نرخ کالاها و هزینه زندگی روز به روز بالاتر می‌رود؛ از طرف دیگر، نیازها و خواسته‌های فرزندان با بالارفتن سن‌شان بیشتر می‌شود. از تمایل به هزینه بیشتر برای پوشاک و آراستگی‌های ظاهری تا هزینه تحصیل و ابزارهای لازم برای آن مانند تلفن‌هوشمند و لپ‌تاپ و ... . در این میان، نیازهای زن خانواده را هم نمی‌توان نادیده گرفت: «واقعیت این است که تاثیر نقش زنان در مدیریت اقتصاد خانواده، از دو جنبه کلی اهمیت دارد؛ منظر کلان و منظر خرد.» این را مرتضی پدریان، جامعه‌شناس می‌گوید و معتقد است که جنبه کلان آن، تنش‌هایی است که به‌واسطه فشار اقتصادی به خانواده وارد می‌شود و چالش‌هایی میان هرکدام از اعضای خانواده، فرزندان و حتی زوجین به‌وجود می‌آید. اما جنبه خرد آن هم کنترل هزینه‌های خانواده است که زنان به‌عنوان محور خانواده، می‌توانند رشته امور را به دست بگیرند و کمی از این بار اقتصادی بردارند: «درآمد محدود است و هزینه‌ها سر به فلک کشیده؛ آن‌وقت چه اتفاقی می‌افتد؟ تنش! مرد از این وضعیت کلافه است، فرزندان مدام خواسته‌های‌شان را تکرار می‌کنند و از والدین خود انتظاراتی دارند. در این میان، آن کسی که می‌تواند با مدیریت عاقلانه خودش، اوضاع را کنترل کند و کمی از بار روانی اعضای خانواده بردارد، مادران هستند.» البته که پدریان تاکید می‌کند که وظیفه بسیار سختی است و اگر زنان و مادران نتوانند به‌خوبی از عهده چنین مسئولیت بااهمیت و دشواری بربیایند، اتفاقات ناخوشایندی گریبانگیر جامعه خواهد شد: «چه بسیار مواردی که به‌دلیل همین تنش‌های ناشی از فشار اقتصادی، به طلاق و ازهم‌پاشیدن خانواده منجر شده است. از طرف دیگر، همین اتفاقات باعث کاهش نرخ ازدواج هم شده است.» و خب، برای همین است که بر نقش زنان در مدیریت این چالش‌ها تاکید داریم؛ چون تنها آنها هستند که با کنترل روانی اوضاع، می‌توانند آرامش خانواده را حفظ کنند!
تبدیل تهدید به فرصت!
اما یکی دیگر از جنبه‌های اثرگذاری زنان در مدیریت اقتصاد خانواده، کاهش هزینه‌های اضافی یک خانواده است. موضوعی که پدریان هم بر آن تاکید دارد و از اختیارداری خانم‌ها در بسیاری از امور و هزینه‌های زندگی می‌گوید: «چه کسی است که از استفاده از بهترین کیفیت مواد و وسیله‌ای لذت نبرد؟ چه کسی است که خرید و اضافه‌کردن دارایی‌های تازه را دوست نداشته باشد؟ اما به‌هرحال، واقعیت این است که درحال‌حاضر، ما با بحران اقتصادی مواجه هستیم! بحرانی که اگر در خانواده مدیریت نشود، همه‌چیز را فرومی‌ریزد. به نظر می‌رسد که زنان در مواجهه با این بحران، می‌توانند تاثیراتی جدی داشته باشند؛ تاثیراتی که درنهایت به کنترل هزینه‌های اضافی خانواده منجر می‌شوند. مثلا مدیریت مصرف مواد غذایی در یک ماه. مدیریتی که می‌تواند در استفاده از نوع و میزان و اندازه مواد غذایی خودش را نشان بدهد.» درواقع این‌طور که به نظر می‌رسد، در وضعیت فعلی، ضرورت وجود یک برنامه‌ریزی دقیق برای مصرف مواد غذایی در طول ماه، می‌تواند بخشی از وضعیت اقتصادی خانواده را نسبت به میزان درآمد آن خانواده، بهبود بخشد؛ اتفاقی که تنها از پس زنان برمی‌آید و بس!
همه‌فن حریف
«دریک سیستم، همه اجزا با همدیگر در ارتباط هستند و اگر یک جزء دچار مشکل شود، کل سیستم تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ چیزی شبیه به فعالیت بدن انسان که نقص در یک عضو، همه اعضا را به تکاپو می‌اندازد.» مثالی که مرتضی پدریان، جامعه‌شناس آن را تشبیه به سیستم جامعه و نقص اقتصادی می‌کند که می‌تواند دیگر بخش‌ها را هم برهم‌بریزد. برای همین است که برای تسکین وضعیت اقتصادی جامعه و در منظر کوچک‌تر، خانواده، زنان باید به میدان بیایند و به دو شکل کلان و خرد، هم از بار تنش‌های روانی اعضای خانواده بردارند و هم خودشان دستی در کنترل هزینه‌های اضافی و غیرضروری خانواده داشته باشند. در این میان، هیچ‌وقت نمی‌توان اشتغال زنان به‌عنوان شریک زندگی را نادیده‌گرفت؛ زنانی که چیزی فراتر از مردان، هم مسئولیت‌های خانه را بر عهده دارند و هم همپای پدران، در بیرون از خانه و در اجتماع، مشغول کار و درآمدزایی هستند: «اما شاید اشتغال خانم‌های خانه‌دار به مشاغل خانگی هم یکی دیگر از راهکارهای این مدیریت اقتصاد خانوادگی باشد؛ راهکاری که البته با توجه به شرایط هر خانواده می‌تواند متفاوت باشد، اما شاید درصد قابل قبولی از این تنش‌ها و فشارهای اقتصادی را کم کند.» برای همین است که شاید اگر منصف باشیم، بهتر است بار سنگین بر دوش زنان خانواده در شرایط اقتصادی فعلی را بهتر و واضح‌تر ببینیم؛ زنانی که هم در چالش‌های عاطفی و روحی اعضای خانواده حضور دارند، هم حساب و کتاب مخارج اضافی از دست‌شان خارج نمی‌شود و هم خودشان منبع درآمدی برای پیشبرد اهداف خانواده هستند.
تبدیل تهدید به فرصت!
اما یکی دیگر از جنبه‌های اثرگذاری زنان در مدیریت اقتصاد خانواده، کاهش هزینه‌های اضافی یک خانواده است. موضوعی که پدریان هم بر آن تاکید دارد و از اختیارداری خانم‌ها در بسیاری از امور و هزینه‌های زندگی می‌گوید: «چه کسی است که از استفاده از بهترین کیفیت مواد و وسیله‌ای لذت نبرد؟ چه کسی است که خرید و اضافه‌کردن دارایی‌های تازه را دوست نداشته باشد؟ اما به‌هرحال، واقعیت این است که درحال‌حاضر، ما با بحران اقتصادی مواجه هستیم! بحرانی که اگر در خانواده مدیریت نشود، همه‌چیز را فرومی‌ریزد. به نظر می‌رسد که زنان در مواجهه با این بحران، می‌توانند تاثیراتی جدی داشته باشند؛ تاثیراتی که درنهایت به کنترل هزینه‌های اضافی خانواده منجر می‌شوند. مثلا مدیریت مصرف مواد غذایی در یک ماه. مدیریتی که می‌تواند در استفاده از نوع و میزان و اندازه مواد غذایی خودش را نشان بدهد.» درواقع این‌طور که به نظر می‌رسد، در وضعیت فعلی، ضرورت وجود یک برنامه‌ریزی دقیق برای مصرف مواد غذایی در طول ماه، می‌تواند بخشی از وضعیت اقتصادی خانواده را نسبت به میزان درآمد آن خانواده، بهبود بخشد؛ اتفاقی که تنها از پس زنان برمی‌آید و بس!
همه‌فن حریف
«دریک سیستم، همه اجزا با همدیگر در ارتباط هستند و اگر یک جزء دچار مشکل شود، کل سیستم تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ چیزی شبیه به فعالیت بدن انسان که نقص در یک عضو، همه اعضا را به تکاپو می‌اندازد.» مثالی که مرتضی پدریان، جامعه‌شناس آن را تشبیه به سیستم جامعه و نقص اقتصادی می‌کند که می‌تواند دیگر بخش‌ها را هم برهم‌بریزد. برای همین است که برای تسکین وضعیت اقتصادی جامعه و در منظر کوچک‌تر، خانواده، زنان باید به میدان بیایند و به دو شکل کلان و خرد، هم از بار تنش‌های روانی اعضای خانواده بردارند و هم خودشان دستی در کنترل هزینه‌های اضافی و غیرضروری خانواده داشته باشند. در این میان، هیچ‌وقت نمی‌توان اشتغال زنان به‌عنوان شریک زندگی را نادیده‌گرفت؛ زنانی که چیزی فراتر از مردان، هم مسئولیت‌های خانه را بر عهده دارند و هم همپای پدران، در بیرون از خانه و در اجتماع، مشغول کار و درآمدزایی هستند: «اما شاید اشتغال خانم‌های خانه‌دار به مشاغل خانگی هم یکی دیگر از راهکارهای این مدیریت اقتصاد خانوادگی باشد؛ راهکاری که البته با توجه به شرایط هر خانواده می‌تواند متفاوت باشد، اما شاید درصد قابل قبولی از این تنش‌ها و فشارهای اقتصادی را کم کند.» برای همین است که شاید اگر منصف باشیم، بهتر است بار سنگین بر دوش زنان خانواده در شرایط اقتصادی فعلی را بهتر و واضح‌تر ببینیم؛ زنانی که هم در چالش‌های عاطفی و روحی اعضای خانواده حضور دارند، هم حساب و کتاب مخارج اضافی از دست‌شان خارج نمی‌شود و هم خودشان منبع درآمدی برای پیشبرد اهداف خانواده هستند.