این روزها که هلال ماه شعبان کوچکتر و کوچکتر می شود و خبر از نزدیک شدن ماه میهمانی خدا می دهد؛ خبر بستری شدن آیت الله محمدعلی جاودان، این استاد اخلاق باعث شد تا مشتاقان سیر و سلوک الهی به ویژه جوانانی که مشتاق شنیدن موعظه هایش هستند، دست به دعا بردارند تا نفَس های این عارف و دانشمند دینی همچنان دل‌های مومنان را از حکمت های الهی پر کند.
از طرف دیگر چون قرار است کتاب های ستایش شده و تقریظی رهبر معظم انقلاب را یک به یک معرفی کنیم، پس چه بهتر همزمان با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان به کتاب ره‌نمای طریق بپردازیم؛ کتابی از آیت الله جاودان، استاد اخلاق و شاگرد بزرگانی همچون آیت الله عبدالکریم حق شناس، آقامجتبی تهرانی و علامه سیدمرتضی عسگری
جاودان که در میان جوانان به ویژه طلاب حوزه های علمیه جایگاهی ویژه دارد، پس از سخنرانی ها و در جلسات مختلف به سوالات آنان پاسخ می‌دهد و در کتاب ره‌نمای طریق همان پاسخ‌هایی ارائه شده که مردم و به‌خصوص جوانان از طریق پایگاه اینترنتی آیت‌الله جاودان پرسیده‌اند. البته جمعی از محققین و شاگردان استاد، طی پنج سال این پرسش ها را پس از تحقیق و تصحیح، پالایش و دسته بندی کرده و در قالب این کتاب عرضه کرده اند.
پاسخ به ۵۸۰ پرسش
بیش از ۵۸۰ پاسخ این استاد اخلاق به پرسش‌های جوانان در این کتاب گردآوری شده تا راهنمایی برای رهپویان حقیقت و بندگی باشد؛ پاسخ‌هایی به پرسش‌های گوناگون از مسائل اعتقادی و اخلاقی گرفته تا موضوعات فرهنگی و خانوادگی. البته در پایان نیز توصیه‌های این استاد در امور مادی و معنوی ارائه شده است.
کتاب «ره‌نمای طریق» شامل ۱۳ بخش است. بخش اول به زندگی‌نامه آیت‌الله جاودان اختصاص دارد و عناوین بخش‌های بعدی شامل پرسش‌های اخلاقی، پرسش‌های عبادی، مشاوره‌های تحصیلی، مشاوره‌های مطالعه، پرسش‌های اعتقادی، پرسش‌های قرآنی، پرسش‌های تاریخی، پرسش‌های مربوط به ازدواج، پرسش‌های مربوط به مسائل خانواده، پرسش‌های روایی، پرسش‌های مربوط به مسائل فرهنگی و توصیه‌هاست.
از ویژگی‌های این کتاب که در سال ۱۳۹۴ از سوی موسسه ایمان ماندگار تهیه و در ۵۵۸ صفحه منتشر شده، می‌توان به مواردی همچون پاسخ‌گویی به پرسش‌های جوانان درباره خلأهای موجود در دنیای امروز، ارائه سبک زندگی متناسب با نیازهای اجتماعی، ارائه پاسخ‌های کوتاه و کاربردی به سؤالات و تطبیق پاسخ ها با آیات و احادیث و دیگر ارجاع های لازم از سوی محققین و شاگردان استاد جاودان اشاره کرد.
رهبر معظم انقلاب در حاشیه کتاب آیت الله جاودان در مرداد ۹۷ نوشتند: بخش عمده‌ای از کتاب مطالعه شد. مطالب سودمند بسیاری در آن هست که برای جوانان دانستن آن لازم یا راهگشا است. خداوند به همه آن‌ها توفیق دهد و مؤلف محترم را محفوظ بدارد بمنّه و کرمه.
آیت الله جاودان در ابتدای کتاب که با زبانی ساده و روان به شرح زندگی خود پرداخته، اینگونه نوشته است: پدرم تا آنجا که می دانم در تهران درس خوانده بود و از اساتید ایشان آیت الله شیخ محمدرضا تنکابنی (رض)، آیت الله شاه آبادی (رض) و آیت الله مشکات (رض) را می شناسم و به جبر زمانه رضاخانی به دانشگاه الهیات آن زمانه رفته بودند و دانش نامه فراغت تحصیل ایشان موجود است. دو ورقه اجتهاد از آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی (رض)، آیت الله شیخ ضیاء الدین عراقی (رض) نیز در اسناد ایشان به جای مانده است. پدر بزرگ من آیت الله شیخ مرتضی زاهد (رض) شاگردی آیات عظام سیدعبدالکریم لاهیجی(رض) و شیخ فضل الله نوری(رض) را کرده بودند و در نهایت پرهیز از دنیا و دوری از شهرت و هوی زندگی می کرده اند. صفحه ۸
جاودان درباره دوران تحصیل در کودکی خود مطالبی را بیان کرده و در ادامه نوشته است: این بنده در دهه آخر شهریور با پدرم به مشهد مشرف شده بودم. البته رسم پدرم بود که در اواخر تابستان به ساحت قدس رضوی تشرف می‌یافت و معمولا مرا به همراه می برد. چون دبیرستان مرتضوی که از سلسله مدارس جامعه تعلیمات اسلامی بود، در نیمه دوم شهریور شروع به کار می کرد، بنابر این من که اول مهر به مدرسه آمدم، ۱۵ روز از سایر بچه ها عقب تر بودم. بچه‌ها در این مدت حروف الفبای انگلیسی را آموخته بودند و در ریاضیات و سایر درس هایی که بیشتر نیاز به معلم دارد، جلو بودند. صفحه ۱۱
دعای مستجاب جاودان
این استاد اخلاق درباره حضور خود در دوره نوجوانی در مساجدی مثل چهارسوق بزرگ در بازار تهران، مسجد امین الدوله و مسجد سیدالشهدا در خیابان گوته مواردی را مطرح کرد و نوشت: مدتی به یک مسجد می رفتم و مدتی بعد به جای دیگری می رفتم. همین طور در گردش بودم. سرانجام حوصله ام را از دست دادم. از خدای متعال در دل درخواست داشتم که به جایی که رضای اوست موفق شوم. برنامه دبیرستان ها به ناگاه تغییر یافت. صبح چهار ساعت درس بود و از ساعت هشت شروع و ساعت ۱۲ ختم می شد. بعداز ظهر هم کلاس ها ساعت دو شروع می شد؛ بنابر این من دیگر نمی توانستم وقت زیادی در مسجد و نماز ظهر و عصر بگذرانم. لذا مجبور شدم که به مسجد امین الدوله رفته و نماز ظهر و عصر را در آنجا به جای آورم که به منزل نزدیکتر بوده و وقت کمتری می گرفت. بعدا احساس کردم که دعای من که در آن هیچ غرضی نبوده، مستجاب شده است. من در مسجد آیت الله حق شناس ماندگار شدم. صفحه ۱۴
ورود به یک بهشت واقعی
جاودان که ورود به مدرسه طلبگی را «ورود به یک بهشت واقعی» می داند، نوشت: گفته بودم که از دبیرستان چگونه بیرون آمدم؛ اول تابستان بود. بلافاصله به مدرسه حاج آقای مجتهدی رفتم. حال چرا به آنجا؟ برای این که مدت ها یعنی از همان سال پنجم دبیرستان، شب ها به این مدرسه آمده و درس خوانده بودم. ورود من به مدرسه طلبگی ورود به یک بهشت واقعی بود و هیچ وقت دیگر این حالت بهشت گونه را به این مقدار احساس نکرده ام؛ تنها نظیر آن را در زیارت حضرت امام ثامن و ضامن و زیارت حضرت معصومه (س) تجربه دارم. صفحه ۱۵
ملاقات سرنوشت‌ساز
وی درباره ملاقات سرنوشت‌ساز خود به منزلی در اوایل خیابا غیاثی در خیابان ۱۷ شهریور اشاره کرد و نوشت: در یک اطاق بزرگ، مجموعه ای از آقایان علما نشسته بودند و پیرمرد عالمی در گوشه صدر مجلس جلوس داشت و درس می فرمود؛ استاد علامه سیدمرتضی عسگری(رض). فکر می‌کنم در همان جلسه بود که من احساس کردم گمشده ای داشته ام که خود بدان توجه نکرده بوده ام و اکنون بدون هیچ سعی و کوشش آن را یافته ام. به نظرم ایشان آن روزها احادیث عایشه را بررسی می‌رد که ستون فقرات مذهب خلفا را تشکیل می دهد. البته قبلا ایشان را می شناختم و شرحی از احوال و فعالیت های ایشان را در سالنامه های مکتب تشیع خوانده بودم. صفحه ۱۹
اینک چند توصیه آیت الله جاودان را می خوانیم:
سوال: به نظر شما چگونه می توان حداکثر استفاده را از ایام ماه مبارک رمضان داشت؟
طبق روایتی حضرت علی(ع) از رسول خدا(ص) سوال کردند که افضل اعمال در ماه رمضان چیست و پیامبر اکرم(ص) فرمودند: بهترین اعمال در این ماه، ورع و پرهیز از محرمات الهی است. زیرا پرهیز از محرمات، سبب قبولی اعمال و استجابت دعا خواهد شد و قبولی عمل، آدمی را به کمالات بالاتر خواهد رسانید.
سوال: برای بیدار شدن در سحر چه کنیم؟
بیداری سحر نیاز به عنایت و توفیق خاص الهی دارد. لذا اگر آدم در طول روز مراقب چشم، گوش، شکم و همه اعضا و جوارحش باشد، این امر ممکن می شود اما اگر گاه غفلت کند یا گناهی از او سر بزند، به طور مستقیم در بیداری سحر اثر می گذارد. (امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که مرتکب گناهی شود از نماز شب محروم می شود)
سوال: به نظر شما وظیفه بنده نسبت به پدری تارک الصلاة و خواهری بدحجاب چیست؟
تنها وظیفه شما نسبت به پدر و خواهرتان، امر به معروف و نهی از منکر است. البته به علت نزدیک بودن آن ها به شما وظیفه تان سنگین تر است و می بایست با دوستی و مهربانی و بیش از یک مرتبه به آنان تذکر دهید. پس باید فکر کنید و برای هر یک از آن ها راهی را بیابید که در او موثرتر است.
سوال: چه کنیم که به فوز شهادت نائل شویم؟
شهید در راه جهاد با نفس، مقامش از شهید در جنگ بیشتر است. اگر شما مرد میدان هستید با هوا و هوس خود بجنگید. در این صورت اگر جنگی هم پیش بیاید، به راحتی خواهید توانست تن به وظیفه تان بدهید. ضمنا اگر کسی در جنگ شهید شود، یک مرتبه شهید شده است اما اگر کسی با هوای نفس خود بجنگد، هر روز شهید خواهد شد. (خدا خطاب به پیامبر فرمود: مردم یک بار بیشتر نمی میرند ولی مجاهد روزی ۷۰ بار در مبارزه با نفس و مخالفت با هوای نفسانی و شیطانی جان می دهد).