به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از نیو اطلس این سوال که آیا زمانی حیات در مریخ وجود داشته است، می‌تواند توسط یک ابزار لیزری جدید که توسط محققان دانشگاه برن (Bern) ساخته شده است، پاسخ داده شود.
این دستگاه می‌تواند توسط یک مریخ‌نورد حمل شود تا نمونه‌هایی از سیاره سرخ را بشکافد و ببیند آیا آنها حاوی ردپایی از ریزفسیل هستند یا خیر.
همانطور که ما پس از نیم قرن اکتشاف توسط ناوگان فضاپیمای رباتیک درباره مریخ بیشتر می‌آموزیم، احتمال یافتن حیات در آن امروز به طور فزاینده‌ای کاهش یافته است. حتی اگر در برخی از واحه‌های زیرزمینی شکلی از حیات وجود داشته باشد، بعید است که بیشتر از نوعی باکتری ساده باشد.
دلایل متعددی برای این گفته وجود دارد، اما واقعیت‌های این هستند که مریخ برای بیش از دو میلیارد سال بسیار خشک بوده است. سطح سیاره سرخ دائماً در معرض پرتو‌های کیهانی است و خاک مریخ آنقدر واکنش پذیر است که با هر ترکیب آلی دشمنی می‌کند.
با این حال، در گذشته‌های دور، مریخ با جوی ضخیم‌تر و آب مایع زیادی که روی آن جاری بوده، مکانی بسیار متفاوت بوده است، به طوری که بیشتر سطح آن را اقیانوسی کم‌عمق با چندین رودخانه پوشانده بوده است. اگرچه این گفته به هیچ وجه قطعی نیست، اما می‌دانیم که مریخ محیط مرطوب‌تری بوده که می‌توانسته نوعی حیات میکروبی را میزبانی کند.
اگر اینطور باشد، ممکن است برخی از سازند‌های مریخ حاوی فسیل‌های این مریخی‌های باستانی باشند.
یکی از نمونه‌های آن روی زمین را می‌توان در الجزایر یافت، جایی که ذخایر گچی پنج میلیون ساله مسینی (Messinian) به عنوان نماینده سولفات هیدراته مریخ عمل می‌کند که می‌تواند میکروب‌های فسیلی را در خود نگه دارد، زیرا این ذخایر برای تشکیل به آب نیاز دارند.
کشف فسیل‌های احتمالی در مریخ با یک دستگاه لیزری
تیم محققان دانشگاه برن با همکاری دانشگاه علم و فناوری هواری بومدین (Houari Boumediene) در الجزایر، از یک دستگاه «طیف‌سنج جرمی یونیزاسیون لیزری کوچک» (LIMS) استفاده کردند. این طیف‌سنج جرمی با وضوح بالا از یک لیزر فمتوثانیه دو پالس ۲۵۸ نانومتری استفاده می‌کند تا نمونه‌ها را ۴۰ بار در ثانیه جدا کند و باعث فرسایش و یونیزه شدن برخی از مواد شود.
این یون‌ها سپس به یک طیف‌سنج جرمی وارد می‌شوند، شتاب می‌گیرند و آنالیز می‌شوند تا یک نقشه شیمیایی سه‌بعدی و در لحظه از منطقه نمونه با حداقل آسیب تشکیل دهند. این کار به دستگاه LIMS اجازه می‌دهد تا آثار کربن، هیدروژن، اکسیژن، پتاسیم، گوگرد، منیزیم، کلسیم، فسفر، کلر، آهن، کبالت، منگنز، وانادیم و کروم را جست‌و‌جو و نقشه‌برداری کند.
به گفته محققان، دستگاه LIMS نه تنها می‌تواند آثاری از ترکیبات آلی را تشخیص دهد، بلکه می‌تواند بین مواد معدنی تشکیل شده توسط موجودات زنده و مواد معدنی ایجاد شده توسط فرآیند‌های غیر زنده نیز تمایز قائل شود.
کشف فسیل‌های احتمالی در مریخ با یک دستگاه لیزری
در آزمایش‌های سنگ گچ الجزایر، تیمی که از LIMS استفاده کرد، شواهدی از رشته‌های فسیلی باکتری‌های اکسیدکننده گوگرد پیدا کرد. این موضوع با استفاده از میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی نیز تایید شد.
امید این است که با نصب یک LIMS بر روی یک مریخ‌نورد، امکان جستجوی فسیل‌های احتمالی مریخ برای ماموریت‌های آینده مریخی فراهم شود.
یوسف سلام (Youcef Sellam) از بخش تحقیقات فضایی و سیاره‌شناسی در موسسه فیزیک دانشگاه برن گفت: مطالعه ما نشان می‌دهد که سنگ گچ می‌تواند ریزارگانیسم‌های فسیلی را حفظ کند و همچنین می‌تواند حیات میکروبی را در دوره‌های زمانی طولانی حفظ کند.
وی افزود: ذخایر مشابه در الجزایر که در دریا‌های مریخی سابق در مریخ وجود دارد، از نظر ما، اهداف امیدوارکننده‌ای برای تحقیقات اخترزیست‌شناسی و کشف حیات باستانی در مریخ هستند.
این پژوهش در مجله Frontiers in Astronomy and Space Science منتشر شده است.