میزگرد فیلم سینمایی «پیشمرگ»/ 1
سینما به ستارههای درخشان آسمان شهادت بدهکار است + فیلم
در نشست فیلم سینمایی «پیشمرگ» این نکته مورد تاکید قرار گرفت که شهدا ستارههای درخشانی هستند که سینما به آنها بسیار بدهکار است و باید با ساخت تولیدات متعدد این بدهی را تسویه کند.
صاحبخبر - سیمرغ بلورین بهترین فیلم مردمی چهلوسومین جشنواره فیلم فجر به فیلم «پیشمرگ» اهدا شد. این عنوان از نگاه بسیاری از سینماگران، بهترین جایزه فیلم فجر محسوب میشود زیرا مردم آن را بدون هیچگونه ملاحظات سیاسی و غرضورزیهای شخصی انتخاب میکنند. این اثر سینمایی که از امروز روی پرده سینماهای کشور رفته است، به بخشی از زندگی شهید سعید قهاری میپردازد و خبرگزاری ایکنا با علی غفاری (کارگردان)، آرش زینالخیری (تهیهکننده)، آرش آصفی، مهیار شاپوری و عبدالرضا نصاری (بازیگران) فیلم «پیشمرگ» میزگردی در خبرگزاری برگزار کرده که در ادامه با بخش نخست آن همراه میشویم. ایکنا – در آغاز نشست، بحث را از آنجا آغاز کنیم که شما به یکی از شهدایی پرداختید که اگرچه از شهدای قهرمان این سرزمین است مانند شهدایی چون همت، باکری، شیرودی و... شهرت ندارد. آیا هدف از ساخت این کار معرفی چهرههایی است که برای این سرزمین افتخارآفرینند اما برای توده مردم به ویژه نسل جوان چندان آشنا نیستند؟ زینال خیری: وقتی پروژه این اثر سینمایی به من پیشنهاد شد من نیز با این شهید آشنایی نداشتم اما وقتی قرار شد درباره ایشان کار کنم تحقیقاتی مفصلی را پیرامون وی انجام دادم و متوجه شدم شهید سعید قهاری از ابتدای انقلاب همراه با مردم و انقلاب بوده تا اینکه در سال 85 در مرز خوی به شهادت رسید. این شهید در مقطعی هم فرماندهی تیپ یزد را بر عهده داشته است. به گواه مردم یزد، خانواده شهیدی در یزد وجود نداشت که شهید قهاری در زمان حضورش در این شهر از حال آنها بیخبر باشد. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی در زمان ساخت فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» هر کجا که میرفتیم همه شهید باکری را میشناختند اما زمانی که میخواستیم فیلم «پیشمرگ» را بسازیم کمتر فردی وجود داشت که این شهید بزرگوار را بشناسد. این نبود آشنایی لازم مردم با شهدایی چون شهید سعید قهاری به ما میفهماند که باید در این حوزه هراندازه که میتوانیم کار کنیم تا بتوانیم عموم مردم به ویژه نسل جوان را با قهرمانان این سرزمین آشنا کنیم. در چنین شرایطی وقتی این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم را از دیدگاه مردم در جشنواره فیلم فجر به خود اختصاص دهد بسیار خوشحال شدیم چراکه متوجه شدیم در مسیر رسیدن به هدفمان که آگاهیبخشی پیرامون شهدایی چون شهید قهاری بود موفق عمل کردهایم. انتخاب این فیلم از سوی مردم به عنوان بهترین فیلم نشان میدهد مخاطب با کارهایی که در آن به قهرمانان این سرزمین پرداخته میشود ارتباط برقرار کرده و از آن استقبال میکند. ایکنا – آقای غفاری شما در سینما به وجود قهرمانان معتقد هستید و این را در فیلمهایتان نشان دادهاید. «استرداد»، «ابو زینب» و «تکتیرانداز» گواه بارز این ادعا در کارنامه فیلمسازی شماست. شما در «تکتیرانداز» به یکی دیگر از شهدای شهیدی پرداختید که چندان برای مردم آشنا نبود. پیرامون نگاهتان به قهرمان در آثارتان و این فیلم توضیح دهید. غفاری: در «استرداد» نیز به قهرمانی بینامونشانی پرداختیم که تلاش کرد سرمایه این کشور را ایمن نگاه دارد. در «ابو زینب» هم به قهرمانی پرداختم که 20 سال بعد از شهادت هویت او ناشناخته باقی ماند و تنها بعد از آزادیسازی جنوب لبنان شهید سید حسن نصرالله در محل شهادت وی راز شهادت ایشان را به مردم گفتند. در سینما پرداختن به قهرمانانی که مردم چندان از آن مطلع نیستند بسیار لذتبخش است. یکی از لقبهای شهید سعید قهاری «سردار مهاجر» بود زیرا هر جا که نیاز به وجود ایشان بود در آنجا حاضر میشد تا امنیت ملت را فراهم کند. وقتی با شهید قهاری آشنا شدم به اندازهای صفات مثالزدنی در ایشان بود که مردد ماندم به کدامیک از خصیصههای ایشان در فیلم بپردازم. قدم اول، ویژگی شجاعت این شهید بود که همه افرادی که او را میشناختند اعم از خانواده یا همرزمان شهید به این امر معترف بودند. خصیصه دوم ایشان فروتنی بود. او در وصیتنامه خود تأکید کرده، پیکرش در کنار شهدای گمنام دفن شود، صفتی که بار دیگر قهرمانی او را اثبات میکند. خصیصه ممتاز دیگر این شهید، وفاداری ایشان به خانواده بود. من در «پیشمرگ» تلاش کردم به گوشهای از این سه ویژگی ممتاز ایشان بپردازم. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی نکته دیگری که پیرامون این شهید برایم بسیار جالب است به محبوبیت وی در غرب کشور مربوط میشود که هنوز هم به شدت این علاقه وجود دارد بهنحویکه هر کجای آذربایجان یا کردستان بروید او را به عنوان داماد کردستان میشناسند. محبوبیت و مقبولیتی که شهید قهاری دارند ویژگی بزرگی برای یک قهرمان است. نکته دیگر اینکه وقتی به زندگی این شهید دقت میکنید متوجه میشوید تمام عناصر لازم را برای جذب مخاطب دارا است. چنین قهرمانانی باعث میشوند وقتی زندگی آنها روی پرده سینما ترسیم میشود، بیننده دوست داشته باشد که جای او باشد و با دیدن غم و شادی آنها تماشاگر شاد و غمگین شود. خوشبختانه با توجه به انتخاب مردم در جشنواره فیلم فجر، «پیشمرگ» توانسته با مخاطب ارتباط برقرار کند. امیدوارم این اثر سینمایی بتواند در اکران عمومی هم به موفقیت خود ادامه دهد زیرا شهدا ستارههای درخشانی هستند که سینما به آنها بسیار بدهکار است و باید با ساخت تولیدات متعدد این بدهی را تسویه کند. ایکنا – به نکته خوبی در سخنانتان اشاره کردید آنهم اهمیت قهرمان در سینما است. در دهه شصت سینمای ایران با وجود قهرمان، رونق خوبی داشت اما با گذر زمان قهرمانان جای خود را به افراد معمولی و خنثی دادند اما شما در فیلمهایتان بار دیگر قهرمان را به سینما آورده و باعث شدید برخی مواقع مخاطب در حین تماشای فیلم دستخوش هیجان شده و نسبت به صحنهای که میبینید عکسالعمل نشان دهد. پیرامون جایگاه قهرمان در آثار سینمایی توضیح دهید. غفاری: همانگونه که اشاره کردید سینمای ما سالهاست به سمت یک افسردگی و سردی رفته است. من همیشه به این نکته معترض بوده و گفتهام مردم قهرمانان خود را دوست دارند. برای همین در اینگونه مواقع باید نگاه سیاسی را کنار گذاشت و عشق به وطن، هویت و مردم را محور قرار داد؛ ویژگی که محبوب همه ایرانیان در هر کجای دنیاست. درباره فیلم «تک تیراندار» هم باید بگویم فقدان استقبال لازم از فیلم در سینما این بود که این فیلم قبل از اکران عمومی در تلویزیون پخش شد! آیا میشود برای فیلمی که قبلاً در تلویزیون روی آنتن رفته، اتفاقی خوشایند را در اکران سینمایی متصور بود؟ در «تکتیرانداز» مدیران رسانه ملی تصمیم گرفتند این فیلم سینمایی را عید نوروز از تلویزیون پخش کنند آنها فکر میکردند این عمل میتواند عاملی تبلیغی برای فیلم در اکران عمومی باشد. این خواسته محقق نشد زیرا در هیچ کجای دنیای سابقه ندارد فیلمی قبل از اکران سینمایی در تلویزیون پخش شود! فیلم سینمایی «پیشمرگ» بعد از مدتها، شور و هیجان را بار دیگر به سالنهای نمایش بازگرداند. یکی از دلایل این موفقیت، لذت دیدن فیلم سینمایی قهرمانمحور در سالنهای سینما است. این خصیصه را به روشنی در اکرانهای مردمی سینماهای مردمی در ایام جشنواره شاهد هستیم. حتی این موج مثبت را در سینمای رسانه که عموماً فضای متفاوت دارد هم به روشنی قابل لمس بود. این شکل از سینما باید تقویت شود چون بعد از تحقیقات فراوانی که برای «تکتیرانداز» و «پیشمرگ» انجام دادیم متوجه شدیم قهرمانان بسیاری از جنس شهید سعید قهاری داریم که هنوز حرفی از آنها در سینما و تلویزیون نزدهایم. برای مثال ما بهترین شکارچی تانک را در دنیا داریم. جالب است مجسمه این شهید (محمدعلی صفا) هماکنون در دانشگاه نظامی لندن وجود دارد! همچنین ما بهترین خلبان جنگنده را در دنیا داریم اما هیچکس وی را نمیشناسد. ما امثال شهید قهاری و شهید زرینی بسیاری داریم که نیاز است سینما با پرداختن به آنها معرف مناسبی برای آنها باشند. جالب است شهید زرینی که ما در فیلم «تکتیرانداز» به ایشان پرداختیم هماکنون مزارشان یکی از شلوغترین مزارها در شهر اصفهان است. امیدوارم اتفاقی که برای شهید زرین رخ داد برای شهید قهاری هم رقم خورد و شرایطی به وجود آید که سریالی هم پیرامون زندگی این شهید ساخته شود. شهدا بدون هیچ شعاری قهرمانانی هستند که هیچگاه فراموش نخواهند شد و یادشان همیشه در قلب مردم باقی خواهد ماند. ایکنا – آقای آصفی دوست داشتم گفتوگوی ایکنا با شما برای فیلم «رستاخیز» که شما نقش نخست آن را بازی کردید، باشد؛ فیلمی که یکی از آثار ماندگار در حوزه عاشورا است اما متأسفانه به دلیل مشکلاتی که برای این فیلم پیش آمد بعد از یک روز نمایش این اثر از سالهای سینما پایین کشیده شد! بههرحال بعد از «رستاخیز» شما در چند سریال امنیتی – پلیسی بازی داشتید تا اینکه بار دیگر با «پیشمرگ» در سینما حاضر شدید. پیرامون روند کاری خود توضیح دهید. درباره «رستاخیز» باید بگویم اجحافی آشکار در حق این فیلم سینمایی صورت گرفت. بعد از این کار کمی از بازیگری دلسرد شدم چون برای این کار زحمات فراوانی کشیده شد و کل گروه منتظر این بودند که نتیجه کار خود را روی پرده تماشا کنند. در چنین شرایطی به هند مهاجرت کردم اما در آنجا نیز وضعیتم چندان خوشایند نشد تا اینکه فالی از حافظ گرفتم که این بیت آمد «به شهر خود روم و شهریار خود باشم» برای همین به وطن بازگشتم. من بازیگر کمکاری هستم زیرا چندان به بازیگری به عنوان یک شغل نگاه نمیکنم. در بوئینزهرا زمین کشاورزی دارم و بیشتر خود را کشاورز بازیگر میدانم. اینکه چرا جذب بازیگری شدم به خاطر روحی است که در این کار وجود دارد. در این حرفه، بازیگر از کاراکتر روزمره خود درآمده و در قالب شخصیتی که دور از خودش است زندگی میکند. ورود من به فیلم «پیشمرگ» نیز از طریق آقای زینالخیری بود که چندین کار با او انجام دادهام و اولین تجربهام همکاری با او نیز به سریال «مدینه» برمیگردد. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی «پیشمرگ» اولین فیلم سینمایی من بعد از «رستاخیز» است. در این کار نقشی کوتاه و منفی دارم. من از بازی در نقشهای منفی بدم نمیآید اما از نقشهایی که ضد وطن باشند، بیزار هستم. کاش کاراکتر «توفیق» که من آن را بازی کنم و در فیلم دائماً از خبیث بودنش حرف زده میشود وحشیگری آشکارتری داشت تا بزرگی کاری که شهید قهاری انجام داده بیشتر به چشم میآمد. در حقیقت میخواهم بگویم اگر آنچه در فیلمنامه درباره جزئیات این شخصیت آمده، نشان داده میشد به نظرم اتفاقات بهتری برای کار رخ میداد. برای شخصیتپردازی موفق در هر نقشی چه مثبت و چه منفی، بهترین اتفاق این است که تمامی تضادها نشان داده شود یعنی به نقش منفی، مطلق سیاه نگاه نشود و همچنین شخصیت مثبت یکطرفه سفید نباشد. ایکنا _ شاید فرصتی دیگر پیش نیاید تا این سؤال از شما پرسیده شود. «رستاخیز» فیلمی حماسی - دینی درباره اباعبدالله (ع) است؛ فیلمی که عشق به سیدالشهدا را به زبانی زیبا روایت میکند. پیرامون تأثیرگذاری این فیلم سینمایی در زندگی خود اگر سخنی دارید بیان کنید. آصفی: همه ما از کودکی با داستان عاشورا آشنا هستیم. ما در منزل قدیمی ما در خیابان ری، مجلس عزاداری امام حسین (ع) داریم و این مجلس هنوز هم باقی است البته من شاید در ظاهر رفتار بیرونی خود این تمایلات را نشان ندهم اما در باطن به آن باور و ایمان دارم اما بدون اغراق به شخصیت «بکیر بن حر» در فیلم «رستاخیز» نزدیکی بسیاری حس میکردم. تمام پلان به پلان فیلم خاطرهانگیز است اما یک پلان از فیلم قابلمقایسه با تمام فیلمهایی که بازی کردهام، نیست. آنجایی که اباعبدالله (ع) کودک شش ماه خود را روی دست گرفته و طلب آب میکند. من هر بار یاد این پلان میافتم تمام وجودم به لرزه درمیآید اما افسوس این فیلم به نمایش درنیامد! ایکنا – آقای شاپوری به عنوان یکی از بازیگران فیلم، درباره روند کاری خود جلوی دوربین و همچنین بازی در فیلم «پیشمرگ» توضیحات لازم را بیان کنید. من از سال 81 وارد دنیای بازیگری شده و افتخار شاگردی استاد سمندریان را داشتهام. از سال 84 با بازی در سریال «حس سوم» استاد فخیمزاده وارد عرصه بازیگری شدم در ادامه سالها در تلویزیون مجری بوده و برنامه زنده اجرا کردهام. در روند کاری من بازی در آثار طنز تلویزیون به عنوان نویسنده و بازیگر هم وجود دارد. آخرین بازی من در «تلویزیون» همبازی در سریال «شرم» ساخته احمد کاوری بود. در سینما کار جدیدم با فیلم «لباس شخصی» آغاز شد و با آثاری چون «احمد» ادامه پیدا کرد. علاقه من به سینمای دفاع مقدس به یک پیشینه شخصی برمیگردد آنهم اینکه من بچه خرمشهر هستم و نسبت به دفاع مقدس عرق دارم. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی متأسفانه برخی بازیگران برای حضور در آثار دفاع مقدس با تردید تصمیم میگیرند! درحالیکه بچههایی نظیر من که اهل خرمشهر بودند به چشم دیدند فرشتگانی در لباس ارتش، سپاه و بسیج دفاعی 33 روزه از خرمشهر داشته و در ادامه این شهر را آزاد کردند. برای همین یک عرق و تعصبی را برای حضور در فیلمهای دفاع مقدس دارم. خدا را شکر اتفاق «پیشمرگ» رخ داد و من توانستم در آن حضور داشته باشم. درباره فیلمهای دفاع مقدس باید این نکته را اضافه کنم؛ حضور در این فیلمها باید با اعتقاد باشد تا اثر تولیدی کیفیت لازم را داشته باشد. وقتی اولین بار فیلمنامه «پیشمرگ» را خواندم به کارگردان گفتم که فیلم حال و هوای فیلم «عقابها» ساخته ساموئل خاچیکیان را دارد. این فیلم یادآوری فیلمهای خاطرهانگیزِ دهه 60 را داشت خوشبختانه آنچه در فیلمنامه وجود داشت در عمل روی پرده هم تصویر شد. داوود کنشلو انتهای پیام∎