به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، ساخت‌وساز یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های اقتصادی در جهان است و به همین دلیل، بسیاری افراد این صنعت را سنتی و مقاوم در برابر تغییرات دیجیتال می‌دانند، اما این دیدگاه به‌طور کامل درست نیست. در واقع، فناوری‌های نوین در حال تغییر روش‌های طراحی و ساخت انواع ساختمان‌ها و فضاها به‌شیوه‌ای عمیق و گسترده هستند. نوآوری دیجیتال به صنعت ساخت‌وساز و مهندسی عمران وارد شده است و «مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)» به عنوان یک اصطلاح کلیدی برای درک این تغییرات شناخته می‌شود.
مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یک روش دیجیتالی است و با استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری در فرایند ساخت ادغام می‌شود که نمایانگر یک مدل دیجیتالی از ساختمان یا زیرساخت در حال توسعه است. این روش می‌تواند به‌عنوان یک سیستم دوقلوی دیجیتال در نظر گرفته شود که در مراحل ابتدایی پروژه وارد عمل می‌شود. دوقلوهای دیجیتال پس از راه‌اندازی زیرساخت ایجاد می‌شوند اما، مدل‌سازی اطلاعات ساختمان جزئیات را قبل از افتتاح به‌صورت مجازی نشان می‌دهد. این فناوری به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا قبل از اینکه اولین آجر بنا شود، نتایج را تجسم کنند و برنامه‌ریزی لازم برای ترکیب بخش‌های مختلف فرایند ساخت‌وساز را انجام دهند.
این موضوع از دیدگاه مهندسی عمران بسیار ارزشمند است، زیرا نمایانگر یک دیدگاه بسیار واقع‌گرایانه از پروژه از طریق نمای مجازی آن است. با بهینه‌سازی جریان کارها، هزینه‌ها کاهش، ایمنی کارگران بهبود و کارایی کلی پروژه افزایش پیدا می‌کند و مهم‌تر از همه، فرایند ساخت دقیق‌تر انجام می‌شود. به این ترتیب نتایج دقیق‌تر و مطابق با انتظارات می‌شود و کاهش ریسک طی فرایند ساخت و عملکرد آینده ساختمان یا زیرساخت را به دنبال دارد.
داستان‌های موفقیت مدل‌سازی اطلاعات ساختمان برای حل چالش‌های شهری
نوآوری دیجیتال، همه زمینه‌ها از جمله ایمنی، کارایی، سرعت و دقت را تقویت می‌کند. به‌عنوان مثال، در ساخت زیرساخت‌های جاده‌ای، خطاهای طرح جاده‌ای را تا ۴۰ درصد کاهش و تولید زباله را تا ۵ درصد کاهش می‌دهد. مخالفت ساکنان با پروژه‌های زیرساختی نیز با کمک این روش کمتر می‌شود، زیرا مدل‌سازی یک تصویر دقیق و واقع‌گرایانه از نتایج نهایی ارائه می‌دهد و شرایط پذیرش را برای جامعه آسان‌تر می‌کند. بعضی مطالعات کاهش در مخالفت عمومی را تا ۲۵ درصد تخمین زده‌اند.
این موضوع به‌ویژه برای شهرهایی ارزشمند است که در حال رویارویی با چالش‌های فزاینده در ساخت‌وساز و برنامه‌ریزی شهری هستند. مدل‌سازی اطلاعات ساختمان امکان دیدن همه اجزای پروژه به‌طور همزمان و به‌صورت متصل و منسجم را فراهم می‌کند و به این ترتیب به چالش‌های اصلی در برنامه‌های قرن بیست‌ویکم، از بحران مسکن گرفته تا کمبود فضاهای سبز و نیاز به کاهش مسائل طراحی زیرساخت‌ها را با اتخاذ یک رویکرد یکپارچه پاسخ می‌دهد.
برج شانگهای چین نمونه‌ای موفق از روش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان است. این برج که در شهر شانگهای قرار دارد، یکی از بلندترین ساختمان‌های جهان است و به‌دلیل طراحی و مشخصات فنی پیچیده خود شناخته می‌شود. تیم طراحی و ساخت برای مقابله با پیچیدگی این پروژه، از مدل‌سازی اطلاعات ساختمان استفاده کردند که همه رشته‌های مورد نیاز را در یک پلتفرم گرد هم آورد و کارایی پروژه را افزایش داد.
از دیگر موارد موفق استفاده از مدل‌سازی ساختمان می‌توان به ساخت فرودگاه استانبول در ترکیه اشاره کرد که انعطاف‌پذیری بودجه و زمان‌بندی پروژه را بهبود بخشید و در عین حال به چالش کار با تعداد زیادی عناصر پیش‌ساخته پرداخت. این پروژه با استفاده از مدل‌سازی توانست ریسک‌های احتمالی را به حداقل برساند و همکاری بین تیم‌های مختلف و در نتیجه کارایی کلی پروژه را بهبود ببخشد.
بازسازی فضای سبز کلیشی-باتینیولز در پاریس فرانسه مثال دیگری است که طی آن تلاش‌هایی برای تبدیل یک محله صنعتی به یک فضای پایدارتر و سبزتر انجام شد. ساختمان‌های جدید با استفاده از استانداردهای خانه‌های منفعل ساخته شدند و در این مسیر چالش اضافه‌ای وجود داشت که اطمینان از دستیابی به وضعیت خالص صفر (بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای) در ساخت‌وساز بود. غلبه بر این چالش با روش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان و همکاری نزدیک بین طراحان، مهندسان و ساکنان محلی انجام شد تا یک محیط شهری منسجم و کارآمد در شهر ایجاد شود. پروژه کلیشی-باتینیول یکی از نخستین پروژه‌هایی است که گواهینامه زیست‌محیطی ÉcoQuartier را در سال ۲۰۲۰ دریافت کرد.
مدل‌سازی اطلاعات ساختمان در پروژه‌های کوچک‌تر نیز به‌کار گرفته می‌شود. این روش به‌دلیل مزایای خود در بهبود کیفیت، کاهش هزینه‌ها و زمان و افزایش کارایی، در انواع پروژه‌ها از جمله ساخت‌وساز، راهسازی، سدسازی و حتی پروژه‌های کوچک‌تر قابل استفاده است. برای مثال در پروژه ارتقای یک مرکز تصفیه آب در دورلی بریتانیا مدل‌سازی اطلاعات انجام شد و توانست با بهبود ارتباطات بین تیم‌های مختلف درگیر در پروژه، به تسلط بر پیچیدگی‌های سایت کمک کند.
چالش‌های مدل‌سازی اطلاعات ساختمان
مزایای مدل‌سازی اطلاعات ساختمان واضح است، اما این روش با چالش‌هایی نیز همراه است. نخستین چالش در دانش و درک روش‌شناسی نهفته است؛ به‌منظور به‌کارگیری کامل از پتانسیل این روش، داشتن دانش و تخصص لازم برای استفاده مؤثر از آن ضروری است. این امر نیازمند آموزش‌های اضافی است که همه بخش‌های درگیر در پروژه باید در آن شرکت کنند؛ از کسانی که مسئول طراحی هستند تا کسانی که بر فعالیت‌های مهندسی عمران و معماری نظارت می‌کنند.
ابزار نوآوری دیجیتال همچون مدل‌سازی اطلاعات ساختمان، به‌دلیل توانایی ترکیب همه اجزای مختلف یک پروژه در یک چهارچوب واحد، دیدگاه جامع و کاملی را ارائه می‌دهد و به‌طور همزمان همه بخش‌های درگیر در پروژه را با هم متصل می‌کند تا اطمینان دهد که همه آنها در راستای دستیابی به یک هدف مشترک در تلاش هستند.
دومین چالش این روش در حوزه مدیریت داده‌ها است. صنعت ساخت‌وساز به‌طور کلی با چالش‌هایی در مدیریت داده‌ها روبه‌رو است و در حال حاضر از پتانسیل کامل داده‌ها استفاده نمی‌کند. داده‌ها یکی از اجزای اصلی نوآوری دیجیتال هستند، اما نحوه تفسیر و استفاده از آنها برای کارآمد بودن ضروری است. شرکت‌های ساختمانی به‌طور معمول فقط یک‌سوم از داده‌های موجود را تجزیه و تحلیل می‌کنند که اکثر آنها داده‌های مالی هستند. بیشتر شرکت‌ها در این زمینه کمتر فعال هستند و تخمین زده می‌شود که ۸۰ درصد از آنها، فرصت قابل‌توجهی برای بهبود در مدیریت داده‌ها در اختیار دارند.