رهبر معظم انقلاب، حوزه علمیه را وام‌دار آیت‌الله جوادی آملی دانستند و گفتند: تفسیر تسنیم کاری بزرگ و از افتخارات شیعه و حوزه است که تنظیم و نگارش فهرستی فنّی و موضوعی برای استفاده بهینه از محتوای این تفسیر مرجع ضروری است. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم که در تاریخ ۴ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شده بود، صبح دیروز در محل برگزاری این همایش در قم منتشر شد.
رهبر انقلاب در این دیدار، با تجلیل از شخصیت ممتاز آیت‌الله جوادی آملی مفسّر بزرگ قرآن کریم و صاحب تفسیر تسنیم، حوزه علمیه را وام‌دار مجاهدت این عالم فرزانه در ممارست بیش از ۴۰ ساله برای تحقیق و تدریس و تألیف تفسیر تسنیم دانستند و افزودند: البته فعالیت‌های آیت‌الله جوادی آملی در زمینه علوم عقلی و نقلی و کارهای فقهی، فلسفی و عرفانی ایشان همگی مهم و درخور تقدیر است اما هیچ‌کدام قابل مقایسه با کار تفسیر قرآن ایشان نیست.
تفسیر تسنیم؛ مایه افتخار شیعه و حوزه علمیه
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تفسیر تسنیم را مایه افتخار شیعه و حوزه علمیه خواندند و در بیان برخی خصوصیات این تفسیر گفتند: قوت تفکر عقلانی مفسّر محترم، کمک زیادی به فهم نکات لطیف و ظریف نهفته در آیات قرآن کرده است. همچنین این تفسیر مشابه تفسیر المیزان اما به‌روزتر و با گستردگی بیشتر، سرشار از مطالب دانستنی و قابل استفاده و در واقع یک دایره‌المعارف جامع است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تنظیم و نگارش فهرستی فنّی و موضوعی برای استفاده بهینه از محتوای این تفسیر مرجع را ضروری دانستند.
ایشان با ابراز تأسف از کم‌توجهی به مقوله تفسیر در حوزه‌های علمیه، یاد علامه طباطبایی، صاحب تفسیر المیزان، به‌عنوان بنیانگذار توجه به تفسیر و مفاهیم قرآنی در حوزه علمیه، را گرامی داشتند و خاطرنشان کردند: برگزاری حدود ۲۰۰ درس تفسیر قرآن در حوزه علمیه قم، مژده و خبر خوبی است که باید این رویکرد را تقویت و پایدار کرد.
رهبر انقلاب، تکمیل ترجمه عربی تفسیر تسنیم برای استفاده از آن در جهان اسلام را ضروری خواندند و از آیت‌الله جوادی آملی و گروه محققان این تفسیر تشکر و قدردانی کردند.
در ابتدای این دیدار، آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور، گزارشی از برگزاری همایش تفسیر تسنیم و ویژگی‌ها و رویکردهای ممتاز این تفسیر ازجمله رویکرد موضوعی و تقریبی و نگاه روز آن ارائه کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین سعید جوادی آملی، رئیس مؤسسه «اِسراء»، نیز در این دیدار درباره شیوه نگارش و تنظیم تفسیر تسنیم و گروه‌های تحقیقی و پژوهشی که در این زمینه همراه بوده‌اند، گزارشی بیان و سلام آیت‌الله جوادی آملی به رهبر انقلاب اسلامی را ابلاغ کرد.
تفسیر تسنیم، تألیف حضرت آیت‌الله جوادی آملی است که در ۸۰ جلد گردآوری و نوشته شده است. تالیف این تفسیر نتیجه ۴۰ سال تدریس و تحقیق آیت‌الله جوادی آملی و همکاری ده‌ها محقق و پژوهشگر در قالب گروه‌های پژوهشی است که در شمار «تفاسیر قرآن به قرآن» جای دارد. روش مؤلف، ذکر آیه یا آیات مورد نظر و بررسی آنها طی چهار مرحله است: «گزیده تفسیر»، «تفسیر آیه»، «لطایف و اشارات» و «بحث روایی».
آیت الله جوادی آملی: کار بزرگ امام راحل آن بود که نظام امامت و امت را در مقابل شاهنشاهی ایجاد کرد
مرجع تقلید شیعیان بیان کرد: جهل را با علم حوزه و دانشگاه از بین بردن سخت نیست، ولی جهالت را تبدیل به عقل کردن ممکن است. اصرار روایات ما این است که اگر کسی بمیرد و امام خود را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است. نظام باید نظام عاقلیت باشد.
آیت الله جوادی آملی در همایش رونمایی از اثرگرانسنگ تفسیر تسنیم در مدرسه عالی دارالشفاء قم با ذکر این مطلب که تفسیر تسنیم، اثر و محصول حوزه علمیه است، گفت: این تفسیر محصول حوزه قدرتمند ما است. علم پروری و
جهل زدایی امر بسیار مناسبی است، اما عالم کردن یک جاهل کار آسانی نیست. یکی از فصول این کتاب، روایات و دستوراتی است که بخش عظیمی از کار حوزه و دانشگاه، عالم کردن جاهل است ولی نکته مهم عاقل کم است. جاهل را عالم کردن کار مهمی نیست. ولی غیر عاقل را عاقل کردن مهم است. فصل اول جهل زدایی است و فصل دوم جهالت زدایی است. جهالت می تواند علم را از پای درآورد. آیت الله جوادی آملی ادامه داد: آنچه علم را از بین می برد جهالت است. خودخواهی و غرور است که علم را از بین می برد. جهالت زدایی مرتبط به عقل عملی است. قرآن بیان می کند که برخی هستند که علم دارند ولی خلاف می کنند. گروهی که جهالت را می زدایند باید تلاش کنید که بیراهه نروند و کسی را به بیراهه هدایت نکنند. مرجع تقلید شیعیان بیان کرد: جهل را با علم حوزه و دانشگاه از بین بردن سخت نیست، ولی جهالت را تبدیل به عقل کردن ممکن است. اصرار روایات ما این است که اگر کسی بمیرد و امام خود را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است. نظام باید نظام عاقلیت باشد. آیت الله جوادی آملی اظهار کرد: وظیفه ماست که نظام امام و امت را حفظ کنیم زیرا انقلاب نیز از برکات حضرت ولی عصر(عج) است. مرجع شدن عادی است چون بسیاری از افراد به مرجعیت رسیدند ولی وارث امام شدن مهم است. البته این امر نیز شدنی است. وی افزود: نظام امامت و امت پس از رژیم پهلوی پدیدار شد. باید تلاش کنیم که امام فعلی ما را جانشین امام عصر(عج) بدانیم. امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری حفظه‌الله این راه را دارند زنده می‌کنند که فرمایشات ائمه اطهار علیهم‌السلام را به ما می رسانند و ما ان شاالله تا آنجا که ممکن است اطاعت بکنیم. دینمان اساس کارمان است. امامتمان اساس کارمان است. باید اساس دین را دریابیم. باید امامی فکر کنیم. باید روی نهج البلاغه و اهل بیت(ع) و قرآن فکر کنیم تا دین اهل بیتی داشته باشیم. این بزرگان که رحلت کردند و شاگردانی تربیت کردند اساس این شاگردان هم باید با علم الدراسه باشد هم به علم الوراثه بشود. مجتهد و مرجع به جای امام نمی نشیند بلکه وارث به جای امام می نشیند. این مرجع تقلید در پایان از رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام، علما، فضلا، مسئولان و مردم تقدیر و تجلیل کرد.
∎