شفقنا – یک مطالعه جدید از دانشگاه آکسفورد در زمینه سلامت جمعیت نشان داده است که عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن، فعالیت بدنی و شرایط اجتماعی-اقتصادی تأثیر بسیار بیشتری بر سلامت و مرگ زودرس نسبت به ژنتیک دارند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، این مطالعه که در مجله Nature Medicine منتشر شده است، داده‌های نزدیک به نیم میلیون شرکت‌کننده در بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) را تحلیل کرده و نشان داده است که اگرچه ژن‌ها در برخی بیماری‌ها نقش دارند، اما بیشتر نتایج سلامت تحت تأثیر سبک زندگی و عوامل محیطی هستند.
یافته‌های کلیدی:
- عوامل محیطی ۱۷٪ از تغییرات خطر مرگ را توضیح می‌دهند، در حالی که عوامل ژنتیکی نقشی کمتر از ۲٪ تأثیر دارند.
- سیگار کشیدن، سطح درآمد، وضعیت شغلی و فعالیت بدنی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر پیری و مرگ‌ومیر بودند.
- سیگار کشیدن با ۲۱ بیماری مرتبط بود، در حالی که عوامل اجتماعی-اقتصادی بر ۱۹ بیماری تأثیر داشتند و فعالیت بدنی با ۱۷ بیماری مرتبط بود.
- مواجهه‌های دوران کودکی—مانند وزن در کودکی و عادات سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری—می‌تواند دهه‌ها بعد بر سلامت و طول عمر تأثیر بگذارد.
- عوامل محیطی تأثیر قوی‌تری بر بیماری‌های ریه، قلب و کبد داشتند، در حالی که ژنتیک نقش بزرگ‌تری در زوال عقل و سرطان سینه ایفا کرد.
محققان ۲۳ عامل قابل تغییر را شناسایی کردند—عواملی که افراد یا دولت‌ها می‌توانند برای بهبود نتایج سلامت تغییر دهند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که انتخاب‌های سالم‌تر در سبک زندگی و بهبود شرایط زندگی می‌تواند به طور قابل توجهی خطر بیماری‌های مزمن و مرگ زودرس را کاهش دهد.
تیم تحقیقاتی از روش جدیدی به نام «ساعت پیری» استفاده کردند که پیری بیولوژیکی را از طریق سطح پروتئین‌های خون اندازه‌گیری می‌کند. این ابزار به آن‌ها کمک کرد تا سرعت پیری افراد را بر اساس محیط و انتخاب‌های سبک زندگی آن‌ها ردیابی کنند.
دکتر آستین آرژانتیری، نویسنده اصلی این مطالعه، توضیح داد که این روش به آن‌ها امکان داد تا اثرات ژن‌ها و محیط را با دقت بیشتری نسبت به قبل مقایسه کنند. او گفت: یافته‌های ما نشان می‌دهد که بهبود محیط و رفتارهای ما می‌تواند به طور قابل توجهی خطر بسیاری از بیماری‌ها و مرگ زودرس را کاهش دهد.
پروفسور برایان ویلیامز، مدیر علمی و پزشکی بنیاد قلب بریتانیا، بر نیاز به اقدامات دولت برای مقابله با نابرابری‌های سلامت تأکید کرد. او گفت: درآمد، کد پستی و پیشینه شما نباید تعیین‌کننده شانس شما برای زندگی طولانی و سالم باشد. این مطالعه تأکید می‌کند که این عوامل تأثیر عمده‌ای بر نتایج سلامت دارند.
اگرچه انتخاب‌های فردی مهم هستند، محققان استدلال می‌کنند که تغییرات گسترده‌تر—مانند کاهش نرخ سیگار کشیدن، بهبود شرایط اجتماعی-اقتصادی و ترویج فعالیت بدنی—می‌تواند تأثیر گسترده‌تر و پایدارتری بر سلامت عمومی داشته باشد.
پروفسور کورنلیا ون دویین، یکی از محققان ارشد، بر نیاز به مطالعات بیشتر تأکید کرد. او گفت: مطالعه ما عوامل محیطی کلیدی مؤثر بر پیری و بیماری را شناسایی کرده است، اما هنوز سوالات بی‌پاسخ زیادی وجود دارد. ما باید تأثیرات رژیم غذایی، عوامل بیماری‌زای جدید مانند کووید-۱۹ و مواجهه با مواد شیمیایی مانند آفت‌کش‌ها و پلاستیک‌ها را بهتر درک کنیم.
این مطالعه نشان می‌دهد که ردیابی تغییرات سبک زندگی و محیطی در طول زمان، همراه با پیشرفت‌های فناوری و داده‌های زیستی، برای بهبود نتایج سلامت در آینده بسیار حیاتی خواهد بود.
اگرچه ژنتیک در برخی بیماری‌ها نقش دارد، این مطالعه تأکید می‌کند که انتخاب‌های روزمره و شرایط زندگی ما تأثیر بسیار قوی‌تری بر سلامت کلی و طول عمر ما دارند.
یافته‌ها نشان می‌دهند که تمرکز بر عوامل خطر قابل تغییر—مانند ترک سیگار، حفظ فعالیت بدنی و رسیدگی به نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی—می‌تواند به کاهش بار بیماری‌های مزمن و افزایش امید به زندگی کمک کند.
همان‌طور که محققان اشاره می‌کنند، قدرت بهبود نتایج سلامت نه تنها در پیشرفت‌های پزشکی، بلکه در محیط‌هایی که ایجاد می‌کنیم و انتخاب‌هایی که هر روز انجام می‌دهیم، نهفته است.
نتایج این تحقیق در مجله Nature Medicine منتشر شده است.