزار پناهجوی ثبت‌نام شده را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه الفوار: این اردوگاه در 10 کیلومتری جنوب الخلیل در جنوب کرانه واقع شده و پناهجویان آن پیشتر ساکن 18 روستا در غزه، الخلیل و بئرالسبع بودند. این اردوگاه بیش از 8 هزار پناهجوی ثبت‌شده را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه بلاطه: این اردوگاه در محدوده شهرداری نابلس در شمال کرانه واقع شده و پناهجویان آن پیشتر ساکن 60 روستا در مناطق لد، یافا و رمله بودند. درحال حاضر 23.6 هزار پناهنده ثبت‌شده در آن زندگی می‌کنند.
اردوگاه بیت جبرین: در مرکز بیت لحم در جنوب کرانه واقع شده و بیش از هزار فلسطینی در آن زندگی می کنند، این فلسطینی‌ها بازماندگان روستاهای ویران‌شده بیت جبرین بودند که روی تپه‌های غربی الخلیل بنا شده بود.
اردوگاه جنین: این اردوگاه در محدوده شهرداری جنین در شمال کرانه باختری قرار دارد و 16 هزار پناهنده فلسطینی در آن زندگی می‌کنند. این اردوگاه یک‌بار در سال 1953 در اثر طوفان برف و یخبندان ویران شد، در سال 2002 اسرائیل آن را پس از 10 روز درگیری شدید با رزمندگان فلسطینی اشغال و طی آن بیش از 400 خانه را ویران کرد.
اردوگاه دیر عمار: این اردوگاه در شمال غربی رام‌الله واقع شده و ساکنان آن از روستاهای ویران‌شده مناطق لد، رمله و یافا هستند این اردوگاه در منطقه B قرار دارد، یعنی تحت کنترل مشترک اسرائیل و تشکیلات خودگردان است.
اردوگاه شماره یک: یا اردوگاه «عین بیت الماء» اولین اردوگاه آوارگان فلسطینی ساخته شده در کرانه باختری و نوار غزه است. این اردوگاه از لحاظ اداری تابع شهرداری نابلس در شمال کرانه باختری است و حدود 6.7 هزار پناهجوی ثبت‌شده در آن زندگی می‌کنند.
اردوگاه شعفاط: اردوگاه شعفاط تنها اردوگاه کرانه باختری است که در محدوده شهرداری قدس اشغالی قرار دارد و حدود 11 هزار پناهنده فلسطینی را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه طولکرم: این اردوگاه از توابع شهر طولکرم در شمال کرانه باختری است و پناهجویان آن، ساکن روستاها و شهرهای حیفا، یافا و قیصریه بودند. تعداد پناهندگان ثبت‌شده در آن حدود 27.631 نفر است.
اردوگاه عایده: این اردوگاه بین شهرهای بیت لحم و بیت گالا در جنوب کرانه باختری واقع شده و پناهندگان آن، ساکن 17 روستای بخش غربی قدس و الخلیل بودند. بیش از 4.700 فلسطینی ثبت‌شده در این اردوگاه زندگی می‌کنند.
اردوگاه عسکر: از توابع شهر نابلس در شمال کرانه باختری است و ساکنان آن پیشتر از ساکنین 36 روستای مناطق لد، حیفا و یافا بودند. این اردوگاه حدود 15.9 هزار پناهنده ثبت‌شده را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه عقبه جبر: در جنوب غربی شهر اریحا در شرق کرانه باختری قرار دارد. ساکنان اصلی آن، پیشتر ساکن 22 روستای شمال حیفا بودند. این اردوگاه حدود 10.502 پناهنده فلسطینی را در خود جای می‌دهد.
اردوگاه عین السلطان: در نزدیکی شهر اریحا در شرق کرانه باختری واقع شده و جمعیت آن تقریباً 3.458 پناهنده ثبت‌شده است. پناهجویان اردوگاه عین السلطان پیشتر ساکن مناطق رمله، لد و الخلیل بودند.
اردوگاه قلندیا: در شمال قدس اشغالی و در مناطق تحت کنترل اسرائیل قرار دارد، این اردوگاه در واقع تابع شهرداری قدس بزرگ است و جمعیت آن به 16.344 پناهجوی ثبت‌شده می‌رسد.
اردوگاه نور شمس: در شرق مرکز شهر طولکرم، در شمال کرانه واقع شده است. پناهجویان این اردوگاه، پیشتر ساکن منطقه جنین بودند. جمعیت اردوگاه به 13.5 هزار پناهنده ثبت‌شده می‌رسد.
اردوگاه‌های به رسمیت شناخته‌نشده کرانه باختری
اردوگاه سلواد: در شرق رام‌الله در مرکز کرانه باختری قرار دارد و برخی آن را «اردوگاه غزه» هم می‌نامند و 500 پناهجوی فلسطینی در آن زندگی می‌کنند.
اردوگاه عین عریک: در غرب شهر رام‌الله در مرکز کرانه باختری قرار دارد و جمعیت آن به حدود 500 نفر می‌رسد.
اردوگاه النویعمه: در شمال شهر اریحا واقع شده و جمعیت آن در سال 1967 حدود 25 هزار نفر بود. پس از تجاوز سال 1967 اسرائیل، اغلب ساکنین آن مجددا آواره شدند، چون اسرائیل از بازسازی بسیاری از نقاط تخریب‌شده اردوگاه ممانعت کرد.
عملیات ارتش اسرائیل در کجا متمرکز است؟
عملیات ارتش اسرائیل به شکلی خاص در اردوگاه‌های جنين، طولكرم و طوباس متمرکز است و با گسترش دامنه آنها اکنون شامل شهرک قباطيه و روستاهای اطراف آن نیز می‌شود.
داده‌های میدانی تاکید می‌کند، اسرائیل اقدام به آواره کردن فلسطینی‌های اردوگاه‌های جنین، طولکرم، نور شمس و الفارعه کرده است.
این نگرانی وجود دارد، این عملیات نظامی و توسعه آن طرح آوارگی مجدد و گسترده‌ای باشد که منجر به اشغال مجدد مناطق تحت سلطه تشکیلات خودگردان از سال 1993 شود.
عملیات ارتش اسرائیل در داخل اردوگاه جنین تاکنون منجر به خسارات ذیل شده:
- تبدیل ساختمان‌های مسکونی به نقاط استقرار نظامیان اسرائیلی
- تخریب سیستماتیک زیرساخت‌ها و مناطق اطراف مراکز ارائه خدمات حیاتی
- قطع آب 4 بیمارستان بزرگ جنین و جلوگیری از رسیدن آب به آنها
- قطع کامل برق مناطق و محله‌های بزرگ اردوگاه
«کمال ابو الرب»، فرماندار جنین می‌گوید، اسرائیل درحال حفاری‌هایی به عمیق بیش از 3 متر اطراف اردوگاه جنین با هدف ساخت برج‌های دیده‌بانی نظامی اطراف آن است.
فرماندار جنین افزود: «اسرائیل از اولین روز تجاوز در صدد تغییر نقشه اردوگاه جنین و ایجاد راه‌ها و خیابان‌های جدید در آن است که نشان می‌دهد، تلاش دارد، واقعیت‌های جدیدی به اردوگاه تحمیل کند تا کنترل امنیتی بر آن را تسهیل کند.
اسرائیل 193 خانه، 290 مغازه، زمین کشاورزی را تا 24 فوریه 2025 در اردوگاه جنین تخریب کرده است.
تعداد آوارگان در جنین و اردوگاه آن به حدود 20 هزار نفر رسیده (29٪ از کل جمعیت شهر و اردوگاه) درحالی که طبق برآورد آنروا 90 درصد از جمعیت اردوگاه جنین مجبور به خروج از اردوگاه و مجدد آواره شده‌اند.
در طولکرم نیز ارتش اسرائیل عملیات نظامی خود را توسعه داده تا همه محله‌ها و اردوگاه و شهر طولکرم را در برگیرد. طی این حملات ارتش رژیم صهیونیستی خیابان‌های اصلی شهر و اردوگاه را هدف گرفته و پس از یورش به محله‌های البالونه، الشهدا، الحدایده، الحمام و المطار، تخریب‌ها و ویرانی‌های عظیمی در آنها انجام دادند.
همچنین، برخی خانه‌ها را به مرکز و مقر نظامی تبدیل کردند که نشان از قصد ارتش اسرائیل مبنی بر حضور نظامی طولانی مدت در مرکز طولکرم دارد.
بر اساس داده‌های رسمی فلسطینی، تعداد آوارگان طولکرم به 16 هزار فلسطینی رسیده که 11 هزار نفر آنها از اردوگاه طولکرم هستند، یعنی 92 درصد از جمعیت اردوگاه. همچنین حدود 5.500 فلسطینی هم از اردوگاه نورشمس آواره شدند.
اطلاعات به دست آمده نشان می‌دهد، اسرائیل 91 خانه، 526 مغازه، زمین کشاورزی وغیره را تا 24 فوریه 2025 در طولکرم تخریب کرده است.
در اردوگاه نور شمس در طولکرم، ارتش اسرائیل اقدام به تخریب خانه‌ها و خیابان‌ها با بولدوزرهای نظامی کرده و پس از 48 ساعت محاصره ساکنین و انجام تحقیقات میدانی و تفتیش بدنی، آنها را مجبور به ترک خانه‌هایشان کرده است. ارتش رژیم صهیونیستی در این اردوگاه نیز درحال احداث راه‌های جدید است.
اما در طوباس، تعداد آوارگان فلسطینی به حدود 4.400 نفر از ساکنین روستای طمون و اردوگاه الفارعه رسیده که 29 درصد از ساکنین این مناطق را تشکیل می‌دهد.
در همین راستا، ارتش اسرائیل 43 محل تجاری و مرکز کشاورزی و غیره را طی یورش به شهر طوباس و اردوگاه آن تخریب کرده و این جدای از تخریب کامل شبکه‌های آب و فاضلاب و برق طی تخریب اغلب راه‌های اصلی و فرعی بوده است.
اسرائیل چه اهدافی را در اردوگاه‌های کرانه باختری دنبال می‌کند
اسرائیل ادعا می‌کند، تجاوز نظامی این رژیم پاسخ به تهدیدات فزاینده رزمندگان مقاومت فلسطینی در کرانه است.
اما منابع فلسطینی می‌گویند، هدف این تجاوزها تلاش برای تحمیل حضور طولانی مدت اسرائیل بر شمال کرانه است.
«محمد جرار»، شهردار جنین می‌گوید، اسرائیل پیشتر ما را از طرح‌های احداث راه‌ها و مسیرهای جدید مطلع کرده بود، اما موضوع نگران‌کننده این است که این رژیم در پی تبدیل اردوگاه جنین به شهرکی تابع شهر جنین و محو اردوگاه است.
این طرح‌ها آنروا را مجبور به خروج از اردوگاه می‌کند و به بافت اجتماعی آنها آسیب جدی می‌زند، علاوه بر اینکه این اقدام با مخالفت فلسطینی‌ها نیز همراه است.
ناظران می‌گویند، تجاوز ارتش اسرائیل به اردوگاه‌ها به ویژه اردوگاه‌های جنین و طولکرم در چارچوب طرح پایان دادن به تعریف «پناهنده فلسطینی» نتانیاهو صورت می‌گیرد.
«انور همام»، مسئول امور پناهندگان سازمان آزادیبخش فلسطین می‌گوید که هدف اسرائیل از این اقدام با دو هدف اصلی صورت می‌گیرد:
- نابودی هدفمند اردوگاه‌ها تا دیگری شاهدی بر نکبت رژیم صهیونیستی وجود نداشته باشد
- پایان دادن به فعالیت آنروا به عنوان مهم‌ترین نماد به رسمیت شناختن مسئله فلسطین و مسئله آوارگان فلسطینی در سطح بین‌الملل
به همین منظور اسرائیل اجرای طرح خطرناکی را با مهندسی مجدد ساختار اردوگاه‌های فلسطینی آغاز کرده تا به طور کلی ذهنیت جامعه بین‌الملل را وجود اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی پاک کند.
در این راستا، این رژیم نقاط مهم اردوگاه‌ها را تبدیل به بزرگراه و خیابان‌های اصلی و باقی‌مانده اردوگاه‌ها را به شهرهای نزدیک ملحق می‌کند تا هویت و جایگاه تاریخی اردوگاه‌های فلسطینی به عنوان شاهدی بر جنایات این رژیم از جمله نکبت محو شود.
«گیدئون لوی»، تحلیلگر سیاسی معروف اسرائیلی، در مقاله‌ای در روزنامه «هاآرتص» تجاوز مستمر ارتش این رژیم به شمال کرانه باختری را طرحی «شیطانی» توصیف کرده می‌گوید که طرح تخلیه و تخریب همه اردوگاه‌های فلسطینی در کرانه باختری را شامل می‌شود.
وی افزود: «این طرح عملا با جلوگیری از ادامه فعالیت آنروا و تخریب اردوگاه‌های فلسطینی با بلدوزهای D9 آغاز شده و در این زمینه پس از تخریب خانه‌های فلسطینی‌ها در 3 اردوگاه شمال کرانه 40 هزار فلسطینی دوباره آواره شدند.»
وی ادامه داد: «آنچه درحال رخ دادن است، تنها جنگ علیه مقاومت فلسطینی نیست، تخریب‌ها فقط شامل زیرساخت‌های آب، برق، جاده‌ها و فاضلاب نمی‌شود، بلکه تخریب کامل اردوگاه‌های آوارگان است.»
این تحلیلگر اسرائیلی خاطرنشان کرد: «این طرح تنها شامل اردوگاه‌های نور شمس، بلاطه و عسکر نمی‌شود، بلکه تا آخرین اردوگاه در کرانه باختری را در برخواهد گرفت.
نزدیکی منطقه شمال کرانه باختری به سرزمین‌های 48 و مرزهای اردن باعث شده تا عملیات ارتش اسرائیل اکنون در این منطقه متمرکز باشد.
∎